Οποια πέτρα κι αν σηκώσεις...

Οποια πέτρα κι αν σηκώσεις...

Eurokinissi

Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα

Παρακολουθώντας κανείς την «ατζέντα» της επικαιρότητας το τελευταίο διάστημα, εύκολα διαπιστώνει πως όποια πέτρα κι αν σηκώσει, βρίσκει από κάτω το ζήτημα των σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τη μοιρασιά των ενεργειακών πηγών και των δρόμων μεταφοράς της. Είτε μιλάμε για την ολοκλήρωση της δεύτερης «αξιολόγησης» του τρίτου μνημονίου και την επιχείρηση καπιταλιστικής ανάκαμψης, είτε για τα Ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό, τις εξελίξεις στην περιοχή και όλα όσα συνδέονται με αυτά, οι δηλώσεις, αλλά πολύ περισσότερο τα «υπονοούμενα» για όσα δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας, παραπέμπουν στο παράλληλο «τραπέζι» όπου μονοπωλιακοί όμιλοι, καπιταλιστικά κράτη και κέντρα απλώνουν τα ανταγωνιστικά τους σχέδια για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων και διαφορετικών πηγών Ενέργειας, για το εμπόριο και τους δρόμους μεταφοράς των ενεργειακών αποθεμάτων.

Μια μέρα για «μπίζνες»...

Η περασμένη Τρίτη, με τις τρεις ταυτόχρονες συναντήσεις στην Αθήνα, ήταν μια πέρα έως πέρα ενδεικτική μέρα για τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τα αλληλοδιαπλεκόμενα σχέδια που «τρέχουν».

• Η πρώτη ήταν η συνάντηση του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Γ. Σταθάκη, με τους «θεσμούς» και αντικείμενο την περαιτέρω προσαρμογή της αγοράς Ενέργειας στο πλαίσιο της ΕΕ. Τυπικά στην πρώτη αυτή συνάντηση καταγράφηκαν τα «κενά» ανάμεσα στις δυο πλευρές σε ό,τι αφορά το πώς θα επιτευχθεί η μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με το υπουργείο συστηματικά να «καθησυχάζει» ότι οι διαφοροποιήσεις είναι για το χρόνο και τον τρόπο της «αξιολόγησης», καθώς και το ποσοστό των ΝΟΜΕ. Δυο μέρες μετά, ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Μ. Παναγιωτάκης, παρουσίαζε στους «θεσμούς» πρόταση για τη δημιουργία δυο εταιρειών χαρτοφυλακίου με 700.000 πελάτες της ΔΕΗ, που θα πουληθούν έως τον Ιούνη, ως «εναλλακτική», όπως παρουσιάστηκε στην πρόταση των «θεσμών» για αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων, με τη δέσμευση ότι η ΔΕΗ θα πουλήσει λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες, αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι. Τις ίδιες μέρες, κάθε άλλο παρά τυχαία, πληροφορίες και δημοσιεύματα αναφέρονταν στο γερμανικό ενδιαφέρον για το δίκτυο και τις υποδομές ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, ενδιαφέρον ενταγμένο στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της ΕΕ. Ενταγμένο στους ίδιους σχεδιασμούς είναι και το ζήτημα της ΔΕΣΦΑ, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο όχι μόνο για σύντομη προκήρυξη του διαγωνισμού για την πώληση του 66%, αλλά και ότι αυτός θα απευθύνεται επί της ουσίας μόνο σε ευρωπαϊκούς διαχειριστές αερίου. Ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους τελευταία εμφανίστηκε και η ολλανδική «Gasunie» (εξαγοράστηκε πρόσφατα από το ολλανδικό Δημόσιο, ενώ προηγουμένως μερίδια είχαν οι «Shell» και «Exxon Mobil»), και με καταγεγραμμένο ήδη το ενδιαφέρον της βελγικής «Flyxus» και της ρουμάνικης «Transgas».
• Λίγη μόλις ώρα μετά, το Μέγαρο Μαξίμου επισκεπτόταν για πρώτη φορά η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδια για την ενεργειακή διπλωματία, Ρόμπιν Ντάνιγκαν, «θυμίζοντας» προς πάσα κατεύθυνση ότι «αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τις ΗΠΑ και κομβική για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης η υλοποίηση του Νότιου Ενεργειακού Διαδρόμου, αφού θα διαφοροποιήσει τις σημερινές πηγές προμήθειας της ΕΕ, φέρνοντας αέριο από την Κασπία». Μάλιστα, η υφυπουργός των ΗΠΑ, πέρα από την παραπάνω δήλωση που αναφέρεται ευθέως στη μείωση της ενεργειακής «εξάρτησης» της ΕΕ από τη Ρωσία, φέρεται να «έκοψε» και τη συζήτηση περί αλλαγής της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή και επαναπροσέγγισης με τη Ρωσία μετά την εκλογή Τραμπ, λέγοντας σε σχέση με τα σχέδια για τον ελληνοϊταλικό αγωγό ITGI και τον «Turkish Stream», που εξυπηρετούν ρωσικά σχέδια, ότι αποτελούν «σχέδια για το μέλλον», ενώ ο «Νότιος Διάδρομος» είναι έργο 40 δισ. που «υλοποιείται ήδη» και άρα «πρέπει να δοθεί έμφαση στην υλοποίησή του». Στα έργα που εντάσσονται στον ευρύτερο αμερικανικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη του λεγόμενου «Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου» και θα μπορεί να τροφοδοτεί την ΕΕ με αζέρικο φυσικό αέριο αλλά και αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), εντάσσονται τόσο η ολοκλήρωση του TAP και του διασυνδετηρίου ελληνο-βουλγαρικού IGB, όσο και ο πλωτός τερματικός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη, που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στα τέλη του 2019, ενώ βρίσκεται και στα «έργα προτεραιότητας της ΕΕ» για την «ενεργειακή ασφάλεια». Στο πλαίσιο αυτό, η Ρ. Ντάνιγκαν όχι μόνο συζήτησε με τον Γ. Σταθάκη για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες μέρες (η προηγούμενη στο Μπακού την περασμένη βδομάδα, στην τρίτη Διυπουργική Συνάντηση του Συμβουλίου για το «Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου»), αλλά επιπλέον φέρεται να συναντήθηκε και με τον Δ. Κοπελούζο, επικεφαλής της «Gastrade», που κατασκευάζει το σταθμό στην Αλεξανδρούπολη και η οποία στις αρχές Φλεβάρη μεταβίβασε στη ναυτιλιακή «GasLog Ltd», συμφερόντων Π. Λιβανού (με στενούς δεσμούς με την αμερικανική ενεργειακή «Chenerie Energie»), το 20% του μετοχικού της κεφαλαίου.
• Η τρίτη επίσκεψη μέσα στην ίδια μέρα ήρθε από τον πρόεδρο της Κινεζικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (China Development Bank), Hu Huaibang, με τον πρόεδρο του κινεζικού επενδυτικού κολοσσού να συζητάει με την ελληνική κυβέρνηση και τον πρόεδρο της ΔΕΗ για την «εμβάθυνση της συνεργασίας» στην εγχώρια αγορά Ενέργειας, μέσω της οποίας κινεζικά κεφάλαια αναζητούν διέξοδο στις χώρες των Βαλκανίων και της υπόλοιπης Ευρώπης, στους κλάδους της Ενέργειας.

...δυο συνέδρια...

Βεβαίως, τα σχέδια αυτά δεν «παζαρεύονται» στα φώτα της δημοσιότητας. Μια μέρα μετά τις παραπάνω συναντήσεις (1-2/3), στο πλαίσιο του «8ου Μεσογειακού Φόρουμ για το Αέριο και το Πετρέλαιο» στη Λευκωσία (διοργανώνεται από τη διεθνή συμβουλευτική εταιρεία σε θέματα Ενέργειας «US Energy Stream» του Α. Λιβάνιου), πίσω από κλειστές πόρτες, στελέχη των μονοπωλίων του κλάδου και κυβερνητικοί αξιωματούχοι από ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία και χώρες της περιοχής (Τουρκία, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος, Λίβανος, Κατάρ), συζητούσαν για την «ανάπτυξη του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και την επίδρασή της στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου».
Και μόνο η ατζέντα των θεμάτων είναι ενδεικτική της σχετικής συζήτησης: «τελευταίες εξελίξεις σε Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο», «ο τρίτος γύρος αδειοδότησης εκμετάλλευσης στην κυπριακή ΑΟΖ», «η ενεργειακή πολιτική των ΗΠΑ και προτεραιότητες στην Ανατολική Μεσόγειο», «οι προοπτικές επενδύσεων στην Ενέργεια και τις υποδομές φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG», «οι ενεργειακές αγορές για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου», οι «γεωπολιτικές προκλήσεις και εμπορικές πραγματικότητες», «η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ και το πρόγραμμα των πρώτων 100 ημερών».
Αξίζει δε να σημειωθεί και το εξής: παρότι ο Πρόεδρος της Κύπρου, Αναστασιάδης, σημείωνε στο εν λόγω φόρουμ πως «η Κύπρος είναι στην καλύτερη θέση ώστε να γεφυρώσει τις διαφορές της προβληματικής περιοχής μας, διασφαλίζοντας έτσι ότι οι σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου που έχουν ανακαλυφθεί, καθώς και οι μελλοντικές ανακαλύψεις, μπορεί να επιδράσουν ως καταλύτης στη δημιουργία συνθηκών ειρήνης και σταθερότητας και επενδύσεων δισεκατομμυρίων», τις επόμενες μέρες γράφτηκε από τουρκικές και ελληνικές εφημερίδες ότι η Τουρκία και το Ισραήλ βρίσκονται στα πρόθυρα «ιστορικής συμφωνίας» σχετικά με την εκμετάλλευση των πολύ μεγάλων ισραηλινών κοιτασμάτων. Μια συμφωνία που, αν τελικά επιτευχθεί, στην πραγματικότητα θα παρακάμπτει το σχέδιο για πέρασμα των αγωγών αυτών μέσω Ισραήλ - Κύπρου και Ελλάδας.
Τα θέματα αυτά συζητήθηκαν και την Παρασκευή στο πλαίσιο του «Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών», όπου στην ατζέντα της δεύτερης μέρας περιλαμβανόταν η ομιλία του Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα, Πάιατ, που επανέλαβε τα ζητούμενα, τις απαιτήσεις των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά την Ενέργεια, καθώς και η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που διοργάνωσε το ΕΛΙΑΜΕΠ, με θέμα «τη νέα στρατηγική εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο» και συμμετέχοντες τους Nadia Arbatova, επικεφαλής του τμήματος ευρωπαϊκών σπουδών του ινστιτούτου IMEMO με έδρα τη Μόσχα, Ian Lesser, αντιπρόεδρο του Γερμανικού Ινστιτούτου «Μάρσαλ», τους Θ. Πάγκαλο και Θ. Ντόκο.

...και μερικές «προειδοποιήσεις»

Οσο για τη νέα αυτή «εξίσωση», αλλά και το πώς τα Ενεργειακά αλληλεπιδρούν και δρομολογούν γεωπολιτικές ανακατατάξεις και εξελίξεις στην περιοχή, με ανυπολόγιστους κινδύνους για τους λαούς, χαρακτηριστικά είναι δυο αποσπάσματα απ' όσα είπαν οι Lesser και Arbatova, στην παραπάνω συζήτηση.
Ο μεν πρώτος, αναφερόμενος στο Κυπριακό, είπε πως η επίλυσή του θα μπορούσε να διευκολύνει την εξαγωγή των υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο, προσθέτοντας ωστόσο - εμμέσως πλην σαφώς - ότι η «υπομονή» των ΗΠΑ για την επίλυση εξαντλείται, ενώ ερωτώμενος για το αν η ασφάλεια στην περιοχή είναι όρος για την εξαγωγή των τεράστιων κοιτασμάτων, είπε με νόημα ότι «αν τέτοια ζητήματα μπορούν να παραμεριστούν, είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση».
Η δε Ν. Arbatova, εκτιμώντας ότι τα νέα κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφτεί στην Ανατολική Μεσόγειο δεν θα αλλάξουν τη θέση της Ρωσίας ως βασικού παραγωγού και εξαγωγέα Ενέργειας, σημείωσε με νόημα: «Δεν νομίζω ότι η ενεργειακή συνεργασία μπορεί να είναι μια λύση για τη σταθερότητα στην περιοχή, γιατί παραείναι πολλά τα αντιτιθέμενα συμφέροντα που εμπλέκονται»!
Οσο γι' αυτό, ακόμα πιο αποκαλυπτικός ήταν ο Αμερικανός πρέσβης Πάιατ, που στο φόντο αυτών των ανταγωνισμών σημείωνε από το Φόρουμ των Δελφών την Παρασκευή, ότι η κινητικότητα στα Ελληνοτουρκικά τον κάνει να «ανησυχεί για ατυχήματα», και γι' αυτό έχουν κινητοποιηθεί οι πρεσβείες των ΗΠΑ σε Ελλάδα και Τουρκία. Δυο μέρες πιο πριν, ανώτατες πηγές του υπουργείου Αμυνας συνέδεαν ευθέως έναν τέτοιο κίνδυνο «θερμού επεισοδίου» με την προγραμματισμένη για τις αρχές Ιούνη έναρξη της εξόρυξης φυσικού αερίου από τη γαλλική «Total» στα χωρικά ύδατα της Κύπρου.
Ολα αυτά την ώρα που και στα Βαλκάνια η όξυνση των ενδοαστικών αντιπαραθέσεων σε Αλβανία, Σκόπια, Μαυροβούνιο κ.τ.λ. τον τελευταίο μήνα έχει στο φόντο της αυτή ακριβώς την αντιπαράθεση ισχυρών καπιταλιστικών κρατών για τους δρόμους μεταφοράς Ενέργειας, αλλά και με δεδομένο ότι για τους ίδιους λόγους η φωτιά του πολέμου καίει ήδη στο «τόξο» από Ουκρανία και Συρία έως Β. Αφρική.

Ολο και πιο βαθιά μπλεγμένοι στους επικίνδυνους ανταγωνισμούς

Μέσα σε αυτό το κουβάρι των ανταγωνισμών, που όσο μπλέκεται μεγαλώνει τους κινδύνους για τον ελληνικό και τους υπόλοιπους λαούς της περιοχής, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μαζί με όλα τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, βάζει ακόμα πιο βαθιά τον ελληνικό λαό, παλεύοντας για τη «γεωστρατηγική αναβάθμιση» της ελληνικής αστικής τάξης, στόχος που συνδέεται άμεσα με την επιχείρηση καπιταλιστικής ανάκαμψης. Είτε προχωρώντας τα σχέδια των επενδύσεων που θα συμβάλλουν στην «ανάδειξη της χώρας σε κόμβο μεταφοράς Ενέργειας κι εμπορευμάτων» στην ευρύτερη περιοχή, είτε διεκδικώντας μεγαλύτερο ρόλο στην προώθηση των στρατιωτικών και πολιτικών σχεδίων ΕΕ και ΗΠΑ στην περιοχή, πότε σε συμμαχία και πότε σε αντιπαράθεση με άλλα καπιταλιστικά κράτη της περιοχής. Κόντρα σε αυτά τα επικίνδυνα για το λαό σχέδια, η εργατική τάξη και ο λαός έχουν μόνο ένα δρόμο: την πάλη για αποδέσμευση από όλες τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, με την εξουσία και την οικονομία στα δικά τους χέρια.