Η καθημερινότητα των υγειονομικών στις κλινικές Covid πίσω από τα νούμερα

Τις τελευταίες μέρες διαβάζουμε από τη μία για τους αυξημένους αριθμούς κρουσμάτων, διασωληνωμένων, νεκρών. Από την άλλη ακούμε από κυβερνητικά στελέχη και διάφορες εκθέσεις για «επιτυχία» σε σχέση με τα «νούμερα» άλλων χωρών με πολυδιαφημισμένα συστήματα Υγείας, για διαβουλεύσεις για άρση του lockdown κ.ο.κ.

Επιπλέον, αξιοσημείωτη είναι και η συναισθηματική απάθεια που συνοδεύει τον τρόπο που προβάλλεται η τεράστια αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων και των νεκρών, σε σχέση με το πρώτο κύμα, ενδεικτικό και αυτό της εικόνας που προάγεται μέσω των ΜΜΕ.

Τι όμως πραγματικά συμβαίνει πίσω από τη γυάλα των ΜΜΕ, στην καθημερινότητα των ασθενών αλλά και των υγειονομικών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή; Γιατί εκεί τα νούμερα αντιστοιχούν σε πρόσωπα, ανθρώπους...

Η ιδιαιτερότητα αυτής της νόσου ενέχει το στοιχείο της μοναξιάς. H κατά κανόνα πιο μακρά ενδονοσοκομειακή πορεία σε σχέση με άλλες ασθένειες, η απουσία οικείου προσώπου, το αντικειμενικό στοιχείο της δύσπνοιας, το άγχος στο άκουσμα στοιχείων καθημερινά για ελλείψεις κλινών ΜΕΘ, συνθέτουν μια εικόνα αρκετά σύνθετη και αγωνιώδη για αυτούς τους ασθενείς. Επίσης, κεφαλαιώδους σημασίας είναι και η σχέση υγειονομικού - ασθενούς, μιας και ο τελευταίος αφήνεται κυριολεκτικά στα χέρια του πρώτου. Και σε αυτό το σημείο υπάρχει ιδιαιτερότητα, μιας και η επαφή αυτή βασίζεται μόνο στο ηχόχρωμα της φωνής, στις εκφράσεις, διογκώνοντας την ανασφάλεια των ασθενών.

Η καθημερινότητα των υγειονομικών ωστόσο δεν συνθέτει πολύ διαφορετική εικόνα. Η φυσική κόπωση συνοδεύεται από την ψυχική - συναισθηματική. Η υπερεργασία λόγω τον πολλών ελλείψεων συνδυάζεται με το άγχος των αχαρτογράφητων νερών λόγω της νεοεμφανισθείσας ασθένειας, με την εκπαίδευση των υγειονομικών να αποτελεί ατομική ευθύνη και αποτέλεσμα του αέναου ανταγωνισμού ιδιωτικών κολοσσών. Επιπρόσθετα, υπεισέρχεται και η πίεση που βαραίνει τους υγειονομικούς από τη διαχείριση των περιστατικών, μιας και πρέπει να έχουν την αντοχή να διαχειριστούν κάθε προσωπικότητα διαφορετικά, να καθησυχάσουν τις φοβίες τους και ταυτόχρονα να έχουν καθαρό μυαλό για τις θεραπευτικές αποφάσεις, που πολλές φορές υπόκεινται σε περικοπές ανάλογα με τους διαθέσιμους υλικοτεχνικούς πόρους. Καθημερινό παράδειγμα η επίσπευση εξιτηρίων λόγω ελλείψεων κλινών, «με τα τηλέφωνα στο χέρι», για να μετριαστούν οι επιπλοκές και να αποφευχθεί η «υπερχείλιση» των νοσοκομείων.

Ωστόσο και με τη φυγή από την εργασία, δεν σταματάει η ενασχόληση με περιστατικά. Τηλεφωνήματα ενημερωτικά από θετικά περιστατικά που βρίσκονται σε κατ' οίκον καραντίνα, γραφειοκρατική συμπλήρωση λιστών κρουσμάτων λόγω ελλείψεων σε γραμματειακή υποστήριξη.

Ολα τα παραπάνω συμπληρώνονται με την αγωνία των υγειονομικών να διαφυλάξουν την υγεία των οικείων προσώπων τους, αλλά και το άγχος - έγνοια στο τέλος της μέρας για την επιτέλεση του καθήκοντός τους, για την πορεία των ασθενών. Και κάπου ενδιάμεσα τοποθετείται και η προσωπική ζωή...

Αυτή είναι η πραγματικότητα πίσω από τον απρόσωπο χαρακτήρα των αριθμών, η αντιστοίχιση καθενός αριθμού με προσωπικότητες ξεχωριστές, σε μία βίαιη επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα. Μια καθημερινότητα που αφήνει έρμαια σε αυτήν τη μάχη υγειονομικούς και ασθενείς, μιας και ζυγίζει τα νούμερα με τους δείκτες ανάπτυξης της οικονομίας, με τους ασθενείς να αποτελούν «κόστος». Αυτό διαφαίνεται και από τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2021 που προβλέπει παραπέρα σημαντική μείωση στο όριο δαπανών του υπουργείου Υγείας.

Την ίδια στιγμή, αντί για πραγματική επίταξη ιδιωτικών δομών Υγείας, διπλασιάζονται τα ποσά μίσθωσης κλινών και επιβάλλονται μετακινήσεις προσωπικού δημόσιων δομών για τη στελέχωσή τους. Αυτή η πραγματικότητα δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο, μιας και η εμπορευματοποίηση και ο σχεδιασμός με γνώμονα το κέρδος είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των σημερινών συστημάτων Υγείας - και των «πολυδιαφημισμένων».

Μόνο ένα αποκλειστικά δημόσιο δωρεάν σύστημα Υγείας, που θα υπόκειται σε κεντρικό σχεδιασμό με άξονα την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών και την αντιστοίχισή τους με την επιστημονική πρόοδο, μπορεί να σταθεί απέναντι σε ορατούς και «αόρατους» εχθρούς, να παράσχει εφόδια στους υγειονομικούς και να τους εξοπλίσει κόντρα στη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα.

Χρήστος ΔΑΒΟΥΛΟΣ
Επικουρικός Παθολόγος κλινικής Covid στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ρίου