Ιστορία του ΔΣΕ, μέρος 59: 1949 – το οξυνόμενο πρόβλημα των εφεδρειών και οι αγώνες των ναυτεργατών (ΟΕΝΟ)
Ο ΔΣΕ το 1949
Οξύνεται το πρόβλημα της έλλειψης εφεδρειών
Το 1949, το πρόβλημα της έλλειψης εφεδρειών για το ΔΣΕ ήταν, όχι απλώς έντονο, αλλά, θα μπορούσαμε να πούμε, χωρίς να υπερβάλουμε στο ελάχιστο, ασφυκτικό. Η ηγεσία του κινήματος αντιλαμβανόταν ότι ο Δημοκρατικός Στρατός είχε μπροστά του σκληρές πολεμικές αναμετρήσεις, στις οποίες δεν ήταν δυνατό να ανταποκριθεί, όπως θα έπρεπε, αν αυτό το ζήτημα δεν έβρισκε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έστω και μερικώς, τη λύση του. Αν συνυπολογιστούν δε τα καθήκοντα που έθετε το ΚΚΕ στο ΔΣΕ, να πάρει δηλαδή μέσα στο ’49 την πρωτοβουλία στις εσωτερικές εξελίξεις, γίνεται αντιληπτό το τεράστιο μέγεθος των διαστάσεων που είχε πάρει το πρόβλημα τις εξεύρεσης νέων δυνάμεων. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για ένα διαρκή και βασανιστικό πονοκέφαλο, από τον οποίο η ηγεσία του ΚΚΕ δεν μπόρεσε να απαλλαγεί σ’ όλη τη διάρκεια του Εμφυλίου ενώ, κατά το τέλος του, ο πονοκέφαλος είχε μετατραπεί σε εφιάλτη. Η αδημοσίευτη απόφαση του ΠΓ που ακολουθεί επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Συγκεκριμένα, το Φλεβάρη του ’49 το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ επιχείρησε μια αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης εφεδρειών, βάζοντας ως στόχο τη στρατολογία νέων μαχητών από το χώρο των Ελλήνων του εξωτερικού και τους ναυτεργάτες.
Η απόφαση αυτή βρίσκεται στο αρχείο του ΚΚΕ και μας παραδόθηκε για δημοσίευση από το Ιστορικό Τμήμα της ΚΕ, το οποίο την εντόπισε καθυστερημένα και γι’ αυτό – όπως και άλλες αποφάσεις – δε δημοσιεύτηκε στον 6ο τόμο των Επίσημων Κειμένων. Το κείμενο της απόφασης, στο πρωτότυπο, είναι όπως παρουσιάζεται εδώ. Τα αποσιωπητικά, όπου εμφανίζονται, είναι του πρωτοτύπου.
Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, αφού συζήτησε πάνω στην έκθεση του σ. Αρτέμη για τη δουλειά στους ναυτεργάτες, στη Δυτ. Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία, Κύπρο και Μέσ. Ανατολή πρώτο διαπιστώνει ότι η δουλειά αυτή παρέχει πολλές δυνατότητες για τον αγώνα και ιδιαίτερα για την ενίσχυση του ΔΣΕ, ότι η δουλειά μέσα στους ναυτεργάτες σαν αρχή μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική, ότι μπήκε μια βάση για να αναπτυχθεί σοβαρή δουλειά σ’ όλες τις πιο πάνω περιοχές και ότι σοβαρή καθυστέρηση και μη ανταπόκριση στις ανάγκες του κινήματος, παρουσιάζει η δουλειά μας στο Παρίσι.
Με βάση την πιο πάνω διαπίστωση, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αποφασίζει:
1.Μέσα στο 1949 να στρατολογηθούν για το ΔΣΕ από τις πιο πάνω περιοχές 5.000 Ελληνες με την παρακάτω κατανομή: α) ναυτεργάτες 1.500, β) Μέση Ανατολή 1.500, γ) Κύπρος 500, δ) Αμερική 500 και απ’ τις άλλες περιοχές 1.000. Στο 1ο εξάμηνο του 1949, πρέπει να φτάσουν στην Ελεύθ. Ελλάδα οι μισοί άνδρες απ’ τις 5.000.
2.Για να πραγματοποιηθεί η δουλειά αυτή, τοποθετεί αντιπρόσωπο του ΓΑ του ΔΣΕ για όλες τις πιο πάνω περιοχές τον συνταγματάρχη ΠΕ σ. Λεωνίδα με βοηθό τον ταγματάρχη σ. Αρτέμη και το λοχαγό ΠΕ σ. Κανέλο που θα εξασφαλίσουν την όλη οργάνωση και λειτουργία της δουλειάς στους ναυτεργάτες και στην Ευρώπη. Στις άλλες περιοχές, η δουλειά θα γίνει απ’ τους παρακάτω: α) Στην Αμερική απ’ τους υπολοχαγούς ΠΕ Κυριαζίδη και Καλούδη, β) στην Αίγυπτο και Μέση Ανατολή απ’ τον λοχαγό ΠΕ σ. Πάγκαλο, γ) στην Κύπρο απ’ τους σ. σ. Ιωάννου και Ζαρτίδη, δ) στην Αυστραλία απ’ τον ανθυπολοχαγό ΠΕ……… Ειδικά για τους ναυτεργάτες, ο αντιπρόσωπος του ΓΑ μαζί με τους βοηθούς του εξουσιοδοτούνται να ονομάζουν ΠΕ ανθυπολοχαγούς στα λιμάνια που παρουσιάζεται ανάγκη και να αναφέρουν τις ονομασίες στο ΓΑ.
3.Σοβαρό καθήκον που πρέπει να λυθεί αμέσως απ’ τον αντιπρόσωπο του ΓΑ και τους βοηθούς του είναι να αποκαταστήσουν μόνιμη και σίγουρη επαφή με την κατεχόμενη Ελλάδα για να βοηθήσουν έτσι αποτελεσματικά τον εκεί αγώνα.
4.Επειδή η διαφωτιστική μας δουλειά στους ναυτεργάτες και γενικά σ’ όλες τις πιο πάνω περιοχές καθυστερεί σοβαρά, το ΠΓ πρέπει να εξασφαλίσει τις πιο πάνω περιοχές με όλα τα έντυπα και τις εκδόσεις της Λεύτερης Ελλάδας και ο αντιπρόσωπος του ΓΑ με τους βοηθούς του να εξασφαλίσουν την ανατύπωση και την κυκλοφορία του υλικού αυτού. Πρέπει να δημιουργηθεί πολυγραφική βάση στη Μασσαλία και την Αίγυπτο και να οργανωθεί η καλή λειτουργία αυτών που υπάρχουν στην Αγγλία και την Αμερική. Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός της Ελεύθερης Ελλάδας πρέπει να εγκαινιάσει ταχτικές εκπομπές για τους ναυτεργάτες, την Κύπρο και όλες τις πιο πάνω περιοχές.
Για όλη τη στρατιωτική δουλειά στις πιο πάνω περιοχές, καθώς και την οικονομική διαχείριση, υπεύθυνος είναι ο αντιπρόσωπος του ΓΑ για τις πιο πάνω περιοχές. Ολοι υποτάσσονται στις οδηγίες και διαταγές του.
5.Την πολιτική διεύθυνση όλης της πιο πάνω δουλειάς την έχει κομματική επιτροπή που διορίζει το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ από τους συντρόφους Λεωνίδα – Αρτέμη και Κανέλο. Η Κομμ. Επιτροπή πραγματοποιεί τη δουλειά της σε άμεση και στενή επαφή με το ΠΓ.
Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ είναι βέβαιο ότι η εκπλήρωση των πιο πάνω καθηκόντων θα αποτελέσει αποφασιστική συμβολή για τη νίκη.
22/2/49.
Η μεγάλη προσφορά των ναυτεργατών
Γράφει ο Νίκος Καλούδης για την ηρωική δράση της ΟΕΝΟ
και των ναυτεργατών, στο πλευρό του ΔΣΕ
και των ναυτεργατών, στο πλευρό του ΔΣΕ
“… Η περαιτέρω παραμονή τούτου εις Η. Πολιτείας θα δημιουργήση σοβαράς ανωμαλίας εις την κίνησιν της ναυτιλίας, μεγάλως θα ζημιώσει τον εθνικόν μας αγώνα και θα τονώσει ηθικώς τα εις το εξωτερικόν δρώντα αντεθνικώς αναρχοκομμουνιστικά στοιχεία…”. Αυτά υπογραμμίζει, ανάμεσα σε άλλα, το παραπλεύρως δημοσιευόμενο, απόρρητο και επείγον έγγραφο του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας προς το υπουργείο Εξωτερικών. Ημερομηνία αποστολής του, η 26η Αυγούστου 1949. Και, βέβαια, ζητείται η παράδοση του Νίκου Καλούδη στο μοναρχοφασιστικό τότε καθεστώς των Αθηνών, για τα περαιτέρω…
Με αφορμή την αναφερόμενη παραπλεύρως απόφαση του ΠΓ ζητήσαμε από τον Νίκο Καλούδη, να μας γράψει ένα σημείωμα, για την αντίστοιχη δραστηριότητα του Κόμματος εκείνη την εποχή. Το σημείωμα αυτό δημοσιεύουμε σήμερα, ευχαριστώντας τον σύντροφο για τη βοήθειά του και για τα υλικά της εποχής που μας διέθεσε.
“Τη δουλιά, για τη στρατολόγηση ναυτεργατών και την αποστολή τους στο ΔΣΕ, την είχαμε αρχίσει, πριν πάρουμε τη συγκεκριμένη απόφαση. Είχαμε κάνει αποστολές, ξέραμε τα προβλήματα που χρειαζόταν να λύσουμε, διαθέταμε μια μικρή υποδομή στη Νέα Υόρκη και σ’ άλλα λιμάνια, που παρουσιάζανε ναυτιλιακή κίνηση.
Πέρα απ’ αυτά, γινόταν πολιτική και ιδεολογική δουλιά προς αυτή την κατεύθυνση, με τα μέσα που διαθέταμε. Το καινούριο ήταν η απόφαση του ΠΓ του Κόμματος, που καθόριζε το καθήκον της Κομματικής Οργάνωσης των ναυτεργατών και η απροκάλυπτη επίθεση των αμερικανικών κρατικών υπηρεσιών. Σύμφωνα, με την απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος, μέσα στο 1949, έπρεπε να στρατολογηθούν 1.500 ναυτεργάτες και οι μισοί απ’ αυτούς, να βρίσκονται στην Ελεύθερη Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 1949. Τα στενά χρονικά περιθώρια πολλαπλασιάζανε τις δυσκολίες.
Από το 1948 οι μεταναστευτικές και άλλες καταδιωκτικές αρχές σκλήρυναν τα μέτρα ενάντια στους ναυτεργάτες και τα ηγετικά στελέχη της ΟΕΝΟ. Η συνεργασία τους με την ελληνική Ασφάλεια και το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας της Ελλάδας έγινε πιο στενή. Το 1949, το κύμα των διώξεων από τις αμερικανικές αρχές είχε δυναμώσει. Τα κρατητήρια στο “Νησί των Ξένων” συνέχεια “φιλοξενούσαν” δεκάδες ναυτεργάτες. Στα ελληνικά καράβια, που προσεγγίζανε λιμάνια των ΕΠΑ, είχε γίνει συνηθισμένο φαινόμενο η απαγόρευση να πατήσουν το πόδι τους στη στεριά και η προσπάθεια να τους απελάσουν στην Ελλάδα του 1949. Ανάλογες συνθήκες αντιμετωπίζαμε στα πιο πολλά λιμάνια των άλλων χωρών του “Ελεύθερου κόσμου”.
Αυτά ήταν τα πλην. Υπήρχαν, όμως, και τα θετικά, που δεν ήταν λίγα: Μια Κομματική Οργάνωση, με πολλές εκατοντάδες μέλη και μ’ ένα μεγάλο κύκλο φίλων κι οπαδών του Κόμματος, που τους χαρακτήριζε η πίστη, η αγωνιστικότητα και η διάθεση για προσφορά στο Κόμμα. Σ’ όλα, σχεδόν, τα καράβια λειτουργούσαν επιτροπές του πληρώματος. Είχαμε μέλη του Κόμματος και επιρροές στους αξιωματικούς. Λειτουργούσαν τμήματα της ΟΕΝΟ σε πολλά από τα λιμάνια όπου προσεγγίζανε ελληνικά καράβια κι ένα σημαντικό αριθμό “κινητών αντιπροσώπων”.
Στηριγμένοι σ’ αυτές τις δυνάμεις, μπορούσαμε σε μεγάλο βαθμό να ξεπερνούμε τις δυσκολίες και ν’ ανταποκριθούμε στο καθήκον, που μας έβαζε το Κόμμα.
