Ορισμένα ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα για τις συμμαχίες

Ορισμένα ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα για τις συμμαχίες

Ηπολιτική της ενότητας και των συμμαχιών για την εργατική τάξη και το κόμμα της επιδιώκει τη συγκέντρωση όλων των δυνάμεων που αντικειμενικά και από την άποψη των συμφερόντων τους εναντιώνονται στην πολιτική και την εξουσία των μονοπωλίων, του μεγάλου κεφαλαίου. Σκοπός είναι η οργάνωση όλων αυτών των δυνάμεων, ώστε στη βάση του προγράμματος και των στόχων πάλης της συμμαχίας να διεξάγεται η ταξική τους πάλη αποτελεσματικά, στην κατεύθυνση της ανατροπής της πολιτικής και της εξουσίας του μεγάλου κεφαλαίου και η εκγαθίδρυση λαϊκής εξουσίας, της μόνης ικανής για την πραγματοποίηση των δικών τους συμφερόντων.

Ετσι για το κόμμα της εργατικής τάξης, κριτήριο για την πολιτική των συμμαχιών είναι η ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης. Αντικειμενικά αυτή η πολιτική επιδιώκει τη συσπείρωση όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που τις εκμεταλλεύεται το μεγάλο κεφάλαιο, προκειμένου με την ανάπτυξη της ταξικής πάλης να συντελούνται ανακατατάξεις, να αλλάζει ο συσχετισμός των δυνάμεων σε βάρος των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού. Η συμμαχία πρέπει να συμβάλλει στην προώθηση των παραπάνω επιδιώξεων, να συμβάλλει στη δημιουργία συνθηκών και δυνατοτήτων για να ανοίξει ο δρόμος για τη σοσιαλιστική αναγέννηση της χώρας.

Αντικειμενικά η συμμαχία προωθεί τα συμφέροντα των συμμάχων, δηλαδή της εργατικής τάξης και των μικροαστικών στρωμάτων της πόλης και του χωριού και απαιτεί προγραμματικό περιεχόμενο, που να εκφράζει τα κοινά συμφέροντα ως βάση της συμμαχίας, και συμφωνία για την υλοποίηση του κοινού προγράμματος. Αλλά από τη φύση της η συμμαχία απαρτίζεται από ανομοιογενείς δυνάμεις. Απ' αυτή την άποψη η πολιτική των συμμαχιών της εργατικής τάξης και του κόμματός της στηρίζεται σε ορισμένους κανόνες, η τήρηση των οποίων διασφαλίζει την ίδια τη συμμαχία και το σκοπό για τον οποίο συγκροτείται και συμβάλλει στη θεμελίωσή της και το σωστό προσανατολισμό της.

Ο Λένιν υπογράμμιζε για την πολιτική των συμμαχιών πως «όλο το πρόβλημα είναι να ξέρεις να εφαρμόζεις αυτή την ταχτική έτσι που να ανεβάζει και όχι να χαμηλώνει το γενικό επίπεδο της προλεταριακής συνειδητότητας, της επαναστατικότητας και της ικανότητας για τον αγώνα και τη νίκη» («Απαντα», τ. 41, σελ. 58-59).

Για το ΚΚΕ, αδιαπραγμάτευτο ζήτημα είναι η αρχή της αυτοτέλειας. Διατηρεί «ως κόρη οφθαλμού» και δε θυσιάζει ποτέ την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική του αυτοτέλεια, αλλά και τις αρχές του σε κανένα υποτιθέμενο όφελος της συμμαχίας. Ισα - ίσα μια τέτοια θυσία φέρνει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα και για τη συμμαχία, αλλά πρωτίστως για την εργατική τάξη και το Κόμμα της.

«Το ΚΚΕ, συμμετέχοντας και δουλεύοντας για την ανάπτυξη της ενότητας και της μαχητικότητας του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου, διατηρεί, παράλληλα, την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική του αυτοτέλεια. Θεωρεί άμεσο πρακτικό καθήκον να εκθέτει ανοιχτά στο λαό το πρόγραμμά του, να προβάλλει την αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, να δουλεύει ενεργά για την κατανόησή τους» (Από το Πρόγραμμα του ΚΚΕ).

Ταυτόχρονα με το αδιαπραγμάτευτο της αυτοτέλειας του Κόμματος της εργατικής τάξης, σέβεται και την αυτοτέλεια των συμμάχων. Για να θεμελιώνεται σωστά η συμμαχία, απαιτείται να υπάρχει αλληλοσεβασμός της ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής αυτοτέλειας των κομμάτων που συνεργάζονται.

«Το ΚΚΕ διατηρεί την αυτοτέλειά του, δικαίωμα που αναγνωρίζει για όλες τις δυνάμεις που απαρτίζουν το Μέτωπο» (Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 16ο Συνέδριο).

Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να υποτιμώνται οι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές των συμμάχων. Οπως και το γεγονός ότι μπορεί να χρειαστεί η ιδεολογική, αλλά και πολιτική κριτική ή ακόμη και αντιπαράθεση, εφόσον δημιουργηθούν ανάλογα ζητήματα. Επίσης η συγκρότηση της συμμαχίας πρέπει να παίρνει υπόψη τον πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στους συμμάχους. Οι ισότιμες σχέσεις των συμμάχων δεν έρχονται σε αντίθεση ούτε με το συσχετισμό ούτε με τη λενινιστική αντίληψη για την ηγεμονία της εργατικής τάξης.

Η αναγνώριση της ηγεμονίας της εργατικής τάξης και του κόμματός της θα κατακτιέται στο βαθμό που η εργατική τάξη και το κόμμα της θα κατακτούν στη ζωή, μέσα στο κίνημα, τον πρωτοπόρο ρόλο τους, στο βαθμό που το ΚΚΕ, με τη σκόπιμη ιδεολογικοπολιτική δραστηριότητα, αλλά και τη μαζική δράση των κομμουνιστών θα εξασφαλίζει από τους συμμάχους αυτή την αναγνώριση σαν αναγκαία για την προώθηση των κοινών στόχων και των κοινών συμφερόντων των συμμάχων.

Για να μπορέσει το Κόμμα να δικαιώσει τον καθοδηγητικό ρόλο του, να είναι σταθεροποιητικός παράγοντας στον προσανατολισμό της συμμαχίας, προϋποτίθεται η εξασφάλιση της ιδεολογικο-πολιτικής ενότητάς του, η εξασφάλιση στη δράση της διαλεκτικής ενότητας θεωρίας - πράξης, η διασφάλιση των αρχών λειτουργίας του, των δεσμών με την εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα, όλων των παραγόντων που εξασφαλίζουν τον επαναστατικό χαρακτήρα του.

Υπάρχουν επίσης ορισμένα άλλα ζητήματα που παίρνονται υπόψη στη χάραξη της πολιτικής των συμμαχιών από το ΚΚΕ. Η ύπαρξη μεσαίων στρωμάτων, με την ταλάντευση και την αστάθεια που τα διακρίνει, επηρεάζει σημαντικά τόσο το λαϊκό κίνημα όσο και τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Επίσης τμήματα από τα μεσαία στρώματα περνούν στην εργατική τάξη με τη διαδικασία προλεταριοποίησής τους, αλλά και με συνέπεια τη μεταφορά της μικροαστικής συνείδησης και των ταλαντεύσεών τους στην εργατική τάξη. Η πάλη για το κέρδισμα των μεσαίων στρωμάτων είναι οξύτατη ανάμεσα στην εργατική τάξη και στην αστική τάξη. Η δυνατότητα επίδρασης της ιδεολογίας και πολιτικής της άρχουσας τάξης σ' αυτά τα στρώματα πατά ακριβώς στη σχέση τους με τα μέσα παραγωγής και στην ανάλογη ψυχολογία που διαμορφώνουν. Πατάει στο ζήτημα της ατομικής ιδιοκτησίας, στην επιδίωξη των μικρομεσαίων να γίνουν «μεγάλοι» ή τις προοπτικές να επιβιώνουν στο σύστημα.

Ο Λένιν στον «Αριστερισμό» αναφέρει:

«Η σωστή τακτική των κομμουνιστών πρέπει να συνίσταται στο να χρησιμοποιούν αυτές τις ταλαντεύσεις και όχι να τις αγνοούν. Η χρησιμοποίηση αυτών των ταλαντεύσεων απαιτεί υποχωρήσεις απέναντι σ' εκείνα τα στοιχεία που προσανατολίζονται προς το προλεταριάτο, τη στιγμή που προσανατολίζονται προς το προλεταριάτο, παράλληλα με τον αγώνα ενάντια σ' εκείνους που στρέφονται προς την αστική τάξη».

Το ΚΚΕ ενδιαφέρεται να συνειδητοποιήσουν τα μικροαστικά στρώματα το γεγονός ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη επιφέρει τη βίαιη εξαφάνιση των πιο αδύνατων, ενώ εξαρτά όλο και πιο ισχυρά τους υπόλοιπους από τα μονοπώλια. Αυτή είναι αντικειμενική τάση. Η δουλιά του ΚΚΕ για τα προβλήματά τους, η επεξεργασία θέσεων και πολιτικής γι' αυτά, σε αντίθεση με την εκμεταλλευτική πολιτική της άρχουσας τάξης, συμβάλλει στη συσπείρωσή τους με την εργατική τάξη, στη συμμετοχή τους στο αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο, στην κατεύθυνση ρήξης με το σύστημα των πολυεθνικών και του ιμπεριαλισμού, στο δρόμο για τη λαϊκή εξουσία. Η ύπαρξη μεγάλου τμήματος μισοπρολεταριακών στρωμάτων, δηλαδή εργατών με μικρή αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη ιδιοαπασχόληση, από τη θέση του στην παραγωγική διαδικασία πλησιάζει την εργατική τάξη. Είναι δε πιο κοντινός σύμμαχος και στην πάλη για το σοσιαλισμό. Ομως, η ύπαρξη ταυτόχρονα μικρής ιδιοκτησίας δυσκολεύει τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για ενότητα, κοινή δράση, γεγονός που παίρνεται υπόψη από κόμμα της εργατικής τάξης στην πολιτική του για το τράβηγμά τους στην πάλη ενάντια στον κοινό αντίπαλο.