Το τέλος της γαλλικής κυριαρχίας στο Βιετνάμ

ΝΤΙΕΝ ΜΠΙΕΝ ΦΟΥ

Το τέλος της γαλλικής κυριαρχίας στο Βιετνάμ

Ο Χο Τσι Μινχ, ηγέτης των κομμουνιστών Βιετμίνχ, επιθεωρεί ένα άλογο προτού ξεκινήσει για μια επιχείρηση κατά των Γάλλων το 1947

Στις 20 Νοέμβρη του 1953 ο επικεφαλής των γαλλικών αποικιακών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ινδοκίνα στρατηγός Ανρί Ναβάρ έστελνε προς την κυβέρνησή του το παρακάτω εμπιστευτικό μήνυμα: «Επειδή άνοδος μεραρχίας 316 προς ΒΑ απειλεί σοβαρώς Λαϊτσάου και σημαίνει καταστροφή συντόμως ημετέρων μακί, απεφάσισα δράση στο Ντιέν Μπιέν Φου που ήταν προβλεπόμενη βάση επιχειρήσεων της 316 και που ανακατάληψή του εξασφαλίσει επίσης κάλυψη Λουάνγκ Πραμπάνγκ, που διαφορετικά θα κινδύνευε σε λίγες βδομάδες. Επιχείρηση άρχισε σήμερα πρωί 10.30΄ με εξαπόλυση πρώτου κύματος δύο ταγμάτων αλεξιπτωτιστών. Δεύτερο κύμα αποτελείται από τάγμα ενισχυμένο από συστοιχίες κανονιών των 75 και εξαπολύθηκε 15.00΄. Αγκίστρωση στο κέντρο της πόλεως αναγγέλθηκε νωρίς το απόγευμα και έληξε προς όφελός μας. Επιχείρηση αερομεταφερόμενων δυνάμεων συνεχιστεί αύριο με πτώση τριών ακόμη ταγμάτων αλεξιπτωτιστών. Προβλέπεται δράση λαοτινών δυνάμεων για δημιουργία χερσαίας επικοινωνίας μεταξύ Λουάνγκ Πραμπάνγκ και Ντιέν Μπιέν Φου. Οταν αποκατασταθεί επικοινωνία, Ντιέν Μπιέν Φου κρατηθεί από μεικτό απόσπασμα δυνάμεων Βορείου Βιετνάμ και Λάος»¹.

Η επιχείρηση, που έφερε την κωδική ονομασία ΚΑΣΤΩΡ, εξελίχθηκε χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες για τους Γάλλους. Στις 21 Νοέμβρη το Ντιέν Μπιέν Φου και η γύρω από αυτό περιοχή στο Βορειοδυτικό Βιετνάμ περνούσε ολοκληρωτικά υπό τον γαλλικό έλεγχο. Οι δυνάμεις των Βιετναμέζων μαχητών ηττήθηκαν σχετικά εύκολα. «Οι αλεξιπτωτιστές - γράφει ο Ρεϊμόν Καρτιέ² - έπεσαν πάνω στο τάγμα 910 καθώς έκανε ασκήσεις και το διέλυσαν σκοτώνοντας 60 από τους άνδρες του. Οι ίδιοι είχαν 14 νεκρούς και ανάμεσά τους το γιατρό - λοχαγό Ρε που έκανε το πρώτο πήδημα σε μάχη. Οι ενισχύσεις έφτασαν όπως είχε προβλεφτεί. Μια μπουλντόζα που ξέφυγε κατά λάθος, έπεσε σαν πέτρα από ψηλά και βούλιαξε μέσα στο χώμα σαν μετεωρίτης. Μια άλλη κρεμασμένη από 24 αλεξίπτωτα, κατέβηκε λικνιζόμενη μεγαλοπρεπώς, σαν ελέφαντας, υπό τις επευφημίες ολόκληρης της κοιλάδας. Υπήρχε η ελπίδα ότι το έδαφος θα ήταν κατάλληλο για ''ντακότες'' πριν περάσει μία βδομάδα. Το ηθικό βρισκόταν σε υψηλό σημείο».

Χαράκωμα στο Ντιέν Μπιέν Φου Μάρτης 1954. Ο Χο Τσι Μινχ επιστέγασε τον ανταρτοπόλεμό του με τη νίκη, όταν ο στρατιωτικός του επιτελάρχης Βο Νγκουγιέν Γκιάπ, κατέλαβε τη γαλλική τοποθεσία στις 7 Μάη του 1954

Λίγους μήνες αργότερα η εικόνα θα ήταν εντελώς διαφορετική. Πριν όμως πάμε εκεί, ας στρέψουμε τη ματιά μας στο παρελθόν για να γνωριστούμε με τους πρωταγωνιστές τούτης της ιστορίας.

Η γαλλική παρουσία στην Ινδοκίνα

Ολες οι βρώμικες δουλιές γίνονται πάντοτε στο όνομα ενός ιερού σκοπού. Αυτός είναι ο κανόνας της ιστορίας των ταξικών κοινωνιών κι απ' αυτόν δε θα μπορούσε να εξαιρεθεί η αποικιακή πολιτική της Γαλλίας στην Ινδοκίνα. Τα γαλλικά στρατεύματα εισέβαλαν στο Βιετνάμ στα 1858 με το πρόσχημα πως ήθελαν να προστατεύσουν τους καθολικούς ιεραποστόλους, αλλά η αντίσταση του ντόπιου πληθυσμού υπήρξε ισχυρή. Στα 1867 ολόκληρο το Νότιο Βιετνάμ έγινε γαλλική αποικία ενώ από το 1863 η γειτονική Καμπότζη είχε μετατραπεί σε γαλλικό προτεκτοράτο³.

Από τις αρχές της 9ης δεκαετίας του 19ου αιώνα, η Γαλλία ενέτεινε τις προσπάθειές της για να καθυποτάξει ολόκληρο το Βιετνάμ. Στα 1884 άρχισε πόλεμο κατά της Κίνας για να την εξαναγκάσει να παραιτηθεί από τα κυριαρχικά της δικαιώματα εκεί. Οι συγκρούσεις ήταν σφοδρές και οι ήττες του γαλλικού στρατού πολλές και αλλεπάλληλες αλλά τελικά έγινε κατορθωτό, προς το τέλος του προαναφερόμενου αιώνα, να μετατραπεί το Βιετνάμ σε γαλλικό προτεκτοράτο⁴. «Στα 1900 - γράφει ο Λουί Σορέλ⁵ - η Γαλλία κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο μέρος της ινδοκινεζικής χερσονήσου. Οι Γάλλοι είχαν επικρατήσει στην αυτοκρατορία του Βιετνάμ (που την αποτελούσαν οι επαρχίες του Τογκίνου, του Ανάμ και της Κοχιγκίνας) και στα βασίλεια της Καμπότζης και του Λάος. Απ' όλες αυτές τις χώρες μόνο μία - το Λάος - είχε τεθεί θεληματικά κάτω από τη γαλλική προστασία. Οι υπόλοιπες είχαν υποταχθεί ύστερα από μια σειρά πολέμων που άρχισαν στα 1863». Σχολιάζοντας την αποικιακή πολιτική της Γαλλίας αυτής της περιόδου, ο Λένιν σημείωνε πως όλη η ιστορία της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας είναι η ιστορία «της πιο βρωμερής αποικιακής και χρηματιστικής ληστείας»⁶. Κάνοντας μια σύνοψη των στόχων των Γάλλων αποικιοκρατών, οι Βιετναμέζοι ιστορικοί σημειώνουν⁷: «Σκοπός των Γάλλων αποικιοκρατών ήταν να μετατρέψουν τη χώρα σε αγορά για τα εμπορεύματά τους, να αρπάξουν τις πρώτες ύλες μας, να εκμεταλλευτούν την εργατική μας δύναμη σε εξευτελιστική τιμή, να υποχρεώσουν το λαό μας να τους χρησιμεύσει σαν κρέας για τα κανόνια. Διατηρούσαν το φεουδαρχικό καθεστώς για να το κάνουν ένα εργαλείο καταπίεσης και εκμετάλλευσης του πληθυσμού, χώρισαν τη χώρα μας σε τρία ''Κι'' (περιοχές) με διαφορετικές μορφές διοίκησης και νομοθεσίας και εφάρμοσαν μια πολιτική σκοταδισμού που απέβλεπε στο να αποβλακώσει το λαό μας».

Το επιτελείο των Γάλλων αποικιοκρατών: Ο στρατηγός Κονί (αριστερά), διοικητής των δυνάμεων του Τονκίν, συσκέπτεται με το στρατηγό Ναβάρ, αριστράτηγο των Γάλλων στην Ινδοκίνα (με το πηλίκιο) στο Ντιέν Μπιέν Φου. Ο Ντε Καστρί (διοικητής της φρουράς που αιχμαλωτίστηκε όταν κατελήφθη η τοποθεσία) είναι ανάμεσα στους δύο

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την αποικιακή πολιτική των Γάλλων στο Βιετνάμ δίνει και ο Stelio Marchese, ο οποίος γράφει⁸: «Η γαλλική αποικιακή πολιτική στην Ινδοκίνα εμπνεόταν από ταπεινές αρχές μονοπωλιακής οικονομίας σαφώς διαχωρισμένες από τα πραγματικά συμφέροντα του τόπου. Αυτός ο διαχωρισμός σήμαινε, στην πράξη, μέσω μιας αστυνομικής νομοθεσίας φανερά καταπιεστικής, την ανακοπή της από αιώνες πορείας προς το νότο που προοριζόταν πια σχεδόν αποκλειστικά για την αποικιακή εκμετάλλευση, την απαγόρευση στους Βιετναμίτες να έχουν την οποιαδήποτε νέα οικονομική δραστηριότητα και τον περιορισμό των παλιών τους απασχολήσεων και ιδιαίτερα της βιοτεχνίας και των μικροβιομηχανιών. Σήμαινε εξάλλου μια αμείλικτη αφαίμαξη των πενιχρών οικονομικών πόρων της βιετναμέζικης μάζας με εφοριακή πίεση που ασκούσαν τέσσερις κύριοι κλάδοι: ο κτηματικός φόρος, τα μονοπώλια του αλατιού, του οινοπνεύματος και του οπίου. Στους Βιετναμίτες απαγορευόταν η άνοδος σε μέσους και ανώτερους βαθμούς της διοικήσεως. Μ' αυτόν το στόχο στα σχολεία απαγορευόταν η διάδοση της γαλλικής κουλτούρας. Μόνον από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας επετράπη σε ελάχιστες σχολές να προσφέρουν συγχρόνως μια ανάμεικτη γαλλοβιετναμική εκπαίδευση».

Η όψη του πολέμου στην Ινδοκίνα: Το απαραίτητο συρματόπλεγμα, το στρατιωτικό φορτηγό και η απελπισμένη αλυσίδα των χωρικών, που η ακατάπαυστη ανθρωποσφαγή, τους έχει οπλίσει με απάθεια, ακόμα και στο θέαμα της αιμόφυρτης κοπέλας που κουβαλά ο στρατιώτης

Η γαλλική αποικιακή κυριαρχία στο Βιετνάμ διατηρήθηκε ως τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο αλλά μόλις τα χιτλερικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Γαλλία και οι Γιαπωνέζοι επιτέθηκαν στην Ινδοκίνα, οι Γάλλοι αποικιστές συνθηκολόγησαν με αποτέλεσμα η περιοχή να βρεθεί υπό το καθεστώς της γιαπωνέζικής φασιστικής κατοχής. Ομως το αποικιοκρατικό γαλλικό καθεστώς στο Βιετνάμ κατάφερε και πάλι να σταθεί στα πόδια του με τη βοήθεια των κινεζικών αντιδραστικών δυνάμεων, τη βοήθεια της Αγγλίας και φυσικά των ΗΠΑ. Πριν όμως αναφερθούμε σ' αυτό το γεγονός, ας παρακολουθήσουμε την αντίσταση του βιετναμέζικού λαού κατά των Γάλλων αποικιοκρατών σ' ορισμένους από τους βασικούς σταθμούς.

Ο αντιαποικιακός αγώνας των Βιετναμέζων

Οι Γάλλοι αποικιοκράτες από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στο Βιετνάμ βρήκαν ισχυρή αντίσταση από τον ντόπιο πληθυσμό. Παρά το γεγονός ότι η τάξη των τσιφλικάδων πολύ γρήγορα βρήκε το δρόμο του συμβιβασμού με τους κατακτητές, ο βιετναμέζικος λαός εξεγέρθηκε κατ' επανάληψη, πήρε τα όπλα και υπεράσπισε την πατρίδα του με κάθε μέσο. Η αντίσταση του λαού ήταν τέτοια που οι αποικιστές χρειάστηκαν περίπου 30 χρόνια (1858-1884) για να εγκαταστήσουν το μηχανισμό κυριαρχίας τους. Ενα μηχανισμό όμως που ποτέ δεν ήταν σταθερός και που πάντα κλυδωνιζόταν από τις εκδηλώσεις της λαϊκής αντίστασης.

Αφίσα των Βιετμίνχ που παριστά την καταστροφή του γαλλικού στρατού το 1945 στο εκστρατευτικό σώμα της Ινδοκίνας

Ο αντιστασιακός αγώνας του λαού του Βιετνάμ κατάφερε να πάρει ουσιαστικό περιεχόμενο και σαφή προσανατολισμό, όταν την πρωτοβουλία των κινήσεων την πήρε η εργατική τάξη και το κόμμα της. Οι τσιφλικάδες, όπως προαναφέραμε, είχαν συμβιβαστεί με τους αποικιστές, ενώ η αστική τάξη για λόγους ιστορικούς, που οφείλονται και στον τρόπο που οικοδομήθηκε το αποικιοκρατικό καθεστώς, ουδέποτε κατάφερε να αποκτήσει μια ισχυρή κοινωνικοπολιτική βάση. «Σ' αυτό το καθεστώς καταπιεστικού διαχωρισμού - γράφει ο Stelio Marchese⁹ - ξεχώριζε η προνομιακή μεταχείριση στον οικονομικό, φορολογικό και διοικητικό τομέα λίγων Βιετναμιτών, υποδουλωμένων στο αποικιακό καθεστώς, που οι Γάλλοι τους πλήρωναν με εκχωρήσεις κτημάτων στο νότο, αγροτικές πιστώσεις, πρατήρια για την πώληση ειδών του μονοπωλίου και αστυνομική προστασία. Αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε σε μεγάλη έκταση, ώστε να δημιουργήσει μια αληθινή αστική τάξη, φιλικά διακείμενη προς τους Γάλλους, είτε γιατί σε μια οικονομία όπως η βιετναμική της περιόδου του αποικισμού οι δυνατότητες συσσώρευσης του κεφαλαίου ήταν πραγματικά περιορισμένες, ακόμα και στον προνομιούχο τομέα της τοκογλυφίας, είτε γιατί το συνηθισμένο αντίτιμο αυτού του προνομίου ήταν η απομόνωση από το λαό στο μέσον του οποίου οι άνθρωποι αυτοί έπρεπε να ζήσουν».

Το Βιετναμέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα γεννήθηκε στις 3 Φλεβάρη του 1930 και τον Οκτώβρη του ιδίου έτους μετονομάστηκε σε ΚΚ Ινδοκίνας. Ηγετική φυσιογνωμία από το ξεκίνημα του κόμματος υπήρξε ο Ντγκουγιέν Ε-Κουόκ, γνωστός παγκοσμίως με το όνομα Χο Τσι Μιν. Πρόκειται για έναν επαναστάτη, που, όπως ο ίδιος έλεγε, την επανάσταση δεν την είχε διδαχθεί στη Μόσχα, αλλά στο Παρίσι, δεδομένου ότι έζησε εκεί, είχε συμμετάσχει στην ίδρυση του Γαλλικού ΚΚ το Δεκέμβρη του 1920 και είχε πάρει ενεργό μέρος στους επαναστατικούς αγώνες της γαλλικής εργατικής τάξης¹⁰. Υπήρξε μάλιστα υπεύθυνος του Γαλλικού ΚΚ για τα αποικιακά ζητήματα. Στη δεκαετία του 1920 ο Χο Τσι Μιν ταξίδεψε πολλές φορές στη Σοβιετική Ενωση, όπου συμμετείχε στην ίδρυση του Γραφείου Νοτιοανατολικής Ασίας της Κομιντέρν, στην ίδρυση της Αγροτικής Διεθνούς και σε άλλες εκδηλώσεις του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Βρέθηκε επίσης από το 1924 στην Καντόνα, ως μέλος του κλιμακίου της Κομιντέρν κι έζησε από κοντά την κινέζικη επανάσταση¹¹.

Η ίδρυση του ΚΚ αποτέλεσε τη μεγάλη στροφή στους αντιαποικιακούς αγώνες του βιετναμέζικου λαού, οι οποίοι έγιναν πλέον οργανικό στοιχείο της προλεταριακής επανάστασης. Οι εξελίξεις μάλιστα υποχρέωσαν πολύ γρήγορα τους κομμουνιστές να αποδείξουν, ως οργανωμένη πλέον πολιτική δύναμη, αν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στην ιστορική τους αποστολή. Η ευκαιρία δόθηκε, όταν ταυτόχρονα με την ίδρυση του κόμματος ξέσπασε ένα νέο επαναστατικό - εθνικοαπελευθερωτικό - αντιαποικιακό κύμα στη χώρα. Ηταν Φλεβάρης του '30 όταν ξέσπασε το κύμα αυτό με την απεργία 3.000 εργατών του αγροκτήματος Φου Ριένγκ στο Κοσινσίν. Ακολούθησαν απεργία 4.000 εργατών της βαμβακοτεχνίας του Ναμ Ντιν στο Μπακ Μπο το Μάρτη και απεργία 400 εργατών του εργοστασίου σπίρτων και του πριονιστηρίου του Μπεν Θούι στο Τρουνγκ, τον Απρίλη. Από την Πρωτομαγιά του 1930 η επαναστατική πλημμυρίδα σκέπασε όλη τη χώρα με χιλιάδες εργατικές απεργίες, αγροτικές διαδηλώσεις, σχολικές απεργίες, κλείσιμο της αγοράς κ.ο.κ. «Στις ακτές των δύο επαρχιών του Κεντρικού Βιετνάμ (Νγκε - Αν και Χα - Τσιν) - γράφουν οι Σοβιετικοί ιστορικοί¹² - οι ξεσηκωμένοι αγρότες με επικεφαλής τους κομμουνιστές συγκρότησαν σοβιέτ και πήραν την εξουσία στα χέρια τους. Στα χωριά συγκροτήθηκαν επιτροπές για να εφαρμόσουν την αγροτική μεταρρύθμιση».

Τέτοιας έκτασης γεγονότα συνέβησαν, αλλά στο τέλος οι Γάλλοι αποικιστές κατάφεραν να καταστείλουν την εξέγερση, χωρίς όμως να μπορέσουν να συντρίψουν το επαναστατικό κίνημα.

Νέα άνοδο το κίνημα γνώρισε στην περίοδο 1936-39, όπου στο πλαίσιο της εφαρμογής των αποφάσεων του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς, προώθησε την πολιτική της συγκρότησης ενός Λαϊκού Αντιιμπεριαλιστικού Ινδοκινεζικού Μετώπου, το οποίο στη συνέχεια μετατράπηκε σε Δημοκρατικό Ινδοκινεζικό Μέτωπο.

Στις αρχές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το ΚΚ Ινδοκίνας έθεσε το ζήτημα της προετοιμασίας της ένοπλης εξέγερσης. Στην 6η (1939), στην 7η (1940) και στην 8η (1941) ολομέλεια της ΚΕ του πάρθηκε η απόφαση να θεωρηθεί σαν πρωτεύον το ζήτημα της εθνικής απελευθέρωσης. «Ηταν ανάγκη - γράφει ο Α. Σ. Βορόνιν¹³ - να δημιουργηθούν ένοπλες οργανώσεις των εργαζόμενων μαζών και επαναστατικός στρατός και, συνδυάζοντας σωστά τον πολιτικό αγώνα με τον ένοπλο, να προχωρήσει η προετοιμασία της γενικής ένοπλης εξέγερσης, με σκοπό την κατάληψη της εξουσίας». Η πρώτη μονάδα του λαϊκού στρατού δημιουργήθηκε στις 22/12/1944 και η εξέλιξή του από κει και πέρα υπήρξε ραγδαία. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η 8η ολομέλεια της ΚΕ του Κόμματος πήρε την ιστορική απόφαση της δημιουργίας της Ομοσπονδίας για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ, που έμεινε στην ιστορία με τη σύντομη ονομασία της Βιετ- Μιν. Μια ομοσπονδία στην οποία συμπεριλήφθηκαν οι Ενώσεις των διαφορετικών λαϊκών τάξεων και στρωμάτων.

Η κορύφωση του εθνικοαπελευθερωτικού - επαναστατικού αγώνα στο Βιετνάμ ήρθε τον Αύγουστο του 1945 και σ' αυτό συνέβαλε η ήττα του φασιστικού άξονα σε παγκόσμιο επίπεδο και η πάλη του βιετναμέζικου λαού σε συνδυασμό με την ήττα και συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας. Στις 13 Αυγούστου το ΚΚ αποφάσισε τη γενική εξέγερση και τρεις μέρες αργότερα στο Συνέδριο των Αντιπροσώπων του Λαού, που συγκάλεσε το Βιετ Μιν, υιοθετήθηκαν οι «10 μεγάλες πολιτικές αρχές» της οργάνωσης, καταρτίστηκε η διαταγή της γενικής ένοπλης εξέγερσης και εκλέχτηκε Κεντρική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, δηλαδή προσωρινή κυβέρνηση, με πρόεδρο τον Χο Τσι Μιν. Στις 19 Αυγούστου η εξέγερση στέφθηκε με επιτυχία στο Ανόι, στις 23 Αυγούστου θριάμβευσε στο Χουέ και στις 25 Αυγούστου στη Σαϊγκόν. Σε διάστημα 11 ημερών η νικηφόρα εξέγερση ήταν γεγονός σε όλο το Βιετνάμ. Στις 2 Σεπτέμβρη του 1945 ο Χο Τσι Μιν διάβασε τη Δήλωση Ανεξαρτησίας του Βιετνάμ, με την οποία η χώρα ονομαζόταν Λαϊκή Δημοκρατία¹⁴.

Το Βιετνάμ μετά τον πόλεμο - Η παλινόρθωση της αποικιοκρατίας

Η δημιουργία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ δεν έφερε αμέσως και την απελευθέρωση του λαού της χώρας. Οι αποικιοκράτες - ιμπεριαλιστές δεν παραδέχτηκαν την ήττα τους, παρά μόνο όταν αυτή κατέστη ολοκληρωτική. Στην αρχή και με πρόσχημα την καταδίωξη των Ιαπώνων το Νότιο Βιετνάμ καταλήφθηκε από αγγλικά στρατεύματα και το Βόρειο Βιετνάμ από κινέζικα στρατεύματα του Τσανγκ Κάι Σεκ. Σύντομα ήρθαν και οι Γάλλοι, που ήταν στη Σαϊγκόν και άλλες πόλεις του Νότου, αλλά δεν ήταν εύκολο γι' αυτούς να παλινορθώσουν το αποικιοκρατικό τους καθεστώς. Το Φλεβάρη του '46 συμφώνησαν με τον Τσανγκ Κάι Σεκ να αποσύρει τα στρατεύματά του από το Βόρειο Βιετνάμ. Στη συνέχεια η κυβέρνηση του... σοσιαλιστή Λέο Μπλουμ δήλωσε πως θα αναγνωρίσει τη Βιετναμέζικη Λαϊκή Δημοκρατία, με τον όρο ότι η τελευταία θα δεχόταν να γίνει μέλος της Γαλλικής Ενωσης, της Γαλλικής δηλαδή Αποικιοκρατικής Συμπολιτείας. Αρχισαν μάλιστα και διαπραγματεύσεις στο Παρίσι και το Δεκέμβρη του '46 όταν ο Χο Τσι Μιν βρισκόταν στη γαλλική πρωτεύουσα και συνομιλούσε με τον Λέο Μπλουμ τα γαλλικά στρατεύματα άρχιζαν πόλεμο για την παλινόρθωση της αποικιοκρατίας στην Ινδοκίνα, κατέλαβαν την πρωτεύουσα της χώρας, το Ανόι και άλλα στρατηγικά σημεία. Η κυβέρνηση του Χο Τσι Μιν κατέφυγε στη ζούγκλα κι από εκεί άρχισε νέο αγώνα κατά των Γάλλων αποικιστών. Αναλύοντας τη στρατηγική των Γάλλων σ' εκείνες τις συνθήκες, ο David Horowitz σημειώνει¹⁵: «Το νότιο τμήμα συγκέντρωνε το μεγαλύτερο μέρος των γαλλικών επενδύσεων και γρήγορα φάνηκε ότι οι Γάλλοι ήσαν αποφασισμένοι να διαχωρίσουν το τμήμα αυτό από το υπόλοιπο Βιετνάμ. Παράλληλα επέμεναν να διατηρήσουν τον έλεγχο του στρατού και της διπλωματίας του Βιετνάμ, καθώς και τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής και της οικονομίας του».

Βέβαια, πίσω από τη Γαλλία βρίσκονταν οι ΗΠΑ που την ενίσχυαν οικονομικά. «Στην πραγματικότητα - όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Ν. Ψυρούκης¹⁶ - οι Βορειοαμερικανοί ιμπεριαλιστές δεν ενδιαφέρονταν για τη σωτηρία της γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας. Ζητούσαν να αρπάξουν τα πλούτη της. Και έβλεπαν πως η Γαλλία, με τους αποικιακούς πολέμους, σύντομα θα παρέδιδε τις αποικίες της στην κηδεμονία των ΗΠΑ».

Η γαλλική αποικιοκρατία συντρίβεται στο Ντιεν Μπιεν Φου

Το Βιετνάμ ξαναβρέθηκε λοιπόν κάτω από αποικιακό ζυγό μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο και ο λαός του ξεκίνησε ένα νέο αγώνα για την απελευθέρωσή του. Στις 20 Δεκέμβρη του 1946, το ΚΚ Ινδοκίνας και ο Πρόεδρος της χώρας, Χο Τσι Μιν, απηύθυναν έκκληση προς τον βιετναμέζικο λαό ν' αρχίσει παλλαϊκή αντίσταση ενάντια στους αποικιοκράτες μέχρι την ολοκληρωτική απελευθέρωση της χώρας. Ο λαϊκός αντιαποικιακός πόλεμος αγκάλιασε ολόκληρη την Ινδοκίνα και πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις ιδιαίτερα μετά τη νίκη της κινεζικής επανάστασης, το 1949. Το 1950, το 90% του Βιετνάμ ήταν απελευθερωμένο και μόνο το 10% ήταν υπό γαλλικό έλεγχο. Επίσης, η κυβέρνηση του Χο Τσι Μιν απόκτησε διεθνές κύρος, μετά την αναγνώρισή της από την ΕΣΣΔ και τις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες.

Την περίοδο των μεταπολεμικών αντιαποικιακών αγώνων του Βιετνάμ, στη χώρα ξεχωρίζει μια κλασική λαϊκή στρατιωτική φυσιογνωμία, ο Βο Ννγκουγιέν Γκιαπ. Μέλος του ΚΚ από την ίδρυσή του, έγινε υπουργός στην κυβέρνηση Εθνικής Απελευθέρωσης. Με στρατιωτικά ζητήματα άρχισε να ασχολείται από το 1944 και από το Δεκέμβρη του 1946 έγινε αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Λαϊκής Δημοκρατίας¹⁷. Σ' ένα από τα κείμενά του ο Γκιαπ παρουσιάζει ως εξής την πολεμική μέθοδο του βιετναμέζικου λαού στην περίοδο μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο: «Ανταρτοπόλεμος είναι η μορφή αγώνα των μαζών μιας φτωχής και κακοεξοπλισμένης χώρας ενάντια σ' έναν επιθετικό στρατό με καλύτερο υλικό και τεχνικές. Είναι ο τρόπος να διεξάγεις μιαν επανάσταση. Οι αντάρτες στηρίζονται στο ηρωικό πνεύμα για να θριαμβεύσουν πάνω στα μοντέρνα όπλα, αποφεύγοντας τον εχθρό, όταν είναι ισχυρότερος και χτυπώντας τον όταν είναι ασθενέστερος. Αλλοτε σκορπίζοντας, άλλοτε ανασχηματιζόμενοι, άλλοτε φθείροντας, άλλοτε εξοντώνοντας τον εχθρό, είναι αποφασισμένοι να πολεμάνε παντού, έτσι που, οπουδήποτε και αν πηγαίνει ο εχθρός είναι καταποντισμένος σε μια θάλασσα ένοπλου λαού που τον χτυπάει, υποσκάπτοντας το ηθικό του και εξαντλώντας τις δυνάμεις του»¹⁸.

Με αυτήν τη μέθοδο, ο βιετναμέζικος λαός κατάφερε να φτάσει έως την τελική σύγκρουση με τις γαλλικές αποικιοκρατικές δυνάμεις, στο Ντιεν Μπιεν Φου.

Οταν το Νοέμβρη του 1953 ο στρατηγός Ανρί Ναβάρ διέτασσε τις γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις να καταλάβουν το Ντιεν Μπιεν Φου, το έκανε γιατί ήθελε να προλάβει τα χειρότερα, να ελέγξει δηλαδή το ξέσπασμα της επανάστασης απ' άκρη σ' άκρη της Ινδοκίνας και ιδιαίτερα στο Λάος όπου την ίδια χρονιά είχε παρατηρηθεί επέκταση της δράσης των δυνάμεων του Γκιαπ. Κι όπως συμβαίνει με όλες τις κινήσεις απελπισίας, το κλείσιμο ενός ρήγματος δημιουργούσε πολλαπλάσια. Το Ντιεν Μπιεν Φου βρισκόταν βαθιά μέσα στην περιοχή ελέγχου του Βιετ Μιν, σφηνωμένο στην κύρια γραμμή ανεφοδιασμού των ανταρτών από την Κίνα. Ηταν μια ελκυστική στρατιωτική θέση, διέθετε αεροδρόμιο το οποίο είχαν κατασκευάσει οι Ιάπωνες, αλλά ταυτόχρονα είχε το μειονέκτημα ότι απείχε λιγότερο από 160 χλμ. από την κινεζική μεθόριο και περισσότερο από 300 χλμ. από τις βάσεις ανεφοδιασμού των Γάλλων. Ετσι, ο ανεφοδιασμός θα γινόταν από τον αέρα, αλλά με εξάντληση της ακτίνας δράσης των αεροπλάνων¹⁹. Το αποτέλεσμα ήταν αντί το Ντιεν Μπιεν Φου να γίνει ο τάφος των ανταρτών να μετατραπεί σε τάφο της γαλλικής αποικιοκρατίας.

Οι δυνάμεις του Γκιαπ ξεκίνησαν την αντεπίθεση στο Ντιεν Μπιεν Φου από τα τέλη του 1953 και μέσα από έναν διαρκή πόλεμο φθοράς, στις 7 Μάη του 1954, συνέτριψαν το γαλλικό στρατό. Οι συνεχείς ρίψεις Γάλλων αλεξιπτωτιστών απλώς πλήθαιναν τις απώλειες της γαλλικής πλευράς. Η εικόνα που δίνει στην περιγραφή του ο Ρεϊμόν Καρτιέ είναι συγκλονιστική²⁰: «Το πυροβολικό των Βιετ σωπαίνει. Ο θόρυβος που ακούγεται ύστερα θα μείνει για πάντα στη μνήμη των ηττημένων. Είναι τα πατήματα μέσα στη λάσπη χιλιάδων πελμάτων, που πλημμυρίζουν το ερειπωμένο στρατόπεδο και συγκλίνουν προς το αμπρί του στρατηγού. Είναι 5 το απόγευμα. Κάθε αντίσταση έχει σταματήσει. Οι πιο περήφανοι στρατιώτες του γαλλικού στρατού ...παραδίδονται. Οι στρατιώτες του Λαλάντ θα βρουν το δρόμο της εξόδου αποκλεισμένο και θα παραδοθούν. Σκορπισμένοι στον πυθμένα του Ντιεν Μπιεν Φου, 60.000 αλεξίπτωτα σχηματίζουν ένα πελώριο άσπρο σάβανο».

Σαν αποτέλεσμα της νίκης του βιετναμέζικου λαού, ήρθαν οι συμφωνίες για την Ινδοκίνα, που υπογράφηκαν στις 20 Ιούλη του 1954 στη Γενεύη, που καθόρισαν ως διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές τον 17ο παράλληλο. Το Βιετνάμ χωριζόταν σε Βόρειο και Νότιο, αλλά αυτός ο διαχωρισμός, οι συμφωνίες προέβλεπαν ότι θα είναι προσωρινός κι ότι η χώρα σύντομα θα συνενωνόταν. Για να συμβεί όμως αυτό, χρειάστηκε νέος αγώνας του βιετναμέζικου λαού έως το 1975, αυτή τη φορά εναντίον των ΗΠΑ, που είχαν έρθει να αντικαταστήσουν την ηττημένη Γαλλία.

1 Ρεϊμόν Καρτιέ: «Μεταπολεμική Παγκόσμιος Ιστορία», εκδόσεις «Πάπυρος», ΒΙΠΕΡ, τόμος 5ος, σελ. 104

2 στο ίδιο, σελ. 104-105

3 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος ΣΤ2, σελ. 825.

4 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Ζ1, σελ. 127-128.

5 Λουί Σορέλ: «Η Ινδοκίνα υπό τους Γάλλους», στο ΠΑΡΝΕΛ: «Ιστορία του 20ού αιώνα», εκδόσεις «Χρυσός Τύπος», τόμος 1ος, σελ. 316

6 Β. Ι. Λένιν: «Πόλεμος και Επανάσταση», «Απαντα», τόμος 32, εκδόσεις ΣΕ, σελ. 88

7 «Η Εποποιία του Βιετναμέζικου λαού - Σύντομη ιστορία του Κόμματος των Εργαζομένων του Βιετνάμ», εκδόσεις «Τύμφη», Αθήνα 1978, σελ. 11

8 Stelio Marchese: «Η επανάσταση του Βιετνάμ», στο πολύτομο έργο «Ιστορία των Επαναστάσεων», εκδόσεις ΑΚΜΗ, τόμος 1ος, σελ. 60

9 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 60

10 «Η Εποποιία του Βιετναμέζικου λαού - Σύντομη ιστορία του Κόμματος των Εργαζομένων του Βιετνάμ», εκδόσεις «Τύμφη», Αθήνα 1978, σελ. 13

11 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 77-78

12 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος, Θ1-Θ2, σελ. 373

13 Α. Σ. Βορόνιν: «Ο αγώνας του βιετναμικού λαού για ανεξαρτησία, ενότητα και σοσιαλισμό», Εκδόσεις ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ, σελ. 8

14 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος, Ι1- Ι2, σελ. 777-778

15 David Horowitz: «Από τη Γιάλτα στο Βιετνάμ», εκδόσεις «Κάλβος», σελ. 200.

16 Νίκου Ψυρούκη: «Ιστορία της Αποικιοκρατίας», εκδόσεις «Επικαιρότητα», τόμος Στ', σελ. 383

17 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 83

18 Robert Taber: «Θεωρία και πρακτική του ανταρτοπόλεμου - Ο ''πόλεμος του ψύλλου''», εκδόσεις «Κάλβος», σελ. 72

19 Αλιστερ Χορν: «Ντιεν Μπιεν Φου», στο ΠΑΡΝΕΛ: «Ιστορία του 20ού αιώνα», εκδόσεις «Χρυσός Τύπος», τόμος 6ος σελ. 2.262.

20 Ρεϊμόν Καρτιέ, στο ίδιο, σελ. 153-154.