Το «μοντέλο ανάπτυξης» της ελληνικής ναυτιλίας

Τεράστια ήταν η κερδοφορία των Ελλήνων εφοπλιστών και για το 2016, σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, αλλά και αυτά των ναυλομεσιτικών οίκων. Εντελώς ενδεικτικά, το 2016 ο ελληνόκτητος στόλος αριθμούσε 4.585 πλοία, όσος ήταν και το 2015, ωστόσο καταγράφηκε αύξηση στη χωρητικότητα του στόλου κατά 0,5% (από 341,17 εκατ. τόνους dwt το 2015, στους 342,75 εκατ. τόνους dwt το 2016). Σήμερα, ο ελληνόκτητος στόλος αντιπροσωπεύει το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας και βρίσκεται στην κορυφή της διεθνούς πυραμίδας. Αίσιο για τα κέρδη τους προμηνύεται και το 2017. Από τις αρχές του έτους μέχρι και αρχές του Ιούνη, οι Ελληνες εφοπλιστές υπολογίζεται ότι έχουν επενδύσει κεφάλαια ύψους 2,42 δισ. ευρώ για την απόκτηση άλλων 151 πλοίων. Επιπλέον, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι Ελληνες εφοπλιστές έχουν υπό τον έλεγχό τους το 25,2% των δεξαμενόπλοιων, δηλαδή το 1/4 του παγκόσμιου στόλου, και είναι πρώτοι με διαφορά.

***

Η κερδοφορία των εφοπλιστών πηγάζει από την άγρια εκμετάλλευση των ναυτεργατών, που στηρίζεται πολύπλευρα από το αστικό κράτος. Από το 1953 μέχρι σήμερα, όλες οι κυβερνήσεις (και η σημερινή) διαφυλάττουν «ως κόρην οφθαλμού» το Νομοθετικό Διάταγμα 2687, «περί εισαγωγής και προστασίας κεφαλαίων και επενδύσεων» στη χώρα μας, το οποίο περιέχει τις Εγκριτικές Πράξεις Νηολόγησης. Ο νόμος αυτός αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία χτίστηκε ολόκληρο το νομικό πλαίσιο για την προστασία των εφοπλιστικών συμφερόντων, όπως για παράδειγμα οι φοροαπαλλαγές, που υπολογίζονται περίπου σε 59. Με τον ίδιο νόμο καθορίζονται κάθε φορά με αυθαίρετο τρόπο και οι οργανικές συνθέσεις, «κατά παρέκκλισιν των κειμένων διατάξεων και αυτής έτι της δημοσίας τάξεως». Ετσι, από το 1981 μέχρι και σήμερα, πάντα με το πρόσχημα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της «ελληνικής ναυτιλίας», έγιναν 10 απανωτές μειώσεις οργανικών συνθέσεων, ώστε πλέον στα ποντοπόρα πλοία να είναι ναυτολογημένοι ανάλογα με τη χωρητικότητά τους μέχρι 6 ναυτεργάτες με συγκροτημένα δικαιώματα, Συλλογική Σύμβαση και συνδικαλιστική εκπροσώπηση.

***

Για τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος, στις Εγκριτικές Πράξεις Νηολόγησης περιέχεται και ο περιβόητος όρος «8» του άρθρου 13. Αυτός προβλέπει ότι ο αλλοδαπός ναυτεργάτης που ναυτολογείται σε ποντοπόρο πλοίο με ελληνική σημαία, πληρώνεται με βάση το ιδιωτικό συμφωνητικό που έχει υπογράψει με τον ναυτικό πράκτορά του, στην πράξη δηλαδή με τον «δουλέμπορο». Υπολογίζεται ότι πάνω από 120.000 ναυτεργάτες δουλεύουν σε καράβια Ελλήνων εφοπλιστών κάτω από τέτοιο καθεστώς μαύρης εργασίας, ενώ είναι άγνωστο αν πληρώνονται ακόμα και με βάση τον κατώτερο μισθό που καθορίζει ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) και είναι λίγο πάνω από τα 500 ευρώ. Οσο για τις φοροαπαλλαγές των εφοπλιστών, αυτές φαίνονται κι από τα στοιχεία που έδωσε στη Βουλή η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΔΑΕ) μετά από αίτηση κατάθεσης εγγράφων της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ. Ενδεικτικά, από το 2013 έως και το 2016, το σύνολο των φόρων που έχουν πληρώσει οι εφοπλιστές είναι μόλις 62.047.49 ευρώ! Αν υπολογιστεί ότι ο αριθμός των πλοίων άνω των 1.000 gt (τα μικρότερα δεν υπολογίζονται) δεν έπεσε αυτά τα τέσσερα έτη κάτω από τις 4.000, τότε ο φόρος που πληρώνουν, ανά μονάδα πλοίου, είναι περίπου 10,5 ευρώ τη μέρα, όταν τα ναύλα σε ένα δεξαμενόπλοιο μπορεί να ξεπερνάνε τις 20.000 ευρώ τη μέρα!

***

Αυτή είναι η «ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας», που θεωρείται από την κυβέρνηση ως ένας από τους πυλώνες ανάταξης συνολικά της οικονομίας: Μαύρη ανασφάλιστη εργασία, σύγχρονο δουλεμπόριο και πλήθος προνομίων για τους εφοπλιστές, που βγαίνουν από τις λεηλατημένες τσέπες του λαού. Αυτά ήταν που εκθείασε ο πρωθυπουργός πέρσι, μιλώντας στη ναυτιλιακή έκθεση των «Ποσειδωνίων», λέγοντας ότι «το μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής ναυτιλίας μπορεί να αποτελέσει θετικό παράδειγμα για το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας». Επιπλέον, δείχνοντας ότι η διατήρηση και ενίσχυση αυτής της ανάπτυξης και της κερδοφορίας απαιτεί θυσίες στο διηνεκές από τους ναυτεργάτες και το λαό, έκανε τότε έκκληση στους εφοπλιστές «να μας εμπιστευτούν στην προσπάθειά μας για μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας»! Αυτό εντέλει είναι το περιεχόμενο της «δίκαιης ανάπτυξης» που διαλαλεί η κυβέρνηση. Με απλά λόγια, ανάπτυξη προς όφελος των ναυτεργατών και όλων των ανθρώπων του μόχθου μπορεί να υπάρξει μόνο αν τα καράβια, τα λιμάνια, τα ναυπηγεία, συνολικά τα μέσα παραγωγής, γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία, στο πλαίσιο μιας κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας, με κριτήριο την ικανοποίηση των διευρυμένων λαϊκών αναγκών, βγάζοντας από τη μέση τα παράσιτα τους εφοπλιστές και τους άλλους κεφαλαιοκράτες.