ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΗ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ

 

 Ο κρατούμενος Δημ. Κουφοντίνας, ηγετικό στέλεχος της «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη», από τις 8 Ιανουαρίου  πραγματοποιεί απεργία πείνας, που έγινε και δίψας από τις 22 Φεβρουαρίου, με αίτημα τη μεταφορά του στις φυλακές Κορυδαλλού. Πριν από τη μεταγωγή τους στις φυλακές Δομοκού, από τις αγροτικές φυλακές Βόλου,  σύμφωνα με το νόμο, που χαρακτηρίζεται φωτογραφικός για την περίπτωσή του, θα έπρεπε να υπάρξει αιτιολογημένη απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών για τη μη μεταγωγή του στις φυλακές Κορυδαλλού. Αυτή η απόφαση, παρά τα αιτήματα του κρατουμένου να λάβει αντίγραφό της με δικαιολογίες δεν του χορηγείται. Όλη αυτή λοιπόν η μεθόδευση που ακολουθήθηκε  έχει ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων και κινητοποιήσεων όχι μόνο από αλληλέγγυους αλλά και από τμήματα του νομικού κόσμου της χώρας.

        Νομικοί, όπως το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Δ.Σ.Α  Θεμ. Σοφός, κάνουν λόγο περί της  «ορθής εφαρμογής των αρχών της σωφρονιστικής, που δεν εκδικείται τον κρατούμενο», κείμενο με υπογραφές 1.000 δικηγόρων και νομικών τονίζουν  ότι «το κράτος δικαίου ισχύει για όλους, δεν είναι a la carte» και σημειώνουν την πρωτοφανή έλλειψη διαφάνειας στην περίπτωσή του, ενώ στην έκκληση για αναθεώρηση της στάσης της Πολιτείας η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων επισημαίνουν ότι «Η Δικαιοσύνη είναι έννοια σύμφυτη με την επιείκεια και τον ουμανισμό».

           Και γίνεται συνεχώς επίκληση σε  έννοιες όπως κράτος δικαίου, νόμος, φιλελεύθερη δημοκρατία από νομικούς και πολιτικούς που υποστηρίζουν τον Κουφοντίνα στο αίτημά του, ανεξαρτήτως  των πράξεών του για τις οποίες καταδικάστηκε.

               Σήμερα,  όταν οι ακαδημαϊκοί, οι δικηγόροι και οι πολιτικοί μιλούν για νόμο,  σύνταγμα ή συνταγματικά δικαιώματα τείνουν να αναφέρονται σε ευρέως καθορισμένες φιλελεύθερες ιδέες και έννοιες, όπως η δικαιοσύνη, η ισότητα, η ελευθερία, που λένε ότι υπερασπίζονται με τους νομικούς μηχανισμούς. Αυτή η γενική αρχή που περιλαμβάνει φιλελεύθερες συνταγματικές ιδέες χαρακτηρίζεται συχνά ως κράτος δικαίου. Το οποίο πραγματοποιείται στις δυτικές αστικές δημοκρατίες με τη θεσμοθέτηση του περιορισμού της εξουσίας μέσω του νόμου και μπορεί να αποτελεί προστασία για τις ασθενέστερες τάξεις από τις αυθαίρετες καταχρήσεις των ισχυρών. 

              Κι έρχεται  η κριτική του Μαρξ για την ιδεολογική υπερδομή που κρύβει την ταξική δύναμη και την εκμετάλλευση στην οικονομική βάση των παραγωγικών δυνάμεων και αποκαλύπτει τη σχέση μεταξύ νόμου, κράτους και ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Η νομική μορφή είναι κεντρικό συστατικό  και έκφραση του τρόπου παραγωγής, και οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής εκφράζονται μέσω των νομικών μορφών της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Και κάθε νομική μορφή εκφράζει μια συγκεκριμένη σχέση ιδιοκτησίας που καθορίζει μια εποχή. Βέβαια, ακόμα και  αν ο νόμος είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την επίτευξη των σκοπών της άρχουσας τάξης, το γεγονός και μόνο ότι αυτοί οι στόχοι πρέπει να επιτευχθούν μέσω αναγνωρίσιμων νομικών μορφών και διαδικασιών μπορεί να αποτελεί από μόνο του περιορισμό της ταξικής εξουσίας. Γι’ αυτό  για τους αγωνιζόμενους εργαζομένους θεωρούνται σημαντικές κατακτήσεις οι νέες ελευθερίες που αποκτήθηκαν με την άνοδο των αστικών, φιλελεύθερων καθεστώτων, τα οποία βέβαια επιδιώκονται να ξεπεραστούν.  

               Γιατί το κράτος είναι ένα όπλο της άρχουσας τάξης που χρησιμοποιείται στην ταξική πάλη, ακόμα κι αν οι νόμοι και τα συντάγματα φαίνεται να ρυθμίζουν και να περιορίζουν την εξουσία του. Μπορεί αυτό να είναι μια κατάκτηση των αστικών επαναστάσεων ενάντια στην παλιά φεουδαρχική τάξη, οι νόμοι όμως αντλούν περιεχόμενο και μορφή απευθείας από ένα σύστημα βασισμένο στην ιδιοκτησία, στην ανταλλαγή εμπορευμάτων, γενικά στον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης της παραγωγής. Αποτελεί μέρος των θεμελίων της καπιταλιστικής κοινωνίας η έννοια της ατομικής ιδιωτικής ιδιοκτησίας ως νομικού δικαιώματος. Όλοι οι νόμοι, συμπεριλαμβανομένου του συνταγματικού δικαίου, αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές ταξικές σχέσεις που παίζουν ρόλο στην κοινωνία, πράγμα που ο αστικός νόμος προσπαθεί να συγκαλύψει. 

          Γι’ αυτό και είναι ανάγκη να απομυθοποιηθούν εκείνα τα μέρη και λειτουργίες του αστικού κράτους που κρύβονται πίσω από τη νομικίστικη φρασεολογία και τις φιλελεύθερες ιδεολογίες. Για να μην υπάρχουν ψευδαισθήσεις ότι μόνο οι συνταγματικές διασφαλίσεις μπορούν να βοηθήσουν την εργατική τάξη  να κερδίσει τον αγώνα ενάντια στην κυρίαρχη αστική τάξη. Για να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε και την αντιμετώπιση  της απεργίας πείνας του Δ. Κουφοντίνα από την εκτελεστική εξουσία, την κυβέρνηση. Οι αστοί νομικοί ή ακαδημαϊκοί που στο όνομα του φιλελευθερισμού υπερασπίζονται το αίτημα του Κουφοντίνα, στην πραγματικότητα περισσότερο από την ίδια την κυβέρνηση εξασφαλίζουν την πίστη στο αστικό κράτος, γιατί του προσδίδουν κύρος ότι οι κανόνες που το  διέπουν βασίζονται σε αμεροληψία και ότι η ισότητα ενώπιον του νόμου ισχύει για όλους.  Εξάλλου η προσφυγή σε νομικές στρατηγικές συνηθέστατα οδηγεί σε μια μορφή αποπολιτικοποίησης των ζητημάτων που επιβεβαιώνουν τις υπάρχουσες ιεραρχίες. Κι έτσι κερδίζεται η συναίνεση.

            Ο νόμος και το σύνταγμα θεωρούνται ως εγγυητές της ανεξαρτησίας και της ουδετερότητας του αστικού κράτους γι’ αυτό και ο εγκλωβισμός σε νομικές διαδικασίες μπορεί να είναι καταστροφικός για τους κοινωνικούς αγώνες. Γιατί η αστική δημοκρατία χτίζει τον καπιταλισμό στα θεμέλια του κράτους, στους ίδιους τους κανόνες εντός των οποίων λειτουργεί, γι’ αυτό  το κράτος δικαίου σωπαίνει στη συρρίκνωση των εργατικών κατακτήσεων, στην αστυνομική αυθαιρεσία κλπ. 

           Η προσπάθεια να ερμηνευτεί η αδιάλλακτη στάση της κυβέρνησης απέναντι στο αίτημα Κουφοντίνα ως πράξη ρεβανσισμού του ίδιου του πρωθυπουργού φαίνεται αρκετά απλή που αναζητά την αιτία πολιτικής επιλογής μόνο στο θυμικό. Αυτή όμως η επιλογή είναι συμπληρωματική όλων εκείνων των πολιτικών αποφάσεων που επιτρέπουν την αστυνομική αυθαιρεσία και ολιγωρούν για τις κοινωνικές ανάγκες, όπως αυτή της ιατρικής περίθαλψης. Με την επίδειξη πυγμής ελπίζει η κυβέρνηση πως  ενισχύεται η δύναμή της  και κυρίως οριοθετείται  απ’ αυτήν η χρήση του νόμου, εκφοβίζοντας με την αναλγησία της, για να μην υπάρχει ο ελάχιστος χώρος για οποιαδήποτε διαμαρτυρία.