ΕΥΡΩΖΩΝΗ Προσωρινός συμβιβασμός για λογαριασμό των τραπεζικών ομίλων

ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Προσωρινός συμβιβασμός για λογαριασμό των τραπεζικών ομίλων

Το νέο πρόγραμμα της ΕΚΤ για αγορά κρατικών ομολόγων θα σημάνει κλιμάκωση της επίθεσης σε βάρος των λαών

Στο φόντο της καπιταλιστικής κρίσης που βαθαίνει στην Ευρωζώνη, και με δεδομένα τα διαχειριστικά ζόρια που μεγαλώνουν, η ΕΚΤ κατέληξε την Πέμπτη στο «Πρόγραμμα Αμεσων Νομισματικών Συναλλαγών»

Σε έναν ακόμα προσωρινό συμβιβασμό, με στόχο τη διασφάλιση των συμφερόντων των ευρωπαϊκών τραπεζών, άρα και των μονοπωλίων, κατέληξαν οι πολιτικοί εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει στην αγορά ομολόγων κρατών - μελών της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ακριβού δανεισμού από τις καπιταλιστικές αγορές του χρήματος.

Στο φόντο της καπιταλιστικής κρίσης που βαθαίνει στην Ευρωζώνη, και με δεδομένα τα διαχειριστικά ζόρια που μεγαλώνουν, η ΕΚΤ κατέληξε την Πέμπτη στο «Πρόγραμμα Αμεσων Νομισματικών Συναλλαγών», που προβλέπει την αγορά ομολόγων κρατών - μελών της Ευρωζώνης στη δευτερογενή αγορά, η οποία, στο βαθμό που θα υλοποιηθεί, στόχο έχει:

α) Να διασφαλίσει τα συμφέροντα των τραπεζικών ομίλων, προσφέροντας άλλο ένα «εργαλείο» διαχείρισης της κρίσης στις αστικές κυβερνήσεις. β) Να κλιμακώσει τη βάρβαρη επέλαση στη ζωή και τα δικαιώματα των λαών, αφού η υπαγωγή των κρατών - μελών στο νέο πρόγραμμα θα συνοδεύεται από την υπογραφή μνημονίου, με βάρβαρα μέτρα και σκληρά προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.

***

Η απόφαση της ΕΚΤ προβλέπει:

1) Με το νέο πρόγραμμα η ΕΚΤ θα αγοράζει στη δευτερογενή αγορά απεριόριστο αριθμό ομολόγων κρατών - μελών της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα δανεισμού από τις καπιταλιστικές αγορές. Τα ομόλογα θα έχουν «περίοδο ωρίμανσης» τα τρία χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα διάρκειας τριών ετών ή ακόμα και δεκαετή ομόλογα, που βρίσκονται τρία χρόνια πριν τη λήξη τους, αυξάνοντας κατακόρυφα το εύρος του κρατικού χρέους, στο οποίο θα μπορεί να παρεμβαίνει η ΕΚΤ. Κάθε μήνα, θα δημοσιεύονται από την ΕΚΤ τα ποσά των ομολόγων που θα αγοράσει, καθώς και το σύνολο των ομολόγων που διαθέτει από κάθε κράτος - μέλος της ζώνης του ευρώ.

Ουσιαστικά, η ΕΚΤ αναλαμβάνει να προσφέρει ζεστό χρήμα στους Ευρωπαίους τραπεζίτες και μάλιστα με την αγορά ομολόγων που απαξιώνονται, αφού έχουν εκδοθεί από χώρες που σήμερα βρίσκονται σε βαθιά κρίση και δεν μπορούν να δανειστούν από τις αγορές για λογαριασμό των μονοπωλίων τους. Πρόκειται για παρέμβαση που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την κερδοφορία των τραπεζών, αφού τους δίνει τη δυνατότητα να ξεφορτωθούν επισφαλή ομόλογα των υπερχρεωμένων κρατών.

2) Προϋπόθεση για να ενταχθεί ένα κράτος - μέλος στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ στη δευτερογενή αγορά θα είναι η υπογραφή μνημονίου με τους μηχανισμούς στήριξης της ΕΕ (τον EFSF - προσωρινό μηχανισμό στήριξης και τον ΕSM - μόνιμο μηχανισμό στήριξης). Οπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι, η παρέμβαση της Ευρωτράπεζας θα συνοδεύεται από αυστηρούς όρους (conditionality), που προβλέπονται από τους EFSF/ESM, με «πρόγραμμα πλήρους μακροοικονομικής προσαρμογής», αλλά και «προληπτικό πρόγραμμα», με τη σύναψη δηλαδή ακόμα και «προληπτικών» μνημονίων. Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια απόφαση, η ΕΚΤ θα επιδιώξει τη συμμετοχή και του ΔΝΤ «στην εποπτεία και στον προσδιορισμό των όρων» του μνημονίου.

Για να προχωρήσει η ΕΚΤ σε αγορά ομολόγων, τα κράτη μέλη θα συνάπτουν μνημόνιο με τη συμμετοχή και του ΔΝΤ. Θα δεσμεύονται δηλαδή για την προώθηση νέων βάρβαρων μέτρων και την τήρηση αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων. Χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία - ειδικότερα η πρώτη - που ετοιμάζονται να υπαχθούν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, θα προσυπογράψουν και θα προωθήσουν νέα σκληρότερα προγράμματα λιτότητας και αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων σε βάρος των λαών τους. Αποδεικνύεται έτσι πως το τελικό ζητούμενο είναι να πληρώσουν την καπιταλιστική κρίση οι εργαζόμενοι και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, για να σωθεί και να βγει ενισχυμένο το κεφάλαιο.

3) Αν το κράτος - μέλος που θα ενταχθεί σε μνημόνιο δε συμμορφώνεται με τους όρους και το δημοσιονομικό πρόγραμμα που θα του επιβληθεί, τότε η ΕΚΤ θα σταματάει αυτόματα την αγορά ομολόγων.

Πρόκειται για ένα μόνιμο εκβιασμό, που θα χρησιμοποιηθεί από τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών σε βάρος του λαού, προκειμένου να επιβάλουν τα μέτρα του μνημονίου.

4) Η ΕΚΤ θα έχει τη δυνατότητα να αγοράζει στη δευτερογενή αγορά και ομόλογα κρατών που ήδη βρίσκονται σε Μνημόνιο (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία), εφόσον όμως οι συγκεκριμένες χώρες έχουν επιστρέψει για δανεισμό στις καπιταλιστικές αγορές.

Είναι φανερό ότι η απόφαση δεν αφορά άμεσα την Ελλάδα, αφού αναμένεται με τους πιο αισιόδοξους υπολογισμούς να δανειστεί από τις αγορές μετά από τρία χρόνια. Ωστόσο, η κυβερνητική προπαγάνδα επιχείρησε να εμφανίσει την απόφαση σαν αφετηρία για θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, υπονοώντας ότι το τελικό όφελος καταλήγει στο λαό. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα με την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, κέρδη από την αγορά ομολόγων θα έχουν μόνο οι τραπεζικοί όμιλοι.

5) Σε περίπτωση χρεοκοπίας κράτους - μέλους της Ευρωζώνης που θα έχει υπαχθεί στο πρόγραμμα, τα ομόλογα που θα κατέχει η ΕΚΤ από τη δευτερογενή αγορά δεν θα έχουν «προτεραιότητα» έναντι των ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες πιστωτές.

Σε περίπτωση ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας ή ελεγχόμενης, μέσω ενός πιθανού «κουρέματος» ομολόγων, η ΕΚΤ δέχεται να υποστούν κούρεμα τα ομόλογα που θα κατέχει, κάτι που μέχρι τώρα δεν αποδεχόταν, όπως έγινε και στην πρόσφατη περίπτωση της Ελλάδας. Η ΕΚΤ σήμερα κατέχει ελληνικά ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ, τα οποία έχει αγοράσει σε πολύ χαμηλότερες τιμές (από 20% μέχρι 50% της ονομαστικής τους αξίας) από τη δευτερογενή αγορά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα και αν υποστούν «κούρεμα» τα ομόλογα που κατέχει, θα έχει εξασφαλίσει κέρδος. Πάντως, η ΕΚΤ αποφάσισε να διατηρήσει το καθεστώς «προτιμώμενου πιστωτή» για ομόλογα που είχε αγοράσει τα τελευταία δυο χρόνια, ουσιαστικά αποκλείοντας από ενδεχόμενο «κούρεμα» τα ελληνικά ομόλογα που πήρε την περίοδο 2010-2011.

6) Με βάση την απόφαση, ποσό ίσο με τα κεφάλαια που θα κατευθυνθούν στις αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ, θα αποσυρθεί από άλλες δραστηριότητες της τράπεζας, προκειμένου, όπως υποστηρίζεται στο κείμενο της απόφασης, «να αποφευχθούν οι πληθωριστικές πιέσεις». Επίσης, θα καταργηθούν τα κατώτατα όρια πιστοληπτικής αξιολόγησης που απαιτούσε η ΕΚΤ, ώστε να δεχθεί ως εγγυήσεις κρατικά ομόλογα της χωρών της ζώνης του ευρώ. Η συγκεκριμένη απόφαση δεν ισχύει για την Ελλάδα.

Με το πρώτο σκέλος της απόφασης, η ΕΚΤ προσπαθεί να απαντήσει στις καταγγελίες κύρια της Γερμανίας ότι κόβει νέο χρήμα για απευθείας χρηματοδότηση των κρατών - μελών, πράγμα που αντίκειται στο ρόλο της από το καταστατικό. Το δεύτερο σκέλος της απόφασης έχει στόχο να δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες που κατέχουν ομόλογα κρατών - μελών όπως η Ισπανία, η Ιταλία, το Βέλγιο κ.ά. με χαμηλή «πιστοληπτική αξιολόγηση» να μπορούν να δανείζονται από την ΕΚΤ με «εγγύηση» τα ομόλογα των συγκεκριμένων χωρών που έχουν στην κατοχή τους.