Δεν πέσαμε πολύ έξω. Σε λίγους μήνες στρατολογήθηκαν και στάλθηκαν πολλές εκατοντάδες. Δε φτάσανε, βέβαια, όλοι στο μέτωπο, γιατί μεσολάβησε η υποχώρηση του ΔΣΕ. Εκτιμήθηκε, όμως, η προσφορά όσων ναυτεργατών έφθασαν και πολέμησαν, πριν την υποχώρηση. Σε σχετικό σχόλιο του ραδιοφωνικού σταθμού”Ελεύθερη Ελλάδα” είχαν αναφερθεί τότε τα εξής: “Λένε πως οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα. Δεν ξέρω τι εννοούν με τη λέξη “πατρίδα”, απ’ την απέναντι μεριά του χαρακώματος ή μάλλον ξέρω πολύ καλά. Αλίμονο, αν είχαν- ειδικότερα οι ναυτεργάτες – την ίδια πατρίδα με τ’ αφεντικά τους, τους εφοπλιστές. Τότες, δε θα προλάβαιναν να την αλλάζουν κάθε τόσο, όπως αλλάζουν οι Εμπειρίκοι και Κουλουκουντήδες σύμφωνα με τους δείχτες της διεθνούς ναυλαγοράς, τη σημαία πάνω στ’ άλμπουρα των καραβιών τους.
Οι ναυτεργάτες αυτοί έχουν πατρίδα. Εχουν μια πατρίδα και δεν την αλλάζουν με τίποτε στον κόσμο. Ερχονται από την άκρη του κόσμου και δέστε τι κάμνουν για να την υπερασπίσουν: Ο παραπάνω μαχητής, λέει το αιτιολογικό της ονομασίας του ναυτεργάτη σε αξιωματικό του ΔΣΕ, προτάθηκε στη μάχη του Χάρου για το μεταλλείο ανδρείας. Λαϊκός τύπος, αγνός προλετάριος, με άφθαστη ψυχραιμία, θάρρος, αποφασιστικότητα και περιφρόνηση στο θάνατο, στις σκληρές φονικές μάχες στο ύψωμα Χάρος, μόνος του κατασκεύασε ένα πολυβολείο και με το αυτόματο απέκρουε τις λυσσασμένες επιθέσεις του εχθρού προκαλώντας το θαυμασμό και την εκτίμηση των συναγωνιστών του. Μόνος του, επίσης, κατασκεύασε και δεύτερο πολυβολείο, ζήτησε και δεύτερο αυτόματο και πηγαίνοντας, μια στο ένα μια στο δεύτερο πολυβολείο, πολεμούσε σαν λιοντάρι, ματώνοντας τον εχθρό, σκορπώντας τη σύγχυση, τον πανικό και τον θάνατο στις γραμμές του.
Από τη Βόρεια Θάλασσα ως το Σουέζ και από το Αμστερνταμ ως το Μπουένος Αϊρες της Αργεντινής, αυτή την πατρίδα κρατάνε ορθή σαν φλόγα, ανοιχτή σαν πληγή μέσα στην προλεταριακή του καρδιά. Κι όσοι μπορούνε τη φτάνουνε κι έρχονται, σκίζοντας ολόκληρους ωκεανούς, για να την υπερασπίσουν, με τα ίδια τους τα μπράτσα, παράδειγμα και μάθημα”".
Νίκος ΚΑΛΟΥΔΗΣ
Υ.Γ. Το σημείωμα είναι αφιερωμένο στους ηρωικούς αγώνες των ναυτεργατών και ιδιαίτερα σε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της λευτεριάς, της κοινωνικής προκοπής και της δικαιοσύνης, αλλά και σε όλους όσοι συνεχίζουν και μέχρι σήμερα να βαστάνε τις σύγχρονες Θερμοπύλες, παρόντες στους κοινωνικούς αγώνες των ναυτεργατών και του λαού μας.
Τρεις άνδρες στο κατάρτι!
Η άγνωστη ιστορία μιας αφίσας
Βρισκόμαστε στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, στα τέλη Οκτώβρη του 1948. Οι αμερικανικές αρχές ετοιμάζονται να συλλάβουν τρεις Ελληνες ναυτεργάτες και να τους απελάσουν στο καθεστώς της Αθήνας. Οι πληροφορίες φθάνουν στην παράνομη κομματική οργάνωση του ΚΚΕ και συγκαλείται αμέσως συνεδρίαση της κομματικής επιτροπής. Στη διάρκεια της συζήτησης και καθώς ανταλλάσσονται διάφορες γνώμες, για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της σοβαρής απειλής, ένας σύντροφος προτείνει, να ρωτήσουν και τους ναυτεργάτες, που βρίσκονται έξω από την αίθουσα της συνεδρίασης. Γίνεται δεκτό και η συζήτηση γενικεύεται, με τη συμμετοχή και των υπολοίπων ναυτεργατών. Εκεί “έπεσε” η πρόταση, να αξιοποιηθεί, ως μορφή αντίστασης, η αναρρίχηση και η παραμονή στο κατάρτι του πλοίου. Η πρόταση γίνεται δεκτή και αμέσως αρχίζουν να καταστρώνονται τα σχέδια προετοιμασίας του εγχειρήματος.
