19-Ιουν-1953: Το ζεύγος Τζούλιους και Έθελ Ρόζενμπεργκ –θύματα του μακαρθισμού στις ΗΠΑ- εκτελούνται στην ηλεκτρική καρέκλα, κατηγορούμενοι για κατασκοπία υπέρ της ΕΣΣΔ.
Στις
5 Μαρτίου 1946 ο Ουίνστον Τσώρτσιλ – παρουσία του Τρούμαν – εκφωνεί στο
πανεπιστήμιο του Ουέστμινστερ του Μισούρι (ΗΠΑ) το λόγο του με τίτλο «Τα Νεύρα της Ειρήνης» (The Sinews of Peace). Σε αυτόν προαναγγέλλει το σχηματισμό «…ενός
αδελφικού συνασπισμού των αγγλοφώνων λαών… μιας ειδικής σχέσης μεταξύ
της Βρετανικής Κοινοπολιτείας και Αυτοκρατορίας και των ΗΠΑ…», ώστε να αναχαιτισθεί η σοβιετική επιθετικότητα και να διασφαλισθεί η ειρήνη.
H κατάληψη της εξουσίας από το ΚΚΚίνας το 1949 και η σχεδόν ταυτόχρονη
ανακοίνωση των Σοβιετικών για την κατασκευή της δικής τους ατομικής
βόμβας αιφνιδιάζουν το σύνολο των Αμερικανών και μετουσιώνουν τη
βεβαιότητα της ατομικής υπεροπλίας σε τρόμο και πανικό.
Οι «κατάσκοποι»
Οι εξελίξεις του 1949 μεταβάλλουν ραγδαία το γεωπολιτικό σκηνικό και η ηγεσία των ΗΠΑ αναγορεύει τον κομουνιστικό κίνδυνο σε εθνικό ενσπείροντας σε όλη την κοινωνία καχυποψία και ανασφάλεια. Με αιχμές του δόρατος την επιτροπή του Κογκρέσου HUAC – House of Un-American Activities Com-mittee και το FBI ξεκινούν «έρευνες» αναζητώντας πιθανούς «συνεργάτες» της Σοβιετικής Ένωσης στις ΗΠΑ. H κορωνίδα της όλης προσπάθειας χειραγώγησης της κοινής γνώμης ολοκληρώνεται στις αρχές του 1950, όταν ο
γερουσιαστής Μακάρθυ ισχυρίζεται ότι 200 υπάλληλοι του υπουργείου
Εξωτερικών είναι κομουνιστές πράκτορες και εξαπολύει πραγματικό «κυνήγι μαγισσών».
Εν
μέσω αυτού του φορτισμένου κλίματος τον Φεβρουάριο του 1950
«αποκαλύπτεται» ότι ο Κλάους Φουκς, γερμανός θεωρητικός φυσικός, ο
οποίος εργαζόταν για το «Πρόγραμμα Μανχάταν» (μυστικό πρόγραμμα
κατασκευής της ατομικής βόμβας), είχε παραδώσει κατά τη διάρκεια του
πολέμου απόρρητα έγγραφα στους Σοβιετικούς. Ένα περίπλοκο δίκτυο
κατασκοπείας αρχίζει να «εξιχνιάζεται» φανερώνοντας μια σειρά ατόμων,
που «επιβουλεύτηκαν» συνειδητά την ασφάλεια της υπερατλαντικής
υπερδύναμης.
Ο
Φουκς κατονόμασε κάποιον «πράκτορα», τον οποίο γνώριζε ως «Ραίημοντ»
και ο οποίος τελικά «απεδείχθη» ότι ήταν ο χημικός Χάρυ Γκολντ. Μετά από
μια εβδομάδα ανακρίσεων ο Γκολντ «ομολογεί αυτοβούλως» (sic!!) και
οδηγεί τις αρχές στο λοχία Νταίηβιντ Γκρήνγκλας, πρώην μηχανουργό στο
εργαστήριο του Λος Αλαμος. Αυτός, άμεσα «αποδεχόμενος την εμπλοκή του»,
καταθέτει ότι η αδελφή του Εθελ Ρόζενμπεργκ και ο σύζυγός της Τζούλιους
είχαν συμμετάσχει σε κύκλωμα κατασκοπείας και μάλιστα ήσαν εκείνοι οι
οποίοι τον εμύησαν.
Πικάσο λιθογραφία
Τον Ιούνιο του 1950 ο Τζούλιους Ρόζενμπεργκ συλλαμβάνεται και λίγες ημέρες αργότερα τον ακολουθεί η γυναίκα
του. Με αυτό τον τρόπο θέλησαν οι αρχές να πιέσουν τον πρώτο να
ομολογήσει και να αποκαλύψει τους «συνεργούς» του. Ταυτόχρονα και ενώ οι
έρευνες του FBI συνεχίζονταν με αμείωτη ένταση, φίλοι του ζευγαριού
εξαφανίζονται προς άγνωστες κατευθύνσεις- ανάμεσά τους και ο Μόρτον
Σόμπελ, τον οποίο, κάποιος “αυτοβούλως εμφανισθείς” στις αρχές γνωστός
των Ρόζενμπεργκ, κατηγόρησε ως συνεργάτη τους. Οι πράκτορες των
υπηρεσιών ασφαλείας ανακαλύπτουν το φυγά Σόμπελ στο Μεξικό και τον
επαναφέρουν διά της βίας στις ΗΠΑ, όπου και τίθεται υπό κράτηση.
H δίκη
Στις 6 Μαρτίου 1951 αρχίζει η δίκη κατά των Ρόζενμπεργκ και Σόμπελ. H ενοχή ή μη των εναγομένων, η υποψία μιας νέας υπόθεσης Ντρέυφους, προκαλεί το ενδιαφέρον, μα και την πόλωση της διχασμένης αμερικανικής και παγκόσμιας κοινής γνώμης. Ο αρχηγός του FBI Εντγκαρ Χούβερ, αλλά και το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κατεστημένου των ΗΠΑ, βλέπουν τον αγώνα κατά των τριών ως καταδίκη και αποτροπή της σοβιετικής διεισδυτικότητας, αλλά και ως μέσο αφύπνισης ενός αμερικανικού νεοπατριωτισμού. H κατηγορία είναι βαριά. Συνωμοσία με σκοπό την κατασκοπεία.
Οι εναντίον των εναγομένων προσερχόμενοι μάρτυρες ισχυρίζονται ότι τόσο
οι Ρόζενμπεργκ όσο και ο Σόμπελ προέβησαν σε ενέργειες με αποκλειστικό
σκοπό να βοηθήσουν τους Σοβιετικούς να αποκτήσουν κρίσιμες απόρρητες
πληροφορίες, σχετικές με το ατομικό πρόγραμμα των ΗΠΑ. Ιδιαίτερα ο Τζούλιους Ρόζενμπεργκ παρουσιάστηκε ως εξαιρετικά δραστήριος πράκτορας και ουσιαστικά ως ενορχηστρωτής και πυρήνας δικτύου
συλλογής στοιχείων. Ο Νταίηβιντ Γκρήνγκλας και η γυναίκα του κατέθεσαν
ότι η Εθελ εργάστηκε ως πράκτορας τυπώνοντας έγγραφα, τα οποία έπειτα
παραδίδονταν στον Γκολντ, ο οποίος με τη σειρά του τα ενεχείρισε στον
Ανατόλι Γιάκοβλεφ της KGB.
H ετυμηγορία
Οι μόνοι μάρτυρες, οι οποίοι εκλήθησαν από την υπεράσπιση, ήσαν οι ίδιοι οι κατηγορούμενοι και καθώς ο Σόμπελ αρνήθηκε να καταθέσει, τα φώτα επικεντρώθηκαν στο ζεύγος Ρόζενμπεργκ. Στον καταιγισμό ερωτήσεων για ενδεχόμενη συμμετοχή τους στο KK των ΗΠΑ το ανδρόγυνο αρνήθηκε να απαντήσει. Απέρριψαν
όλα τα στοιχεία και τις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας και
αντιμετώπισαν το εχθρικό προς αυτούς δικαστήριο με αξιοπρέπεια, μα και
με περιφρόνηση. Ειδικά η Εθελ, τα στοιχεία κατά της οποίας στηρίζονταν αποκλειστικά στις αμφίβολες μαρτυρίες του αδελφού της και της συζύγου του, ουσιαστικά αρνήθηκε να υποστηρίξει τον εαυτό της, καθώς είχε επιλέξει την οδό της απόλυτης ταύτισης με τον άνδρα της.
Στις 29 Μαρτίου 1951 το δικαστήριο ανακοίνωσε την ετυμηγορία του καταδικάζοντας τους Ρόζενμπεργκ σε θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα και το Σόμπελ σε τριάντα χρόνια κάθειρξη. Την επαύριο της απόφασης ακολούθησε ένας διετής απεγνωσμένος αγώνας για τη σωτηρία των Ρόζενμπεργκ, τον οποίο συνέδραμαν χιλιάδες αγωνιστές, και όχι μόνο. Ακόμη και αυτός ο πάπας Πίος IB´ απηύθυνε έκκληση για τη μετατροπή της ποινής τους, η οποία όμως τελικά εκτελέστηκε στις 19 Ιουνίου 1953 στις φυλακές του Σινγκ Σινγκ.
Οι αποκαλύψεις
Το 1995
η Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ αποχαρακτήρισε απόρρητα έγγραφα
της επιχείρησης «Venona», η οποία αφορούσε την προσπάθεια των
αμερικανικών υπηρεσιών να αποκρυπτογραφήσουν τα κωδικοποιημένα
τηλεγραφήματα των «σοβιετικών πρακτόρων -ωστόσο δεν αποδείχτηκε πως η βοήθεια των «πληροφοριών» του Ρόζενμπεργκ για την κατασκευή της σοβιετικής ατομικής βόμβας, ήταν ουσιαστική ή επαρκής –ούτε αν υπήρξε καν. Σε ό,τι αφορά τη Έθελ, η αναφορά είναι σχεδόν ασαφής / ανύπαρκτη, αφού χαρακτηρίζεται απλά ως «φίλα προσκείμενη».
Ο Ντέηβιντ Γκρήνγκλας, ο οποίος επιβραβεύτηκε για τη μαρτυρία του στη
δίκη γλιτώνοντας τη θανατική ποινή και καταδικαζόμενος σε 10ετή
φυλάκιση, δήλωσε στα τέλη του 2000 ότι «προτίμησε να ψευδορκήσει κατά της αδελφής του, ώστε να προστατεύσει τη γυναίκα του και τα παιδιά του».
Οι Ρόζενμπεργκ με το θάνατό τους άφησαν πίσω τους ορφανά δύο μικρά
αγοράκια, των οποίων την κηδεμονία δεν δέχθηκε να αναλάβει κανείς…
Τελικά μετά από επίμονες προσπάθειες του δικηγόρου του ανδρογύνου E.
Μπλοχ τα παιδιά υιοθετήθηκαν από τους καλλιτέχνες Αννα και Αβελ Μέερπολ.
Οι Ρόζενμπεργκ είναι κομμουνιστές! Σκοτώστε τους!
«Τώρα που έχουν χαθεί, ξέρεις, η αλήθεια μπορεί να λεχθεί:
Ήταν θυσιαζόμενα αρνιά, που τους πούλησαν στην αγορά.
Τώρα που έχουν χαθεί, ξέρεις, η αλήθεια μπορεί να βγει:
Ποτέ δεν αποδείχθηκαν ένοχοι πέραν αμφιβολίας.
Οι άνθρωποι δήλωσαν πως ήταν ένοχοι τότε
μερικοί μάλιστα είπαν πως δεν έγινε κανένα έγκλημα.
Οι άνθρωποι βλέπουν αυτό το ζευγάρι με περιφρόνηση και αμφιβολία
αλλά αγαπούσαν ο ένας τον άλλο μέχρι τη στιγμή που αναχώρησαν.
Ο Αϊζενχάουερ ήταν πρόεδρος, ο γερουσιαστής Τζο ήταν βασιλιάς
Όσο δεν είπατε τίποτα, θα μπορούσατε να πείτε οτιδήποτε.
Τώρα κάποιοι κατηγορούν το σύστημα, κάποιο κατηγορούν τον άνθρωπο
Τώρα που έχει τελειώσει, κανείς δεν ξέρει πως άρχισε.
Κάθε βασίλειο έχει πέσει, ακόμα και το Γ’ Ράιχ
Ο άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά όχι για όσο χρονικό διάστημα επιθυμεί.
Λοιπόν, λένε ότι πρόδωσαν τα μυστικά της Ατομικής Βόμβας
σαν κανένας άλλος να μην μπορούσε να το σκεφτεί, δεν θα ήταν εδώ σήμερα
Κάποιος λέει ότι η δεκαετία του ’50 ήταν η εποχή του μεγάλου ρομαντισμού
Εγώ λέω πως αυτό είναι μονάχα ένα ψέμα,
ήταν ο φόβος που σας είχε σε μια έκσταση».
Bob Dylan – Julius & Ethel
Καλέ μου Μάικλ, καλέ μου Ρόμπυ,
άδικα τυλίξατε την καρδιά σας σ’ ένα κομματάκι χαρτί
και τη στείλατε στον κ. Πρόεδρο ‒ άδικα, Μάικλ, το γράμμα σας,
μόνο που μάζεψε ένα σακουλάκι δάκρυα απ’ τις μανάδες
κι ένα κόμπο στο λαιμό της άνοιξης
μόνο που βούρκωσαν της κερασιάς τα κόκκινα άστρα.
Κάτω απ’ τους ουρανοξύστες
οι οδοκαθαριστές άφησαν μια στιγμή τη σκούπα τους
και σκούπισαν τα μάτια τους
και σ’ όλα τα γήπεδα τα παιδιά στάθηκαν
πατώντας το δεξί τους πόδι πάνω στη μπάλα
σα ν’ ανεβαίναν το πρώτο σκαλοπάτι της ζωής
κι είπαν: «Ο Μάικλ κι ο Ρόμπυ
δε θα ’ρθουν να παίξουν τα’ απόγεμα»,
και πίσω απ’ το δίχτυ του γκολ-πόστ
είδαν κομματιασμένο το πρόσωπο της μέρας
όπως είναι ένα πρόσωπο πίσω απ’ τα κάγκελα.
(Γιάννης Ρίτσος)
Δικαστής σε διατεταγμένη υπηρεσία
Ο δικαστής Ιρβινγκ Κάουφμαν, έχει πάρει μια εντολή, που του δόθηκε στην Ουάσιγκτον στις 8 Φλεβάρη του 1951, ένα μήνα πριν από την έναρξη της δίκης, στη συνεδρίαση της Επιτροπής της Γερουσίας για την ατομική ενέργεια. Το πρακτικά της συνεδρίασης αναφέρουν ότι παρόντες ήταν ηγετικά στελέχη της Γερουσίας, της αμερικάνικης ομοσπονδιακής κυβέρνησης και ο εισαγγελέας, ο οποίος στη δίκη θα εκπροσωπούσε την κυβέρνηση. Οι γερουσιαστές απαιτούν από τον εισαγγελέα Ζάιπελ να καταφέρει, ώστε ο δικαστής να επιβάλει στους Ρόζενμπεργκ την ποινή του θανάτου. Κατά τη γνώμη των γερουσιαστών, η ποινή αυτή αποτελεί τη μοναδική δυνατότητα για να «λυγίσουν» οι Ρόζενμπεργκ, που καταδικάζονται σε θάνατο, αλλά δεν υποκύπτουν, στον εκβιασμό! Ο δικαστής δικαιολογεί την καταδίκη: «Η
Σοβιετική Ενωση δε θα ήταν ποτέ σε θέση να κατασκευάσει μόνη της την
ατομική βόμβα. Κάποιος θα πρέπει να έχει προδώσει σ’ αυτήν το μυστικό.
Και ποιος άλλος, εκτός από τους Ρόζενμπεργκ, μπορούσε να είναι οι
προδότες; ». Απίστευτη λογική! Με αυτό το αιτιολογικό, στις 19 Ιούνη του 1953, ο Τζούλιους και η Εθελ Ρόζενμπεργκ δολοφονούνται στην ηλεκτρική καρέκλα.
Ομολογία
Ύστερα
από 9 μήνες, στις 17 Μάρτη 1954, οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» δημοσίευσαν
περικοπές από μια διάλεξη του δρ. Τζέιμς Μπέκερλι, διευθυντή του
Γραφείου Πληροφοριών της «Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας». Μπροστά σε ένα
κοινό, που αποτελούνταν από ηγετικούς παράγοντες της αμερικανικής βιομηχανίας, ο δρ. Μπέκερλι είπε: «Είναι
πια καιρός να πάψουμε να μιλάμε για κάποια δήθεν πυρηνικά μυστικά. Η
ατομική και η υδρογονική βόμβα δεν έχουν παρθεί από κατασκόπους».
Ο Michael Rosenberg 10 ετών & ο Robert 6, διαβάζουν -πολύ αργότερα τα “νέα”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου