Από τη «Λευκή Βίβλο» στο σήμερα
Η νέα επίθεση της κυβέρνησης για το τσάκισμα σε ό,τι έχει απομείνει από το Σύστημα Κοινωνικής ασφάλισης, με νέα αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, μείωση έως κατάργηση των εργοδοτικών εισφορών, νέα δραστική μείωση των συντάξεων, έχει τις ρίζες της στη «Λευκή Βίβλο» της ΕΕ, δηλαδή στα 1994 και ιδιαίτερα στη «Στρατηγική της Λισαβόνας.
Σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο» η μείωση του λεγόμενου «κόστους εργασίας» μπορεί να επιτευχθεί:
-- Με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, που χρηματοδοτούν οικογενειακά επιδόματα, ελάχιστες παροχές γήρατος, σοβαρές ασθένειες, μακροχρόνια ανεργία.
«Στις περιπτώσεις αυτές -αναφέρεται- η μείωση θα μπορούσε να αφορά αρχικά τις εισφορές, οι οποίες χρηματοδοτούν δαπάνες που εντάσσονται κανονικά στα πλαίσια της εθνικής αλληλεγγύης: οικογενειακά επιδόματα, ελάχιστες παροχές γήρατος, σοβαρές ασθένειες, μακροχρόνια ανεργία» (θέση 8.3).
-- Με τη μείωση των κοινωνικών εισφορών, που αφορούν τις «θέσεις απασχόλησης, που δεν απαιτούν ειδίκευση» (θέση 8.2). Εδώ ο ανειδίκευτος και ο νέος εργάτης αποτελούν ειδικούς στόχους στη γενικευμένη επίθεση του κεφαλαίου.
Και επειδή ο επιδιωκόμενος στόχος είναι η μείωση του «κόστους εργασίας», ορίζεται:
«Η μείωση αυτή θα μπορούσε να αφορά... τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των εργοδοτών» (θέση 9.3).
Και «Μείωση του σχετικού κόστους εργασίας σε σχέση με τους άλλους συντελεστές της παραγωγής... με μείωση π.χ. των εισφορών των εργοδοτών για την κοινωνική ασφάλιση» (θέση 8.8).
Η έναρξη εφαρμογής αυτών των μέτρων στην Ελλάδα, έγινε κυρίως από τις αρχές της 10ετίας του '90 και μετά, στο όνομα των κινδύνων βιωσιμότητας των Ταμείων. Ετσι η τότε κυβέρνηση της ΝΔ, άνοιξε το δρόμο των ανατροπών, ψηφίζοντας το νόμο 2084/92, που προβλέπει: Θεσμοθέτηση του ειδικού καθεστώτος για τους ασφαλιζόμενους απ' την 1.1.1993. Οριο ηλικίας για τους άνδρες και τις γυναίκες το 65ο έτος. Ελάχιστος χρόνος ασφάλισης 15 χρόνια. Βάση υπολογισμού της σύνταξης οι αποδοχές της τελευταίας πενταετίας, χωρίς δώρα εορτών. Σύνταξη κύρια για 35 χρόνια ασφάλισης, το 60% των συντάξιμων αποδοχών και επικουρική σύνταξη το 20%. Για να έρθει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 1998 με το «μίνι ασφαλιστικό» να ξεκινήσει συγχωνεύσεις Ταμείων και να αντιμετωπίσει τα χρέη από εργοδοτικές εισφορές (χαριστικές ρυθμίσεις αφού ουσιαστικά γίνονται άτοκα). Σήμερα προετοιμάζουν την καθιέρωση του τριφασικού συστήματος, δηλαδή μιας εθνικής σύνταξης επιδοματικού χαρακτήρα, μιας επικουρικής με ανταποδοτικό χαρακτήρα και μιας ιδιωτικής για όσους ασφαλιστούν σε ιδιωτική εταιρεία. Μόνο που οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν έτοιμα πακέτα και για τη διαχείριση των επικουρικών συντάξεων. Από τότε, από το 2000, συζητούσαν μέτρα τα οποία εφαρμόζονται σήμερα.
Στη συνέχεια ήρθε η Σύνοδος Κορυφής της Λισαβόνας το Μάρτη του 2000 με στρατηγικό στόχο: «Να γίνει η οικονομία της ΕΕ ανταγωνιστικότερη των ΗΠΑ».
Εννοούν, να απολαμβάνουν τα ευρωπαϊκά μονοπώλια όρους, που θα τους επιτρέπουν να αυξάνουν τα κέρδη τους και να κινούνται από καλύτερες θέσεις στις εθνικές και διεθνείς αγορές.
Γι' αυτό οι αποφάσεις της Λισαβόνας προβλέπουν:
Σκληρή και παρατεταμένη λιτότητα.
Επέκταση της απασχολησιμότητας. Δηλαδή, σκληρό χτύπημα της σταθερής εργασίας και υποκατάστασή της από μορφές ελαστικής υποαπασχόλησης.
Μεγαλύτερη προτεραιότητα στη λεγόμενη «διά βίου μάθηση», στην οποία θα οδηγούνται άνεργοι και εργαζόμενοι, για να πάρουν, υποτίθεται, εφόδια.
Επί της ουσίας, πρόκειται για ευκαιριακές γνώσεις χωρίς αντίκρισμα.
Ολα αυτά συγκλίνουν σε ένα φαύλο κύκλο, που θα αρχίζει με την ανεργία, θα συνεχίζει με την ψευτοκατάρτιση και την υποαπασχόληση και θα κλείνει πάλι με την ανεργία, σε περιβάλλον συνεχούς υποβάθμισης των μισθών, των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Οι αποφάσεις της Λισαβόνας δεν αφορούν μόνο στις εργασιακές σχέσεις και τους όρους αμοιβής. Αφορούν στην Κοινωνική Ασφάλιση, στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, στην Υγεία και την Πρόνοια. Οι αποφάσεις της Λισαβόνας είναι σαφέστατες.
Μιλούν για μέτρα διασφάλισης της βιωσιμότητας των ασφαλιστικών συστημάτων.
Η βιωσιμότητα είναι ο «Δούρειος ιππος» για τις ανατροπές δικαιωμάτων και την οικοδόμηση ενός αντεργατικού συστήματος, το οποίο όχι μόνο δεν μπορεί να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, αλλά θα τους φορτώνει συνεχώς και νέα βάρη, θα χειροτερεύει την κατάστασή τους.
Οι αντεργατικές αλλαγές στην Κοινωνική Ασφάλιση, που γίνονται στο έδαφος της επέκτασης της μερικής απασχόλησης, προωθούνται σε δύο κατευθύνσεις:
1. Από τη μία, έχουμε την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, την καθήλωση των συντάξεων, την αύξηση των εισφορών των εργαζομένων, τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών και της κρατικής χρηματοδότησης.
2. Από την άλλη, έχουμε την ιδιωτικοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης, την πλοκή της με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και το Χρηματιστήριο. Αιχμή αυτής της εξέλιξης αποτελούν τα λεγόμενα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά ταμεία, που καθιερώθηκαν και στην Ελλάδα με το νόμο 3029/2002 της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος γίνεται σήμερα σημαία από την κυβέρνηση της ΝΔ.
Το μέλλον της Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της ΕΕ, τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου, συνδέεται με τη δημιουργία τριών πυλώνων:
Ο πρώτος προβλέπει προνοιακές κύριες συντάξεις. Ο δεύτερος αφορά στα λεγόμενα επαγγελματικά ταμεία (τα οποία οδηγούν στην εκτόπιση της επικουρικής ασφάλισης) και προβλέπουν σύνταξη ανάλογα με την απόδοση που θα έχουν οι επενδύσεις τους στο Χρηματιστήριο. Ο τρίτος αφορά στην καθαρά ιδιωτική ασφάλιση από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, που θα αναπτύσσονται, τόσο στον τομέα των συντάξεων, όσο και στον τομέα της Υγείας.
Μετά τη Λισαβόνα ακολούθησαν οι Σύνοδοι Κορυφής στη Στοκχόλμη, στο Λάακεν, στη Βαρκελώνη κ.λπ. Σε κάθε Σύνοδο έγιναν προσαρμογές, συμπληρώσεις με μεγαλύτερη επιθετικότητα.
Η εφαρμογή της στην Ελλάδα επιδιώχτηκε με τις προτάσεις του τότε υπουργού Εργασίας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ Α. Γιαννίτση το Μάρτη του 2001. Εχει τη σημασία της η καταγραφή τους παρ' όλο που με την ανάπτυξη της ταξικής πάλης με μοχλό το ΠΑΜΕ, και την τεράστια απεργιακή κινητοποίηση τον Απρίλη του 2001, το σχέδιο αυτό αποσύρθηκε, αλλά οι προτάσεις του άρχισαν να εφαρμόζονται σταδιακά αμέσως μετά από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στη συνέχεια (νόμοι Ρέππα, Πετραλιά, Κουτρομάνη), και ολοκληρώνονται σήμερα. Ας τις δούμε:
Τι προβλέπει το σχέδιο Γιαννίτση
1. Αυξάνονται τα όρια συνταξιοδοτικής ηλικίας στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα για άνδρες και γυναίκες, στα 65 χρόνια όπως ισχύει για τους νεοασφαλιζόμενους από 1.1.93, σύμφωνα με τον αντιδραστικό νόμο 2084/92 της ΝΔ.
Δηλαδή, η κυβέρνηση όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με τη θέση των εργαζομένων για την κατάργηση των αντιασφαλιστικών νόμων της περιόδου 1990-1993 της ΝΔ και το αντεργατικό καθεστώς που επιβλήθηκε, αλλά στηρίζεται σ' αυτό το καθεστώς, το επεκτείνει σε όλους τους ασφαλισμένους και το προσαρμόζει ακόμα σε πιο αντιλαϊκή κατεύθυνση.
Με τα αντιλαϊκά μέτρα παρατείνεται ο εργάσιμος βίος, η διαδικασία της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Καταπατείται το δικαίωμα των εργαζομένων να ζήσουν ορισμένα χρόνια απαλλαγμένοι από τα βάρη των υποχρεώσεων της συμμετοχής στην παραγωγική διαδικασία. Ερχεται -όσο μακάβριο και αν είναι- πιο κοντά η έναρξη της συνταξιοδότησης με το θάνατο.
Η αύξηση των ορίων ηλικίας προωθείται σε συνθήκες αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και συγκέντρωσης τεράστιου πλούτου, που αντικειμενικά επιτρέπει στους εργαζόμενους και στους συνταξιούχους να ζήσουν καλύτερα, αλλά η διαδικασία αυτή προσκρούει στο καθεστώς της κυριαρχίας των μονοπωλίων και στην πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντά τους.
Οι εργαζόμενοι καλούνται να δώσουν τη μάχη επιθετικά απαιτώντας τη μείωση του ορίου συνταξιοδοτικής ηλικίας, διεκδικώντας συνταξιοδότηση στα 60 και τα 55 χρόνια για άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα - 55 και 50 για τα βαρέα, ανθυγιεινά επαγγέλματα.
2. Επισφραγίζεται η αύξηση των ημερών ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και γενικεύεται η νομοθετική ρύθμιση της ΝΔ που απαιτεί τη συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης (15 εργάσιμα χρόνια) για την κατώτερη σύνταξη.
Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση επικυρώνει, για όλους τους εργαζόμενους, την κατάργηση της προϋπόθεσης των 4.050 ημερών ασφάλισης για την κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος που ίσχυε μέχρι το 1992 και έρχεται σε αντίθεση με το αίτημα των εργαζομένων που απαιτούν τη μείωση του χρόνου ασφάλισης για την κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
3. Καταργείται η 35ετία ως προϋπόθεση κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ανεξαρτήτως ηλικίας και επιβάλλεται ο εξοντωτικός όρος της συμπλήρωσης 40 χρόνων ασφάλισης ή 12.000 ημερών εργασίας.
Πρόκειται για μέτρο που εκφράζει σαδιστική αντεργατική αντίληψη, ενώ ακόμα και ο πιο απλός υπολογισμός δείχνει ότι το μέτρο καθίσταται απαγορευτικό ιδιαίτερα σε συνθήκες αυξημένης ανεργίας και εξάπλωσης της μερικής απασχόλησης.
Αποκτά ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο η εφαρμογή της 35ετίας αλλά και η διεκδίκηση του αιτήματος της συνταξιοδότησης στα 30 χρόνια ασφάλισης ή 9.000 μέρες εργασίας ανεξαρτήτως ηλικίας, που ανταποκρίνεται στις συνθήκες αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και δίνει ουσιαστική απάντηση στο πρόβλημα της εντεινόμενης φθοράς της εργατικής δύναμης.
4. Μέσα από τη διαδικασία της επανεξέτασης των βαρέων - ανθυγιεινών επαγγελμάτων ανοίγει ο δρόμος για τον αποχαρακτηρισμό σειράς ειδικοτήτων και επαγγελμάτων, για το χτύπημα αυτής της σημαντικής κατάκτησης. Αυτός είναι ο στόχος της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των βιομηχάνων και δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού και συζήτησης για το «ποιος θα γλιτώσει».
Το αντεργατικό αυτό μέτρο προωθείται σε συνθήκες που επιβάλλουν αποφασιστικότερα μέτρα προστασίας των εργαζομένων οι οποίοι είναι εκτεθειμένοι σε βλαπτικούς, επικίνδυνους παράγοντες και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών που «εκσυγχρονίζονται» και πολλαπλασιάζονται.
Το αίτημα που βγάζει η ίδια η ζωή αφορά στην επέκταση του θεσμού των βαρέων-ανθυγιεινών αλλά και στη λήψη πρόσθετων μέτρων προστασίας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, καθώς και μέτρων πρόωρης συνταξιοδότησης και ειδικής μέριμνας κατά τη διάρκεια της «απομαχίας».
5. Μειώνεται το ύψος των συντάξεων τόσο μέσα από την αρνητική αλλαγή της σχέσης ανάμεσα στη σύνταξη και το μισθό, όσο και μέσα από τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.
Με τα αντιλαϊκά μέτρα επιβάλλεται ο καθορισμός της κύριας σύνταξης στο 60% του μισθού - από το 80% που ισχύει σήμερα - ενώ ο υπολογισμός της σύνταξης καθορίζεται στη βάση του μέσου όρου των μισθών της τελευταίας δεκαετίας και καταργείται ο υπολογισμός της σύνταξης με βάση τον τελευταίο μισθό που ισχύει, π.χ., για το δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και το μέσο όρο των μισθών της τελευταίας 5ετίας που ισχύει για το ΙΚΑ.
Πρόκειται για δραστική μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων, που θα ξεπεράσει ακόμα και το 50%.
Οι συνέπειες είναι βαρύτατες.
Μέσα από τα αντιλαϊκά μέτρα προβάλλει η οδυνηρή τάση της υποβάθμισης των συντάξεων, της ζωής των συνταξιούχων και των οικογενειών τους. Προωθείται ο στόχος της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη σταδιακή μετατροπή των συντάξεων -όχι μόνο των κατώτερων συντάξεων- σε επιδόματα.
6. Στα πλαίσια αυτής της τάσης πρέπει να εξεταστεί το κυβερνητικό μέτρο για την κατάργηση των κατώτερων συντάξεων, που μετατρέπονται σε «βοηθήματα φιλανθρωπίας».
Είναι γνωστό ότι με τα αντιασφαλιστικά μέτρα της ΝΔ αποδεσμεύτηκε η κατώτερη σύνταξη από τα 20 Ημερομίσθια Ανειδίκευτου Εργάτη (ΗΑΕ) και κατέληξε να καλύπτει μόνο περίπου τα 15,5 ΗΑΕ που συμπληρώνονται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων, από το περιβόητο Επίδομα Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), που αποτελεί το όχημα για την κατάργηση των κατώτερων συντάξεων.
Με τα νέα μέτρα η σημερινή κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ (σύνταξη πείνας) που είναι 124.150 δρχ. οδηγείται στην ακόμα μεγαλύτερη κατάντια των 60.000 δρχ. περίπου.
Οι κυβερνητικές αναφορές περί αύξησης αυτού του άθλιου ποσού με (προαιρετικό) επίδομα αλληλεγγύης τύπου ΕΚΑΣ, το οποίο θα στηρίζεται σε εισοδηματικά κριτήρια, δεν πρέπει να ξεγελάσει κανέναν.
Η ουσία είναι ότι η αντεργατική πολιτική της λεγόμενης ανταποδοτικότητας σπάζει κόκαλα και θα την πληρώσουν ακριβά οι συνταξιούχοι.
Η φτώχεια θα επεκταθεί με ραγδαίους ρυθμούς και αυτό προσπαθεί να ελέγξει η κυβέρνηση με τα δίκτυα της μιζέριας, με τα λεγόμενα προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που προδιαγράφουν την προοπτική που θα βιώσουν χιλιάδες και χιλιάδες εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.
Οι εργαζόμενοι καλούνται να διεκδικήσουν τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη ως βάση της κατώτερης σύνταξης, να απαιτήσουν ουσιαστικές αυξήσεις στις συντάξεις και καθορισμό της σύνταξης στο 80% του μισθού. Παλεύοντας ταυτόχρονα για μισθούς και ημερομίσθια που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες αυξημένες ανάγκες γιατί διαφορετικά η υποβάθμιση των μισθών θα παρασέρνει συνεχώς προς τα κάτω τις συντάξεις.
7. Η θέση της κυβέρνησης για τη χρηματοδότηση του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί χειρίστου είδους πρόκληση σε βάρος των εργαζομένων.
Λέει το εξής: Παρατείνεται η διατήρηση της τριμερούς χρηματοδότησης για τους μετά την 1.1.93 ασφαλισμένους.
Με τη θέση αυτή η κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται την καθιέρωση κρατικής εισφοράς για τους ασφαλισμένους μέχρι το 1993.
Ταυτόχρονα,
Α) Η κυβέρνηση αρνείται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του κράτους και για τους νεοασφαλιζόμενους από 1.1.93 αφού, όπως είναι γνωστό, οφείλει στα Ταμεία ποσά εκατοντάδων δισεκατομμυρίων.
Β) Αρνείται να καταβάλει χρόνιες οφειλές του κράτους που ανέρχονται σε τρισεκατομμύρια δραχμές, από την εκμετάλλευση των αποθεματικών των Ταμείων (που τα χρησιμοποίησε χωρίς τόκους για δεκαετίες), την άσκηση της λεγόμενης κοινωνικής πολιτικής με τα χρήματα των ασφαλισμένων (π.χ., συντάξεις παλιννοστούντων Αιγυπτιωτών, συγχωνεύσεις προβληματικών Ταμείων, πρόωρες συνταξιοδοτήσεις κ.ά.) - υποχρεώσεις δηλαδή του κρατικού προϋπολογισμού.
Γ) Υποθάλπει την εισφοροδιαφυγή της εργοδοσίας, ιδιαίτερα του μεγάλου κεφαλαίου, που υπολογίζεται σε 1 τρισεκατομμύριο το χρόνο.
Συντηρεί τη «μαύρη» - ανασφάλιστη εργασία. Ενώ πρόσφατα με το νόμο 2874/2000 για την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων μείωσε την εργοδοτική εισφορά υπέρ του κλάδου κύριας σύνταξης του ΙΚΑ κατά 2% στο όνομα της τόνωσης της απασχόλησης!
Στη βάση των παραπάνω στοιχείων και με δεδομένο ότι η ανεργία αγκαλιάζει περισσότερους από 550.000 ανθρώπους ενώ επεκτείνονται οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, γίνεται φανερό ότι με την πολιτική της κυβέρνησης τα βάρη της χρηματοδότησης, τα βάρη των οικονομικών προβλημάτων των Ταμείων, που δημιουργεί η αντιλαϊκή πολιτική, θα τα σηκώσουν με ακόμα πιο δυσβάσταχτους όρους οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Εδώ βρισκόμαστε σήμερα, και αυτό το ομολογεί όχι μόνο το κυβερνητικό τερατούργημα για την αύξηση των ορίων ηλικίας, τη μείωση των συντάξεων, τη χειροτέρευση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, αλλά και τα άλλα αντιλαϊκά μέτρα, που αφορούν στην επιβολή των ιδιωτικο-οικονομικών κριτηρίων στα νοσοκομεία, την περικοπή, την υποβάθμιση των υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας.
Από τη στιγμή που η επιλογή της κυβέρνησης, της ΝΔ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι η δραστική μείωση των κρατικών και εργοδοτικών υποχρεώσεων, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της ενίσχυσης του μεγάλου κεφαλαίου, το βάρος θα μετατοπίζεται συνεχώς προς την πλευρά των εργαζομένων, με περικοπές δικαιωμάτων και κοινωνικών παροχών, με νέα αντιλαϊκά «πακέτα». Πάντα βεβαίως με το επιχείρημα της «βιωσιμότητας» των Ταμείων που αποτέλεσε και το ψευτοεπιχείρημα της ΝΔ στις αρχές της δεκαετίας του '90 αλλά δεν πέρασαν ούτε 10 χρόνια και η επίθεση κατά των εργαζομένων κλιμακώθηκε.
Ετσι σήμερα το ζήτημα των στόχων πάλης για τη χρηματοδότηση του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης τίθεται ακόμα πιο καθαρά:
-- Πάλη για την καταβολή των κλεμμένων και το χτύπημα της εισφοροδιαφυγής με σαφή προσανατολισμό: Να μην επιβληθεί καμία πρόσθετη επιβάρυνση στους ασφαλισμένους, να ικανοποιηθεί το δίκαιο αίτημα της μείωσης του ποσοστού της συμμετοχής των εργαζομένων στην προοπτική της απαλλαγής τους από τις ασφαλιστικές εισφορές.
-- Το κόστος χρηματοδότησης της Υγείας και της Πρόνοιας να το αναλάβει άμεσα το κράτος, με τη συμμετοχή της εργοδοσίας, ιδιαίτερα του μεγάλου κεφαλαίου.
Ο ρόλος της ΕΕ στο Ασφαλιστικό
Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής των «15» στη Στοκχόλμη γύρω από το Ασφαλιστικό ήταν σαφείς: Μέχρι τα τέλη του 2001 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εντέλλεται να «προχωρήσει στην έγκριση του κανονισμού ...για το συντονισμό των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης» στο πλαίσιο της ΕΕ (άρθρο 32 των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου Κορυφής της Στοκχόλμης). Μέχρι τα τέλη Δεκέμβρη λοιπόν πρέπει ο καθένας εκ των «15» και όλοι μαζί να έχουν «καθαρίσει» με το κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα στις χώρες τους. Γι' αυτό και ο κ. Σημίτης μας έκανε τη χάρη να επεκτείνει τον ...«κοινωνικό διάλογο» μέχρι τα τέλη του χρόνου. Είναι η διορία που του έχει θέσει η ΕΕ...
Η εξειδίκευση αυτής της τακτικής του κεφαλαίου, μέσα από τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας, είναι αποκαλυπτική των πραγματικών προθέσεων της άρχουσας τάξης. Ας δούμε πώς αποτυπώνεται αυτή η πραγματικότητα μέσα από το ανείπωτο κυβερνητικό ψεύδος:
1) Λένε ότι θέλουν να σώσουν το κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα. Είναι οι ίδιοι που με υπουργική απόφαση, δυο βδομάδες πριν τις εκλογές του περσινού Απρίλη, κατάργησαν κάθε περιορισμό, όσον αφορά το τζογάρισμα των αποθεματικών των Ταμείων στο Χρηματιστήριο! Είναι αυτοί που έδιναν εντολές σε διοικητές Ταμείων να τζογάρουν τα λεφτά των ασφαλισμένων στη Σοφοκλέους για να «στηρίξουν» το δείκτη και να κερδίσουν μερικά ψηφαλάκια. Πόσα λεφτά εργαζόμενων εξανεμίστηκαν για την ψηφοθηρία τους; Οι συνεργάτες της ΓΣΕΕ τα υπολογίζουν - επιεικώς - μεταξύ 150 και 200 δισεκατομμυρίων. Οι ίδιοι θα απαντήσουν ποτέ;
2) Λένε ότι ενδιαφέρονται για το δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Η αλήθεια είναι η ακριβώς αντίθετη: Απαξιώνοντας από τη μια το ποσό των συντάξεων και καθιστώντας από την άλλη ανέφικτη την απολαβή της όποιας σύνταξης, εκείνο που ουσιαστικά κάνουν είναι να περνούν την ιδιωτικοποίηση από το «παράθυρο», οδηγώντας τους εργαζόμενους σε αναζήτηση «συνταξιοδοτικών προγραμμάτων» από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Μπορούν να μας πουν πόσο ...συνεπείς αποδείχτηκαν οι ασφαλιστικές εταιρείες προς τους ασφαλισμένους που έπεσαν στα δίχτυα τους, καθ' όλη τη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας που «πουλούν» συντάξεις;
3) Λένε ότι ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν τη μελλοντική σύνταξη των νέων ανθρώπων. Μα τα ίδια τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν σημειώνουν ότι στις ηλικίες μέχρι και 30 χρόνων στην Ελλάδα η ανεργία αγγίζει το 40%. Αυτό - εφόσον συνδυαστεί με τα μέτρα που προτείνουν - πολύ απλά σημαίνει ότι το 40% τουλάχιστον των νέων ανθρώπων, ακόμα κι αν υποτεθεί ότι σταθούν τυχεροί και βρουν δουλειά άμεσα, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τα 70 τους για να πάρουν σύνταξη!
4) Λένε ότι το πρόβλημα της ανεργίας θα λυθεί με την επέκταση της μερικής απασχόλησης. Είναι προφανές, με βάση το πακέτο Γιαννίτση, ότι οι «απασχολήσιμοι» πετιούνται ολοσχερώς εκτός κάθε έννοιας Κοινωνικής Ασφάλισης. Ουδέποτε θα στοιχειοθετήσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης, ουδέποτε θα στοιχειοθετήσουν δικαίωμα κοινωνικών παροχών στον τομέα της Υγείας.
5) Λένε ότι το «ασφαλιστικό πακέτο» εντάσσεται στο γενικότερο σχεδιασμό τους για την ενίσχυση της απασχόλησης. Μα, αυξάνοντας τα όρια συνταξιοδότησης, επεκτείνοντας τα χρόνια εργασίας, σε μια περίοδο που το αίτημα για μείωση του χρόνου εργασίας είναι υπερώριμο, δεν είναι προφανές ότι η ανεργία θα φουντώσει με συνέπεια τη μείωση των εσόδων των Ταμείων, πρόβλημα που με τη σειρά του θα αναπαράγει και θα διαιωνίζει το οικονομικό πρόβλημα των Ταμείων κ.ο.κ.;
6) Λένε πως για τα οικονομικά προβλήματα των Ταμείων πρέπει να αναλάβουν «όλοι» τις ευθύνες τους. Ρωτάμε: Πότε, ποιος εργαζόμενος δεν πλήρωσε τις εισφορές του; Εκείνοι που δεν πλήρωναν (και δεν πληρώνουν) είναι οι βιομήχανοι, οι καπιταλιστές και το κράτος τους, που κλέβει για δεκαετίες τα λεφτά των εργατών και τα δίνει στους «ευεργέτες», για να κάνουν ...ανάπτυξη. Γιατί, λοιπόν, πρέπει «όλοι» να αναλάβουν τις ευθύνες τους; Γιατί λοιπόν οι εργαζόμενοι να αναλάβουν (ξανά) τις ευθύνες των χορτάτων και των κλεφτών;
7) Λένε ότι με τα μέτρα τους εμπεδώνουν την «κοινωνική ασφάλεια». Μα όταν φτάνουν να θέτουν σε αχρηστία ακόμα και το ελάχιστο, δηλαδή την κατώτατη σύνταξη, όταν η κατώτατη σύνταξη που σήμερα είναι 124.000, αλλά με τα μέτρα τους θα ξεπερνά δε θα ξεπερνά τις 70.000 (!), για ποια «κοινωνική ασφάλεια» μιλάμε;
8) Λένε ότι τα μέτρα τους στοχεύουν, εκτός των άλλων, και στην καλύτερη «οργάνωση» του συστήματος. Μα η «οργάνωσή τους» είναι μια χαρά, όταν υπολογίζουν το ύψος της «μαύρης» και της «ανασφάλιστης» εργασίας. Ξέρουν πολύ καλά το μέγεθος των τρισ. που χάνονται κάθε χρόνο, επειδή οι κεφαλαιοκράτες αρνούνται να ασφαλίσουν Ελληνες και ξένους εργάτες. Εκεί, όταν υπολογίζουν πόσα κλέβονται από τους εργαζόμενους, η «οργάνωσή τους» είναι περίφημη. Η «οργάνωσή τους» αρχίζει να έχει ...προβλήματα όταν πρόκειται να τεθεί τέρμα στην κλεψιά. Αφού ξέρουν και το μέγεθος της κλεψιάς και τους τόπους που διενεργείται αυτή η κλοπή, γιατί δεν τη σταματούν; Προφανώς γιατί αυτό δε θα έκανε καλό στην ...«ανάπτυξη» των θησαυροφυλακίων των κεφαλαιούχων.
9) Λένε ότι βάζουν «νερό στο κρασί τους», όσον αφορά τις γυναίκες με ανήλικα παιδιά... Εδώ η αθλιότητά τους ξεπερνά κάθε όριο: Δε φτάνει που προσθέτουν από 5 μέχρι και 15 (!) χρόνια δουλειάς σε μια εργαζόμενη μάνα μέχρι να στοιχειοθετήσει δικαίωμα σύνταξης, δε φτάνει που της κόβουν στο μισό τη σύνταξη, το παίζουν και ...φίλοι της μητρότητας! Παρεμπιπτόντως: Αλήθεια, εκείνο το «όταν η γυναίκα έχει ανήλικο παιδί» τι σημαίνει; Πότε να έχει ανήλικο παιδί; Πριν πιάσει δουλειά, όταν πιάσει δουλειά ή μετά από τρεις - τέσσερις δεκαετίες που θέλουν να βγαίνει σε σύνταξη (οπότε και βεβαίως το παιδί μόνο ανήλικο δε θα είναι). Θα μας το εξηγήσουν;
10) Λένε ότι τα μέτρα τους υπαγορεύονται από την αντίληψή τους περί «κοινωνικής αλληλεγγύης». Εδώ ένα στοιχείο είναι αρκετό: Ακόμα και με βάση τους δικούς τους υπολογισμούς τα μέτρα τους ισοδυναμούν για την επόμενη 25ετία με αφαίρεση περί των 25 τρισεκατομμυρίων δραχμών από τους εργαζόμενους και μελλοντικούς συνταξιούχους. Αν αυτό είναι «κοινωνική αλληλεγγύη», ο κοινωνικός κανιβαλισμός τι είναι;
Συνεπώς: Οι εργαζόμενοι έχουν πληρώσει την εξασφάλιση των γηρατειών τους διπλά και τρίδιπλα. Τους έκλεψαν τα λεφτά και τώρα τους ζητούν και τα ρέστα. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν καμία υποχρέωση να πληρώσουν ούτε μία δραχμή. Εχουν κάθε λόγο να διεκδικήσουν την ανθρώπινη ζωή που τους χρωστούν. Απαιτούν και δικαιούνται όχι μόνο να μην αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης, αλλά να μειωθούν γενναία, σε πρώτη φάση στα 55 και 60 χρόνια. Οχι μόνο να μη μειωθούν οι συντάξεις, αλλά κανένας άνθρωπος πλέον να μην παίρνει σύνταξη μικρότερη από 220.000 δραχμές το μήνα. Οχι μόνο να μην καρατομηθεί ο κοινωνικός χαρακτήρας της Ασφάλισης, αλλά να κατοχυρωθεί έμπρακτα η άμεση και δωρεάν πρόσβαση κάθε ασφαλισμένου στις υπηρεσίες παροχής υγειονομικής φροντίδας.
Για όλα αυτά οι εργάτες έχουν πληρώσει. Με ιδρώτα και αίμα. Αυτά έγραφε τότε ο «Ριζοσπάστης» τον Απρίλη του 2001 και συνέχιζε τον Ιούνη του 2001:
Εδώ και τώρα η κατεδάφιση της Κοινωνικής Ασφάλισης!
Η Κομισιόν «ανησυχεί» για τη δημοσιονομική σταθερότητα της «ζώνης ΟΝΕ» το 2001, επισημαίνει ότι «η ύφεση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι» δημοσιονομικής αστάθειας, προειδοποιεί για τα «ελλείμματα» της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, απαιτεί «περισσότερο συντονισμό», εφιστά την προσοχή για τις επιπτώσεις των 15 ξεχωριστών δημοσιονομικών πολιτικών στη «ζώνη Ευρώ» και επαναλαμβάνει τις «εντολές» των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Λισαβόνας και της Στοκχόλμης για «ιδιωτικοποίηση» των συνταξιοδοτικών συστημάτων, «ιδιαίτερα στην Ισπανία, στην Ελλάδα και την Πορτογαλία», χώρες που «προβλέπεται αύξηση δημοσίων δαπανών». Πρόκειται για επισημάνσεις της Κομισιόν στην «Εκθεση για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ το 2001», που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα και είναι η δεύτερη σχετική γενική έκθεση από την 1/1/1999 που ισχύει η ΟΝΕ του Μάαστριχτ.
Οπως δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος, Ισπανός Πέδρο Σόλμπες, «η τωρινή οικονομική επιβράδυνση θα αποτελέσει την πρώτη πραγματική δοκιμή της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας δημοσιονομικής επιτήρησης στη ζώνη Ευρώ», δηλαδή την πρώτη, ουσιαστικά, δοκιμή του περιβόητου «Συμφώνου Σταθερότητας» (ΣΣ) για να δείξει την αντοχή και την «αποτελεσματικότητά» του σε περίοδο οικονομικής ύφεσης.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Κομισιόν «ανησυχεί» πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ΟΝΕ, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ενδέχεται να έχουν επιπλέον επιβαρυντικές «επιπτώσεις» στην οικονομία της «ζώνης Ευρώ», αποδεικνύοντας τη σαθρότητα της οικονομικής «ολοκλήρωσης» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Ο Π. Σόλμπες τόνισε την ανάγκη αντοχής του ΣΣ στις «κυκλικές διακυμάνσεις» και στις επιρροές της «παγκοσμιοποίησης».
Οσον αφορά στις αναφορές στον «εκσυγχρονισμό» των συστημάτων «κοινωνικής προστασίας», αυτές αποτελούν υποχρέωση για το «πλαίσιο» ανάλυσης της ΟΝΕ του Μάαστριχτ εδώ και μια δεκαετία. Για το Μάαστριχτ «δημόσια οικονομικά» σημαίνει σχέση δημοσίου κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας. Την περίοδο 1990 - 1999 η «σχέση» αυτή αφορούσε στην «προσαρμογή» των εργαζομένων στις επιταγές του πολυεθνικού κεφαλαίου όσον αφορά στο ρόλο του κράτους ως εργοδότη. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η ΟΝΕ (1/1/1999) και με την ανάληψη της εξουσίας από σοσιαλ-«δημοκρατικές» κυβερνήσεις, η «σχέση» αυτή «απλώθηκε» στο σύνολο των «σχέσεων» με την «κοινωνία» και υποχρεωτικά έθιξε ζητήματα «εκσυγχρονισμού» του ασφαλιστικού και του συνταξιοδοτικού.
Η χτεσινή ειδική αναφορά της έκθεσης της Κομισιόν στα συνταξιοδοτικά συστήματα της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Πορτογαλίας συνάδει με τις αποφάσεις της Λισαβόνας και της Στοκχόλμης, αλλά, οπωσδήποτε, δίνει ένα «χεράκι» βοήθειας σ' αυτές τις κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν «ειδικά» προβλήματα «εκσυγχρονισμού» εξαιτίας κρατικών δυσλειτουργιών και λαϊκής αντίστασης.
Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου το συνταξιοδοτικό αποτελεί, στη συγκυρία, μείζον πρόβλημα για την παραπαίουσα κυβέρνηση. Οι Βρυξέλλες δεν αποφασίζουν, ακόμη, για τα εργατικά, δίνουν «εντολές», αλλά αυτές πρέπει να υλοποιηθούν από τις «εθνικές» κυβερνήσεις. Αλλο πράγμα να στήνεις το «πλαίσιο» και άλλο πράγμα η «ζωή» του. Αλλο πράγμα η «θεωρία» και άλλο η «πράξη», το «συμβάν». Σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν, αυτές οι τρεις χώρες, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, είναι τα μόνα κράτη - μέλη που έδωσαν «πληροφορίες» στις Βρυξέλλες για το συνταξιοδοτικό, επιζητώντας σαφέστατα «σανίδα σωτηρίας» στα εσωτερικά τους προβλήματα. Και η Κομισιόν προσέτρεξε, για άλλη μια φορά, κάνοντας το «καθήκον», που προτάσσει το γενικό συμφέρον του μεγάλου κεφαλαίου. Η αναφορά της έκθεσης έχει ως εξής: «Σύμφωνα με διαθέσιμες εκτιμήσεις, η γήρανση του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των δημοσίων δαπανών μεταξύ 5% και 8% του ΑΕΠ στις επόμενες δεκαετίες, με πιέσεις ιδιαίτερα φορτικές σε ορισμένα κράτη - μέλη - ιδιαίτερα στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία, όπου το καθεστώς συνταξιοδότησης χρηματοδοτείται αναδιανεμητικά».
Η Κομισιόν επαναλαμβάνει ξεκάθαρα την πρόταση για «εκσυγχρονισμό» του καθεστώτος, «συμπεριλαμβανομένης και της χρηματοδότησης από κεφαλαιοποίηση των συντάξεων». Η κατάσταση περιγράφεται ως (...) μονόδρομος από την Κομισιόν, αφού σύμφωνα με την «έκθεση» και τις χτεσινές δηλώσεις του αρμοδίου επιτρόπου Π. Σόλμπες «κράτη - μέλη όπως το Βέλγιο, η Ελλάδα και η Ιταλία με υψηλό συσσωρευμένο δημόσιο χρέος, πρέπει να δράσουν με προτεραιότητα στη μείωση του χρέους και όχι στη μείωση της φορολογίας». Μ' άλλα λόγια, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεούται έναντι της ΟΝΕ και του ΣΣ για «ταχεία» μείωση του χρέους, ενώ «προβλέπεται σημαντική αύξηση στις δημόσιες δαπάνες για τις συντάξεις». Πλήρες άλλοθι, οι Βρυξέλλες «πιέζουν» για μείωση του χρέους και «δεν υπάρχει άλλη λύση» παρά να πληρώσουν, και πάλι, οι εργαζόμενοι, οι ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι. Μήπως δεν προσομοιάζει και ως προς την ουσία και ως προς τα επιχειρήματα της αστικής πολιτικής με το σήμερα;
«Μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα» ονομάζουν τη δουλειά έως το θάνατο!
Αλλά επειδή το 2005 ήταν χρονιά ελέγχου των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισαβόνας, στην ΕΕ άρχισαν να εξετάζουν πολύ συγκεκριμένα πώς εφαρμόζεται η πολιτική κατεδάφισης της Κοινωνικής Ασφάλισης. Ετσι, ο «Ριζοσπάστης στις 10/3/2004, λίγο πριν την Εαρινή Σύνοδο Κορυφής, γράφει:
«Συγκεκριμένα μέτρα, που υλοποιούν το στόχο για αύξηση κατά 5 χρόνια της μέσης πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, προωθεί άμεσα η Ευρωπαϊκή Ενωση. Τα μέτρα αυτά περιέχονται σε κείμενο της Κομισιόν COM 146 (2004) τελικό, προς το Συμβούλιο και θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής στις 25 Μάρτη στο Δουβλίνο.
Τα μέτρα αυτά καθορίζουν μια σειρά αντικίνητρα, για να εμποδιστεί η συνταξιοδότηση με τα σημερινά όρια, ανοίγουν το δρόμο ακόμα και για αύξηση των επίσημων ορίων και εισάγουν ένα νέο καθεστώς ημιαπασχόλησης και μερικής συνταξιοδότησης..!
Η ίδια η Κομισιόν στη συνθετική της Εκθεση προς το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2004 COM 29 (2004), έχει «ορίσει την παράταση του επαγγελματικού βίου ως έναν από τους τρεις τομείς προτεραιότητας, όπου απαιτείται ταχεία ανάληψη δράσης, για να υλοποιηθεί η Στρατηγική της Λισαβόνας».
Μάλιστα, με το παρόν κείμενο η Κομισιόν καθορίζει ότι και η λεγόμενη «κοινωνική Σύνοδος Κορυφής», που πραγματοποιείται την παραμονή του Εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2004, πρέπει να έχει τον ίδιο στόχο. «Η παράταση του επαγγελματικού βίου πρέπει να είναι βασικό στοιχείο της συνεργασίας αυτής και βασικό σημείο της συζήτησης». Και αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί, καθώς στην τριμερή κοινωνική Σύνοδο παίρνουν μέρος τα συνδικάτα. Δηλαδή, η ΣΕΣ σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η δική μας η ΓΣΕΕ, που εκπροσωπείται και συμμετέχει με τα μπούνια στη ΣΕΣ.
Ενα από τα μέτρα που ορίζει η Κομισιόν είναι η αποτροπή της πρόωρης συνταξιοδότησης. Οπου, βέβαια, πρόωρη συνταξιοδότηση θεωρείται ακόμα και η κανονική συνταξιοδότηση.
Συγκεκριμένα, υπογραμμίζει πως «κρίνεται σημαντικό να στραφεί η σχετική πολιτική προς την ενθάρρυνση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας ώστε να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό, ιδίως με την αναθεώρηση των κινήτρων για εργασία, καθώς και των κανόνων επιλεξιμότητας και πρόσβασης στη συνταξιοδότηση και σε άλλα συστήματα παροχών». Και τονίζεται ότι «είναι ουσιώδους σημασίας, προκειμένου να διατηρηθεί η προσφορά εργασίας και να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα».
«Μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα». Ιδού ποιο είναι το μοντέλο της εργασίας που ετοιμάζουν για τους ανθρώπους που πλησιάζουν ή είναι σε ηλικία συνταξιοδότησης.
Η Κομισιόν, επειδή προφανώς θεωρεί ότι το 1/3 των συνταξιούχων 55 - 64 ετών, που έχει συνταξιοδοτηθεί κανονικά, και το 20% με πρόωρη συνταξιοδότηση για λόγους ασθένειας ή αναπηρίας, είναι υψηλό, προωθεί την «αναθεώρηση των διατάξεων για την πρόωρη συνταξιοδότηση» και γενικότερα «την επανεξέταση των οικονομικών κινήτρων, καθώς και την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής σε άλλα συστήματα παροχών (όπως η μακροχρόνια ανεργία, η μακροχρόνια ασθένεια και η αναπηρία, που ενδέχεται να αποτελούν εναλλακτικές διόδους για την αποχώρηση από την αγορά εργασίας)...». Με απλά λόγια, η ΕΕ προτίθεται να περικόψει δικαιώματα και επιδόματα που αφορούν στη μακροχρόνια ανεργία, στη μακροχρόνια ασθένεια και την αναπηρία, ώστε αυτά να μη γίνονται «εναλλακτικές δίοδοι» προς τη συνταξιοδότηση.
Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν προτρέπει «να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση προγραμμάτων που προβλέπουν παροχές ανεργίας, ως εναλλακτική πορεία προς την πρόωρη συνταξιοδότηση για εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας». Δηλαδή, δίνει εντολή να καταργηθούν όλα εκείνα τα μέτρα προστασίας που πάρθηκαν για εργαζόμενους μεγάλης ηλικίας που έμειναν άνεργοι μετά από κλείσιμο επιχειρήσεων και την επιστροφή τους στην αγορά εργασίας με όρους απασχολησιμότητας.
Ενας δεύτερος τρόπος για να αναγκαστούν οι εργαζόμενοι να παραμείνουν στην εργασία είναι η εφαρμογή «ευέλικτων μορφών οργάνωσης της εργασίας». Εδώ σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η επέκταση της μερικής απασχόλησης. Γι' αυτό «η συνταξιοδότηση πρέπει να μετατραπεί από γεγονός σε διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας τα άτομα αποφασίζουν να μειώσουν σταδιακά τις ώρες απασχόλησής τους με την πάροδο του χρόνου. Η μερική συνταξιοδότηση είναι μια επιλογή που αξίζει περισσότερη προσοχή από αυτήν που συγκεντρώνει σήμερα».
Επί της ουσίας, προωθείται ένα νέο μοντέλο «απασχολήσιμου» και μισο-συνταξιούχου. Ο εργαζόμενος μετά τα 55, αλλά και τα 64 χρόνια του, θα βρίσκεται με το ένα πόδι στη σύνταξη και με το άλλο στην επιχείρηση.
Στην πράξη, θα είναι δεμένος στη δουλειά μέχρι να πεθάνει.
Τα επιτελεία της ΕΕ δεν κρύβουν λόγια και ομολογούν κυνικά: «Το μέλημα δεν είναι μόνον να εξασφαλιστεί η παραμονή στην εργασία μεγαλύτερου μεριδίου ατόμων που είναι σήμερα ηλικίας 55 - 64 ετών, αλλά και να ενισχυθεί η απασχολησιμότητα των ατόμων που διανύουν σήμερα την πέμπτη και έκτη δεκαετία της ζωής τους».
Και για να μη μείνει η παραμικρή αμφιβολία για τη Στρατηγική της Απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Κομισιόν, με το κείμενό της προς το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υπογραμμίζει: «Η επιστράτευση όλων των δυνατοτήτων των ατόμων κάθε ηλικίας καθ' όλη τη διάρκεια του βίου αποτελεί το επιστέγασμα της στρατηγικής της ΕΕ για τη γήρανση του εργατικού δυναμικού».
Να, λοιπόν, πώς λύνει το «πρόβλημα της γήρανσης» η ΕΕ. Καταργώντας το δικαίωμα στη σύνταξη, καταργώντας τους συνταξιούχους και το δικαίωμα στην ξεκούραση και στον ελεύθερο χρόνο για τους ηλικιωμένους. Μετατρέποντας τους συνταξιούχους σε διά βίου «απασχολήσιμους».
Τσακίζει την Κοινωνική Ασφάλιση
Ωσπου φτάσαμε στις μέρες μας και στην Εαρινή Σύνοδο Κορυφής το Μάρτη του 2012, όπου αποφασίστηκαν αυτά τα αντιδραστικά μέτρα που προωθούνται ολοταχώς τώρα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη», η «Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική Νομισματική Ενωση» αποτελεί το νέο αντιδραστικό στρατηγικό πλαίσιο της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και συνολικά της ΕΕ, με επαχθείς όρους για τους λαούς.
Η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής, με τον ψευδεπίγραφο τίτλο «ατζέντα για ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις» - COM (2012) 55 τελικό, Βρυξέλλες, 16 Φλεβάρη 2012 - έρχεται να δώσει συνέχεια στην αντίστοιχη Πράσινη Βίβλο, που είχε δώσει στη δημοσιότητα για «διαβούλευση» με κράτη - μέλη και «κοινωνικούς εταίρους» η Ε. Επιτροπή, στις 7 Ιουλίου του 2010, [COM (2010) 365]. Η Λευκή Βίβλος κωδικοποιεί τώρα το αποτέλεσμα αυτής της στημένης «διαβούλευσης», δεδομένου ότι οι απαντήσεις και τα συμπεράσματα που θα κατέληγε, όπως και κατέληξε, ήταν προδιαγεγραμμένα από την αρχή με τη συμπαιγνία της πλουτοκρατίας, της ΕΕ και της εργατικής αριστοκρατίας των ρεφορμιστών και οπορτουνιστών συνδικαλιστών. Εδώ πρέπει να τονιστεί, για ακόμη μία φορά, ο βρώμικος ρόλος της εργατικής αριστοκρατίας των ευρωπαϊκών συνδικάτων (ETUC, ΣΕΣ) και των ντόπιων εργοδοτικών και κυβερνητικών συνδικαλιστών (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ), που με τη συμμετοχή τους στον «κοινωνικό διάλογο» και τη «δημόσια διαβούλευση» - με προαποφασισμένο το αποτέλεσμα - δίνουν ψευτονομιμοποίηση σε ένα ακόμη έγκλημα ΕΕ - κεφαλαίου και αστικών κυβερνήσεων των κρατών - μελών: Το σφαγιασμό των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την πλήρη διάλυση των δημόσιων συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η Επιτροπή χρησιμοποιεί και πάλι το ψευτοεπιχείρημα της «γήρανσης του πληθυσμού» και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, χωρίς όμως να παρουσιάζει κανένα αξιόπιστο στατιστικό - επιστημονικό δεδομένο ή μελέτη. Ετσι, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής των εργατών, αποτέλεσμα της επιστημονικής προόδου και των υλικών μέσων διαβίωσης με τη σκληρή δουλειά της εργατικής τάξης, μετατρέπεται από το κεφάλαιο σε παράταση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης με δουλειά μέχρι το θάνατο. Πλάι στη «δημογραφική αλλαγή», η ΕΕ αξιοποιεί τώρα και την καπιταλιστική κρίση, επισείοντας τον τρομοκρατικό εκβιασμό για τη μη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων.
Τα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελούν, σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ, ζήτημα της αποκλειστικής αρμοδιότητας των κρατών - μελών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφήνοντας κατά μέρος τα προσχήματα, δηλώνει ότι οι οικονομίες και οι κοινωνίες των κρατών - μελών είναι αλληλένδετες, η επιτυχία ή αποτυχία των εθνικών συνταξιοδοτικών συστημάτων έχουν μεγάλες επιπτώσεις ιδιαίτερα στην ΟΝΕ και επομένως αποτελούν «θέμα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ».
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι συντάξεις αντιπροσωπεύουν πολύ μεγάλο και αυξανόμενο ποσοστό του ΑΕΠ (10% κατά μέσον όρο σήμερα, που κυμαίνεται από 6% στην Ιρλανδία έως 15% στην Ιταλία). Μέσα από τις κατευθυντήριες γραμμές της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, για την Ελλάδα έχει οριστεί το ποσοστό 12,8% του ΑΕΠ - σύμφωνα με στοιχεία του 2010 - να μειωθεί δραστικά στο 2,6%, το 2020, συμφωνία και στόχος της αντιλαϊκής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Ετσι, η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής δεν έχει το χαρακτήρα συστάσεων στα κράτη - μέλη, αλλά υποχρεωτικών στρατηγικών κατευθύνσεων για τις επόμενες δεκαετίες, που τα κράτη - μέλη είναι υποχρεωμένα να εφαρμόσουν. Συνιστούν στρατηγικές επιλογές των μονοπωλίων, ώστε να εντείνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και να μειώσουν ακόμη περισσότερο την τιμή της εργατικής δύναμης.
Η Λευκή Βίβλος σημειώνει με ικανοποίηση τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στα συνταξιοδοτικά συστήματα των περισσότερων κρατών - μελών, αλλά το κεφάλαιο είναι αχόρταγο και απαιτεί ακόμη περισσότερα και σκληρότερα μέτρα. Βασική κατεύθυνση των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη πραγματοποιήσει οι αστικές κυβερνήσεις των κρατών - μελών είναι η «μετατόπιση από συστήματα καθορισμένων παροχών σε συστήματα καθορισμένων εισφορών», με άλλα λόγια το μόνο που γνωρίζουν οι εργαζόμενοι είναι οι εισφορές που δίνουν, χωρίς να γνωρίζουν τι ποσό σύνταξης θα πάρουν! Δεύτερο κοινό βασικό χαρακτηριστικό των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων στα κράτη - μέλη είναι η μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης, δηλαδή η μείωση του ύψους των συντάξεων.
Οι στρατηγικές κατευθύνσεις ΕΕ - κεφαλαίου - αστικών κυβερνήσεων
Α. Σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής:
Αύξηση δηλαδή του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Το κεφάλαιο όμως δε σταματάει απλά εδώ. Απαιτεί να συνδεθεί η αύξηση αυτή με το προσδόκιμο της ζωής.
Για την Ελλάδα, για παράδειγμα, με το αντιασφαλιστικό τερατούργημα της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ υπολογίζεται ότι το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης μετά το 2020, με τη σύνδεσή του με το προσδόκιμο ζωής, υπολογίζεται να πάει στα 69 χρόνια και 4 μήνες. Στο παραπάνω πλαίσιο, η Επιτροπή προτείνει και διάφορες εναλλακτικές ρυθμίσεις με το ίδιο αποτέλεσμα, ανάλογα με τα συμφέροντα των μονοπωλίων σε κάθε χώρα, όπως είναι: συνδυασμός μερικής απασχόλησης και μερικής σύνταξης.
Επιπλέον, απαιτεί να αυξηθούν τα έτη καταβολής εισφορών και παράλληλα να παρθούν μέτρα ώστε: ι) Να παραταθεί ο χρόνος εργασίας των εργατών μεγαλύτερης ηλικίας και ιι) να αυξηθεί το ποσοστό απασχόλησης γυναικών και νέων και να παραταθεί ο εργάσιμος βίος των γυναικών. Τι σημαίνουν αυτά; Η αστική τάξη δεν ενδιαφέρεται απλά να εξοικονομήσει - προς όφελος του κεφαλαίου - δαπάνες που μέχρι σήμερα επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό για συντάξεις. Θέλει να ταΐσει τον Μινώταυρο του κεφαλαίου με περισσότερη εκμετάλλευση. Οι εργάτες να δουλεύουν για το κεφάλαιο μέχρι τα βαθιά γεράματα, μέχρι το θάνατο, παράγοντας υπεραξία για τους καπιταλιστές. Νέες κατηγορίες εργατικής δύναμης πρέπει να πέσουν στα νύχια των καπιταλιστών, γυναίκες - κι αυτές εργαζόμενες μέχρι εξόντωσης - νέοι και νέες, ακόμη και ανήλικοι με τα «κόλπα» της μαθητείας και της κατάρτισης, φτηνότερο εργατικό δυναμικό.
Στην κατεύθυνση αυτή, η Επιτροπή θέλει να αξιοποιήσει τους ξεπουλημένους κυβερνητικούς - εργοδοτικούς συνδικαλιστές, ώστε με κοινωνικούς διαλόγους και «εκστρατείες ενημέρωσης» να πείσουν τους εργάτες να πεθαίνουν δουλεύοντας για την κερδοφορία των μονοπωλίων. Ταυτόχρονα, θα αξιοποιήσει την προπαγανδιστική εκστρατεία της ΕΕ για το έτος 2012 που έχει ανακηρύξει ως «έτος ενεργού γήρανσης» για τη χειραγώγηση της εργατικής τάξης, τον έλεγχο των λαϊκών αντιδράσεων.
Αναδεικνύοντας το αποκρουστικό και απάνθρωπο πρόσωπο του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος, η Επιτροπή προτείνει «επένδυση στην πρόληψη των ασθενειών και στην προώθηση της υγιούς γήρανσης ... και σε οικονομικά αποδοτικότερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης... για τη διατήρηση και τη μεγιστοποίηση ενός υγιούς και παραγωγικού εργατικού δυναμικού, ικανού να εξακολουθήσει να εργάζεται σε μεγαλύτερη ηλικία». Ακόμη και οι λέξεις χάνουν το νόημά τους. Η μόνη αξία που έχει για την ΕΕ και την πλουτοκρατία η ανθρώπινη ζωή και υγεία είναι για να παράγει κέρδη για το κεφάλαιο. Οι άνθρωποι πρέπει να μένουν υγιείς - με τα πιο φτηνά μέσα («οικονομικά αποδοτικότερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης») - για να αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης, όσο γίνεται περισσότερα χρόνια πριν πεθάνουν. Αυτό είναι το στυγνό πρόσωπο της απέραντης καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
Β. Περιορισμός της πρόωρης συνταξιοδότησης
Ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων πρόωρης συνταξιοδότησης τόσο σε γενικό επίπεδο, για όλους τους εργαζόμενους, όσο και σχετικά με ορισμένα επαγγέλματα, όπως τα βαρέα και ανθυγιεινά. Και εδώ οι απαιτήσεις του κεφαλαίου είναι διπλές: Αύξηση των ορίων ηλικίας για πρόωρη συνταξιοδότηση και ταυτόχρονα αύξηση των ετών ασφαλιστικών εισφορών, με ταυτόχρονη αυστηροποίηση των κριτηρίων συνταξιοδότησης, γεγονός που θα σημάνει νέο πετσόκομμα των αναπηρικών συντάξεων.
Εδώ εντάσσεται και η εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών, την οποία η Επιτροπή απαιτεί να επιταχυνθεί και να γενικευτεί σε όλα τα κράτη - μέλη. Ηδη, 18 κράτη - μέλη με την εθνική νομοθεσία τους εξομοιώνουν τα όρια μέχρι το 2020, 5 κράτη - μέλη το προβλέπουν για αργότερα και 4 κράτη - μέλη δεν έχουν νομοθετική πρόβλεψη. Απαίτηση της ΕΕ είναι η «εξομοίωση να υλοποιηθεί χωρίς καθυστέρηση».
Γ. Ανάπτυξη - επέκταση των ιδιωτικών συστημάτων Ασφάλισης ή όπως αναφέρονται στην ευρωενωσιακή ορολογία «Ιδρύματα Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών (ΙΕΣΠ)».
Επέλαση του κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης και χρηματοπιστωτικών προϊόντων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με αυτήν, ώστε να ανοιχτεί ένας ακόμη χρυσοφόρος τομέας για τους μονοπωλιακούς ομίλους. Το έδαφος καλλιεργείται με την κατεδάφιση των δημόσιων συστημάτων συνταξιοδότησης και τη μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών σε ύψος τέτοιο που θα καθιστούν υποχρεωτική την προσφυγή των εργαζομένων στην ιδιωτική Ασφάλιση. Για να διευκολύνει ακόμη περισσότερο την κίνηση του κεφαλαίου στον κλάδο αυτό, η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει οδηγία για τη διασυνοριακή κίνηση τέτοιων κεφαλαίων στα κράτη - μέλη της ΕΕ.
Οι παραπάνω στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου που προωθεί η ευρωενωσιακή λυκοσυμμαχία δεν είναι καινούργιες. Περιέχονται στους στόχους των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που προωθεί η αντιλαϊκή στρατηγική της ΕΕ «Ευρώπη 2020», στις κατευθυντήριες γραμμές οικονομικού συντονισμού και απασχόλησης που καθόρισε η Επιτροπή και ενέκρινε το Συμβούλιο της ΕΕ από το 2010 και περιλαμβάνονται επίσης στις συστάσεις της Επιτροπής στα κράτη - μέλη μέσα από τις Ετήσιες Ερευνες Ανάπτυξης των ετών 2011 και 2012, που αποτελούν μέρος της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Πρέπει να τονιστεί ότι η Ελλάδα αναφέρεται από την Επιτροπή, μαζί με την Γαλλία (και τις Τσεχία, Ισπανία, Ιταλία) ως παράδειγμα συμμόρφωσης με τις στρατηγικές κατευθύνσεις του κεφαλαίου.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η ρητή δήλωση της Επιτροπής ότι «η πρόοδος που σημειώνουν τα κράτη - μέλη» στη σφαγή των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και συστημάτων θα παρακολουθείται από την Επιτροπή με «δείκτες συγκριτικής αξιολόγησης στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ευρώπη 2020» και στα πλαίσια της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι στρατηγικές αντιασφαλιστικές αναδιαρθρώσεις που έχει ανάγκη το κεφάλαιο για να αυξήσει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης θα καθοδηγούνται από την ΕΕ και θα εφαρμόζονται από τις αστικές κυβερνήσεις σε κάθε κράτος - μέλος, με ενιαίο τρόπο και σιδερένια υλοποίηση.
Η νέα επίθεση της κυβέρνησης για το τσάκισμα σε ό,τι έχει απομείνει από το Σύστημα Κοινωνικής ασφάλισης, με νέα αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, μείωση έως κατάργηση των εργοδοτικών εισφορών, νέα δραστική μείωση των συντάξεων, έχει τις ρίζες της στη «Λευκή Βίβλο» της ΕΕ, δηλαδή στα 1994 και ιδιαίτερα στη «Στρατηγική της Λισαβόνας.
Σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο» η μείωση του λεγόμενου «κόστους εργασίας» μπορεί να επιτευχθεί:
-- Με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, που χρηματοδοτούν οικογενειακά επιδόματα, ελάχιστες παροχές γήρατος, σοβαρές ασθένειες, μακροχρόνια ανεργία.
«Στις περιπτώσεις αυτές -αναφέρεται- η μείωση θα μπορούσε να αφορά αρχικά τις εισφορές, οι οποίες χρηματοδοτούν δαπάνες που εντάσσονται κανονικά στα πλαίσια της εθνικής αλληλεγγύης: οικογενειακά επιδόματα, ελάχιστες παροχές γήρατος, σοβαρές ασθένειες, μακροχρόνια ανεργία» (θέση 8.3).
-- Με τη μείωση των κοινωνικών εισφορών, που αφορούν τις «θέσεις απασχόλησης, που δεν απαιτούν ειδίκευση» (θέση 8.2). Εδώ ο ανειδίκευτος και ο νέος εργάτης αποτελούν ειδικούς στόχους στη γενικευμένη επίθεση του κεφαλαίου.
Και επειδή ο επιδιωκόμενος στόχος είναι η μείωση του «κόστους εργασίας», ορίζεται:
«Η μείωση αυτή θα μπορούσε να αφορά... τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των εργοδοτών» (θέση 9.3).
Και «Μείωση του σχετικού κόστους εργασίας σε σχέση με τους άλλους συντελεστές της παραγωγής... με μείωση π.χ. των εισφορών των εργοδοτών για την κοινωνική ασφάλιση» (θέση 8.8).
Η έναρξη εφαρμογής αυτών των μέτρων στην Ελλάδα, έγινε κυρίως από τις αρχές της 10ετίας του '90 και μετά, στο όνομα των κινδύνων βιωσιμότητας των Ταμείων. Ετσι η τότε κυβέρνηση της ΝΔ, άνοιξε το δρόμο των ανατροπών, ψηφίζοντας το νόμο 2084/92, που προβλέπει: Θεσμοθέτηση του ειδικού καθεστώτος για τους ασφαλιζόμενους απ' την 1.1.1993. Οριο ηλικίας για τους άνδρες και τις γυναίκες το 65ο έτος. Ελάχιστος χρόνος ασφάλισης 15 χρόνια. Βάση υπολογισμού της σύνταξης οι αποδοχές της τελευταίας πενταετίας, χωρίς δώρα εορτών. Σύνταξη κύρια για 35 χρόνια ασφάλισης, το 60% των συντάξιμων αποδοχών και επικουρική σύνταξη το 20%. Για να έρθει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 1998 με το «μίνι ασφαλιστικό» να ξεκινήσει συγχωνεύσεις Ταμείων και να αντιμετωπίσει τα χρέη από εργοδοτικές εισφορές (χαριστικές ρυθμίσεις αφού ουσιαστικά γίνονται άτοκα). Σήμερα προετοιμάζουν την καθιέρωση του τριφασικού συστήματος, δηλαδή μιας εθνικής σύνταξης επιδοματικού χαρακτήρα, μιας επικουρικής με ανταποδοτικό χαρακτήρα και μιας ιδιωτικής για όσους ασφαλιστούν σε ιδιωτική εταιρεία. Μόνο που οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν έτοιμα πακέτα και για τη διαχείριση των επικουρικών συντάξεων. Από τότε, από το 2000, συζητούσαν μέτρα τα οποία εφαρμόζονται σήμερα.
Στη συνέχεια ήρθε η Σύνοδος Κορυφής της Λισαβόνας το Μάρτη του 2000 με στρατηγικό στόχο: «Να γίνει η οικονομία της ΕΕ ανταγωνιστικότερη των ΗΠΑ».
Εννοούν, να απολαμβάνουν τα ευρωπαϊκά μονοπώλια όρους, που θα τους επιτρέπουν να αυξάνουν τα κέρδη τους και να κινούνται από καλύτερες θέσεις στις εθνικές και διεθνείς αγορές.
Γι' αυτό οι αποφάσεις της Λισαβόνας προβλέπουν:
Σκληρή και παρατεταμένη λιτότητα.
Επέκταση της απασχολησιμότητας. Δηλαδή, σκληρό χτύπημα της σταθερής εργασίας και υποκατάστασή της από μορφές ελαστικής υποαπασχόλησης.
Μεγαλύτερη προτεραιότητα στη λεγόμενη «διά βίου μάθηση», στην οποία θα οδηγούνται άνεργοι και εργαζόμενοι, για να πάρουν, υποτίθεται, εφόδια.
Επί της ουσίας, πρόκειται για ευκαιριακές γνώσεις χωρίς αντίκρισμα.
Ολα αυτά συγκλίνουν σε ένα φαύλο κύκλο, που θα αρχίζει με την ανεργία, θα συνεχίζει με την ψευτοκατάρτιση και την υποαπασχόληση και θα κλείνει πάλι με την ανεργία, σε περιβάλλον συνεχούς υποβάθμισης των μισθών, των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Οι αποφάσεις της Λισαβόνας δεν αφορούν μόνο στις εργασιακές σχέσεις και τους όρους αμοιβής. Αφορούν στην Κοινωνική Ασφάλιση, στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, στην Υγεία και την Πρόνοια. Οι αποφάσεις της Λισαβόνας είναι σαφέστατες.
Μιλούν για μέτρα διασφάλισης της βιωσιμότητας των ασφαλιστικών συστημάτων.
Η βιωσιμότητα είναι ο «Δούρειος ιππος» για τις ανατροπές δικαιωμάτων και την οικοδόμηση ενός αντεργατικού συστήματος, το οποίο όχι μόνο δεν μπορεί να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, αλλά θα τους φορτώνει συνεχώς και νέα βάρη, θα χειροτερεύει την κατάστασή τους.
Οι αντεργατικές αλλαγές στην Κοινωνική Ασφάλιση, που γίνονται στο έδαφος της επέκτασης της μερικής απασχόλησης, προωθούνται σε δύο κατευθύνσεις:
1. Από τη μία, έχουμε την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, την καθήλωση των συντάξεων, την αύξηση των εισφορών των εργαζομένων, τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών και της κρατικής χρηματοδότησης.
2. Από την άλλη, έχουμε την ιδιωτικοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης, την πλοκή της με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και το Χρηματιστήριο. Αιχμή αυτής της εξέλιξης αποτελούν τα λεγόμενα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά ταμεία, που καθιερώθηκαν και στην Ελλάδα με το νόμο 3029/2002 της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος γίνεται σήμερα σημαία από την κυβέρνηση της ΝΔ.
Το μέλλον της Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της ΕΕ, τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου, συνδέεται με τη δημιουργία τριών πυλώνων:
Ο πρώτος προβλέπει προνοιακές κύριες συντάξεις. Ο δεύτερος αφορά στα λεγόμενα επαγγελματικά ταμεία (τα οποία οδηγούν στην εκτόπιση της επικουρικής ασφάλισης) και προβλέπουν σύνταξη ανάλογα με την απόδοση που θα έχουν οι επενδύσεις τους στο Χρηματιστήριο. Ο τρίτος αφορά στην καθαρά ιδιωτική ασφάλιση από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, που θα αναπτύσσονται, τόσο στον τομέα των συντάξεων, όσο και στον τομέα της Υγείας.
Μετά τη Λισαβόνα ακολούθησαν οι Σύνοδοι Κορυφής στη Στοκχόλμη, στο Λάακεν, στη Βαρκελώνη κ.λπ. Σε κάθε Σύνοδο έγιναν προσαρμογές, συμπληρώσεις με μεγαλύτερη επιθετικότητα.
Η εφαρμογή της στην Ελλάδα επιδιώχτηκε με τις προτάσεις του τότε υπουργού Εργασίας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ Α. Γιαννίτση το Μάρτη του 2001. Εχει τη σημασία της η καταγραφή τους παρ' όλο που με την ανάπτυξη της ταξικής πάλης με μοχλό το ΠΑΜΕ, και την τεράστια απεργιακή κινητοποίηση τον Απρίλη του 2001, το σχέδιο αυτό αποσύρθηκε, αλλά οι προτάσεις του άρχισαν να εφαρμόζονται σταδιακά αμέσως μετά από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στη συνέχεια (νόμοι Ρέππα, Πετραλιά, Κουτρομάνη), και ολοκληρώνονται σήμερα. Ας τις δούμε:
Τι προβλέπει το σχέδιο Γιαννίτση
1. Αυξάνονται τα όρια συνταξιοδοτικής ηλικίας στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα για άνδρες και γυναίκες, στα 65 χρόνια όπως ισχύει για τους νεοασφαλιζόμενους από 1.1.93, σύμφωνα με τον αντιδραστικό νόμο 2084/92 της ΝΔ.
Δηλαδή, η κυβέρνηση όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με τη θέση των εργαζομένων για την κατάργηση των αντιασφαλιστικών νόμων της περιόδου 1990-1993 της ΝΔ και το αντεργατικό καθεστώς που επιβλήθηκε, αλλά στηρίζεται σ' αυτό το καθεστώς, το επεκτείνει σε όλους τους ασφαλισμένους και το προσαρμόζει ακόμα σε πιο αντιλαϊκή κατεύθυνση.
Με τα αντιλαϊκά μέτρα παρατείνεται ο εργάσιμος βίος, η διαδικασία της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Καταπατείται το δικαίωμα των εργαζομένων να ζήσουν ορισμένα χρόνια απαλλαγμένοι από τα βάρη των υποχρεώσεων της συμμετοχής στην παραγωγική διαδικασία. Ερχεται -όσο μακάβριο και αν είναι- πιο κοντά η έναρξη της συνταξιοδότησης με το θάνατο.
Η αύξηση των ορίων ηλικίας προωθείται σε συνθήκες αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και συγκέντρωσης τεράστιου πλούτου, που αντικειμενικά επιτρέπει στους εργαζόμενους και στους συνταξιούχους να ζήσουν καλύτερα, αλλά η διαδικασία αυτή προσκρούει στο καθεστώς της κυριαρχίας των μονοπωλίων και στην πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντά τους.
Οι εργαζόμενοι καλούνται να δώσουν τη μάχη επιθετικά απαιτώντας τη μείωση του ορίου συνταξιοδοτικής ηλικίας, διεκδικώντας συνταξιοδότηση στα 60 και τα 55 χρόνια για άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα - 55 και 50 για τα βαρέα, ανθυγιεινά επαγγέλματα.
2. Επισφραγίζεται η αύξηση των ημερών ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και γενικεύεται η νομοθετική ρύθμιση της ΝΔ που απαιτεί τη συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης (15 εργάσιμα χρόνια) για την κατώτερη σύνταξη.
Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση επικυρώνει, για όλους τους εργαζόμενους, την κατάργηση της προϋπόθεσης των 4.050 ημερών ασφάλισης για την κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος που ίσχυε μέχρι το 1992 και έρχεται σε αντίθεση με το αίτημα των εργαζομένων που απαιτούν τη μείωση του χρόνου ασφάλισης για την κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
3. Καταργείται η 35ετία ως προϋπόθεση κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ανεξαρτήτως ηλικίας και επιβάλλεται ο εξοντωτικός όρος της συμπλήρωσης 40 χρόνων ασφάλισης ή 12.000 ημερών εργασίας.
Πρόκειται για μέτρο που εκφράζει σαδιστική αντεργατική αντίληψη, ενώ ακόμα και ο πιο απλός υπολογισμός δείχνει ότι το μέτρο καθίσταται απαγορευτικό ιδιαίτερα σε συνθήκες αυξημένης ανεργίας και εξάπλωσης της μερικής απασχόλησης.
Αποκτά ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο η εφαρμογή της 35ετίας αλλά και η διεκδίκηση του αιτήματος της συνταξιοδότησης στα 30 χρόνια ασφάλισης ή 9.000 μέρες εργασίας ανεξαρτήτως ηλικίας, που ανταποκρίνεται στις συνθήκες αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και δίνει ουσιαστική απάντηση στο πρόβλημα της εντεινόμενης φθοράς της εργατικής δύναμης.
4. Μέσα από τη διαδικασία της επανεξέτασης των βαρέων - ανθυγιεινών επαγγελμάτων ανοίγει ο δρόμος για τον αποχαρακτηρισμό σειράς ειδικοτήτων και επαγγελμάτων, για το χτύπημα αυτής της σημαντικής κατάκτησης. Αυτός είναι ο στόχος της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των βιομηχάνων και δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού και συζήτησης για το «ποιος θα γλιτώσει».
Το αντεργατικό αυτό μέτρο προωθείται σε συνθήκες που επιβάλλουν αποφασιστικότερα μέτρα προστασίας των εργαζομένων οι οποίοι είναι εκτεθειμένοι σε βλαπτικούς, επικίνδυνους παράγοντες και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών που «εκσυγχρονίζονται» και πολλαπλασιάζονται.
Το αίτημα που βγάζει η ίδια η ζωή αφορά στην επέκταση του θεσμού των βαρέων-ανθυγιεινών αλλά και στη λήψη πρόσθετων μέτρων προστασίας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, καθώς και μέτρων πρόωρης συνταξιοδότησης και ειδικής μέριμνας κατά τη διάρκεια της «απομαχίας».
5. Μειώνεται το ύψος των συντάξεων τόσο μέσα από την αρνητική αλλαγή της σχέσης ανάμεσα στη σύνταξη και το μισθό, όσο και μέσα από τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.
Με τα αντιλαϊκά μέτρα επιβάλλεται ο καθορισμός της κύριας σύνταξης στο 60% του μισθού - από το 80% που ισχύει σήμερα - ενώ ο υπολογισμός της σύνταξης καθορίζεται στη βάση του μέσου όρου των μισθών της τελευταίας δεκαετίας και καταργείται ο υπολογισμός της σύνταξης με βάση τον τελευταίο μισθό που ισχύει, π.χ., για το δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και το μέσο όρο των μισθών της τελευταίας 5ετίας που ισχύει για το ΙΚΑ.
Πρόκειται για δραστική μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων, που θα ξεπεράσει ακόμα και το 50%.
Οι συνέπειες είναι βαρύτατες.
Μέσα από τα αντιλαϊκά μέτρα προβάλλει η οδυνηρή τάση της υποβάθμισης των συντάξεων, της ζωής των συνταξιούχων και των οικογενειών τους. Προωθείται ο στόχος της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη σταδιακή μετατροπή των συντάξεων -όχι μόνο των κατώτερων συντάξεων- σε επιδόματα.
6. Στα πλαίσια αυτής της τάσης πρέπει να εξεταστεί το κυβερνητικό μέτρο για την κατάργηση των κατώτερων συντάξεων, που μετατρέπονται σε «βοηθήματα φιλανθρωπίας».
Είναι γνωστό ότι με τα αντιασφαλιστικά μέτρα της ΝΔ αποδεσμεύτηκε η κατώτερη σύνταξη από τα 20 Ημερομίσθια Ανειδίκευτου Εργάτη (ΗΑΕ) και κατέληξε να καλύπτει μόνο περίπου τα 15,5 ΗΑΕ που συμπληρώνονται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων, από το περιβόητο Επίδομα Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), που αποτελεί το όχημα για την κατάργηση των κατώτερων συντάξεων.
Με τα νέα μέτρα η σημερινή κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ (σύνταξη πείνας) που είναι 124.150 δρχ. οδηγείται στην ακόμα μεγαλύτερη κατάντια των 60.000 δρχ. περίπου.
Οι κυβερνητικές αναφορές περί αύξησης αυτού του άθλιου ποσού με (προαιρετικό) επίδομα αλληλεγγύης τύπου ΕΚΑΣ, το οποίο θα στηρίζεται σε εισοδηματικά κριτήρια, δεν πρέπει να ξεγελάσει κανέναν.
Η ουσία είναι ότι η αντεργατική πολιτική της λεγόμενης ανταποδοτικότητας σπάζει κόκαλα και θα την πληρώσουν ακριβά οι συνταξιούχοι.
Η φτώχεια θα επεκταθεί με ραγδαίους ρυθμούς και αυτό προσπαθεί να ελέγξει η κυβέρνηση με τα δίκτυα της μιζέριας, με τα λεγόμενα προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που προδιαγράφουν την προοπτική που θα βιώσουν χιλιάδες και χιλιάδες εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.
Οι εργαζόμενοι καλούνται να διεκδικήσουν τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη ως βάση της κατώτερης σύνταξης, να απαιτήσουν ουσιαστικές αυξήσεις στις συντάξεις και καθορισμό της σύνταξης στο 80% του μισθού. Παλεύοντας ταυτόχρονα για μισθούς και ημερομίσθια που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες αυξημένες ανάγκες γιατί διαφορετικά η υποβάθμιση των μισθών θα παρασέρνει συνεχώς προς τα κάτω τις συντάξεις.
7. Η θέση της κυβέρνησης για τη χρηματοδότηση του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί χειρίστου είδους πρόκληση σε βάρος των εργαζομένων.
Λέει το εξής: Παρατείνεται η διατήρηση της τριμερούς χρηματοδότησης για τους μετά την 1.1.93 ασφαλισμένους.
Με τη θέση αυτή η κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται την καθιέρωση κρατικής εισφοράς για τους ασφαλισμένους μέχρι το 1993.
Ταυτόχρονα,
Α) Η κυβέρνηση αρνείται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του κράτους και για τους νεοασφαλιζόμενους από 1.1.93 αφού, όπως είναι γνωστό, οφείλει στα Ταμεία ποσά εκατοντάδων δισεκατομμυρίων.
Β) Αρνείται να καταβάλει χρόνιες οφειλές του κράτους που ανέρχονται σε τρισεκατομμύρια δραχμές, από την εκμετάλλευση των αποθεματικών των Ταμείων (που τα χρησιμοποίησε χωρίς τόκους για δεκαετίες), την άσκηση της λεγόμενης κοινωνικής πολιτικής με τα χρήματα των ασφαλισμένων (π.χ., συντάξεις παλιννοστούντων Αιγυπτιωτών, συγχωνεύσεις προβληματικών Ταμείων, πρόωρες συνταξιοδοτήσεις κ.ά.) - υποχρεώσεις δηλαδή του κρατικού προϋπολογισμού.
Γ) Υποθάλπει την εισφοροδιαφυγή της εργοδοσίας, ιδιαίτερα του μεγάλου κεφαλαίου, που υπολογίζεται σε 1 τρισεκατομμύριο το χρόνο.
Συντηρεί τη «μαύρη» - ανασφάλιστη εργασία. Ενώ πρόσφατα με το νόμο 2874/2000 για την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων μείωσε την εργοδοτική εισφορά υπέρ του κλάδου κύριας σύνταξης του ΙΚΑ κατά 2% στο όνομα της τόνωσης της απασχόλησης!
Στη βάση των παραπάνω στοιχείων και με δεδομένο ότι η ανεργία αγκαλιάζει περισσότερους από 550.000 ανθρώπους ενώ επεκτείνονται οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, γίνεται φανερό ότι με την πολιτική της κυβέρνησης τα βάρη της χρηματοδότησης, τα βάρη των οικονομικών προβλημάτων των Ταμείων, που δημιουργεί η αντιλαϊκή πολιτική, θα τα σηκώσουν με ακόμα πιο δυσβάσταχτους όρους οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Εδώ βρισκόμαστε σήμερα, και αυτό το ομολογεί όχι μόνο το κυβερνητικό τερατούργημα για την αύξηση των ορίων ηλικίας, τη μείωση των συντάξεων, τη χειροτέρευση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, αλλά και τα άλλα αντιλαϊκά μέτρα, που αφορούν στην επιβολή των ιδιωτικο-οικονομικών κριτηρίων στα νοσοκομεία, την περικοπή, την υποβάθμιση των υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας.
Από τη στιγμή που η επιλογή της κυβέρνησης, της ΝΔ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι η δραστική μείωση των κρατικών και εργοδοτικών υποχρεώσεων, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της ενίσχυσης του μεγάλου κεφαλαίου, το βάρος θα μετατοπίζεται συνεχώς προς την πλευρά των εργαζομένων, με περικοπές δικαιωμάτων και κοινωνικών παροχών, με νέα αντιλαϊκά «πακέτα». Πάντα βεβαίως με το επιχείρημα της «βιωσιμότητας» των Ταμείων που αποτέλεσε και το ψευτοεπιχείρημα της ΝΔ στις αρχές της δεκαετίας του '90 αλλά δεν πέρασαν ούτε 10 χρόνια και η επίθεση κατά των εργαζομένων κλιμακώθηκε.
Ετσι σήμερα το ζήτημα των στόχων πάλης για τη χρηματοδότηση του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης τίθεται ακόμα πιο καθαρά:
-- Πάλη για την καταβολή των κλεμμένων και το χτύπημα της εισφοροδιαφυγής με σαφή προσανατολισμό: Να μην επιβληθεί καμία πρόσθετη επιβάρυνση στους ασφαλισμένους, να ικανοποιηθεί το δίκαιο αίτημα της μείωσης του ποσοστού της συμμετοχής των εργαζομένων στην προοπτική της απαλλαγής τους από τις ασφαλιστικές εισφορές.
-- Το κόστος χρηματοδότησης της Υγείας και της Πρόνοιας να το αναλάβει άμεσα το κράτος, με τη συμμετοχή της εργοδοσίας, ιδιαίτερα του μεγάλου κεφαλαίου.
Ο ρόλος της ΕΕ στο Ασφαλιστικό
Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής των «15» στη Στοκχόλμη γύρω από το Ασφαλιστικό ήταν σαφείς: Μέχρι τα τέλη του 2001 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εντέλλεται να «προχωρήσει στην έγκριση του κανονισμού ...για το συντονισμό των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης» στο πλαίσιο της ΕΕ (άρθρο 32 των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου Κορυφής της Στοκχόλμης). Μέχρι τα τέλη Δεκέμβρη λοιπόν πρέπει ο καθένας εκ των «15» και όλοι μαζί να έχουν «καθαρίσει» με το κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα στις χώρες τους. Γι' αυτό και ο κ. Σημίτης μας έκανε τη χάρη να επεκτείνει τον ...«κοινωνικό διάλογο» μέχρι τα τέλη του χρόνου. Είναι η διορία που του έχει θέσει η ΕΕ...
Η εξειδίκευση αυτής της τακτικής του κεφαλαίου, μέσα από τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας, είναι αποκαλυπτική των πραγματικών προθέσεων της άρχουσας τάξης. Ας δούμε πώς αποτυπώνεται αυτή η πραγματικότητα μέσα από το ανείπωτο κυβερνητικό ψεύδος:
1) Λένε ότι θέλουν να σώσουν το κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα. Είναι οι ίδιοι που με υπουργική απόφαση, δυο βδομάδες πριν τις εκλογές του περσινού Απρίλη, κατάργησαν κάθε περιορισμό, όσον αφορά το τζογάρισμα των αποθεματικών των Ταμείων στο Χρηματιστήριο! Είναι αυτοί που έδιναν εντολές σε διοικητές Ταμείων να τζογάρουν τα λεφτά των ασφαλισμένων στη Σοφοκλέους για να «στηρίξουν» το δείκτη και να κερδίσουν μερικά ψηφαλάκια. Πόσα λεφτά εργαζόμενων εξανεμίστηκαν για την ψηφοθηρία τους; Οι συνεργάτες της ΓΣΕΕ τα υπολογίζουν - επιεικώς - μεταξύ 150 και 200 δισεκατομμυρίων. Οι ίδιοι θα απαντήσουν ποτέ;
2) Λένε ότι ενδιαφέρονται για το δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Η αλήθεια είναι η ακριβώς αντίθετη: Απαξιώνοντας από τη μια το ποσό των συντάξεων και καθιστώντας από την άλλη ανέφικτη την απολαβή της όποιας σύνταξης, εκείνο που ουσιαστικά κάνουν είναι να περνούν την ιδιωτικοποίηση από το «παράθυρο», οδηγώντας τους εργαζόμενους σε αναζήτηση «συνταξιοδοτικών προγραμμάτων» από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Μπορούν να μας πουν πόσο ...συνεπείς αποδείχτηκαν οι ασφαλιστικές εταιρείες προς τους ασφαλισμένους που έπεσαν στα δίχτυα τους, καθ' όλη τη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας που «πουλούν» συντάξεις;
3) Λένε ότι ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν τη μελλοντική σύνταξη των νέων ανθρώπων. Μα τα ίδια τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν σημειώνουν ότι στις ηλικίες μέχρι και 30 χρόνων στην Ελλάδα η ανεργία αγγίζει το 40%. Αυτό - εφόσον συνδυαστεί με τα μέτρα που προτείνουν - πολύ απλά σημαίνει ότι το 40% τουλάχιστον των νέων ανθρώπων, ακόμα κι αν υποτεθεί ότι σταθούν τυχεροί και βρουν δουλειά άμεσα, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τα 70 τους για να πάρουν σύνταξη!
4) Λένε ότι το πρόβλημα της ανεργίας θα λυθεί με την επέκταση της μερικής απασχόλησης. Είναι προφανές, με βάση το πακέτο Γιαννίτση, ότι οι «απασχολήσιμοι» πετιούνται ολοσχερώς εκτός κάθε έννοιας Κοινωνικής Ασφάλισης. Ουδέποτε θα στοιχειοθετήσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης, ουδέποτε θα στοιχειοθετήσουν δικαίωμα κοινωνικών παροχών στον τομέα της Υγείας.
5) Λένε ότι το «ασφαλιστικό πακέτο» εντάσσεται στο γενικότερο σχεδιασμό τους για την ενίσχυση της απασχόλησης. Μα, αυξάνοντας τα όρια συνταξιοδότησης, επεκτείνοντας τα χρόνια εργασίας, σε μια περίοδο που το αίτημα για μείωση του χρόνου εργασίας είναι υπερώριμο, δεν είναι προφανές ότι η ανεργία θα φουντώσει με συνέπεια τη μείωση των εσόδων των Ταμείων, πρόβλημα που με τη σειρά του θα αναπαράγει και θα διαιωνίζει το οικονομικό πρόβλημα των Ταμείων κ.ο.κ.;
6) Λένε πως για τα οικονομικά προβλήματα των Ταμείων πρέπει να αναλάβουν «όλοι» τις ευθύνες τους. Ρωτάμε: Πότε, ποιος εργαζόμενος δεν πλήρωσε τις εισφορές του; Εκείνοι που δεν πλήρωναν (και δεν πληρώνουν) είναι οι βιομήχανοι, οι καπιταλιστές και το κράτος τους, που κλέβει για δεκαετίες τα λεφτά των εργατών και τα δίνει στους «ευεργέτες», για να κάνουν ...ανάπτυξη. Γιατί, λοιπόν, πρέπει «όλοι» να αναλάβουν τις ευθύνες τους; Γιατί λοιπόν οι εργαζόμενοι να αναλάβουν (ξανά) τις ευθύνες των χορτάτων και των κλεφτών;
7) Λένε ότι με τα μέτρα τους εμπεδώνουν την «κοινωνική ασφάλεια». Μα όταν φτάνουν να θέτουν σε αχρηστία ακόμα και το ελάχιστο, δηλαδή την κατώτατη σύνταξη, όταν η κατώτατη σύνταξη που σήμερα είναι 124.000, αλλά με τα μέτρα τους θα ξεπερνά δε θα ξεπερνά τις 70.000 (!), για ποια «κοινωνική ασφάλεια» μιλάμε;
8) Λένε ότι τα μέτρα τους στοχεύουν, εκτός των άλλων, και στην καλύτερη «οργάνωση» του συστήματος. Μα η «οργάνωσή τους» είναι μια χαρά, όταν υπολογίζουν το ύψος της «μαύρης» και της «ανασφάλιστης» εργασίας. Ξέρουν πολύ καλά το μέγεθος των τρισ. που χάνονται κάθε χρόνο, επειδή οι κεφαλαιοκράτες αρνούνται να ασφαλίσουν Ελληνες και ξένους εργάτες. Εκεί, όταν υπολογίζουν πόσα κλέβονται από τους εργαζόμενους, η «οργάνωσή τους» είναι περίφημη. Η «οργάνωσή τους» αρχίζει να έχει ...προβλήματα όταν πρόκειται να τεθεί τέρμα στην κλεψιά. Αφού ξέρουν και το μέγεθος της κλεψιάς και τους τόπους που διενεργείται αυτή η κλοπή, γιατί δεν τη σταματούν; Προφανώς γιατί αυτό δε θα έκανε καλό στην ...«ανάπτυξη» των θησαυροφυλακίων των κεφαλαιούχων.
9) Λένε ότι βάζουν «νερό στο κρασί τους», όσον αφορά τις γυναίκες με ανήλικα παιδιά... Εδώ η αθλιότητά τους ξεπερνά κάθε όριο: Δε φτάνει που προσθέτουν από 5 μέχρι και 15 (!) χρόνια δουλειάς σε μια εργαζόμενη μάνα μέχρι να στοιχειοθετήσει δικαίωμα σύνταξης, δε φτάνει που της κόβουν στο μισό τη σύνταξη, το παίζουν και ...φίλοι της μητρότητας! Παρεμπιπτόντως: Αλήθεια, εκείνο το «όταν η γυναίκα έχει ανήλικο παιδί» τι σημαίνει; Πότε να έχει ανήλικο παιδί; Πριν πιάσει δουλειά, όταν πιάσει δουλειά ή μετά από τρεις - τέσσερις δεκαετίες που θέλουν να βγαίνει σε σύνταξη (οπότε και βεβαίως το παιδί μόνο ανήλικο δε θα είναι). Θα μας το εξηγήσουν;
10) Λένε ότι τα μέτρα τους υπαγορεύονται από την αντίληψή τους περί «κοινωνικής αλληλεγγύης». Εδώ ένα στοιχείο είναι αρκετό: Ακόμα και με βάση τους δικούς τους υπολογισμούς τα μέτρα τους ισοδυναμούν για την επόμενη 25ετία με αφαίρεση περί των 25 τρισεκατομμυρίων δραχμών από τους εργαζόμενους και μελλοντικούς συνταξιούχους. Αν αυτό είναι «κοινωνική αλληλεγγύη», ο κοινωνικός κανιβαλισμός τι είναι;
Συνεπώς: Οι εργαζόμενοι έχουν πληρώσει την εξασφάλιση των γηρατειών τους διπλά και τρίδιπλα. Τους έκλεψαν τα λεφτά και τώρα τους ζητούν και τα ρέστα. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν καμία υποχρέωση να πληρώσουν ούτε μία δραχμή. Εχουν κάθε λόγο να διεκδικήσουν την ανθρώπινη ζωή που τους χρωστούν. Απαιτούν και δικαιούνται όχι μόνο να μην αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης, αλλά να μειωθούν γενναία, σε πρώτη φάση στα 55 και 60 χρόνια. Οχι μόνο να μη μειωθούν οι συντάξεις, αλλά κανένας άνθρωπος πλέον να μην παίρνει σύνταξη μικρότερη από 220.000 δραχμές το μήνα. Οχι μόνο να μην καρατομηθεί ο κοινωνικός χαρακτήρας της Ασφάλισης, αλλά να κατοχυρωθεί έμπρακτα η άμεση και δωρεάν πρόσβαση κάθε ασφαλισμένου στις υπηρεσίες παροχής υγειονομικής φροντίδας.
Για όλα αυτά οι εργάτες έχουν πληρώσει. Με ιδρώτα και αίμα. Αυτά έγραφε τότε ο «Ριζοσπάστης» τον Απρίλη του 2001 και συνέχιζε τον Ιούνη του 2001:
Εδώ και τώρα η κατεδάφιση της Κοινωνικής Ασφάλισης!
Η Κομισιόν «ανησυχεί» για τη δημοσιονομική σταθερότητα της «ζώνης ΟΝΕ» το 2001, επισημαίνει ότι «η ύφεση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι» δημοσιονομικής αστάθειας, προειδοποιεί για τα «ελλείμματα» της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, απαιτεί «περισσότερο συντονισμό», εφιστά την προσοχή για τις επιπτώσεις των 15 ξεχωριστών δημοσιονομικών πολιτικών στη «ζώνη Ευρώ» και επαναλαμβάνει τις «εντολές» των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Λισαβόνας και της Στοκχόλμης για «ιδιωτικοποίηση» των συνταξιοδοτικών συστημάτων, «ιδιαίτερα στην Ισπανία, στην Ελλάδα και την Πορτογαλία», χώρες που «προβλέπεται αύξηση δημοσίων δαπανών». Πρόκειται για επισημάνσεις της Κομισιόν στην «Εκθεση για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ το 2001», που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα και είναι η δεύτερη σχετική γενική έκθεση από την 1/1/1999 που ισχύει η ΟΝΕ του Μάαστριχτ.
Οπως δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος, Ισπανός Πέδρο Σόλμπες, «η τωρινή οικονομική επιβράδυνση θα αποτελέσει την πρώτη πραγματική δοκιμή της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας δημοσιονομικής επιτήρησης στη ζώνη Ευρώ», δηλαδή την πρώτη, ουσιαστικά, δοκιμή του περιβόητου «Συμφώνου Σταθερότητας» (ΣΣ) για να δείξει την αντοχή και την «αποτελεσματικότητά» του σε περίοδο οικονομικής ύφεσης.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Κομισιόν «ανησυχεί» πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ΟΝΕ, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ενδέχεται να έχουν επιπλέον επιβαρυντικές «επιπτώσεις» στην οικονομία της «ζώνης Ευρώ», αποδεικνύοντας τη σαθρότητα της οικονομικής «ολοκλήρωσης» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Ο Π. Σόλμπες τόνισε την ανάγκη αντοχής του ΣΣ στις «κυκλικές διακυμάνσεις» και στις επιρροές της «παγκοσμιοποίησης».
Οσον αφορά στις αναφορές στον «εκσυγχρονισμό» των συστημάτων «κοινωνικής προστασίας», αυτές αποτελούν υποχρέωση για το «πλαίσιο» ανάλυσης της ΟΝΕ του Μάαστριχτ εδώ και μια δεκαετία. Για το Μάαστριχτ «δημόσια οικονομικά» σημαίνει σχέση δημοσίου κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας. Την περίοδο 1990 - 1999 η «σχέση» αυτή αφορούσε στην «προσαρμογή» των εργαζομένων στις επιταγές του πολυεθνικού κεφαλαίου όσον αφορά στο ρόλο του κράτους ως εργοδότη. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η ΟΝΕ (1/1/1999) και με την ανάληψη της εξουσίας από σοσιαλ-«δημοκρατικές» κυβερνήσεις, η «σχέση» αυτή «απλώθηκε» στο σύνολο των «σχέσεων» με την «κοινωνία» και υποχρεωτικά έθιξε ζητήματα «εκσυγχρονισμού» του ασφαλιστικού και του συνταξιοδοτικού.
Η χτεσινή ειδική αναφορά της έκθεσης της Κομισιόν στα συνταξιοδοτικά συστήματα της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Πορτογαλίας συνάδει με τις αποφάσεις της Λισαβόνας και της Στοκχόλμης, αλλά, οπωσδήποτε, δίνει ένα «χεράκι» βοήθειας σ' αυτές τις κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν «ειδικά» προβλήματα «εκσυγχρονισμού» εξαιτίας κρατικών δυσλειτουργιών και λαϊκής αντίστασης.
Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου το συνταξιοδοτικό αποτελεί, στη συγκυρία, μείζον πρόβλημα για την παραπαίουσα κυβέρνηση. Οι Βρυξέλλες δεν αποφασίζουν, ακόμη, για τα εργατικά, δίνουν «εντολές», αλλά αυτές πρέπει να υλοποιηθούν από τις «εθνικές» κυβερνήσεις. Αλλο πράγμα να στήνεις το «πλαίσιο» και άλλο πράγμα η «ζωή» του. Αλλο πράγμα η «θεωρία» και άλλο η «πράξη», το «συμβάν». Σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν, αυτές οι τρεις χώρες, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, είναι τα μόνα κράτη - μέλη που έδωσαν «πληροφορίες» στις Βρυξέλλες για το συνταξιοδοτικό, επιζητώντας σαφέστατα «σανίδα σωτηρίας» στα εσωτερικά τους προβλήματα. Και η Κομισιόν προσέτρεξε, για άλλη μια φορά, κάνοντας το «καθήκον», που προτάσσει το γενικό συμφέρον του μεγάλου κεφαλαίου. Η αναφορά της έκθεσης έχει ως εξής: «Σύμφωνα με διαθέσιμες εκτιμήσεις, η γήρανση του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των δημοσίων δαπανών μεταξύ 5% και 8% του ΑΕΠ στις επόμενες δεκαετίες, με πιέσεις ιδιαίτερα φορτικές σε ορισμένα κράτη - μέλη - ιδιαίτερα στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία, όπου το καθεστώς συνταξιοδότησης χρηματοδοτείται αναδιανεμητικά».
Η Κομισιόν επαναλαμβάνει ξεκάθαρα την πρόταση για «εκσυγχρονισμό» του καθεστώτος, «συμπεριλαμβανομένης και της χρηματοδότησης από κεφαλαιοποίηση των συντάξεων». Η κατάσταση περιγράφεται ως (...) μονόδρομος από την Κομισιόν, αφού σύμφωνα με την «έκθεση» και τις χτεσινές δηλώσεις του αρμοδίου επιτρόπου Π. Σόλμπες «κράτη - μέλη όπως το Βέλγιο, η Ελλάδα και η Ιταλία με υψηλό συσσωρευμένο δημόσιο χρέος, πρέπει να δράσουν με προτεραιότητα στη μείωση του χρέους και όχι στη μείωση της φορολογίας». Μ' άλλα λόγια, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεούται έναντι της ΟΝΕ και του ΣΣ για «ταχεία» μείωση του χρέους, ενώ «προβλέπεται σημαντική αύξηση στις δημόσιες δαπάνες για τις συντάξεις». Πλήρες άλλοθι, οι Βρυξέλλες «πιέζουν» για μείωση του χρέους και «δεν υπάρχει άλλη λύση» παρά να πληρώσουν, και πάλι, οι εργαζόμενοι, οι ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι. Μήπως δεν προσομοιάζει και ως προς την ουσία και ως προς τα επιχειρήματα της αστικής πολιτικής με το σήμερα;
«Μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα» ονομάζουν τη δουλειά έως το θάνατο!
Αλλά επειδή το 2005 ήταν χρονιά ελέγχου των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισαβόνας, στην ΕΕ άρχισαν να εξετάζουν πολύ συγκεκριμένα πώς εφαρμόζεται η πολιτική κατεδάφισης της Κοινωνικής Ασφάλισης. Ετσι, ο «Ριζοσπάστης στις 10/3/2004, λίγο πριν την Εαρινή Σύνοδο Κορυφής, γράφει:
«Συγκεκριμένα μέτρα, που υλοποιούν το στόχο για αύξηση κατά 5 χρόνια της μέσης πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, προωθεί άμεσα η Ευρωπαϊκή Ενωση. Τα μέτρα αυτά περιέχονται σε κείμενο της Κομισιόν COM 146 (2004) τελικό, προς το Συμβούλιο και θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής στις 25 Μάρτη στο Δουβλίνο.
Τα μέτρα αυτά καθορίζουν μια σειρά αντικίνητρα, για να εμποδιστεί η συνταξιοδότηση με τα σημερινά όρια, ανοίγουν το δρόμο ακόμα και για αύξηση των επίσημων ορίων και εισάγουν ένα νέο καθεστώς ημιαπασχόλησης και μερικής συνταξιοδότησης..!
Η ίδια η Κομισιόν στη συνθετική της Εκθεση προς το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2004 COM 29 (2004), έχει «ορίσει την παράταση του επαγγελματικού βίου ως έναν από τους τρεις τομείς προτεραιότητας, όπου απαιτείται ταχεία ανάληψη δράσης, για να υλοποιηθεί η Στρατηγική της Λισαβόνας».
Μάλιστα, με το παρόν κείμενο η Κομισιόν καθορίζει ότι και η λεγόμενη «κοινωνική Σύνοδος Κορυφής», που πραγματοποιείται την παραμονή του Εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2004, πρέπει να έχει τον ίδιο στόχο. «Η παράταση του επαγγελματικού βίου πρέπει να είναι βασικό στοιχείο της συνεργασίας αυτής και βασικό σημείο της συζήτησης». Και αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί, καθώς στην τριμερή κοινωνική Σύνοδο παίρνουν μέρος τα συνδικάτα. Δηλαδή, η ΣΕΣ σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η δική μας η ΓΣΕΕ, που εκπροσωπείται και συμμετέχει με τα μπούνια στη ΣΕΣ.
Ενα από τα μέτρα που ορίζει η Κομισιόν είναι η αποτροπή της πρόωρης συνταξιοδότησης. Οπου, βέβαια, πρόωρη συνταξιοδότηση θεωρείται ακόμα και η κανονική συνταξιοδότηση.
Συγκεκριμένα, υπογραμμίζει πως «κρίνεται σημαντικό να στραφεί η σχετική πολιτική προς την ενθάρρυνση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας ώστε να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό, ιδίως με την αναθεώρηση των κινήτρων για εργασία, καθώς και των κανόνων επιλεξιμότητας και πρόσβασης στη συνταξιοδότηση και σε άλλα συστήματα παροχών». Και τονίζεται ότι «είναι ουσιώδους σημασίας, προκειμένου να διατηρηθεί η προσφορά εργασίας και να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα».
«Μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα». Ιδού ποιο είναι το μοντέλο της εργασίας που ετοιμάζουν για τους ανθρώπους που πλησιάζουν ή είναι σε ηλικία συνταξιοδότησης.
Η Κομισιόν, επειδή προφανώς θεωρεί ότι το 1/3 των συνταξιούχων 55 - 64 ετών, που έχει συνταξιοδοτηθεί κανονικά, και το 20% με πρόωρη συνταξιοδότηση για λόγους ασθένειας ή αναπηρίας, είναι υψηλό, προωθεί την «αναθεώρηση των διατάξεων για την πρόωρη συνταξιοδότηση» και γενικότερα «την επανεξέταση των οικονομικών κινήτρων, καθώς και την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής σε άλλα συστήματα παροχών (όπως η μακροχρόνια ανεργία, η μακροχρόνια ασθένεια και η αναπηρία, που ενδέχεται να αποτελούν εναλλακτικές διόδους για την αποχώρηση από την αγορά εργασίας)...». Με απλά λόγια, η ΕΕ προτίθεται να περικόψει δικαιώματα και επιδόματα που αφορούν στη μακροχρόνια ανεργία, στη μακροχρόνια ασθένεια και την αναπηρία, ώστε αυτά να μη γίνονται «εναλλακτικές δίοδοι» προς τη συνταξιοδότηση.
Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν προτρέπει «να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση προγραμμάτων που προβλέπουν παροχές ανεργίας, ως εναλλακτική πορεία προς την πρόωρη συνταξιοδότηση για εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας». Δηλαδή, δίνει εντολή να καταργηθούν όλα εκείνα τα μέτρα προστασίας που πάρθηκαν για εργαζόμενους μεγάλης ηλικίας που έμειναν άνεργοι μετά από κλείσιμο επιχειρήσεων και την επιστροφή τους στην αγορά εργασίας με όρους απασχολησιμότητας.
Ενας δεύτερος τρόπος για να αναγκαστούν οι εργαζόμενοι να παραμείνουν στην εργασία είναι η εφαρμογή «ευέλικτων μορφών οργάνωσης της εργασίας». Εδώ σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η επέκταση της μερικής απασχόλησης. Γι' αυτό «η συνταξιοδότηση πρέπει να μετατραπεί από γεγονός σε διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας τα άτομα αποφασίζουν να μειώσουν σταδιακά τις ώρες απασχόλησής τους με την πάροδο του χρόνου. Η μερική συνταξιοδότηση είναι μια επιλογή που αξίζει περισσότερη προσοχή από αυτήν που συγκεντρώνει σήμερα».
Επί της ουσίας, προωθείται ένα νέο μοντέλο «απασχολήσιμου» και μισο-συνταξιούχου. Ο εργαζόμενος μετά τα 55, αλλά και τα 64 χρόνια του, θα βρίσκεται με το ένα πόδι στη σύνταξη και με το άλλο στην επιχείρηση.
Στην πράξη, θα είναι δεμένος στη δουλειά μέχρι να πεθάνει.
Τα επιτελεία της ΕΕ δεν κρύβουν λόγια και ομολογούν κυνικά: «Το μέλημα δεν είναι μόνον να εξασφαλιστεί η παραμονή στην εργασία μεγαλύτερου μεριδίου ατόμων που είναι σήμερα ηλικίας 55 - 64 ετών, αλλά και να ενισχυθεί η απασχολησιμότητα των ατόμων που διανύουν σήμερα την πέμπτη και έκτη δεκαετία της ζωής τους».
Και για να μη μείνει η παραμικρή αμφιβολία για τη Στρατηγική της Απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Κομισιόν, με το κείμενό της προς το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υπογραμμίζει: «Η επιστράτευση όλων των δυνατοτήτων των ατόμων κάθε ηλικίας καθ' όλη τη διάρκεια του βίου αποτελεί το επιστέγασμα της στρατηγικής της ΕΕ για τη γήρανση του εργατικού δυναμικού».
Να, λοιπόν, πώς λύνει το «πρόβλημα της γήρανσης» η ΕΕ. Καταργώντας το δικαίωμα στη σύνταξη, καταργώντας τους συνταξιούχους και το δικαίωμα στην ξεκούραση και στον ελεύθερο χρόνο για τους ηλικιωμένους. Μετατρέποντας τους συνταξιούχους σε διά βίου «απασχολήσιμους».
Τσακίζει την Κοινωνική Ασφάλιση
Ωσπου φτάσαμε στις μέρες μας και στην Εαρινή Σύνοδο Κορυφής το Μάρτη του 2012, όπου αποφασίστηκαν αυτά τα αντιδραστικά μέτρα που προωθούνται ολοταχώς τώρα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη», η «Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική Νομισματική Ενωση» αποτελεί το νέο αντιδραστικό στρατηγικό πλαίσιο της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και συνολικά της ΕΕ, με επαχθείς όρους για τους λαούς.
Η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής, με τον ψευδεπίγραφο τίτλο «ατζέντα για ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις» - COM (2012) 55 τελικό, Βρυξέλλες, 16 Φλεβάρη 2012 - έρχεται να δώσει συνέχεια στην αντίστοιχη Πράσινη Βίβλο, που είχε δώσει στη δημοσιότητα για «διαβούλευση» με κράτη - μέλη και «κοινωνικούς εταίρους» η Ε. Επιτροπή, στις 7 Ιουλίου του 2010, [COM (2010) 365]. Η Λευκή Βίβλος κωδικοποιεί τώρα το αποτέλεσμα αυτής της στημένης «διαβούλευσης», δεδομένου ότι οι απαντήσεις και τα συμπεράσματα που θα κατέληγε, όπως και κατέληξε, ήταν προδιαγεγραμμένα από την αρχή με τη συμπαιγνία της πλουτοκρατίας, της ΕΕ και της εργατικής αριστοκρατίας των ρεφορμιστών και οπορτουνιστών συνδικαλιστών. Εδώ πρέπει να τονιστεί, για ακόμη μία φορά, ο βρώμικος ρόλος της εργατικής αριστοκρατίας των ευρωπαϊκών συνδικάτων (ETUC, ΣΕΣ) και των ντόπιων εργοδοτικών και κυβερνητικών συνδικαλιστών (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ), που με τη συμμετοχή τους στον «κοινωνικό διάλογο» και τη «δημόσια διαβούλευση» - με προαποφασισμένο το αποτέλεσμα - δίνουν ψευτονομιμοποίηση σε ένα ακόμη έγκλημα ΕΕ - κεφαλαίου και αστικών κυβερνήσεων των κρατών - μελών: Το σφαγιασμό των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την πλήρη διάλυση των δημόσιων συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η Επιτροπή χρησιμοποιεί και πάλι το ψευτοεπιχείρημα της «γήρανσης του πληθυσμού» και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, χωρίς όμως να παρουσιάζει κανένα αξιόπιστο στατιστικό - επιστημονικό δεδομένο ή μελέτη. Ετσι, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής των εργατών, αποτέλεσμα της επιστημονικής προόδου και των υλικών μέσων διαβίωσης με τη σκληρή δουλειά της εργατικής τάξης, μετατρέπεται από το κεφάλαιο σε παράταση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης με δουλειά μέχρι το θάνατο. Πλάι στη «δημογραφική αλλαγή», η ΕΕ αξιοποιεί τώρα και την καπιταλιστική κρίση, επισείοντας τον τρομοκρατικό εκβιασμό για τη μη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων.
Τα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελούν, σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ, ζήτημα της αποκλειστικής αρμοδιότητας των κρατών - μελών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφήνοντας κατά μέρος τα προσχήματα, δηλώνει ότι οι οικονομίες και οι κοινωνίες των κρατών - μελών είναι αλληλένδετες, η επιτυχία ή αποτυχία των εθνικών συνταξιοδοτικών συστημάτων έχουν μεγάλες επιπτώσεις ιδιαίτερα στην ΟΝΕ και επομένως αποτελούν «θέμα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ».
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι συντάξεις αντιπροσωπεύουν πολύ μεγάλο και αυξανόμενο ποσοστό του ΑΕΠ (10% κατά μέσον όρο σήμερα, που κυμαίνεται από 6% στην Ιρλανδία έως 15% στην Ιταλία). Μέσα από τις κατευθυντήριες γραμμές της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, για την Ελλάδα έχει οριστεί το ποσοστό 12,8% του ΑΕΠ - σύμφωνα με στοιχεία του 2010 - να μειωθεί δραστικά στο 2,6%, το 2020, συμφωνία και στόχος της αντιλαϊκής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Ετσι, η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής δεν έχει το χαρακτήρα συστάσεων στα κράτη - μέλη, αλλά υποχρεωτικών στρατηγικών κατευθύνσεων για τις επόμενες δεκαετίες, που τα κράτη - μέλη είναι υποχρεωμένα να εφαρμόσουν. Συνιστούν στρατηγικές επιλογές των μονοπωλίων, ώστε να εντείνουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και να μειώσουν ακόμη περισσότερο την τιμή της εργατικής δύναμης.
Η Λευκή Βίβλος σημειώνει με ικανοποίηση τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στα συνταξιοδοτικά συστήματα των περισσότερων κρατών - μελών, αλλά το κεφάλαιο είναι αχόρταγο και απαιτεί ακόμη περισσότερα και σκληρότερα μέτρα. Βασική κατεύθυνση των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη πραγματοποιήσει οι αστικές κυβερνήσεις των κρατών - μελών είναι η «μετατόπιση από συστήματα καθορισμένων παροχών σε συστήματα καθορισμένων εισφορών», με άλλα λόγια το μόνο που γνωρίζουν οι εργαζόμενοι είναι οι εισφορές που δίνουν, χωρίς να γνωρίζουν τι ποσό σύνταξης θα πάρουν! Δεύτερο κοινό βασικό χαρακτηριστικό των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων στα κράτη - μέλη είναι η μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης, δηλαδή η μείωση του ύψους των συντάξεων.
Οι στρατηγικές κατευθύνσεις ΕΕ - κεφαλαίου - αστικών κυβερνήσεων
Α. Σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής:
Αύξηση δηλαδή του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Το κεφάλαιο όμως δε σταματάει απλά εδώ. Απαιτεί να συνδεθεί η αύξηση αυτή με το προσδόκιμο της ζωής.
Για την Ελλάδα, για παράδειγμα, με το αντιασφαλιστικό τερατούργημα της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ υπολογίζεται ότι το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης μετά το 2020, με τη σύνδεσή του με το προσδόκιμο ζωής, υπολογίζεται να πάει στα 69 χρόνια και 4 μήνες. Στο παραπάνω πλαίσιο, η Επιτροπή προτείνει και διάφορες εναλλακτικές ρυθμίσεις με το ίδιο αποτέλεσμα, ανάλογα με τα συμφέροντα των μονοπωλίων σε κάθε χώρα, όπως είναι: συνδυασμός μερικής απασχόλησης και μερικής σύνταξης.
Επιπλέον, απαιτεί να αυξηθούν τα έτη καταβολής εισφορών και παράλληλα να παρθούν μέτρα ώστε: ι) Να παραταθεί ο χρόνος εργασίας των εργατών μεγαλύτερης ηλικίας και ιι) να αυξηθεί το ποσοστό απασχόλησης γυναικών και νέων και να παραταθεί ο εργάσιμος βίος των γυναικών. Τι σημαίνουν αυτά; Η αστική τάξη δεν ενδιαφέρεται απλά να εξοικονομήσει - προς όφελος του κεφαλαίου - δαπάνες που μέχρι σήμερα επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό για συντάξεις. Θέλει να ταΐσει τον Μινώταυρο του κεφαλαίου με περισσότερη εκμετάλλευση. Οι εργάτες να δουλεύουν για το κεφάλαιο μέχρι τα βαθιά γεράματα, μέχρι το θάνατο, παράγοντας υπεραξία για τους καπιταλιστές. Νέες κατηγορίες εργατικής δύναμης πρέπει να πέσουν στα νύχια των καπιταλιστών, γυναίκες - κι αυτές εργαζόμενες μέχρι εξόντωσης - νέοι και νέες, ακόμη και ανήλικοι με τα «κόλπα» της μαθητείας και της κατάρτισης, φτηνότερο εργατικό δυναμικό.
Στην κατεύθυνση αυτή, η Επιτροπή θέλει να αξιοποιήσει τους ξεπουλημένους κυβερνητικούς - εργοδοτικούς συνδικαλιστές, ώστε με κοινωνικούς διαλόγους και «εκστρατείες ενημέρωσης» να πείσουν τους εργάτες να πεθαίνουν δουλεύοντας για την κερδοφορία των μονοπωλίων. Ταυτόχρονα, θα αξιοποιήσει την προπαγανδιστική εκστρατεία της ΕΕ για το έτος 2012 που έχει ανακηρύξει ως «έτος ενεργού γήρανσης» για τη χειραγώγηση της εργατικής τάξης, τον έλεγχο των λαϊκών αντιδράσεων.
Αναδεικνύοντας το αποκρουστικό και απάνθρωπο πρόσωπο του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος, η Επιτροπή προτείνει «επένδυση στην πρόληψη των ασθενειών και στην προώθηση της υγιούς γήρανσης ... και σε οικονομικά αποδοτικότερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης... για τη διατήρηση και τη μεγιστοποίηση ενός υγιούς και παραγωγικού εργατικού δυναμικού, ικανού να εξακολουθήσει να εργάζεται σε μεγαλύτερη ηλικία». Ακόμη και οι λέξεις χάνουν το νόημά τους. Η μόνη αξία που έχει για την ΕΕ και την πλουτοκρατία η ανθρώπινη ζωή και υγεία είναι για να παράγει κέρδη για το κεφάλαιο. Οι άνθρωποι πρέπει να μένουν υγιείς - με τα πιο φτηνά μέσα («οικονομικά αποδοτικότερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης») - για να αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης, όσο γίνεται περισσότερα χρόνια πριν πεθάνουν. Αυτό είναι το στυγνό πρόσωπο της απέραντης καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
Β. Περιορισμός της πρόωρης συνταξιοδότησης
Ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων πρόωρης συνταξιοδότησης τόσο σε γενικό επίπεδο, για όλους τους εργαζόμενους, όσο και σχετικά με ορισμένα επαγγέλματα, όπως τα βαρέα και ανθυγιεινά. Και εδώ οι απαιτήσεις του κεφαλαίου είναι διπλές: Αύξηση των ορίων ηλικίας για πρόωρη συνταξιοδότηση και ταυτόχρονα αύξηση των ετών ασφαλιστικών εισφορών, με ταυτόχρονη αυστηροποίηση των κριτηρίων συνταξιοδότησης, γεγονός που θα σημάνει νέο πετσόκομμα των αναπηρικών συντάξεων.
Εδώ εντάσσεται και η εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών, την οποία η Επιτροπή απαιτεί να επιταχυνθεί και να γενικευτεί σε όλα τα κράτη - μέλη. Ηδη, 18 κράτη - μέλη με την εθνική νομοθεσία τους εξομοιώνουν τα όρια μέχρι το 2020, 5 κράτη - μέλη το προβλέπουν για αργότερα και 4 κράτη - μέλη δεν έχουν νομοθετική πρόβλεψη. Απαίτηση της ΕΕ είναι η «εξομοίωση να υλοποιηθεί χωρίς καθυστέρηση».
Γ. Ανάπτυξη - επέκταση των ιδιωτικών συστημάτων Ασφάλισης ή όπως αναφέρονται στην ευρωενωσιακή ορολογία «Ιδρύματα Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών (ΙΕΣΠ)».
Επέλαση του κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης και χρηματοπιστωτικών προϊόντων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με αυτήν, ώστε να ανοιχτεί ένας ακόμη χρυσοφόρος τομέας για τους μονοπωλιακούς ομίλους. Το έδαφος καλλιεργείται με την κατεδάφιση των δημόσιων συστημάτων συνταξιοδότησης και τη μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών σε ύψος τέτοιο που θα καθιστούν υποχρεωτική την προσφυγή των εργαζομένων στην ιδιωτική Ασφάλιση. Για να διευκολύνει ακόμη περισσότερο την κίνηση του κεφαλαίου στον κλάδο αυτό, η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει οδηγία για τη διασυνοριακή κίνηση τέτοιων κεφαλαίων στα κράτη - μέλη της ΕΕ.
Οι παραπάνω στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου που προωθεί η ευρωενωσιακή λυκοσυμμαχία δεν είναι καινούργιες. Περιέχονται στους στόχους των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που προωθεί η αντιλαϊκή στρατηγική της ΕΕ «Ευρώπη 2020», στις κατευθυντήριες γραμμές οικονομικού συντονισμού και απασχόλησης που καθόρισε η Επιτροπή και ενέκρινε το Συμβούλιο της ΕΕ από το 2010 και περιλαμβάνονται επίσης στις συστάσεις της Επιτροπής στα κράτη - μέλη μέσα από τις Ετήσιες Ερευνες Ανάπτυξης των ετών 2011 και 2012, που αποτελούν μέρος της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Πρέπει να τονιστεί ότι η Ελλάδα αναφέρεται από την Επιτροπή, μαζί με την Γαλλία (και τις Τσεχία, Ισπανία, Ιταλία) ως παράδειγμα συμμόρφωσης με τις στρατηγικές κατευθύνσεις του κεφαλαίου.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η ρητή δήλωση της Επιτροπής ότι «η πρόοδος που σημειώνουν τα κράτη - μέλη» στη σφαγή των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και συστημάτων θα παρακολουθείται από την Επιτροπή με «δείκτες συγκριτικής αξιολόγησης στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ευρώπη 2020» και στα πλαίσια της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι στρατηγικές αντιασφαλιστικές αναδιαρθρώσεις που έχει ανάγκη το κεφάλαιο για να αυξήσει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης θα καθοδηγούνται από την ΕΕ και θα εφαρμόζονται από τις αστικές κυβερνήσεις σε κάθε κράτος - μέλος, με ενιαίο τρόπο και σιδερένια υλοποίηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου