Η πραγματικά αξιομνημόνευτη "11η Σεπτέμβρη"
Σήμερα ο Σεπτέμβρης έχει 11. Βάζω στοίχημα ότι η αστική ενημέρωση θα μας πιπιλίσει το μυαλό με το χτύπημα στους "δίδυμους πύργους" τής Νέας Υόρκης το 2001, μια μέρα σαν σήμερα. Κανένας δεν πρόκειται να ασχοληθεί με το ότι σήμερα συμπληρώνονται 40 χρόνια από μια άλλη, σημαντικώτερη "11η Σεπτέμβρη". Εκείνη του 1973, όταν η αμερικανοκίνητη χούντα τού στρατηγού Αουγκούστο Πινοτσέτ κατέλυε την ελευθερία στην Χιλή, δολοφονούσε τον εκλεγμένο πρόεδρο Σαλβαδόρ Αγιέντε και εγκαθιστούσε μια από τις πιο σκληρές δικτατορίες που γνώρισε ποτέ η πολύπαθη Νότια Αμερική.
«...Το πραξικόπημα του Πινοτσέτ εκδηλώθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1973. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όποτε θέλω να αναφερθώ στα γεγονότα του 2001, επιμένω να μιλάω για "χτύπημα στους δίδυμους πύργους" και όχι για "11η Σεπτεμβρίου". Για μένα, "11η Σεπτεμβρίου" θα σημαίνει πάντοτε το πισώπλατο χτύπημα των ΗΠΑ στην δημοκρατία και όχι το χτύπημα που δέχτηκαν οι ίδιες οι ΗΠΑ είκοσι οκτώ χρόνια αργότερα.»
Αυτά γράφαμε σε τούτην εδώ την γωνιά στις 8 Νοεμβρίου 2011, στα πλαίσια των κειμένων για τον νεοφιλελευθερισμό ("Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 13. Το τριπλό σοκ της Χιλής"). Σ' εκείνο το κείμενο είχαμε καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο οι χιλιανοί κεφαλαιοκράτες οργάνωσαν -σε μια θαυμαστή συνεργασία με τα "παιδιά του Σικάγου" και τους ομολόγους τους των ΗΠΑ- την επέλαση της καπιταλιστικής λαίλαπας πάνω στο "ματωμένο κορμί τής Χιλής" (για να παραφράσω τον Εδουάρδο Γκαλλεάνο). Σήμερα, ημέρα μνήμης, θα σημειώσω δυο-τρία πράγματα παραπάνω για εκείνη την 11η Σεπτέμβρη του 1973.
Ο Αγιέντε δεν ήταν κομμουνιστής, όπως δεν είναι κομμουνιστές όλοι εκείνοι οι πρόεδροι των νοτιοαμερικανικών χωρών οι οποίοι έχουν κατά καιρούς μπει στα μαύρα κατάστιχα των ΗΠΑ (π.χ. Τσάβες, Λούλα, Μοράλες, Κίρσνερ αλλά και Περόν, Πας κλπ). Όμως, το γεγονός ότι εννοούσε να μη θέλει να γίνει μαριονέττα των ΗΠΑ, ήταν αρκετό για τα πολιτειακά γεράκια να επιδιώκουν την ανατροπή του.
Ο Αγιέντε εκλέχτηκε πρόεδρος της Χιλής ως επί κεφαλής τού "Λαϊκού Μετώπου", ενός συνασπισμού κομμάτων όπου συμμετείχαν χριστιανοδημοκράτες, σοσιαλιστές, κομμουνιστές, αριστεροί κι αριστερίζοντες, ριζοσπάστες κλπ. Από την σύστασή του, το "Λαϊκό Μέτωπο" φάνταζε ως κάτι το πραγματικά επαναστατικό. Μόνο που όλοι εκείνοι που το στήριζαν, πίστευαν πως θα μπορούσαν να διαφεντέψουν τον τόπο τους βασιζόμενοι στις παλιές δομές. Θεωρούσαν, δηλαδή, ότι θα μπορούσαν να κάνουν το αστικό κράτος να δουλέψει για τα συμφέροντα του λαού. Έκαναν το ίδιο λάθος που έχουν κάνει πολλοί πριν απ' αυτούς και που (δυστυχώς) θα κάνουν κι άλλοι τόσοι στο μέλλον, παραβλέποντας μια από τις βασικές αρχές του Μαρξ: καμμιά λαϊκή επανάσταση δεν μπορεί να βελτιώσει και να εκμεταλλευτεί για λογαριασμό της τις δομές τού συστήματος που θέλει να ανατρέψει, οπότε το πρώτο που πρέπει να κάνει μια τέτοια επανάσταση είναι να τσακίσει όλες αυτές τις δομές κι ύστερα να χτίσει τις δικές της. Κραυγαλέο παράδειγμα αυτού του ατοπήματος είναι το γεγονός ότι ο ίδιος ο Αγιέντε τοποθέτησε στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της χώρας τον μελλοντικό δήμιό του: τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοτσέτ.
Τελικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες τα κατάφεραν. Υπό την καθοδήγηση του διαβόητου υπουργού τους των εξωτερικών, του Χένρυ Κίσσιντζερ, ο Πινοτσέτ κινήθηκε κατά του Αγιέντε. Οι στρατιωτικοί δεν δίστασαν να βομβαρδίσουν το προεδρικό μέγαρο, όπου βρισκόταν απομονωμένος ο εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας, ο οποίος τελικά δολοφονήθηκε. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 η Χιλή σκεπάστηκε από ένα χουντικό σκοτάδι, το οποίο κράτησε μέχρι το 1990. Μέσα σ' αυτά τα 17 χρόνια, 40.000 άτομα φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν ενώ πάνω από 3.000 εκτιμάται ότι δολοφονήθηκαν.
Τα στοιχεία που ήρθαν στο φως μετά την πτώση τής χούντας, απέδειξαν περίτρανα ότι ο Πινοτσέτ καθοδηγήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ότι σ' αυτή την καθοδήγηση έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο ο Κίσσιντζερ. Όταν έγιναν γνωστά αυτά τα στοιχεία, το ανώτατο δικαστήριο της Χιλής ζήτησε την προσαγωγή τού Κίσσιντζερ. Φυσικά, το αίτημα αυτό ουδέποτε ικανοποιήθηκε. Πάντως, μιλάμε για το ίδιο δικαστήριο, το οποίο στις αρχές τού 2005 προσήγαγε τον Πινοτσέτ ως κατηγορούμενο για βασανιστήρια και μαζικές εκτελέσεις, τον δίκασε και τον...αθώωσε.
ΥΓ: Επειδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα, στα τέλη Νοεμβρίου 2005, ο...αθώος για εγκλήματα κατά της δημοκρατίας και της ελευθερίας Πινοτσέτ συνελήφθη "α λα Καπόνε" για... φορολογικές απάτες και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό. Τον Δεκέμβριο της επόμενης χρονιάς, ο πρώην δικτάτορας μπήκε εσπευσμένα στο κρατικό νοσοκομείο τού Σαντιάγο για εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Τριάντα χρόνια πρωτύτερα, η χούντα είχε ιδιωτικοποιήσει αυτό το νοσοκομείο αλλά ο Πινοτσέτ δεν πλήρωσε δεκάρα για την εγχείρησή του, μιας και το νοσοκομείο είχε εν τω μεταξύ ξαναγίνει κρατικό. Μέσα σ' αυτό το νοσοκομείο, στις 10 Δεκεμβρίου, ο Πινοτσέτ πέθανε (επί τέλους!) στα 90 χρόνια του.
«...Το πραξικόπημα του Πινοτσέτ εκδηλώθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1973. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όποτε θέλω να αναφερθώ στα γεγονότα του 2001, επιμένω να μιλάω για "χτύπημα στους δίδυμους πύργους" και όχι για "11η Σεπτεμβρίου". Για μένα, "11η Σεπτεμβρίου" θα σημαίνει πάντοτε το πισώπλατο χτύπημα των ΗΠΑ στην δημοκρατία και όχι το χτύπημα που δέχτηκαν οι ίδιες οι ΗΠΑ είκοσι οκτώ χρόνια αργότερα.»
Αυτά γράφαμε σε τούτην εδώ την γωνιά στις 8 Νοεμβρίου 2011, στα πλαίσια των κειμένων για τον νεοφιλελευθερισμό ("Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 13. Το τριπλό σοκ της Χιλής"). Σ' εκείνο το κείμενο είχαμε καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο οι χιλιανοί κεφαλαιοκράτες οργάνωσαν -σε μια θαυμαστή συνεργασία με τα "παιδιά του Σικάγου" και τους ομολόγους τους των ΗΠΑ- την επέλαση της καπιταλιστικής λαίλαπας πάνω στο "ματωμένο κορμί τής Χιλής" (για να παραφράσω τον Εδουάρδο Γκαλλεάνο). Σήμερα, ημέρα μνήμης, θα σημειώσω δυο-τρία πράγματα παραπάνω για εκείνη την 11η Σεπτέμβρη του 1973.
Ο Αγιέντε δεν ήταν κομμουνιστής, όπως δεν είναι κομμουνιστές όλοι εκείνοι οι πρόεδροι των νοτιοαμερικανικών χωρών οι οποίοι έχουν κατά καιρούς μπει στα μαύρα κατάστιχα των ΗΠΑ (π.χ. Τσάβες, Λούλα, Μοράλες, Κίρσνερ αλλά και Περόν, Πας κλπ). Όμως, το γεγονός ότι εννοούσε να μη θέλει να γίνει μαριονέττα των ΗΠΑ, ήταν αρκετό για τα πολιτειακά γεράκια να επιδιώκουν την ανατροπή του.
Ο Αγιέντε εκλέχτηκε πρόεδρος της Χιλής ως επί κεφαλής τού "Λαϊκού Μετώπου", ενός συνασπισμού κομμάτων όπου συμμετείχαν χριστιανοδημοκράτες, σοσιαλιστές, κομμουνιστές, αριστεροί κι αριστερίζοντες, ριζοσπάστες κλπ. Από την σύστασή του, το "Λαϊκό Μέτωπο" φάνταζε ως κάτι το πραγματικά επαναστατικό. Μόνο που όλοι εκείνοι που το στήριζαν, πίστευαν πως θα μπορούσαν να διαφεντέψουν τον τόπο τους βασιζόμενοι στις παλιές δομές. Θεωρούσαν, δηλαδή, ότι θα μπορούσαν να κάνουν το αστικό κράτος να δουλέψει για τα συμφέροντα του λαού. Έκαναν το ίδιο λάθος που έχουν κάνει πολλοί πριν απ' αυτούς και που (δυστυχώς) θα κάνουν κι άλλοι τόσοι στο μέλλον, παραβλέποντας μια από τις βασικές αρχές του Μαρξ: καμμιά λαϊκή επανάσταση δεν μπορεί να βελτιώσει και να εκμεταλλευτεί για λογαριασμό της τις δομές τού συστήματος που θέλει να ανατρέψει, οπότε το πρώτο που πρέπει να κάνει μια τέτοια επανάσταση είναι να τσακίσει όλες αυτές τις δομές κι ύστερα να χτίσει τις δικές της. Κραυγαλέο παράδειγμα αυτού του ατοπήματος είναι το γεγονός ότι ο ίδιος ο Αγιέντε τοποθέτησε στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της χώρας τον μελλοντικό δήμιό του: τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοτσέτ.
Τελικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες τα κατάφεραν. Υπό την καθοδήγηση του διαβόητου υπουργού τους των εξωτερικών, του Χένρυ Κίσσιντζερ, ο Πινοτσέτ κινήθηκε κατά του Αγιέντε. Οι στρατιωτικοί δεν δίστασαν να βομβαρδίσουν το προεδρικό μέγαρο, όπου βρισκόταν απομονωμένος ο εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας, ο οποίος τελικά δολοφονήθηκε. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 η Χιλή σκεπάστηκε από ένα χουντικό σκοτάδι, το οποίο κράτησε μέχρι το 1990. Μέσα σ' αυτά τα 17 χρόνια, 40.000 άτομα φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν ενώ πάνω από 3.000 εκτιμάται ότι δολοφονήθηκαν.
Τα στοιχεία που ήρθαν στο φως μετά την πτώση τής χούντας, απέδειξαν περίτρανα ότι ο Πινοτσέτ καθοδηγήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ότι σ' αυτή την καθοδήγηση έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο ο Κίσσιντζερ. Όταν έγιναν γνωστά αυτά τα στοιχεία, το ανώτατο δικαστήριο της Χιλής ζήτησε την προσαγωγή τού Κίσσιντζερ. Φυσικά, το αίτημα αυτό ουδέποτε ικανοποιήθηκε. Πάντως, μιλάμε για το ίδιο δικαστήριο, το οποίο στις αρχές τού 2005 προσήγαγε τον Πινοτσέτ ως κατηγορούμενο για βασανιστήρια και μαζικές εκτελέσεις, τον δίκασε και τον...αθώωσε.
ΥΓ: Επειδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα, στα τέλη Νοεμβρίου 2005, ο...αθώος για εγκλήματα κατά της δημοκρατίας και της ελευθερίας Πινοτσέτ συνελήφθη "α λα Καπόνε" για... φορολογικές απάτες και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό. Τον Δεκέμβριο της επόμενης χρονιάς, ο πρώην δικτάτορας μπήκε εσπευσμένα στο κρατικό νοσοκομείο τού Σαντιάγο για εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Τριάντα χρόνια πρωτύτερα, η χούντα είχε ιδιωτικοποιήσει αυτό το νοσοκομείο αλλά ο Πινοτσέτ δεν πλήρωσε δεκάρα για την εγχείρησή του, μιας και το νοσοκομείο είχε εν τω μεταξύ ξαναγίνει κρατικό. Μέσα σ' αυτό το νοσοκομείο, στις 10 Δεκεμβρίου, ο Πινοτσέτ πέθανε (επί τέλους!) στα 90 χρόνια του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου