29-08-2019
Η εκτέλεση της 28χρονης Ξανθούλας (Κούλα Αγγελή), ηρωικής γραμματέα
της ΚΟΒ Κουκακίου ΚΚΕ, και πέντε συντρόφων της, στις 29 Αυγούστου 1944,
στη γέφυρα του Ιλισσού στο Κουκάκι,
Μια από τις αμέτρητες θηριωδίες των Ελλήνων Γερμανοτσολιάδων κατά την
περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, διαπράχτηκε στις 29 του Αυγούστου 1944,
στη γέφυρα του Ιλισσού, στο Κουκάκι. Μετά από καταδίωξη οι προδότες
Ταγματασφαλίτες έπιασαν πέντε νέους και μια νεαρή γυναίκα και τους
εκτέλεσαν με τα αυτόματα. Τα ηρωικά νιάτα που αψήφησαν τον θάνατο είναι:
Οι πέντε αγωνιστές πατριώτες οδηγούνται με τη βία στην κοίτη του
Ιλισσού και εκτελούνται μπροστά στα μάτια της Ξανθούλας. Η ίδια αρνείται
να κατέβει: «Εδώ να με σκοτώσετε για να δουν όλοι οι Έλληνες ότι είστε
προδότες και εκτελείτε Έλληνες πατριώτες – αγωνιστές της λευτεριάς». Οι
προδότες σκυλιάζουν και γαζώνουν το μικροσκοπικό κορμί της με ριπές.
Για την εκτέλεση των έξι αγωνιστών διαβάζουμε στο βιβλίο των Μάρω Βουγιούκα – Βασίλη Μεγαρίδη, «Κουκάκι Φιλοπάππου Γαργαρέττα», (εκδ. Φιλιππότη): «Η ομάδα αυτή, πέντε αγόρια και μία κοπέλα, συνελήφθησαν από τις κατοχικές δυνάμεις σε ένα σπίτι της οδού Γενναίου Κολοκοτρώνη, κοντά στην Πλατεία Φιλοπάππου, το πιθανότερο ύστερα από προδοσία. Αμέσως κηρύχθηκε «μπλόκο» σε όλη την περιοχή, οι νεαροί μεταφέρθηκαν στο τέρμα της οδού Σικελίας και εκτελέστηκαν ένας ένας κάτω στην ακάλυπτη τότε και χωμάτινη η κοίτη του Ιλισού, πλην της κοπέλας, η οποία αρνήθηκε να κατεβεί στην κοίτη και εκτελέστηκε επί τόπου. Τα ονόματά τους ήταν: Κούλα Αγγελή (Ξανθούλα), Μάρκος Γαβαλάς, Κώστας Δημητριάδης, Τάσος Ιωαννίδης, Πέτρος Καποτάς και Παύλος Παπακωνσταντίνου. Μία πέτρινη στήλη με τα ονόματα των εκτελεσμένων απαθανατίζει σήμερα το γεγονός και στο γεγονός αυτό οφείλεται η σημερινή επίσημη ονομασία του πάρκου που είναι Περιβολάκι Εθνικής Αντίστασης».
Στην κομμουνίστρια ηρωίδα Ξανθούλα (Κούλα Αγγελή) αναφέρεται χρονικό
που δημοσιεύτηκε χρόνια μετά τον ηρωϊκό της θάνατο στο Ριζοσπάστη: «Ήταν
μια μικροσκοπική κοπελίτσα καταγάλανη, η Κούλα Αγγελή (Ξανθούλα), με
πυκνά ολόχρυσα μαλλιά, που πέφταν κατσαρά στους ώμους της. Το πρόσωπό
της αγνό, παιδιάστικο σχεδόν. Μα πόσο το πρόσωπο αυτό γινόταν σοβαρό,
συλλογισμένο τις ώρες που είχαμε «δουλειά», συνεδρίαση ή συνεργασία.
«Αυτό πρέπει να γίνει, σύντροφε, π ρ έ π ε ι». «Συντρόφισσα αυτό είναι κ α θ ή κ ο ν, πρέπει να βρούμε τρόπο να το πραγματοποιήσουμε». Κι αλήθεια, η Ξανθούλα πάντα έβρισκε τρόπο για να πραγματοποιηθούν τα καθήκοντα.
Κι έτσι, στο Κουκάκι ακούγονταν τα βράδια το χωνί, γεμίζαν οι τοίχοι
συνθήματα και αφίσες, οι δρόμοι τρικ και προκηρύξεις. Κινητοποιήσεις,
πεταχτές τοπικές συγκεντρώσεις, και ο ΕΛΑΣ πάντα επί ποδός πολέμου…
Με τον ΕΛΑΣ, ήταν η τελευταία συνεργασία της. Η τελευταία… Τα Τάγματα Ασφαλείας τους πιάσανε, την Ξανθούλα και τα παιδιά… Τους σύρανε στο ρέμα, στη λεωφόρο Συγγρού. «Φύγε εσύ, είσαι κοπέλα, φύγε για να γλιτώσεις» της ψιθύρισε ένας ταγματασφαλίτης. Το αθώο προσωπάκι συννέφιασε. «Όχι, δεν πάω πουθενά. Ή θα φύγουμε όλοι ή θα σκοτώσετε κι εμένα». Την έσπρωξαν αγριεμένοι προς το ρέμα: «Κατέβα κάτω». Σήκωσε το κεφάλι ψηλά και γεμάτη περηφάνια: «Όχι, δεν κατεβαίνω. Εδώ, ψηλά θα με σκοτώσετε, για να δει ο κόσμος το έγκλημά σας» κι αμέσως έπεσε άψυχο το κορμί της Ξανθούλας και των παιδιών τρυπημένα από τα βόλια των προδοτών.
Με την απελευθέρωση ο λαός έστησε πλάκα με τα ονόματά τους στον τόπο
που εκτελέστηκαν. Όμως το μίσος των προδοτών έστασε και στους νεκρούς
ακόμα. Την πλάκα τη σπάσανε. Τα κομμάτια της πετάχτηκαν. Θαρρούσαν πως
θα ξεχνιόταν η Ξανθούλα.
Μα η Ξανθούλα, η κομμουνίστρια, η γραμματέας της ΚΟΒ Κουκακίου, πέρασε στην Ιστορία, σαν ηρωίδα της Αντίστασης. Δεν ξεχνάμε την παλικαριά της ούτε την πίστη της στη λευτεριά της πατρίδας και του λαού μας, την πίστη της στο Κόμμα μας. Κι εμείς που κάποτε δουλεύαμε κάτω από την καθοδήγησή της, περνώντας από το ρέμα όπου τη σκότωσαν, θαρρούμε πως ξαναβλέπουμε το περήφανο ξανθό κορίτσι κι ακούμε τη φωνή του: «Αυτό είναι καθήκον, σύντροφε, π ρ έ π ε ι να βρούμε τρόπο να το πραγματοποιήσουμε…».
Κούλα Αγγελή (Ξανθούλα), του Βασίλη, 28 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ, γραμματέας της ΚΟΒ Κουκακίου – Πλάκας – Νέου Κόσμου Αθήνας. Κόρη του βουλευτή του Κόμματος των Φιλελευθέρων του νομού Πέλλας.
Μάρκος Γαβαλάς, του Νικολάου, 22 χρόνων. Ηλεκτρολόγος-μηχανικός, υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος. Μέλος της ΕΠΟΝ Νέου Κόσμου – Κουκακίου.
Κώστας Δημητριάδης (Πέτρος), του Νικολάου, 22 χρόνων. Φοιτητής Νομικής. Εργαζόταν στην Τράπεζα της Ελλάδος. Στέλεχος της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ Πλάκας.
Τάσος Ιωαννίδης, ΕΠΟΝίτης.
Πέτρος Καποτάς, του Γεωργίου, 17 χρόνων. ΕΠΟΝίτης, μαθητής Γυμνασίου.
Παύλος Παπακωνσταντίνου, 32 χρόνων. Υπαξιωματικός στο Αβανικό Μέτωπο, στον πόλεμο του 1940. Στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ Ταύρου Αττικής.
Κούλα Αγγελή (Ξανθούλα)
Για την εκτέλεση των έξι αγωνιστών διαβάζουμε στο βιβλίο των Μάρω Βουγιούκα – Βασίλη Μεγαρίδη, «Κουκάκι Φιλοπάππου Γαργαρέττα», (εκδ. Φιλιππότη): «Η ομάδα αυτή, πέντε αγόρια και μία κοπέλα, συνελήφθησαν από τις κατοχικές δυνάμεις σε ένα σπίτι της οδού Γενναίου Κολοκοτρώνη, κοντά στην Πλατεία Φιλοπάππου, το πιθανότερο ύστερα από προδοσία. Αμέσως κηρύχθηκε «μπλόκο» σε όλη την περιοχή, οι νεαροί μεταφέρθηκαν στο τέρμα της οδού Σικελίας και εκτελέστηκαν ένας ένας κάτω στην ακάλυπτη τότε και χωμάτινη η κοίτη του Ιλισού, πλην της κοπέλας, η οποία αρνήθηκε να κατεβεί στην κοίτη και εκτελέστηκε επί τόπου. Τα ονόματά τους ήταν: Κούλα Αγγελή (Ξανθούλα), Μάρκος Γαβαλάς, Κώστας Δημητριάδης, Τάσος Ιωαννίδης, Πέτρος Καποτάς και Παύλος Παπακωνσταντίνου. Μία πέτρινη στήλη με τα ονόματα των εκτελεσμένων απαθανατίζει σήμερα το γεγονός και στο γεγονός αυτό οφείλεται η σημερινή επίσημη ονομασία του πάρκου που είναι Περιβολάκι Εθνικής Αντίστασης».
Πάνω
σ’ έναν βράχο, όρθιο κι αγέραστο απέναντι στο χρόνο, όπως οφείλει και η
μνήμη, οι επόμενες γενιές χάραξαν τα ονόματα των έξι ηρώων… «Εδώ
εκτελέστηκαν στις 29-8-1944 από τους Γερμανούς φασίστες οι 6 ΕΠΟΝΙΤΕΣ
που πολέμησαν για τη λευτεριά της πατρίδας: Κούλα Αγγελή (Ξανθούλα),
Μάρκος Γαβαλάς, Κώστας Δημητριάδης, Τάσος Ιωαννίδης, Πέτρος Καποτάς,
Παύλος Παπακωνσταντίνου.
«Αυτό πρέπει να γίνει, σύντροφε, π ρ έ π ε ι». «Συντρόφισσα αυτό είναι κ α θ ή κ ο ν, πρέπει να βρούμε τρόπο να το πραγματοποιήσουμε». Κι αλήθεια, η Ξανθούλα πάντα έβρισκε τρόπο για να πραγματοποιηθούν τα καθήκοντα.
Κώστας Δημητριάδης (Πέτρος)
Με τον ΕΛΑΣ, ήταν η τελευταία συνεργασία της. Η τελευταία… Τα Τάγματα Ασφαλείας τους πιάσανε, την Ξανθούλα και τα παιδιά… Τους σύρανε στο ρέμα, στη λεωφόρο Συγγρού. «Φύγε εσύ, είσαι κοπέλα, φύγε για να γλιτώσεις» της ψιθύρισε ένας ταγματασφαλίτης. Το αθώο προσωπάκι συννέφιασε. «Όχι, δεν πάω πουθενά. Ή θα φύγουμε όλοι ή θα σκοτώσετε κι εμένα». Την έσπρωξαν αγριεμένοι προς το ρέμα: «Κατέβα κάτω». Σήκωσε το κεφάλι ψηλά και γεμάτη περηφάνια: «Όχι, δεν κατεβαίνω. Εδώ, ψηλά θα με σκοτώσετε, για να δει ο κόσμος το έγκλημά σας» κι αμέσως έπεσε άψυχο το κορμί της Ξανθούλας και των παιδιών τρυπημένα από τα βόλια των προδοτών.
Τάσος Ιωαννίδης
Μα η Ξανθούλα, η κομμουνίστρια, η γραμματέας της ΚΟΒ Κουκακίου, πέρασε στην Ιστορία, σαν ηρωίδα της Αντίστασης. Δεν ξεχνάμε την παλικαριά της ούτε την πίστη της στη λευτεριά της πατρίδας και του λαού μας, την πίστη της στο Κόμμα μας. Κι εμείς που κάποτε δουλεύαμε κάτω από την καθοδήγησή της, περνώντας από το ρέμα όπου τη σκότωσαν, θαρρούμε πως ξαναβλέπουμε το περήφανο ξανθό κορίτσι κι ακούμε τη φωνή του: «Αυτό είναι καθήκον, σύντροφε, π ρ έ π ε ι να βρούμε τρόπο να το πραγματοποιήσουμε…».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου