Η «Ανατολική Εταιρική Σχέση» και η Ουκρανία

Η «Ανατολική Εταιρική Σχέση» και η Ουκρανία

H ανοιχτή ιμπεριαλιστική επέμβαση της ΕΕ, μαζί με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, στην Ουκρανία, εν μέσω σφοδρής αντιπαράθεσης με την καπιταλιστική Ρωσία, δεν αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία». Αποτελεί στρατηγικό σχεδιασμό των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και της διακρατικής συμμαχίας τους, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που χρονολογείται από την εποχή της επικράτησης της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης. Οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες μπήκαν αμέσως στο ιμπεριαλιστικό στόχαστρο της ΕΕ και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και ανερχόμενων καπιταλιστικών χωρών, εξαιτίας των πλουτοπαραγωγικών (ιδίως ενεργειακών) πηγών που διαθέτουν, των αναπτυγμένων βιομηχανικών υποδομών τους (έργο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ) και του γεωστρατηγικού τους ρόλου, σε μια περιοχή που ξεκινάει από τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ και εκτείνεται στην Κεντρική Ασία. Η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα της ΕΕ ενισχύθηκε και απέκτησε ακόμη πιο αντιδραστικά και επικίνδυνα για τους λαούς χαρακτηριστικά με την ιδρυτική της συνθήκη, τη Συνθήκη του Μαάστριχτ, το 1992, και τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το μετονομασμένο ευρωσύνταγμα. Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και ο στρατιωτικός βραχίονάς της, η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας (ΚΠΑΑ) αποτελούν τα μέσα για το σχεδιασμό και την πραγματοποίηση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων της ΕΕ, σε στενή συνεργασία και διασύνδεση με το ΝΑΤΟ, σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Η συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) της ΕΕ, που θεσμοθετήθηκε με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, εφοδίασε την ευρωένωση με δική της αυτοτελή πολιτικο-διπλωματική υπηρεσία, ανεξάρτητη από τις αντίστοιχες των κρατών - μελών της, αυξάνοντας τις δυνατότητες άμεσης παρέμβασης της ΕΕ σε όλες τις χώρες. Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποτελεί το σχήμα της ΚΕΠΠΑ-ΚΠΑΑ για την επέμβασή της στις χώρες της άμεσης και ευρύτερης γειτονιάς της. Το πρώτο τμήμα της ΕΠΓ αποτέλεσε το Νότιο σκέλος, που στοχεύει στις χώρες της ΝΑ Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Το 2009 η ΕΕ στο πλαίσιο της ΕΠΓ συγκροτεί την «Ανατολική Εταιρική Σχέση» (ΑΕΣ), το όχημα για τη διείσδυση της ΕΕ στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες της Ανατολικής Ευρώπης και του Καυκάσου (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Γεωργία, Μολδαβία και Ουκρανία), με πρωτοβουλία της Πολωνίας και της Σουηδίας. Διείσδυση, που σχεδιάζεται σε βάρος των ανάλογων σχεδίων που εκπονούν τα ρωσικά μονοπώλια και η αστική Ρωσία.

Η «Ανατολική Εταιρική Σχέση»

Η 1η Σύνοδος Κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης συνήλθε στην Πράγα, στις 7.5.2009. Υιοθετήθηκε Κοινή Δήλωση, με βάση την οποία στόχος της ΑΕΣ είναι η «πολιτική συνεργασία και η σταδιακή οικονομική ενσωμάτωση των έξι εταίρων, μέσω της προώθησης πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων».
Η 2η Σύνοδος Κορυφής της ΑΕΣ πραγματοποιήθηκε στις 29.9.2011 στη Βαρσοβία, όπου αποφασίστηκαν η συμμετοχή των «εταίρων» σε ευρωπαϊκά προγράμματα και υπηρεσίες, η ίδρυση και λειτουργία Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης (EURONEST), το Επιχειρηματικό Forum και η Συμφωνία Ενεργειακής Κοινότητας (Energy Community Treaty). Ακανθώδες παρέμεινε το ζήτημα της Λευκορωσίας, στα εσωτερικά της οποίας σταθερά επιδιώκει να παρέμβει η ΕΕ, με τις ευρωενωσιακές απειλές, πιέσεις και εκβιασμούς να μη φέρνουν τα επιθυμητά για τους ιμπεριαλιστές αποτελέσματα.
Η 3η Σύνοδος διεξήχθη στις 28-29.11.2013, στο Βίλνιους της Λιθουανίας, η οποία, παρά την υπογραφή Συμφωνιών Σύνδεσης και Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου με τη Γεωργία και τη Μολδαβία, σημαδεύτηκε από την άρνηση της Ουκρανίας και της Αρμενίας να υπογράψουν αντίστοιχες συμφωνίες, λόγω της συμμετοχής της Αρμενίας στην Τελωνειακή Ενωση (ΤΕ) Ρωσίας, Λευκορωσίας, Καζαχστάν, αλλά και της πρόσκλησης που απηύθυνε η Ρωσία στην Ουκρανία να μπει στην ΤΕ, κάτι που δίχασε την ουκρανική αστική τάξη. Δύο είναι τα οχήματα για τη διείσδυση των ευρωενωσιακών μονοπωλιακών ομίλων και τη στερέωση πολιτικής επιρροής της ΕΕ στην Ουκρανία και τις υπόλοιπες χώρες:

Οπως προκύπτει από τον παραπάνω πίνακα η ΕΕ έχει στενούς οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία , η οποία έχει το 40% περίπου των αποθεματικών της σε ευρώ. Η ΕΕ κατατάσσεται ως υπ' αριθμόν 1 εμπορικός εταίρος της Ρωσίας αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 41% του συνόλου των συναλλαγών

α) Οι Συμφωνίες Σύνδεσης και οι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με αυτές Περιεκτικές και Προωθημένες Συμφωνίες Ελευθέρου Εμπορίου (DCFTAs), που απελευθερώνουν τις αγορές των χωρών αυτών και δίνουν ανεμπόδιστη πρόσβαση στα μονοπώλια των χωρών της ΕΕ. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως η Ρωσία διευκρίνισε πως η υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης της Ουκρανίας με την ΕΕ θα οδηγήσει στην άρση του ειδικού τελωνειακού καθεστώτος που απολαμβάνουν στη Ρωσία τα ουκρανικά προϊόντα, για λόγους προστασίας της ρωσικής αγοράς από τα ευρω-αμερικανικά προϊόντα που θα κατακλύσουν την Ουκρανία.
β) Ο Οδικός Χάρτης για την Ανατολική Εταιρική Σχέση, που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΥΕΔ στις 15.2.2012 και περιλαμβάνει τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις που πρέπει να προωθήσουν οι χώρες αυτές, ώστε να προσαρμοστούν οι αγορές και η οικονομία τους στις επιδιώξεις του μονοπωλιακού κεφαλαίου της ΕΕ, καθώς και τον τρόπο ελέγχου από την ΕΕ της συμμόρφωσής τους.
Σημαντικά εργαλεία για την ανοιχτή ιμπεριαλιστική επέμβαση της ΕΕ στην Ουκρανία και τις άλλες χώρες αποτελούν τα διάφορα «Χρηματοδοτικά Μέσα» της ΚΕΠΠΑ-ΚΠΑΑ (Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας, Μέσο για την Ανάπτυξη κ.λπ.) και ιδίως το «Χρηματοδοτικό Μέσο για την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου». Χαρακτηριστικά στοιχεία του Ταμείου αυτού είναι η «ανεξαρτησία δράσης του», δηλαδή η χρησιμοποίησή του ανεξάρτητα από τη συναίνεση των κυβερνήσεων των τρίτων χωρών για τις οποίες προορίζεται. Θέτει στόχους του την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων «εκεί που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο», την αλληλεγγύη «σε θύματα καταπίεσης» και «αγωνιστές της ελευθερίας», την «ενίσχυση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών» και την «προαγωγή της δημοκρατικής μεταρρύθμισης» σε όλες τις χώρες του κόσμου. Πεδίο εφαρμογής του είναι η χρηματοδότηση της «κοινωνίας των πολιτών», «υπερασπιστών των δικαιωμάτων του ανθρώπου», δηλαδή σ' εκείνες τις ποικιλώνυμες ΜΚΟ, οργανώσεις, πολιτικές ομάδες, σε «υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (φασιστικές - ναζιστικές οργανώσεις σύμμαχοι της Χρυσής Αυγής, όπως ο «Δεξιός Τομέας» ή το κόμμα Σβόμποντα), που αποτελούν το «μακρύ χέρι» των ευρωατλαντικών ιμπεριαλιστών, ώστε να στηρίζει τη δράση τους για... «δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», δηλαδή για ανατροπή κυβερνήσεων και αντικατάστασή τους από «φίλους» της ΕΕ. Στις μορφές χρηματοδότησης των οργανώσεων αυτών περιλαμβάνονται ακόμη και «μέτρα κατάρτισης και εκπαίδευσης για εταίρους από την κοινωνία των πολιτών», με άλλα λόγια η εκπαίδευση πολιτικού προσωπικού υποτακτικού στους ιμπεριαλιστές και τις επιδιώξεις τους. Λειτουργεί με βάση ολοκληρωμένο σχέδιο που καθορίζεται από πριν με βάση έγγραφα στρατηγικής και ετήσια προγράμματα δράσης, σε συνεννόηση, για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων του, με την «κοινωνία των πολιτών». Οι δραστηριότητες που χρηματοδοτεί συγχρηματοδοτούνται και από τρίτες χώρες «χορηγούς» (!), αλλά και από «εταιρείες, επιχειρήσεις και άλλες ιδιωτικές οργανώσεις και επιχειρήσεις». Ο προϋπολογισμός του για το 2007-2013 ανήλθε σε 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ! Από αυτό το ευρωενωσιακό Ταμείο χρηματοδοτήθηκαν οι διάφορες «πολύχρωμες επαναστάσεις», η «πορτοκαλί επανάσταση» στην Ουκρανία, που έφερε στην κυβέρνηση την δισεκατομμυριούχο από τη λεηλασία του λαού Γ. Τιμοσένκο. Αυτό το Ταμείο χρηματοδότησε και τώρα τις αντιδραστικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης της Ουκρανίας, τις ναζιστικές ομάδες, τους εγκληματίες απογόνους των Ες-Ες, που συμμετέχουν σήμερα στην κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Το ΚΚΕ έγκαιρα, από την αρχή, το 2006, είχε αποκαλύψει το ρόλο και το σκοπό αυτού του Ταμείου της ΕΕ. Η ψηφοφορία όμως στο Ευρωκοινοβούλιο για τη σύσταση και τον κανονισμό αυτού του Ταμείου ανέδειξε τον επικίνδυνο ρόλο των αστικών και οπορτουνιστικών κομμάτων. Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και τα κόμματα του ΚΕΑ υπερψήφισαν τη σύσταση και τον κανονισμό του Ταμείου αυτού, αναγορεύοντας, κάτω από το μανδύα του αστικού κοινοβουλευτισμού, την ΕΕ ως υπερασπιστή των λαϊκών ελευθεριών, αποδεικνύοντας ακόμη μια φορά ότι αποτελούν αντικειμενικά «ουρά» και στήριγμα των επιδιώξεων της αστικής τάξης, της επιθετικότητας των μονοπωλίων και της ΕΕ.

Πεδίο οξυμένης διαπάλης

Η Ανατολική Εταιρική Σχέση αποτέλεσε από την αρχή πεδίο έντονων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο εσωτερικό της ΕΕ, κυρίως ανάμεσα στα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη, με το σχηματισμό αξόνων και αντιαξόνων. Η Γερμανία, αξιοποιώντας και τις Βαλτικές χώρες, επιδιώκει πρωταγωνιστικό ρόλο και έχει διαφορετική προσέγγιση στις σχέσεις της ίδιας, αλλά και συνολικά της ΕΕ με τη Ρωσία, ιδίως εξαιτίας της ενεργειακής εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Στον αντίποδα, ρόλο διεκδικεί η Πολωνία, για λογαριασμό του αμερικανοβρετανικού άξονα, σε στενή διασύνδεση με το ΝΑΤΟ και τις επιδιώξεις ένταξης χωρών της περιοχής στην εγκληματική συμμαχία. Δεν είναι τυχαίος άλλωστε ο ενεργός ρόλος του Πολωνού ΥΠΕΞ τόσο στη συμφωνία της 21 Φλεβάρη ανάμεσα στον Γιανουκόβιτς και την αντιπολίτευση, όσο και στην πρωτοβουλία για κατεπείγουσες διαβουλεύσεις του ΝΑΤΟ, με την επίκληση του άρθρου 4 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (απειλή επίθεσης κατά κράτους - μέλους του ΝΑΤΟ). Χώρο, τέλος, διεκδικούν και η Γαλλία και η Σουηδία, που φαίνεται να χάνουν έδαφος στις εξελίξεις.
Η χρηματοδότηση της Ουκρανίας από την ΕΕ με 11 δισ. ευρώ - σύμφωνα με τον πίνακα κατανομής της, που περιλαμβάνεται στην Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (5 Μάρτη 2014) - επικεντρώνεται στην ενίσχυση - σταθεροποίηση της αστικής τάξης που βρίσκεται στους κυβερνητικούς θώκους της Ουκρανίας και στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μονοπωλίων για τη δημιουργία Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών ΕΕ - Ουκρανίας και τον εκσυγχρονισμό του Ουκρανικού Συστήματος Μεταφοράς αερίου.
Στην κεκλεισμένων των θυρών ενημέρωση της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (AFET) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Ουκρανία από στέλεχος της ΕΥΕΔ, στις 3 Μάρτη 2014, το πολιτικό προσωπικό των μονοπωλίων με πολεμικές κραυγές ζήτησε την άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ και της Τουρκίας, φωνάζοντας: «Κλείστε τα Δαρδανέλια για το ρωσικό στόλο», «η Τουρκία να προστατέψει τους συγγενείς της Τατάρους στην Κριμαία», «η Κίνα δεν είναι ξεκάθαρη με τη στάση της...».
Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες στις 6 Μάρτη 2014 υιοθέτησε πλήρως τη στρατηγική των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, επικαιροποιώντας ταυτόχρονα τις διεκδικήσεις των ευρωενωσιακών μονοπωλίων - όπως περιλαμβάνεται και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ σχετικά με την Ουκρανία στις 3 Μάρτη 2013 - «για μια Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ - Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης και μιας σε βάθος Ολοκληρωμένης Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών», σημειώνοντας ότι «η συμφωνία δεν αποτελεί τον τελικό στόχο στη συνεργασία ΕΕ - Ουκρανίας», που σηματοδοτεί την ένταση της επιθετικότητας των ιμπεριαλιστών ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ για τη διείσδυση των μονοπωλίων σε νέες αγορές.
Οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ με τις χώρες που συγκροτούν την Ευρωασιατική Συνεργασία - καπιταλιστική ένωση - Ρωσίας, Καζαχστάν Λευκορωσίας περνούν σε νέο επίπεδο, όξυνσης των ανταγωνισμών, για τον έλεγχο της Ενέργειας και των δρόμων μεταφοράς της, την εκμετάλλευση των λαών στην ευρύτερη περιοχή.

Οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και η σημερινή συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, εκφράζοντας τις επιδιώξεις της ελληνικής αστικής τάξης, συμμετείχαν ενεργά στην ιμπεριαλιστική στρατηγική και τις επεμβάσεις της ΕΕ, επιδιώκοντας κομμάτι από τη λεία της αρπαγής και της εκμετάλλευσης των λαών τους. Η έντονη ανάμειξη και κινητικότητα του Ελληνα ΥΠΕΞ, Ε. Βενιζέλου, αξιοποιώντας την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, δείχνει ότι η ντόπια πλουτοκρατία είναι αποφασισμένη να επιδιώξει μεγαλύτερη εμπλοκή της συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ με τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟικούς συμμάχους τους στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στην Ουκρανία, αυξάνοντας τους κινδύνους για τους λαούς της ευρύτερης περιοχής.

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία αποδεικνύουν ξεκάθαρα πόσο μεγάλα είναι τα ψέματα των απολογητών της ΕΕ, των κομμάτων του κεφαλαίου και του ευρωμονόδρομου, ότι η ΕΕ αποτελεί «παράγοντα σταθερότητας» και «εγγυητή της ειρήνης». Εκθέτουν ανεπανόρθωτα τον ΣΥΡΙΖΑ που εξωραΐζει την ιμπεριαλιστική αυτή συμμαχία, εγκλωβίζει λαϊκές συνειδήσεις στον ευρωμονόδρομο.
Ο λαός μας πρέπει να εκφράσει την αλληλεγγύη του στον εργαζόμενο λαό και τους κομμουνιστές της Ουκρανίας. Να εναντιωθεί στην ιμπεριαλιστική επέμβαση ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, στη διαμάχη τους με την ιμπεριαλιστική Ρωσία, που οδηγούν στο αιματοκύλισμα του ουκρανικού λαού για τα συμφέροντα των μονοπωλίων που εκπροσωπούν. Να απαιτήσει να μην έχει η χώρα μας καμία εμπλοκή στο νέο αυτό έγκλημα της ΕΕ και των άλλων ιμπεριαλιστών. Να συμπαραταχθεί και να ενισχύσει το ΚΚΕ για το δυνάμωμα της Λαϊκής Συμμαχίας, που μπορεί να λυτρώσει το λαό από τα δεσμά της ΕΕ, να ανοίξει το δρόμο για τη λαϊκή ευημερία με εργατική - λαϊκή εξουσία και οικονομία.

Του Γιώργου ΤΟΥΣΣΑ*
*Ο Γιώργος Τούσσας είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ευρωβουλευτής του Κόμματος