ΟΠΛΑ το τιμωρό χέρι του λαού (μέρος 1ο)
Το παρακάτω αφιέρωμά μας στην ΟΠΛΑ (Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα) προέρχεται από το εξαιρετικό βιβλίο του Ιάσονα Χανδρινού που φέρει τον ίδιο τίτλο με το άρθρο μας.
Toν Απρίλιο του 1942, δύο μέλη της κομματικής οργάνωσης των Πετράδων Έβρου εισήλθαν κρυφά στο Διδυμότειχο και εκτέλεσαν έξω από το σπίτι του τον κατοχικό νομάρχη Έβρου, Ιωάννη Φραγκούλη. Όταν εμφανίστηκε ο ΕΛΑΣ, οι πρώτες ανταρτομάδες με κυριότερη εκείνη του Άρη Βελουχιώτη στη Στερεά Ελλάδα, επιχείρησαν να καταξιωθούν στα μάτια του πληθυσμού της υπαίθρου, εφαρμόζοντας αμείλικτες πράξεις τιμωρίας συνεργατών των Ιταλών, τους οποίους εκτελούσαν δημόσια, μπροστά στα μάτια των χωρικών. Οι εκτελέσεις προδοτών αναδείχτηκαν σε μέσο επιβολής και καταξίωσης του ενόπλου αγώνα, σύμφυτο με την πολιτική ατζέντα του ΕΑΜ. Έως τα τέλη του 1943, τα τμήματα του ΕΛΑΣ παράλληλα με τις συμπλοκές με τα κατοχικά στρατεύματα, αφόπλιζαν σταθμούς Χωροφυλακής και εκτελούσαν αξιωματικούς που βαρύνονταν με αντικομμουνιστική δράση και επιχειρούσαν να διαλύσουν αντίπαλες οργανώσεις τις οποίες κατηγορούσαν (σε αρκετές περιπτώσεις ήταν) ως κρυπτοφασιστικές. Όσο ο ένοπλος αγώνας κλιμακώνονταν, τόσο οξύνονταν ο τόνος της προπαγάνδας του ΚΚΕ. Ειδικά μετά την εμφάνιση των Ταγμάτων Ασφαλείας και τις πρώτες ένοπλες συγκρούσεις με τον ΕΔΕΣ, οι εφημερίδες του ΕΑΜ και του ΚΚΕ άρχισαν να στοχοποιούν συστηματικά τους "εχθρούς του λαού".
Στις πόλεις, η κατάσταση εντάθηκε γρηγορότερα από ότι στην ύπαιθρο. Από την άνοιξη του 1942, ο εαμικός μηχανισμός στην Αθήνα και τον Πειραιά είχε διεισδύσει αποφασιστικά σε επαγγελματικούς χώρους, δημόσιες υπηρεσίες, εργοστάσια, σχολεία και πανεπιστήμια. Στην αυγή του 1943, ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ είχε προωθήσει την "εαμοποίηση" της Αθήνας περισσότερο από κάθε άλλη αντιστασιακή οργάνωση στην πόλη. Επιτροπές αγώνα και κομματικοί πυρήνες έλεγχαν όλες τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις, ωθώντας τις μάζες σε ανοικτή σύγκρουση με το κατοχικό καθεστώς. Στα εργοστάσια της Νέας Ιωνίας, του Πειραιά και των ανατολικών συνοικιών, εργοστασιακές επιτροπές που καθοδηγούνταν από εργάτες οργανωμένους στο ΚΚΕ βρίσκονταν σε ανοικτό πόλεμο με τους διευθυντές τους. Οι επιδρομές της Ασφάλειας ή των ίδιων των Γερμανών συμπλήρωναν το σκηνικό ενός ολοκληρωτικού πολέμου. Στους ακαδημαϊκούς χώρους, η ιδεολογική διαμάχη "κομμουνιστών" και "εθνικιστών" φοιτητών είχε λάβει από το 1942 τη μορφή άγριων ξυλοδαρμών σχεδόν σε καθημερινή βάση. Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1943, το αθηναϊκό μέτωπο Αντίστασης συγκέντρωνε τα βλέμματα ολόκληρης της χώρας.
Τα μεγάλα συλλαλητήρια της 5ης Μαρτίου εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης και της 22ας Ιουλίου εναντίον της καθόδου των Βουλγάρων στην Κεντρική Μακεδονία εντυπωσίασαν με τον όγκο τους, κατέληξαν, όμως σε σοβαρές αιματοχυσίες. Εκτός από τους Γερμανούς στρατιώτες, στην καταστολή των κινητοποιήσεων συμμετείχαν ενεργά άνδρες της Αστυνομίας Πόλεων, της Χωροφυλακής και της Ειδικής Ασφάλειας. Τα δεδομένα στην κατεχόμενη χώρα είχαν μεταβληθεί. Σε στενή συνεργασία με τους Γερμανούς, η κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη οικοδομούσε έναν δυναμικό μηχανισμό βίαιης καταστολής του ΕΑΜ στην Αθήνα, ψηφίζοντας νόμο με τον οποίο επιτρέπονταν η χρήση πυρός από τα όργανα της τάξης όταν σημειώνονταν "έκτροπα" στην πόλη. Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί μίσος ανάμεσα στους αντιστασιακούς και στις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας. Στο ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη για τα γεγονότα της 5ης Μαρτίου, καταγγέλλεται για πρώτη φορά η "θρασύτητα των σιχαμερών αστυνομικών οργάνων", ενώ μερικές ημέρες αργότερα, εαμικά έντυπα δημοσίευσαν 26 ονόματα χαφιέδων αξιωματικών και ανδρών της αστυνομίας που "αιματοκύλισαν το λαό της Αθήνας για λογαριασμό των κατακτητών και των λακέδων τους".
Τον Απρίλιο του 1943, γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ ανέλαβε ο Βασίλης Μπαρτζιώτας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Οι δυνάμεις των κομμουνιστών στην Αθήνα αναδιοργανώθηκαν, εντάθηκε η στρατολογία νέων μελών και αναπτύχθηκε ποιοτικά η δράση των εαμικών οργανώσεων, της νεολαίας (ΕΠΟΝ) και ο ισυνδικαλιστικοί αγώνες. Η μεγάλη αιματοχυσία της αναμέτρησης στους δρόμους ανάγκασε το ΕΑΜ να εγκαταλείψει την τακτική των παναθηναικών συλλαλητηρίων στο κέντρο της πόλης και να στραφεί στη συγκρότηση συνοικιακών βάσεων. Βασική προυπόθεση για αυτή την αναδίπλωση σε γεωγραφικά οριοθετημένες εστίες δράσης ήταν η ένοπλη υπεράσπιση των αντιστασιακών εκδηλώσεων, των στελεχών, των αποθηκών και γενικά του παράνομου μηχανισμού. Αυτόν τον ρόλο κλήθηκε να παίξει ο ΕΛΑΣ Αθήνας, ένας ιδιόμορφος στρατός ο οποίος από την ίδρυσή του έως τον Οκτώβριο του 1943 είχε μυστικάκαθήκοντα συσπείρωσης αξιωματικών φίλα προσκείμενων στην Αριστερά, υποτυπώδους στρατιωτικής εκπαίδευσης υποψηφίων μαχητών, συλλογής πληροφοριών και απόκρυψης του μικρού οπλοστάσιου που διέθετε η οργάνωση στην Αθήνα. Το οπλοστάσιο αυτό αποτελείτο κυρίως από πισ΄τολια, το κατεξοχήν όπλο για τον μυστικό αγώνα των πόλεων.
Οι πρώτες επιθετικές ενέργειες της ΟΠΛΑ
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1943, το ΚΚΕ χρησιμοποιούσε για πρώτη φορά το οπλοστάσιό του στην Αθήνα για ενέργειες που μεταφράζονταν σε κάτι περισσότερο από αυτοάμυνα. Τα γεγονότα που οδήγησαν στην ουσιαστική γενέθλια πράξη της ΟΠΛΑ έχουν ως εξής. Στα τέλη Αυγούστου του 1943 πραγματοποιήθηκε μεγάλη απεργία των τροχιοδρομικών στην οποία οι Γερμανοί και οι κατοχικές αρχές απάντησαν με συλλήψεις. Λίγες ημέρες αργότερα, οι ανθρακωρύχοι της Καλογρέζας, καθοδηγούμενοι από από την εαμική οργάνωση του εργοστασίου τους, κατέβηκαν σε παράσταση διαμαρτυρίας. Την 1η Σεπτεμβρίου, αστυνομικές δυνάμεις διέλυσαν τη συγκέντρωση στην Καλογρέζα και το απόγευμα της ίδια ημέρας 1.200 απεργοί κατευθύνθηκαν στο αστυνομικό τμήμα Νέας Ιωνίας, απαιτώντας την απόλυση των συναδέλφων τους. Η πορεία εμποδίστηκε από δύναμη της Χωροφυλακής με επικεφαλής τον ταγματάρχη Δημήτριο Αλεξόπουλο, ο οποίος διέταξε τους χωροφύλακες να πυροβολήσουν στο πλήθος με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις εργάτες.
Για πρώτη φορά στην Κατοχή, άνδρες των Σωμάτων Ασφαλείας πυροβολούσαν διαδηλωτές χωρίς την συνδορμή Γερμανών ή Ιταλών στρατιωτών. Επρόκειτο για μια εν ψυχρώ δολοφονία εργατών από ένστολους συνεργάτες των κατακτητών, πράξη διπλά κολάσιμη στις συνειδήσεις των αντιστασιακών και του ΕΑΜ. Η κομματική οργάνωση της Νέας Ιωνίας αποφάσισε να εκδικηθεί και το απόγευμα της 27ης Σεπτεμβρίου, την ώρα που ο Αλεξόπουλος περπατούσε στη γέφυρα της Νέας Ιωνίας, βρέθηκε μπροστά σε μια ομάδα αγωνιστών οι οποίοι ξαφνικά τράβηξα πιστόλια και τον σκότωσαν. Στο πτώμα του βρέθηκε ένα χαρτάκι που έγραφε "Ο ΕΛΑΣ έτσι τιμωρεί τους προδότες".
Σχεδόν μια εβδομάδα αργότερα, έπεφτε νεκρός ο υπαστυνόμος Διεύθυνσης Ασφάλειας του Υπουργείου Εσωτερικών Χρήστος Κουρεμένος, όταν ευβρισκόμενος στη γωνία Αδριανού και Νήσου στην Κυψέλη δέχθηκε τρεις σφαίρες από κοντινή απόσταση. Η ταυτότητα των δραστών παρέμεινε (και παραμένει) άγνωστη. Το ΕΑΜ δεν ανέλαβε την ευθύνη, αντίθετα μίλησε για προβοκάτσια μέσα από προκηρύξεις που αποδείκνυαν ότι ο φόνος έγινε από την Γκεστάπο και τους αρχηγούς του ΕΔΕΣ. επειδή ο Κουρεμένος ήταν μέλος της Αντίστασης.
Οι πρώτες σφαίρες του ΕΑΜ στην Αθήνα ήταν ένα βήμα ακόμα προς την κλιμάκωση ρης σύγκρουσης. Οι κατοχικές αρχές απαγόρευσαν συγκεντρώσεις και εράνους χωρίς ειδική άδεια, ενώ η κυβέρνηση Ράλλη αποφάσισε " όπως αι δολοφονίαι αποτελέσουν την απαρχήν μιας αντεπιθέσεως κατά των κομμουνιστών μέχρι της τελικής εξουδετερώσεώς των". Αντίστοιχα, συνθήματα του τύπου " οι προδότες θα ακολουθήσουν τον Αλεξόπουλο - ΕΛΑΣ" άρχιζαν να πυκνώνουν στους τοίχους της Αθήνας, νομιμοποιώντας την τακτική των ατομικών εκτελέσεων. Αν και οι οργανωτικές ταυτίσεις δεν τεκμηριώνουν , το περιστατικό Αλεξόπουλου θεωρείται η πρώτη εμφάνιση της "Οργάνωσης Περιφρούρησης Λαικού Αγώνα" (ΟΠΛΑ), μιας οργάνωσης που θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα της Αθήνας τη διετία 1943-1944, αλλά και σε όλη την κατοχική ιστορία της χώρας.
Toν Απρίλιο του 1942, δύο μέλη της κομματικής οργάνωσης των Πετράδων Έβρου εισήλθαν κρυφά στο Διδυμότειχο και εκτέλεσαν έξω από το σπίτι του τον κατοχικό νομάρχη Έβρου, Ιωάννη Φραγκούλη. Όταν εμφανίστηκε ο ΕΛΑΣ, οι πρώτες ανταρτομάδες με κυριότερη εκείνη του Άρη Βελουχιώτη στη Στερεά Ελλάδα, επιχείρησαν να καταξιωθούν στα μάτια του πληθυσμού της υπαίθρου, εφαρμόζοντας αμείλικτες πράξεις τιμωρίας συνεργατών των Ιταλών, τους οποίους εκτελούσαν δημόσια, μπροστά στα μάτια των χωρικών. Οι εκτελέσεις προδοτών αναδείχτηκαν σε μέσο επιβολής και καταξίωσης του ενόπλου αγώνα, σύμφυτο με την πολιτική ατζέντα του ΕΑΜ. Έως τα τέλη του 1943, τα τμήματα του ΕΛΑΣ παράλληλα με τις συμπλοκές με τα κατοχικά στρατεύματα, αφόπλιζαν σταθμούς Χωροφυλακής και εκτελούσαν αξιωματικούς που βαρύνονταν με αντικομμουνιστική δράση και επιχειρούσαν να διαλύσουν αντίπαλες οργανώσεις τις οποίες κατηγορούσαν (σε αρκετές περιπτώσεις ήταν) ως κρυπτοφασιστικές. Όσο ο ένοπλος αγώνας κλιμακώνονταν, τόσο οξύνονταν ο τόνος της προπαγάνδας του ΚΚΕ. Ειδικά μετά την εμφάνιση των Ταγμάτων Ασφαλείας και τις πρώτες ένοπλες συγκρούσεις με τον ΕΔΕΣ, οι εφημερίδες του ΕΑΜ και του ΚΚΕ άρχισαν να στοχοποιούν συστηματικά τους "εχθρούς του λαού".
Στις πόλεις, η κατάσταση εντάθηκε γρηγορότερα από ότι στην ύπαιθρο. Από την άνοιξη του 1942, ο εαμικός μηχανισμός στην Αθήνα και τον Πειραιά είχε διεισδύσει αποφασιστικά σε επαγγελματικούς χώρους, δημόσιες υπηρεσίες, εργοστάσια, σχολεία και πανεπιστήμια. Στην αυγή του 1943, ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ είχε προωθήσει την "εαμοποίηση" της Αθήνας περισσότερο από κάθε άλλη αντιστασιακή οργάνωση στην πόλη. Επιτροπές αγώνα και κομματικοί πυρήνες έλεγχαν όλες τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις, ωθώντας τις μάζες σε ανοικτή σύγκρουση με το κατοχικό καθεστώς. Στα εργοστάσια της Νέας Ιωνίας, του Πειραιά και των ανατολικών συνοικιών, εργοστασιακές επιτροπές που καθοδηγούνταν από εργάτες οργανωμένους στο ΚΚΕ βρίσκονταν σε ανοικτό πόλεμο με τους διευθυντές τους. Οι επιδρομές της Ασφάλειας ή των ίδιων των Γερμανών συμπλήρωναν το σκηνικό ενός ολοκληρωτικού πολέμου. Στους ακαδημαϊκούς χώρους, η ιδεολογική διαμάχη "κομμουνιστών" και "εθνικιστών" φοιτητών είχε λάβει από το 1942 τη μορφή άγριων ξυλοδαρμών σχεδόν σε καθημερινή βάση. Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1943, το αθηναϊκό μέτωπο Αντίστασης συγκέντρωνε τα βλέμματα ολόκληρης της χώρας.
Τα μεγάλα συλλαλητήρια της 5ης Μαρτίου εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης και της 22ας Ιουλίου εναντίον της καθόδου των Βουλγάρων στην Κεντρική Μακεδονία εντυπωσίασαν με τον όγκο τους, κατέληξαν, όμως σε σοβαρές αιματοχυσίες. Εκτός από τους Γερμανούς στρατιώτες, στην καταστολή των κινητοποιήσεων συμμετείχαν ενεργά άνδρες της Αστυνομίας Πόλεων, της Χωροφυλακής και της Ειδικής Ασφάλειας. Τα δεδομένα στην κατεχόμενη χώρα είχαν μεταβληθεί. Σε στενή συνεργασία με τους Γερμανούς, η κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη οικοδομούσε έναν δυναμικό μηχανισμό βίαιης καταστολής του ΕΑΜ στην Αθήνα, ψηφίζοντας νόμο με τον οποίο επιτρέπονταν η χρήση πυρός από τα όργανα της τάξης όταν σημειώνονταν "έκτροπα" στην πόλη. Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί μίσος ανάμεσα στους αντιστασιακούς και στις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας. Στο ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη για τα γεγονότα της 5ης Μαρτίου, καταγγέλλεται για πρώτη φορά η "θρασύτητα των σιχαμερών αστυνομικών οργάνων", ενώ μερικές ημέρες αργότερα, εαμικά έντυπα δημοσίευσαν 26 ονόματα χαφιέδων αξιωματικών και ανδρών της αστυνομίας που "αιματοκύλισαν το λαό της Αθήνας για λογαριασμό των κατακτητών και των λακέδων τους".
Τον Απρίλιο του 1943, γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ ανέλαβε ο Βασίλης Μπαρτζιώτας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Οι δυνάμεις των κομμουνιστών στην Αθήνα αναδιοργανώθηκαν, εντάθηκε η στρατολογία νέων μελών και αναπτύχθηκε ποιοτικά η δράση των εαμικών οργανώσεων, της νεολαίας (ΕΠΟΝ) και ο ισυνδικαλιστικοί αγώνες. Η μεγάλη αιματοχυσία της αναμέτρησης στους δρόμους ανάγκασε το ΕΑΜ να εγκαταλείψει την τακτική των παναθηναικών συλλαλητηρίων στο κέντρο της πόλης και να στραφεί στη συγκρότηση συνοικιακών βάσεων. Βασική προυπόθεση για αυτή την αναδίπλωση σε γεωγραφικά οριοθετημένες εστίες δράσης ήταν η ένοπλη υπεράσπιση των αντιστασιακών εκδηλώσεων, των στελεχών, των αποθηκών και γενικά του παράνομου μηχανισμού. Αυτόν τον ρόλο κλήθηκε να παίξει ο ΕΛΑΣ Αθήνας, ένας ιδιόμορφος στρατός ο οποίος από την ίδρυσή του έως τον Οκτώβριο του 1943 είχε μυστικάκαθήκοντα συσπείρωσης αξιωματικών φίλα προσκείμενων στην Αριστερά, υποτυπώδους στρατιωτικής εκπαίδευσης υποψηφίων μαχητών, συλλογής πληροφοριών και απόκρυψης του μικρού οπλοστάσιου που διέθετε η οργάνωση στην Αθήνα. Το οπλοστάσιο αυτό αποτελείτο κυρίως από πισ΄τολια, το κατεξοχήν όπλο για τον μυστικό αγώνα των πόλεων.
Οι πρώτες επιθετικές ενέργειες της ΟΠΛΑ
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1943, το ΚΚΕ χρησιμοποιούσε για πρώτη φορά το οπλοστάσιό του στην Αθήνα για ενέργειες που μεταφράζονταν σε κάτι περισσότερο από αυτοάμυνα. Τα γεγονότα που οδήγησαν στην ουσιαστική γενέθλια πράξη της ΟΠΛΑ έχουν ως εξής. Στα τέλη Αυγούστου του 1943 πραγματοποιήθηκε μεγάλη απεργία των τροχιοδρομικών στην οποία οι Γερμανοί και οι κατοχικές αρχές απάντησαν με συλλήψεις. Λίγες ημέρες αργότερα, οι ανθρακωρύχοι της Καλογρέζας, καθοδηγούμενοι από από την εαμική οργάνωση του εργοστασίου τους, κατέβηκαν σε παράσταση διαμαρτυρίας. Την 1η Σεπτεμβρίου, αστυνομικές δυνάμεις διέλυσαν τη συγκέντρωση στην Καλογρέζα και το απόγευμα της ίδια ημέρας 1.200 απεργοί κατευθύνθηκαν στο αστυνομικό τμήμα Νέας Ιωνίας, απαιτώντας την απόλυση των συναδέλφων τους. Η πορεία εμποδίστηκε από δύναμη της Χωροφυλακής με επικεφαλής τον ταγματάρχη Δημήτριο Αλεξόπουλο, ο οποίος διέταξε τους χωροφύλακες να πυροβολήσουν στο πλήθος με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις εργάτες.
Για πρώτη φορά στην Κατοχή, άνδρες των Σωμάτων Ασφαλείας πυροβολούσαν διαδηλωτές χωρίς την συνδορμή Γερμανών ή Ιταλών στρατιωτών. Επρόκειτο για μια εν ψυχρώ δολοφονία εργατών από ένστολους συνεργάτες των κατακτητών, πράξη διπλά κολάσιμη στις συνειδήσεις των αντιστασιακών και του ΕΑΜ. Η κομματική οργάνωση της Νέας Ιωνίας αποφάσισε να εκδικηθεί και το απόγευμα της 27ης Σεπτεμβρίου, την ώρα που ο Αλεξόπουλος περπατούσε στη γέφυρα της Νέας Ιωνίας, βρέθηκε μπροστά σε μια ομάδα αγωνιστών οι οποίοι ξαφνικά τράβηξα πιστόλια και τον σκότωσαν. Στο πτώμα του βρέθηκε ένα χαρτάκι που έγραφε "Ο ΕΛΑΣ έτσι τιμωρεί τους προδότες".
Σχεδόν μια εβδομάδα αργότερα, έπεφτε νεκρός ο υπαστυνόμος Διεύθυνσης Ασφάλειας του Υπουργείου Εσωτερικών Χρήστος Κουρεμένος, όταν ευβρισκόμενος στη γωνία Αδριανού και Νήσου στην Κυψέλη δέχθηκε τρεις σφαίρες από κοντινή απόσταση. Η ταυτότητα των δραστών παρέμεινε (και παραμένει) άγνωστη. Το ΕΑΜ δεν ανέλαβε την ευθύνη, αντίθετα μίλησε για προβοκάτσια μέσα από προκηρύξεις που αποδείκνυαν ότι ο φόνος έγινε από την Γκεστάπο και τους αρχηγούς του ΕΔΕΣ. επειδή ο Κουρεμένος ήταν μέλος της Αντίστασης.
Οι πρώτες σφαίρες του ΕΑΜ στην Αθήνα ήταν ένα βήμα ακόμα προς την κλιμάκωση ρης σύγκρουσης. Οι κατοχικές αρχές απαγόρευσαν συγκεντρώσεις και εράνους χωρίς ειδική άδεια, ενώ η κυβέρνηση Ράλλη αποφάσισε " όπως αι δολοφονίαι αποτελέσουν την απαρχήν μιας αντεπιθέσεως κατά των κομμουνιστών μέχρι της τελικής εξουδετερώσεώς των". Αντίστοιχα, συνθήματα του τύπου " οι προδότες θα ακολουθήσουν τον Αλεξόπουλο - ΕΛΑΣ" άρχιζαν να πυκνώνουν στους τοίχους της Αθήνας, νομιμοποιώντας την τακτική των ατομικών εκτελέσεων. Αν και οι οργανωτικές ταυτίσεις δεν τεκμηριώνουν , το περιστατικό Αλεξόπουλου θεωρείται η πρώτη εμφάνιση της "Οργάνωσης Περιφρούρησης Λαικού Αγώνα" (ΟΠΛΑ), μιας οργάνωσης που θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα της Αθήνας τη διετία 1943-1944, αλλά και σε όλη την κατοχική ιστορία της χώρας.
Φωτογραφικό υλικό
 |
| Δύο μαχητές του ΚΑ Τμήματος Λαικής Πολιτοφυλακής με χαρακτηριστικά γερμανικά κράνη κατά την Απελευθέρωση |
 |
| Πολιτοφύλακες και κομματικά στελέχη φωτογραφίζονται μπροστά στην είσοδο των γραφέιων της Λαικής Πολιτοφυλακής Καισαριανής στην οδό Φιλαδελφείας απέναντι από το σημερινό δημαρχείο. |
 |
| Το φύλλο της Καθημερινής της 13ης Μαίου 1944 με τη φωτογραφία ενός ταγματασφαλίτη που δολοφονήθηκε στον Υμηττό από την ΟΠΛΑ |
 |
| Τρικ της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) για τον παναθηναικό έρανο, Αύγουστος 1943 |
 |
| Ο υποκελευστής του Πολεμικού Ναυτικού Νίκος Γεωργιάδης (Έκτορας) από το Περιστέρι διοικητής του ΕΛΑΣ Περιστερίου και στέλεχος της ΟΠΛΑ στις δυτικές συνοικίες. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή με την Ειδική Ασφάλεια στην περιοχή του Ελαιώνα στις 16/9/1944 |
 |
| Γιώργος Κολλημένος (αριστερά) και Αριστοτέλης Τσιφλάκος. Μαχητές της ΟΠΛΑ των ανατολικών συνοικιών με μεγάλη δράση. Ο πρώτος καταδικάστηκε και εκτελέστηκε τον Απρίλιο του 1949, ο δεύτερος σκοτώθηκε με τον ΔΣΕ τον Αύγουστο του 1948. |
 |
| Περίπολος της Λαικής Πολιτοφυλακής στην κεντρική λεωφόρο της Καισαριανής Νοέμβριος του 1944 |
 |
| Το φύλλο της 20ης Σεπτεμβρίου της εφημερίδας της ΚΟΑ "Κατηγορώ" Η εφημερίδα ήταν ένα μοναδικό στον αντιστασιακό τύπο δελτίο καταγγελίας προδοτών που κυκλοφορούσε παράνομα στην Αθήνα μέχρι το καλοκαίρι του 1944 |
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου