Έχω να σας πω μια σκληρή αλήθεια (με τον τρόπο του Μπρεχτ)
Από το γεμάτο εκπλήξεις Lenin Reloaded
Τούτες τις μέρες πολλοί από σας ελπίζετε πως μέχρι εδώ ήτανε με τον φασιστικό εφιάλτη.
Όμως δεν είναι έτσι. Μια σκληρή αλήθεια έχω να σας πω:
Είναι πολύ δύσκολο πράγμα να μην είσαι φασίστας στις μέρες που ζούμε.
Εσείς νομίζετε πως οι φασίστες είναι μια πάστα ειδική, συγκεκριμένη.
Όμως ο φασισμός δεν είναι μόνο οι ομάδες κρούσης, το ξυρισμένο κεφάλι και ο αγκυλωτός στο μπράτσο.
Ο φασισμός έχει πρόσωπα πολλά: υποστηρικτές, χρηματοδότες, κι ανοχή
κι έχει επίσης ασύνειδους συμμάχους στο πλευρό του. Ανώριμα ποτέ του δεν
τολμά αν ξεμυτήσει, μόνο όταν είναι γινομένες οι συνθήκες, κι έχει σαπίσει για τα καλά
της κοινωνίας ο ιστός.
Συγκεκριμένα ας μιλήσουμε:
ο παλιός σωβινιστής κι εθνικιστής, ο νοσταλγός της χούντας, ο ενσυνείδητος ρατσιστής,
αυτοί όλοι στην αγκαλιά του φασισμού τρέξανε πρώτοι· με το ζόρι κρατιόντουσαν
μες στα παλιά αστικά κόμματα. Γι αυτό, κανείς σας δεν θα διαφωνήσει.
Όμως κι ο νεοφιλελεύθερος με τα κοσμοπολίτικα γούστα, δεν είδατε κι αυτός
πόσο γρήγορα δέχτηκε τους φασίστες, αφού σ' αυτούς προστρέχει
για να διατηρηθεί η τάξη, τα εργοστάσια να δουλεύουν, οι απεργίες να τελειώνουν,
να πέφτουν ολοένα οι μισθοί, μήπως ευλογηθεί με επενδύσεις
πάλι η χώρα κι αρχίσει να τρέχει πάλι άφθονο
το παραδάκι στην τσέπη του τραπεζίτη και του βιομήχανου, που μόνο αυτούς λατρεύει;
Κι αυτός ακόμα που απ' τον πολύ εκλεπτυσμό δεν καταδέχεται να αγκαλιάσει
ανοιχτά τον φασισμό, αυτόν βοηθάει ωστόσο όταν λυσσά ενάντια στον
εχθρό του, την ταξική συνείδηση, που εχθρεύεται με μίσος.
Όμως κι ο αναρχικός, αυτός που ορκίζεται στον φασισμό ενάντια,
κι αυτός όταν σηκώνει το χέρι του εργάτες να χτυπήσει,
άλλους βλέποντας έτσι να κάνουν, όταν τρομοκρατεί τις συγκεντρώσεις τους,
στων μπάτσων τα χτυπήματα
όταν σπεύδει να δώσει αυτός ο ίδιος έρεισμα ή ανέχεται τους άλλους, όταν ανταγωνίζεται
την ταξική εργατιά και τρέχει να την λοιδωρήσει αντί στο πλάι της να σταθεί,
κι αυτός σύμμαχος είναι της λάθος πλευράς, κι αν δεν το ξέρει ακόμα. Αδιάφορο
είναι αυτό απ' τη σκοπιά της ιστορίας. Στο μεταξύ, από του νεοφιλελεύθερου
το φαρμάκι των δυο άκρων έχει μπολιαστεί: τα "ΚΝΑΤ" του είναι του νεοφιλελεύθερου
οι κραυγές για "κόκκινο φασισμό", μαζί συναγωνίζονται σ' αντικομμουνισμό.
Αλλά κι αυτός που κόπτεται για τον λαό, τα βάσανά του που καταγγέλει
λάβρος, αυτός που καλεί αδιάκοπα σ' ενότητα πατριωτική, μα όλο ξεχνά τις τάξεις,
αυτός που βρίσκει ενοχλητική κάθε κουβέντα που στον νου του απειλεί
του έθνους την ομόνοια μπροστά σε αφηρημένες, διαβολικά ζωγραφισμένες
κάστες και ελίτ, αυτός που απ' το "ξενόδουλος!" βαρύτερη δεν έμαθε βρισιά,
για όσα συμβαίνουν –κι αυτός, αργά ή γρήγορα
θα σου το δείξει ανοιχτά, πως γρήγορα κατρακυλά στων φασιστών τις θέσεις, καθώς
με τον σωβινισμό έχει μπολιαστεί βαθιά η σκέψη του.
Μένει ποιος; Ο σοσιαλδημοκράτης που στον διεθνισμό ορκίζεται.
Μ' αυτός, θα πρεπε να γνωρίζετε, όσο κι αν απεχθάνεται
του φασισμού τη μούρη, δεν ενοχλείται ωστόσο καθόλου ανάλογα
από του καπιταλισμού τα κάλλη. Κι έτσι δέχεται πως να σωθεί πρέπει το σύστημα
που φασισμό γεννάει, και σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές διστάζει και δειλιάζει.
Έναν κόσμο ονειρεύεται αντικειμενικά ανέφικτο,
όπου θα χει ο ίδιος θρονιάσει γερά στη θέση τους τους αφεντάδες
να διαμαρτύρεται μετά σ' αυτούς εκ μέρους σας για λίγα ψίχουλα,
δόξα αριστερή μαζεύοντας, πως για σας νοιάζεται τάχα.
Κι επειδή τον ρόλο αυτό μονάχα παίζει, τον κομμουνιστή μισεί αν την παράσταση χαλάσει.
Κι αυτός λοιπόν ακόμα, κι ας είναι ο ίδιος συχνά θύμα της βίας
του φασίστα τον ανέχεται, και θα τον ανεχτεί
όσο του καπιταλισμού τα κέρδη πέφτουν, όσο φοβάται το λοιπόν
μια κάποια ανατροπή.
Όλοι οι δρόμοι στον φασισμό οδηγούν, εκτός από έναν·
κι αυτόν δεν θέλετε να πάρετε. Τόσο γερά και μακριά είναι του καπιταλισμού
τα πλοκάμια, τόσο σφιχτά μας πιάνουνε απ' το λαιμό, ανθρώπους που νομίζουμε
πως είμαστε τελείως διαφορετικοί, πως άλλα πράγματα εντελώς πιστεύουμε κι εκπροσωπούμε:
αυτή είναι η σκληρή αλήθεια
που δεν τολμάτε στα μάτια να τη δείτε. Κι όσο δεν έχετε το θάρρος που
πρέπει στην αλήθεια, τον ίδιο μαύρο δρόμο θα ακολουθάτε,
ασύνειδοι, έστω, για το έγκλημα που πράττετε,
αθώοι από ενοχή, ανίδεοι ιστορικά σα βρέφη. Κι εμένα και το ποίημα αυτό
μονάχα θα μισείτε.
Όμως δεν είναι έτσι. Μια σκληρή αλήθεια έχω να σας πω:
Είναι πολύ δύσκολο πράγμα να μην είσαι φασίστας στις μέρες που ζούμε.
Εσείς νομίζετε πως οι φασίστες είναι μια πάστα ειδική, συγκεκριμένη.
Όμως ο φασισμός δεν είναι μόνο οι ομάδες κρούσης, το ξυρισμένο κεφάλι και ο αγκυλωτός στο μπράτσο.
Ο φασισμός έχει πρόσωπα πολλά: υποστηρικτές, χρηματοδότες, κι ανοχή
κι έχει επίσης ασύνειδους συμμάχους στο πλευρό του. Ανώριμα ποτέ του δεν
τολμά αν ξεμυτήσει, μόνο όταν είναι γινομένες οι συνθήκες, κι έχει σαπίσει για τα καλά
της κοινωνίας ο ιστός.
Συγκεκριμένα ας μιλήσουμε:
ο παλιός σωβινιστής κι εθνικιστής, ο νοσταλγός της χούντας, ο ενσυνείδητος ρατσιστής,
αυτοί όλοι στην αγκαλιά του φασισμού τρέξανε πρώτοι· με το ζόρι κρατιόντουσαν
μες στα παλιά αστικά κόμματα. Γι αυτό, κανείς σας δεν θα διαφωνήσει.
Όμως κι ο νεοφιλελεύθερος με τα κοσμοπολίτικα γούστα, δεν είδατε κι αυτός
πόσο γρήγορα δέχτηκε τους φασίστες, αφού σ' αυτούς προστρέχει
για να διατηρηθεί η τάξη, τα εργοστάσια να δουλεύουν, οι απεργίες να τελειώνουν,
να πέφτουν ολοένα οι μισθοί, μήπως ευλογηθεί με επενδύσεις
πάλι η χώρα κι αρχίσει να τρέχει πάλι άφθονο
το παραδάκι στην τσέπη του τραπεζίτη και του βιομήχανου, που μόνο αυτούς λατρεύει;
Κι αυτός ακόμα που απ' τον πολύ εκλεπτυσμό δεν καταδέχεται να αγκαλιάσει
ανοιχτά τον φασισμό, αυτόν βοηθάει ωστόσο όταν λυσσά ενάντια στον
εχθρό του, την ταξική συνείδηση, που εχθρεύεται με μίσος.
Όμως κι ο αναρχικός, αυτός που ορκίζεται στον φασισμό ενάντια,
κι αυτός όταν σηκώνει το χέρι του εργάτες να χτυπήσει,
άλλους βλέποντας έτσι να κάνουν, όταν τρομοκρατεί τις συγκεντρώσεις τους,
στων μπάτσων τα χτυπήματα
όταν σπεύδει να δώσει αυτός ο ίδιος έρεισμα ή ανέχεται τους άλλους, όταν ανταγωνίζεται
την ταξική εργατιά και τρέχει να την λοιδωρήσει αντί στο πλάι της να σταθεί,
κι αυτός σύμμαχος είναι της λάθος πλευράς, κι αν δεν το ξέρει ακόμα. Αδιάφορο
είναι αυτό απ' τη σκοπιά της ιστορίας. Στο μεταξύ, από του νεοφιλελεύθερου
το φαρμάκι των δυο άκρων έχει μπολιαστεί: τα "ΚΝΑΤ" του είναι του νεοφιλελεύθερου
οι κραυγές για "κόκκινο φασισμό", μαζί συναγωνίζονται σ' αντικομμουνισμό.
Αλλά κι αυτός που κόπτεται για τον λαό, τα βάσανά του που καταγγέλει
λάβρος, αυτός που καλεί αδιάκοπα σ' ενότητα πατριωτική, μα όλο ξεχνά τις τάξεις,
αυτός που βρίσκει ενοχλητική κάθε κουβέντα που στον νου του απειλεί
του έθνους την ομόνοια μπροστά σε αφηρημένες, διαβολικά ζωγραφισμένες
κάστες και ελίτ, αυτός που απ' το "ξενόδουλος!" βαρύτερη δεν έμαθε βρισιά,
για όσα συμβαίνουν –κι αυτός, αργά ή γρήγορα
θα σου το δείξει ανοιχτά, πως γρήγορα κατρακυλά στων φασιστών τις θέσεις, καθώς
με τον σωβινισμό έχει μπολιαστεί βαθιά η σκέψη του.
Μένει ποιος; Ο σοσιαλδημοκράτης που στον διεθνισμό ορκίζεται.
Μ' αυτός, θα πρεπε να γνωρίζετε, όσο κι αν απεχθάνεται
του φασισμού τη μούρη, δεν ενοχλείται ωστόσο καθόλου ανάλογα
από του καπιταλισμού τα κάλλη. Κι έτσι δέχεται πως να σωθεί πρέπει το σύστημα
που φασισμό γεννάει, και σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές διστάζει και δειλιάζει.
Έναν κόσμο ονειρεύεται αντικειμενικά ανέφικτο,
όπου θα χει ο ίδιος θρονιάσει γερά στη θέση τους τους αφεντάδες
να διαμαρτύρεται μετά σ' αυτούς εκ μέρους σας για λίγα ψίχουλα,
δόξα αριστερή μαζεύοντας, πως για σας νοιάζεται τάχα.
Κι επειδή τον ρόλο αυτό μονάχα παίζει, τον κομμουνιστή μισεί αν την παράσταση χαλάσει.
Κι αυτός λοιπόν ακόμα, κι ας είναι ο ίδιος συχνά θύμα της βίας
του φασίστα τον ανέχεται, και θα τον ανεχτεί
όσο του καπιταλισμού τα κέρδη πέφτουν, όσο φοβάται το λοιπόν
μια κάποια ανατροπή.
Όλοι οι δρόμοι στον φασισμό οδηγούν, εκτός από έναν·
κι αυτόν δεν θέλετε να πάρετε. Τόσο γερά και μακριά είναι του καπιταλισμού
τα πλοκάμια, τόσο σφιχτά μας πιάνουνε απ' το λαιμό, ανθρώπους που νομίζουμε
πως είμαστε τελείως διαφορετικοί, πως άλλα πράγματα εντελώς πιστεύουμε κι εκπροσωπούμε:
αυτή είναι η σκληρή αλήθεια
που δεν τολμάτε στα μάτια να τη δείτε. Κι όσο δεν έχετε το θάρρος που
πρέπει στην αλήθεια, τον ίδιο μαύρο δρόμο θα ακολουθάτε,
ασύνειδοι, έστω, για το έγκλημα που πράττετε,
αθώοι από ενοχή, ανίδεοι ιστορικά σα βρέφη. Κι εμένα και το ποίημα αυτό
μονάχα θα μισείτε.
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου