Ήταν μόλις 18 ετών, αλλά δε λύγισε στα βασανιστήρια και την απειλή
του θανάτου, πληρώνοντας με τη ζωή της τον αγώνα της κατά του ναζισμού.
Πρόκειται για την ηρωική κομμουνίστρια Νάντα Ντίμιτς, που εκτελέστηκε
στις 17 Μαρτίου 1942 από τους ναζί και τους Κροάτες Ουστάσι. Γεννήθηκε
το Σεπτέμβρη του 1923 σε ένα χωριό της Κροατίας, αλλά η οικογένειά της
ήταν σερβικής καταγωγής. Είχε άλλα έξι αδέρφια κι έχασε τη μητέρα της
Στα 15 της χρόνια έγινε μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας και δυο χρόνια
μετά του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας. Η δράση της μάλιστα σε απεργιακές και
μαθητικές κινητοποιήσεις είχε ως αποτέλεσμα την αποβολή της από όλα τα
σχολεία της χώρας.
Τον Ιούνη του 1941 λίγο μετά τη γερμανική εισβολή στη Γιουγκοσλαβία, η Νάντα έγινε μέλος της πρώτης αντάρτικης ομάδας της Μπρεζοβίτσα στο Σισάκι και συμμετείχε σε δράσεις δολιοφθοράς στο σιδηρόδρομο μεταξύ Σισάκ και Ζάγκρεμπ. Τον Ιούλη του 1941 της ανατέθηκε να αποκαταστήσει την επικοινωνία μεταξύ των κομματικών οργανώσεων των πόλεων και των μονάδων της υπαίθρου. Ταξίδεψε στο Σισάκ μεταμφιεσμένη με ανδρικά ρούχα και συνελήφθη όταν την αναγνώρισαν πράκτορες των Ουστάσι. Βασανίστηκε στις φυλακές του Σισάκ, αλλά, καθώς δεν ομολόγησε τίποτε, μεταφέρθηκε σε φυλακή της κροατικής πρωτεύουσας. Εκεί την έδειραν και πάλι άγρια και η ίδια έκανε απόπειρα αυτοκτονίας καταπίνοντας δηλητήριο. Τότε τη μετέφεραν σε νοσοκομείο, απ’ όπου δραπέτευσε χάρη στη βοήθεια της κομματικής οργάνωσης Ζάγκρεμπ και να καταφύγει στο βουνό Πέτροβα Γκόρα. Εκεί συνεργάστηκε με την κομματική οργάνωση του Κάρλοβατς και τον Γιόσιπ Κρας, μέλος της ΚΕ του ΚΚ Κροατίας.
Τη συνέλαβαν οι Ουστάσι στις 3 Δεκέμβρη 1941, καθώς προσπαθούσε να περάσει αγωνιστές που ήθελαν να μπουν στις παρτιζάνικες μονάδες του Κορντούν. Όταν ζήτησαν τα στοιχεία της, η Νάντα τράβηξε ένα περίστροφο και πυροβόλησε τον πράκτορα των Ουσάστι. Κρατήθηκε στο Κάρλοβατς και στη φυλακή της οδού Σάβσκα στο Ζάγκρεμπ, ενώ το Φλεβάρη του 1942 μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Στάρα Γκραντίσκα. Εκεί βασανίστηκε άγρια, χωρίς να καταδώσει τους συντρόφους της. Ο βασανιστής της, Λιούμπε Μίλος, που λεγόταν πως «έκανε και τους νεκρούς να μιλήσουν» δεν κατόρθωσε να λυγίσει τη νεαρή παρτιζάνα. Εκτελέστηκε από απόσπασμα των Ουστάσι και το 1951 τιμήθηκε ως εθνική ηρωίδα της Γιουγκοσλαβίας. Επί ενιαίας Γιουγκοσλαβίας το όνομά της έφεραν ένα εργοστάσιο στο Ζάγκρεμπ, μια οδός και το σχολείο στο οποίο φοιτούσε στο Ζεμούν. Επίσης, υπήρχε μια προτομή της στο Ζάγκρεμπ, που αφαιρέθηκε τη δεκαετία του 1990 με την ανεξαρτητοποίηση της Κροατίας, όπως συνέβη και με πολλά άλλα σημεία μνήμης κομμουνιστών αγωνιστών στη νεότευκτη χώρα, την ώρα που παράλληλα αποκαθίστανται οι δολοφόνοι της.
Με πληροφορίες από Our balkans
Τον Ιούνη του 1941 λίγο μετά τη γερμανική εισβολή στη Γιουγκοσλαβία, η Νάντα έγινε μέλος της πρώτης αντάρτικης ομάδας της Μπρεζοβίτσα στο Σισάκι και συμμετείχε σε δράσεις δολιοφθοράς στο σιδηρόδρομο μεταξύ Σισάκ και Ζάγκρεμπ. Τον Ιούλη του 1941 της ανατέθηκε να αποκαταστήσει την επικοινωνία μεταξύ των κομματικών οργανώσεων των πόλεων και των μονάδων της υπαίθρου. Ταξίδεψε στο Σισάκ μεταμφιεσμένη με ανδρικά ρούχα και συνελήφθη όταν την αναγνώρισαν πράκτορες των Ουστάσι. Βασανίστηκε στις φυλακές του Σισάκ, αλλά, καθώς δεν ομολόγησε τίποτε, μεταφέρθηκε σε φυλακή της κροατικής πρωτεύουσας. Εκεί την έδειραν και πάλι άγρια και η ίδια έκανε απόπειρα αυτοκτονίας καταπίνοντας δηλητήριο. Τότε τη μετέφεραν σε νοσοκομείο, απ’ όπου δραπέτευσε χάρη στη βοήθεια της κομματικής οργάνωσης Ζάγκρεμπ και να καταφύγει στο βουνό Πέτροβα Γκόρα. Εκεί συνεργάστηκε με την κομματική οργάνωση του Κάρλοβατς και τον Γιόσιπ Κρας, μέλος της ΚΕ του ΚΚ Κροατίας.
Τη συνέλαβαν οι Ουστάσι στις 3 Δεκέμβρη 1941, καθώς προσπαθούσε να περάσει αγωνιστές που ήθελαν να μπουν στις παρτιζάνικες μονάδες του Κορντούν. Όταν ζήτησαν τα στοιχεία της, η Νάντα τράβηξε ένα περίστροφο και πυροβόλησε τον πράκτορα των Ουσάστι. Κρατήθηκε στο Κάρλοβατς και στη φυλακή της οδού Σάβσκα στο Ζάγκρεμπ, ενώ το Φλεβάρη του 1942 μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Στάρα Γκραντίσκα. Εκεί βασανίστηκε άγρια, χωρίς να καταδώσει τους συντρόφους της. Ο βασανιστής της, Λιούμπε Μίλος, που λεγόταν πως «έκανε και τους νεκρούς να μιλήσουν» δεν κατόρθωσε να λυγίσει τη νεαρή παρτιζάνα. Εκτελέστηκε από απόσπασμα των Ουστάσι και το 1951 τιμήθηκε ως εθνική ηρωίδα της Γιουγκοσλαβίας. Επί ενιαίας Γιουγκοσλαβίας το όνομά της έφεραν ένα εργοστάσιο στο Ζάγκρεμπ, μια οδός και το σχολείο στο οποίο φοιτούσε στο Ζεμούν. Επίσης, υπήρχε μια προτομή της στο Ζάγκρεμπ, που αφαιρέθηκε τη δεκαετία του 1990 με την ανεξαρτητοποίηση της Κροατίας, όπως συνέβη και με πολλά άλλα σημεία μνήμης κομμουνιστών αγωνιστών στη νεότευκτη χώρα, την ώρα που παράλληλα αποκαθίστανται οι δολοφόνοι της.
Με πληροφορίες από Our balkans
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου