ΟΥΚΡΑΝΙΑ Συμβιβασμός στο ενδοϊμπεριαλιστικό παζάρι

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Συμβιβασμός στο ενδοϊμπεριαλιστικό παζάρι

• Η προκαταρκτική συμφωνία της Γενεύης ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ, Ουκρανία και καπιταλιστική Ρωσία δεν μπορεί να αναιρέσει τις αντιθέσεις στην περιοχή
• Οι κινητοποιήσεις του λαού της ανατολικής Ουκρανίας έβαλαν εμπόδια στην «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση της κυβέρνησης του Κιέβου

Από το παζάρι στη Γενεύη. Σε πρώτο πλάνο ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ

Βαλτωμένη φαίνεται ότι είναι η λεγόμενη αντιτρομοκρατική επιχείρηση στην ανατολική Ουκρανία, που ξεκίνησε η νέα εξουσία των φιλοϊμπεριαλιστικών, εθνικιστικών και φασιστικών δυνάμεων στις αρχές της βδομάδας, με άρματα μάχης, στρατό, αλλά και όπως φαίνεται με ενεργή τη συμμετοχή μισθοφόρων τύπου «Μπλακγουότερ». Δεν ήταν άλλωστε τυχαία η παρουσία του αρχηγού της CIA στο Κίεβο το περασμένο Σαββατοκύριακο. Συναντά μεγάλη λαϊκή αντίδραση. Ρωσόφωνοι πολίτες όλων των ηλικιών και πολιτοφυλακές που έχουν συγκροτήσει σταματάνε φάλαγγες αρμάτων και στρατιώτες, που είτε αρνούνται να χρησιμοποιήσουν τα όπλα τους είτε και μερικές εκατοντάδες περνάνε με το μέρος των αντικυβερνητικών διαδηλωτών που έχουν καταλάβει δημόσια κτίρια στο Ντονέτσκ, στο Σλαβιάνσκ, στο Λουχάνσκ, στη Μαριούπολη, αλλά και στο νότο στην Οδησσό.

Πρώτοι νεκροί αλλά και δυστοκία στο στρατό

Από την εμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων σκοτώθηκαν 6 ρωσόφωνοι πολιτοφύλακες και υπάρχουν αρκετοί τραυματίες σε Κραματόρσκ (κατά την κατάληψη αεροδρομίου από δυνάμεις που έστειλε η κυβέρνηση του Κιέβου) και στη Μαριούπολη την Τετάρτη το βράδυ σε συμπλοκή στη βάση της Εθνοφρουράς, σε συμπλοκή που δημιουργήθηκε κάτω από συγκεχυμένες συνθήκες και με υπόνοιες από αυτόπτες μάρτυρες ότι έδρασαν και προβοκατόρικα στοιχεία που θέλησαν να προκαλέσουν θύματα.
Σε αυτό το κλίμα, της αποτυχημένης εν γένει στρατιωτικής επιχείρησης που ακόμα και η εφημερίδα «Κίεβ Ποστ», η οποία στηρίζει τη νέα εξουσία, χαρακτήρισε «εξευτελισμό» (με αφορμή τις αυτομολήσεις μονάδων ή την παράδοση 6 αρμάτων με πολιτοφύλακες) έγινε την Πέμπτη στη Γενεύη, η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρωσίας, Ουκρανίας και ΕΕ. Οι δυνάμεις αυτές, που αποτελούν τις πλευρές της εξελισσόμενης ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης που γίνεται στην Ουκρανία, από τη μια, οι ευρωατλαντικοί ιμπεριαλιστές και, από την άλλη, η καπιταλιστική Ρωσία, επιχείρησαν, και τουλάχιστον στα χαρτιά φαίνεται να πέτυχαν, έναν προσωρινό συμβιβασμό για τη λεγόμενη «αποκλιμάκωση της έντασης». Και λέμε στα χαρτιά, γιατί όταν συγκρούονται ισχυρά μονοπωλιακά συμφέροντα για τον ενεργειακό πλούτο και τους δρόμους μεταφοράς του και για σφαίρες επιρροής όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Αυτό έχει φανεί πολλές φορές στην Ιστορία και πρόσφατα στην Ουκρανία η συμφωνία της 21η Φλεβάρη, ανάμεσα στην πρώην αστική κυβέρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς και την τότε αντιπολίτευση (τις δυνάμεις της σημερινής εξουσίας) με την παρουσία μάλιστα εκπροσώπων τριών χωρών της ΕΕ, των ΥΠΕΞ Γερμανίας, Γαλλίας και Πολωνίας, ανατράπηκε και ακολούθησαν οι ραγδαίες εξελίξεις, που περιλαμβάνουν την ανάδειξη στην εξουσία και τους κρατικούς μηχανισμούς των εθνικιστών και νεοναζί του «Δεξιού Τομέα», την τρομοκράτηση των ρωσόφωνων πληθυσμών, την ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία, τις λαϊκές αντιδράσεις στην ανατολική Ουκρανία, τη στρατιωτική επέμβαση κατά του λαού.
Τα όσα λοιπόν συμφωνήθηκαν από τους υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, της επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Κάθριν Αστον και του λεγόμενου υπουργού Εξωτερικών της νέας κυβέρνησης του Κιέβου Αντρίι Ντεστίστσια, που εμφανίστηκαν ως «οδικός χάρτης για την αποκλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία», επιδέχονται πολλών ερμηνειών, για να είναι ικανοποιημένοι όλοι αλλά και δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν με δεδομένη τη σημερινή πολωμένη πραγματικότητα.

Οι εστίες νέας όξυνσης των αντιθέσεων είναι παρούσες

Ο Ρώσος υπουργός χαρακτηριστικά ζήτησε με το διάλογο, στην Ουκρανία να εξασφαλιστούν περισσότερες εξουσίες για τις ανατολικές περιοχές, καθώς και ισχυρότερο ρόλο της ρωσικής γλώσσας. Ταυτόχρονα, κομβικό ζήτημα για τη Ρωσία και τα συμφέροντά της είναι η Ουκρανία να παραμείνει «ουδέτερη» και να μην ενταχθεί σε καμία στρατιωτική συμμαχία. Φυσικά, αυτή η θέση αντιβαίνει στις προσπάθειες του ΝΑΤΟ που προχωρά τη διεύρυνσή του προς ανατολάς, ώστε να δυσκολεύει τη διείσδυση τόσο της Ρωσίας όσο και της ανερχόμενης Κίνας. Το ίδιο ισχύει και για την ΕΕ, η σύνδεση με την οποία και η υπαναχώρηση που έκανε η κυβέρνηση του Γιανουκόβιτς ήταν η αφορμή, για να κλιμακωθεί η ενδοαστική κόντρα ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου με διαφορετικό προσανατολισμό και η απροκάλυπτη ιμπεριαλιστική επέμβαση ΕΕ και ΗΠΑ. Ο Λαβρόφ, εξάλλου, σε δηλώσεις του, απαντώντας στο ζήτημα για την παρουσία των ρωσικών στρατευμάτων στις περιοχές κοντά στα ουκρανικά σύνορα είπε με νόημα «δεν επιθυμούμε να εισέλθουν οι στρατιωτικές μας δυνάμεις στην Ουκρανία, όπου ζει το αδελφό έθνος». Το ίδιο πνεύμα εξέφρασε και ο Ρώσος Πρόεδρος στη λεγόμενη ετήσια συνάντηση για ερωταπαντήσεις, που είπε «υπενθυμίζω ότι το Ρωσικό Κοινοβούλιο έχει δώσει στον πρόεδρο την έγκριση για χρήση στρατιωτικής βίας στην Ουκρανία και ελπίζω ειλικρινά ότι δε θα χρειαστεί να κάνουμε χρήση αυτού του δικαιώματος».
Από τη δική του πλευρά και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ «κράτησε μικρό καλάθι» και παραδέχτηκε ότι Ουκρανία και Ρωσία «έχουν πραγματικές διαφορές, κάποιες από αυτές σημαντικές» και δήλωσε: «Εάν δε δούμε πρόοδο, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να επιβάλουμε μεγαλύτερες κυρώσεις στη Ρωσία».
Σε ερώτηση εάν συζητήθηκε το θέμα της απόσυρσης των ρωσικών στρατευμάτων από τα ουκρανικά σύνορα, ο Κέρι δήλωσε ότι η Μόσχα ξεκαθάρισε ότι σε βάθος χρόνου, «εάν η κατάσταση αποκλιμακωθεί, εάν εκπροσωπηθούν τα συμφέροντα των πολιτών, εάν συνεχιστεί η συνταγματική διαδικασία και οριστεί η νέα κυβέρνηση», θα σεβαστεί το αίτημα για απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων. Από αυτά τα «εάν» που βέβαια μπορούν να διατυπωθούν και προς τις δύο πλευρές, φαίνεται το πόσο εύθραυστος είναι ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε.

Προειδοποιήσεις με νόημα από τη ρωσική αστική τάξη

Ιδιαίτερη σημασία σε αυτό το «παζλ» του ανταγωνισμού έχουν και ορισμένες απαντήσεις που έδωσε ο Βλ. Πούτιν σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα. Απαντώντας σχετικά με τη διαδικασία ενσωμάτωσης της Κριμαίας, σημείωσε ότι δεν ήταν σχεδιασμένη από καιρό και είπε πως η ρωσική κυβέρνηση «διαχειρίστηκε επαγγελματικά» τις εξελίξεις στη χερσόνησο. Για το θέμα της Υπερδνειστερίας (περιοχή της Μολδαβίας που αποσχίστηκε λίγο μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και όπου πλειοψηφεί το ρωσικό στοιχείο που εκφράζει τη διάθεση για ένωση με τη Ρωσική Ομοσπονδία, παρότι δε συνορεύει άμεσα με αυτήν αφού μεσολαβεί η Ουκρανία), χρησιμοποίησε το γενικόλογο ...επιχείρημα ότι «οι λαοί πρέπει να μπορούν να καθορίζουν μόνοι τους τη μοίρα τους».
Ταυτόχρονα, τόνισε ότι η Ρωσία δε θέλει να «δηλητηριαστούν» οι σχέσεις της με την ΕΕ, ούτε με τις ΗΠΑ, αλλά υπογράμμισε ότι και αυτοί πρέπει να «σεβαστούν τα συμφέροντα των άλλων, να σεβαστούν το διεθνές δίκαιο».
Για το φυσικό αέριο, την Ενέργεια εν γένει, που είναι και το «ψητό», προειδοποίησε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, καλύπτουν περίπου το 35% των αναγκών τους με αέριο από τη Ρωσία, ενώ και η Ουκρανία πρέπει να αποπληρώσει το χρέος της.

«Παιχνίδι με τη φωτιά»

Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν αυτό που το ΚΚΕ σημείωνε, για άλλη μια φορά, με ανακοίνωσή του την Τετάρτη: «Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, που δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να στηρίξουν ακόμη και τις φασιστικές δυνάμεις, που συμμετέχουν στην κυβέρνηση του Κιέβου, για να προωθήσουν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα, φαίνεται πλέον να επενδύουν στην παραπέρα όξυνση και αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Στην πραγματικότητα "παίζουν με τη φωτιά" ενός πιο γενικευμένου πολέμου, που θα διεξαχθεί όχι μόνο με διπλωματικά, πολιτικά και οικονομικά μέσα, αλλά και με στρατιωτικά. Θέτουν έτσι την ευρύτερη περιοχή μας και τους λαούς μπροστά στον κίνδυνο ανυπολόγιστων καταστροφών και θυμάτων.
Αποδεικνύεται πως το ΝΑΤΟ δεν αποτελεί εγγύηση για την ειρήνη και την ασφάλεια, όπως ισχυρίζεται ο πρωθυπουργός, Αντ. Σαμαράς, με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία, αλλά παράγοντα πολέμου κι ανασφάλειας για τους λαούς. Οσο πιο γρήγορα ο ελληνικός και οι άλλοι λαοί αποδεσμευτούν από όλους τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, τόσο το καλύτερο».

Ποια είναι τα βασικά σημεία της συμφωνίας

Τα κύρια σημεία είναι τα εξής:
1. Αφοπλισμός όλων των παράνομων ένοπλων ομάδων. Χαρακτηριστικά, ο Ρώσος ΥΠΕΞ διευκρίνισε ότι περιλαμβάνονται όλες οι περιοχές της χώρας και άρα και η παραστρατιωτική ναζιστική οργάνωση του «Δεξιού Τομέα». Φυσικά, από τη συμφωνία στα χαρτιά έως την εφαρμογή υπάρχει μεγάλη απόσταση, αφού οι συγκεκριμένοι αντικομμουνιστές εγκληματίες είναι πάντα στη «φαρέτρα» της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού.
2. Οι καταληψίες διαδηλωτές πρέπει να φύγουν από όλα τα κτίρια που έχουν καταληφθεί, όπως και από πλατείες και δρόμους. Και αυτό το μέτρο ισχύει για όλη τη χώρα και μένει να φανεί αν θα προχωρήσει στην πράξη.
3. Οι αρχές της Ουκρανίας θα παράσχουν αμνηστία σε διαδηλωτές και καταληψίες, με εξαίρεση εκείνους που κατηγορούνται για σημαντικά αδικήματα. Φυσικά, μένει να φανεί πόσο στο μέτρο αυτό θα συμπεριληφθούν και οι δολοφόνοι ελεύθεροι σκοπευτές που εκτελούσαν διαδηλωτές και αστυνομικούς κατά τη διάρκεια των πρώτων διαδηλώσεων κατά του Γιανουκόβιτς. Οπως και εκπρόσωποι ιμπεριαλιστών έχουν αποκαλύψει σε τηλεφωνικές συνομιλίες που υπεκλάπησαν ήταν άνθρωποι της τότε λεγόμενης αντιπολίτευσης.
4. Συμφωνήθηκε εκπρόσωποι του λεγόμενου Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE), που βρίσκονται ήδη στην Ουκρανία, να αναπτυχθούν σε όλες τις περιοχές.
5. Υπήρξε δέσμευση να ξεκινήσει διάλογος στο εσωτερικό της χώρας χωρίς αποκλεισμό καμίας πολιτικής ομάδας και περιοχής. Ωστόσο, είναι ένα ζήτημα αν θα περιληφθούν και οι εγκληματίες φασίστες.
6. Υπήρξαν υποσχέσεις ΗΠΑ, ΕΕ και Ρωσίας να βοηθήσουν στη λεγόμενη οικονομική στήριξη στην Ουκρανία, όσο βέβαια θα προχωρά η εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Το σημείο αυτό έχει μεγάλη σημασία αφού είναι ζήτημα όπου θα ενταθεί ο ανταγωνισμός για ζώνες κυριαρχίας και ελέγχου, προκειμένου να προωθούνται τα συμφέροντα των επιμέρους μονοπωλιακών ομίλων.