ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΙ;

 

 

Μέρες τώρα στις τηλεοπτικές ειδήσεις πρώτο θέμα συνεχίζει να είναι η  δολοφονία στα Γλυκά Νερά που φαίνεται πως σχεδόν μονοπωλεί το ενδιαφέρον και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σχόλια για την ορθότητα του όρου γυναικοκτονία, υποψίες για τα κίνητρα του δολοφόνου συζύγου, επιχειρήματα για τον τρόπο δημοσιογραφικής κάλυψης έχουν υπερκεράσει κάθε άλλη είδηση, κάθε άλλο γεγονός που αφορούν ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Το εργασιακό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη βουλή και έγινε νόμος του κράτους ανατρέποντας όρους και συνθήκες εργασίας δεκαετιών, βυθίζοντας τους εργαζόμενους σε μια πνιγηρή ζωή χωρίς αύριο, εξαφανίστηκε από τον δημόσιο λόγο, μέχρι που η εφαρμογή του αναγκαστικά να  γίνει αισθητή στην καθημερινότητά μας το αμέσως επόμενο διάστημα.

              Σ’  όλο αυτό το διάστημα της πολύμηνης καραντίνας, με τις ανακοινώσεις για την πορεία της επιδημίας και τα κυβερνητικά μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσής της κάθε απόγευμα, δημιουργείται έντονη η αίσθηση της επιτήρησης και διαχέεται μια, πολλές φορές, ανορθόλογη επιχειρηματολογία που θέλει να αναστείλει κάθε κριτική και επιφυλακτικότητα στην αποδοχή της πραγματικότητας όπως την αναπαριστά ο κυρίαρχος λόγος. Όλον αυτόν τον καιρό, από την αμφισβήτηση της  αποτελεσματικότητα των εμβολίων και των περιοριστικών μέτρων μέχρι τις αντιπαραθέσεις για τα σεξουαλικά αδικήματα με την φυλάκιση του διευθυντή του Εθνικού θεάτρου Δ. Λιγνάδη και τα οφέλη από την κάνναβη, οι περισσότερες από τις κορυφαίες ειδήσεις μοιάζει να χρησιμοποιήθηκαν για κατασκευή μιας πραγματικότητας αποσπασματικής και χωρίς αιτιακές συνδέσεις, που καταλήγει απρόβλεπτη, πυροδοτούμενη από ακατανόητα περιστατικά. Κι αυτή η φαινομενικά χαώδης πραγματικότητα, με τις εμφανείς αντιστροφές σημασιών των πράξεων, όπως ο περιορισμός δικαιωμάτων που είναι σωτήριος για την υγεία, τους διφορούμενους ρόλους που συγχέουν θύματα και δράστες, δημιουργεί άτομα που δεν είναι βέβαια ανίκανα να δράσουν, αλλά είναι πρόθυμα να ξορκίζουν την απελπισία τους επιμένοντας  σε συμβολικά υποστηρίγματα της αυτονομίας και της ταυτότητας, επιδιώκοντας να επιτύχουν μια εξαγνιστική λύτρωση σε έναν κόσμο χωρίς σταθερές αξίες. Κι έτσι οι κραυγές για αυστηροποίηση των ποινών στους βιαστές και δολοφόνους, ακόμα και από επιθυμία να βρεθεί τρόπος για δίκαιη τιμωρία όσων αξιοσέβαστων πολιτών οι κακουργηματικές πράξεις τους όταν κατακάτσει ο κουρνιαχτός δεν τιμωρούνται αναλόγως, καθώς αναγνωρίζονται ψυχοπαθολογικά μόνο κίνητρα ανεξαρτήτως κοινωνικοπολιτικών συνθηκών, μπορεί εύκολα να καταλήξουν να υποστηρίζουν κάθε απόπειρα περιορισμού δικαιωμάτων και επιβολής ποικίλων απαγορεύσεων.

           Η έμφαση και προβολή από τον κυρίαρχο λόγο, πολιτικό και των ΜΜΕ, της βίαιης συμπεριφοράς στις κοινωνικές σχέσεις που,  παρά τα όποια ψελλίσματα για τον ρόλο στη διέγερσή της των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, θεωρείται αναφαίρετο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης,  δεν δείχνει παρά μια κατάσταση διαβίωσης σε κοινωνικό περιβάλλον με ακραία υλική και ψυχολογική ανασφάλεια. Αυτή η κατάσταση είναι αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης οργάνωσης της ανθρώπινης ζωής,  με την καπιταλιστική οικονομία να στοχεύει πάντα στο κέρδος ενώ η διέγερση του πληθυσμού  με υποσχέσεις οικονομικών και πολιτικών μεγαλομανιών να φέρνει απογοήτευση από τη δραστική ανισότητα στο εισόδημα και στη  συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων,  κάνοντας τις μάζες των φτωχών επιρρεπείς σε παράλογη και βίαιη πολλές φορές συμπεριφορά, ενώ τους πλούσιους να αισθάνονται πανίσχυροι για  να επιδεικνύουν  άφοβα μια αντίστοιχη συμπεριφορά. Με τη συνδρομή βεβαίως της  αστυνομίας,  που φάσκει και αντιφάσκει στις ανακοινώσεις της, επίσημες και ανεπίσημες, από περιφερόμενους εκπροσώπους της σε τηλεοπτικές εκπομπές οι οποίοι νομιμοποιούν τον ρατσισμό μαζί με κάποιους δικαστικούς.

           Την τελευταία δεκαετία της οικονομικής κρίσης που ακολουθήθηκε από την υγειονομική, η απροκάλυπτη παντοιοτρόπως από την κυρίαρχη ιδεολογία εκμετάλλευση κάθε ανθρώπινης  εκδήλωσης και δραστηριότητας με έμφαση στις σεξουαλικές παρωδίες που είναι πανταχού παρούσες, από εκπομπές στα ΜΜΕ μέχρι προωθήσεις γόνων πολιτικών, χρησιμοποιεί αριστοτεχνικά τις σεξουαλικές αντιπαραθέσεις (δικαιώματα, ρευστότητα φύλων κλπ.) ως υλικό για να διεγερθεί και να προσελκυστεί η μαζική περιέργεια. Η εξαπάτηση του πληθυσμού και η αδυναμία του να επηρεάσει τις πολιτικές αποφάσεις έχει κάνει τους περισσότερους ανθρώπους να αναζητήσουν σε άλλους τομείς αυτοπραγμάτωση - να μεταναστεύουν στον τομέα της ιδιωτικής ζωής. Η μαζική μάλιστα εμμονή στη σεξουαλικότητα είναι μια σημαντική φάση στη διαδικασία ανάπτυξης μιας φασιστικού τύπου ευαισθησίας, επειδή εξασθενεί την ανθρώπινη ευαισθησία και την περιέργεια απέναντι στα προβλήματα και τα ζητήματα της δημόσιας σφαίρας. Η επόμενη φάση μπορεί να είναι η υπερνίκηση μιας «σεξουαλικής παρακμής» που μπορεί να επεκταθεί και σε άλλα επίπεδα  που θεωρούνται παρακμιακά. Και κάπως έτσι μπαίνει το ένα λιθαράκι μετά το άλλο για τη δημιουργία μιας όλο και πιο πυκνής φασίζουσας ατμόσφαιρας, που κραυγάζει μετά για σωτηρία από την παρακμή. Κι όταν μετά περνάμε στην αντιπαρακμιακή φάση της φασιστικής ευαισθησίας είναι πιο εύκολο να κινητοποιηθεί ο λαός άμεσα για βίαιες ενέργειες μέσω της πιο συντηρητικής ιδεολογίας που τις κατευθύνει  σε εχθρούς, αποδιοπομπαίους τράγους, όπως στην εποχή μας είναι οι μετανάστες και πρόσφυγες, κατά προτίμηση μουσουλμάνοι, αλλά και σεξουαλικά αποκλίνοντες ή και  κοινωνικά απροσάρμοστοι κλπ. Και τότε υπάρχει κίνδυνος συνέδρια για την γονιμότητα που αποσκοπούν σε πισωγύρισμα της νομοθεσίας σχετικά με τις αμβλώσεις και τα δικαιώματα των γυναικών  να γίνονται χωρίς αντιδράσεις.

           Οι παντός είδους ετικέτες που χαρακτηρίζουν, αν και δεν ομολογείται πια ξεκάθαρα, τους ανθρώπους οι οποίοι αποκλίνουν από έναν αυθαίρετο κανόνα που έχει συνήθως εκ των άνω επιβληθεί, που μπορεί να αφορούν τη σεξουαλικότητα ή το θρήσκευμα, στην πραγματικότητα καλύπτουν τη φτώχεια που είναι πάντα ο αποδιοπομπαίος τράγος. Η ταπείνωση των φτωχών ανθρώπων, η τοποθέτηση ενός ανθρώπου μπροστά στην αναγκαιότητα να αποδείξει την κανονικότητά του, πως έχει δουλειά, κοινωνικές σχέσεις, περιουσία, αποδεκτή σεξουαλική ζωή κλπ. στην καπιταλιστική μας κοινωνία γίνεται όχι μόνο ο κανόνας αλλά και μέρος της καθημερινής διασκέδασης, που τα ΜΜΕ ξέρουν να μεγεθύνουν με πολλούς τρόπους. Οι άνθρωποι αναμένεται να ομολογήσουν τις προσωπικές τους  ανασφάλειες, τις ανησυχίες και τις αβεβαιότητές τους και στη συνέχεια να τις ξεπεράσουν, γιατί πρέπει να πιστεύουν πως μπορούν να ακολουθούν το όνειρο, πως μπορούν αν  επιμένουν  να αποδεικνύουν την ικανότητά τους κι αν δεν  τα καταφέρουν η ευθύνη να  τους βαραίνει. Και παγιδευμένοι, στο τέλος η οργή και οι βίαιες πράξεις να θεωρούνται η μόνη διέξοδος από μια κατάσταση αδύνατη, μη αναγνωρίζοντας τη σκόπιμη σύνθλιψή τους από ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα που πρωτίστως και κύρια λειτουργεί για την κερδοφορία των καπιταλιστών.