Για όλα τα υπόλοιπα, που αφορούν την αληθινή αυτή πτυχή του ναυτεργατικού κινήματος, αφήνουμε την αφίσα εκείνης της εποχής, που δημοσιεύουμε δίπλα, να μιλήσει, μεταφράζοντας όλα όσα είναι γραμμένα στην αγγλική γλώσσα.
“Τρεις άνδρες πάνω στο κατάρτι!
Τρεις άνδρες αναρριχήθηκαν στο κατάρτι του καραβιού τους, στις δύο η ώρα το πρωί, την 1η Νοέμβρη και από τη στενή τους θέση, πενήντα πόδια πάνω από το κατάστρωμα, αψηφώντας τον καπετάνιο, τη λιμενική αστυνομία και τους ανώτερους υπαλλήλους Μετανάστευσης των ΗΠΑ. Αυτό έγινε στο φορτηγό πλοίο “Aristokratis”, στη Βαλτιμόρη. Για 84 ώρες έμειναν οι τρεις πάνω στο κατάρτι, παρά τον άνεμο, τη βροχή και το κρύο…
Γιατί ήταν εκεί πάνω;
Είχαν αρνηθεί να υπογράψουν ένα συμβόλαιο, που μείωνε τους μισθούς του πληρώματος σε 27 σεντς την ώρα. Ο καπετάνιος τούς απειλούσε με απέλαση και κάλεσε τις μεταναστευτικές αρχές. Μ’ αυτό το κάλεσμα, οι τρεις άνδρες, πάνω στην απελπισία τους, σκαρφάλωσαν στην κορυφή του καταρτιού. Γιατί;
Διότι, για το κάθε μέλος της “Ομοσπονδίας των Ενώσεων των Ελλήνων Ναυτικών”, που απελαύνονταν στην Ελλάδα η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία στην Αθήνα εκ των προτέρων, τους είχε καταδικάσει σε θάνατο.
Είκοσι πέντε ναυτεργάτες βρίσκονται τώρα στο Νησί Ελις. Δέκα βρίσκονται στη φυλακή στον Καναδά. Το κυνήγι γίνεται σε όλο τον κόσμο. Οι αστυνομικοί σ’ όλες τις χώρες του Σχεδίου Μάρσαλ συνεργάζονται στο κυνήγι αυτό. Η τεράστια αστυνομική δύναμη της κυβέρνησης των ΗΠΑ χρησιμοποιείται για να επιβάλουν τη μείωση των μισθών στις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες!
Οι Μεταναστευτικές Αρχές των ΗΠΑ κρατάνε τη μαύρη λίστα των Ελλήνων εφοπλιστών, για να τρομοκρατήσουν τους Ελληνες εργάτες, δηλαδή εργάτες μιας ξένης χώρας!
Η ιστορία αυτή διέρρευσε. Οι συνδικαλιστές των ΗΠΑ έστειλαν μηνύματα υποστήριξης. Οι κάτοικοι της Βαλτιμόρης έστειλαν δώρα. Αντιπρόσωποι στον ΟΗΕ υπεράσπισαν τους τρεις, σαν πολιτικούς κρατούμενους των ΗΠΑ.
Την Παρασκευή της 4ης Νοέμβρη, οι Μεταναστευτικές Αρχές των ΗΠΑ, έστειλαν τον καπετάνιο, για να πει στους άνδρες ότι δε θα τους απελάσουν! Η επαγρύπνηση των 84 ωρών σταμάτησε!
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ!
ΣΤΕΙΛΤΕ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΗΠΑ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ. ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 70 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ.
ΜΕ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ, πέστε τους να σκίσουν τη μαύρη λίστα του θανάτου, να σταματήσουν την τρομοκρατία της απέλασης!
ΓΡΑΨΤΕ, ΣΤΕΙΛΤΕ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ, ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΑ ΕΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ, ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ LAKE SUCCES, Ν. ΥΟΡΚΗ ΚΑΙ ΣΕ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ.
Απαιτήστε αμνηστία για όλους τους πολιτικούς κρατούμενους στην Ελλάδα και έξω απ’ αυτή. Απαιτήστε ειρήνη για την Ελλάδα.
Εκδίδεται από την Ομοσπονδία Ελλήνων Ναυτεργατικών Ενώσεων
Παράρτημα της Ν. Υόρκης
24 Stone st New York, N. Y.”.
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του “Ρ”
Περιεχόμενα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου