«Ευρωσκεπτικισμός»: Σοβαρή εφεδρεία του συστήματος

«Ευρωσκεπτικισμός»: Σοβαρή εφεδρεία του συστήματος

Μπόλικη υποκρισία αναδύεται αυτές τις μέρες σε ντόπια και διεθνή ΜΜΕ, μετά τις ευρωεκλογές, με την αύξηση των ποσοστών κομμάτων του ρεύματος του λεγόμενου «ευρωσκεπτικισμού».
Με αυτόν τον όρο ομαδοποιούνται κόμματα που ασκούν κριτική στην ΕΕ από αστική σκοπιά, από τη σκοπιά εξυπηρέτησης των συμφερόντων του κεφαλαίου, σε κάθε χώρα. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνουν από λαϊκιστικά, τύπου Μπέπε Γκρίλο, συντηρητικά, όπως το UKIP στη Βρετανία, εθνικιστικά, μέχρι ρατσιστικά και φασιστικά κόμματα. Ο «ευρωσκεπτικισμός», που προβάλλεται ως «φόβητρο», αποτελεί πολιτικό ρεύμα όπου βρίσκουν έκφραση τμήματα του κεφαλαίου κρατών της ΕΕ που, ιδιαίτερα σήμερα, εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης αλλά και δυσαρέσκειας λαϊκών στρωμάτων από τη λυκοσυμμαχία της ΕΕ, προβάλλουν ενστάσεις για τη συμμετοχή της χώρας, θεωρώντας ότι τα συμφέροντά τους δεν εξυπηρετούνται από την ΕΕ ή την Ευρωζώνη.
Τα ιδεολογικά στοιχεία που βρίσκονται σε αυτά τα κόμματα δεν αποτελούν κάποια ιδιαίτερα δικά τους χαρακτηριστικά, αποτελούν ιδεολογικά στοιχεία συνολικά των αστικών δυνάμεων. Αλλά και τα θέματα που βρίσκονται στην «ατζέντα» αυτών των κομμάτων -μεταναστευτικό, διαφθορά, «κλεπτοκρατία» κ.ά.- είναι στοιχεία που ενσωματώνουν όλα τα αστικά κόμματα.
Τέτοιες πολιτικές δυνάμεις, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας και το Κόμμα Ανεξαρτησίας της Βρετανίας, ενσωματώνουν έντονα εθνικιστικά χαρακτηριστικά, αν και όχι πάντα με τον ίδιο τρόπο, και καταφέρνουν να εγκλωβίζουν ανώριμες συνειδήσεις και από ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Φυσικά εθνικισμός και κοσμοπολιτισμός είναι στοιχεία που συνυπάρχουν στα αστικά κόμματα, είναι μέσα στο «DNA» του κεφαλαίου και, ανάλογα με τις πολιτικές, γεωπολιτικές εξελίξεις, μπορεί να υπερτονιστεί κάποια πλευρά. Αυτό, ωστόσο, που δεν αλλάζει, και αυτό είναι που πρέπει να κρατάνε οι εργαζόμενοι, είναι ότι αυτό το ρεύμα είναι μέρος του αστικού πολιτικού συστήματος, στηρίζεται από το κεφάλαιο, παρά τη «μάσκα» του «αντισυστημικού» ή και του «τιμωρού» που ενδύεται.

***

Ομως, εκτός από τις ιδεολογικές συγγένειες που φανερώνουν τον αστικό χαρακτήρα αυτών των κομμάτων, υπάρχουν σαφείς αναφορές για άμεση στήριξή τους από τμήματα του κεφαλαίου ή από μηχανισμούς του αστικού κράτους. Ας δούμε ορισμένες αποδείξεις για τη στήριξη αυτή:
Ο υπεύθυνος οικονομικών του Κόμματος Ανεξαρτησίας της Βρετανίας (UKIP), Στιούαρτ Γουίλερ, πολυεκατομμυριούχος και πρώην μέλος του Συντηρητικού Κόμματος, είχε πει, σε περσινή του συνέντευξη στην «Γκάρντιαν», ότι πολλοί επιχειρηματίες που χρηματοδοτούσαν στο παρελθόν τους Συντηρητικούς αποφάσισαν να ενισχύουν το UKIP αλλά αποφεύγουν να το δημοσιοποιήσουν. Η «Pillbox 38 Ltd», φίρμα ηλεκτρονικού τσιγάρου, είναι από τους μεγάλους χρηματοδότες του εν λόγω κόμματος. Ακόμα, δημοσιεύματα συνδέουν τις θέσεις του κόμματος υπέρ της εξόρυξης σχιστολιθικού φυσικού αερίου στη Βρετανία, με σχέσεις που αναπτύσσει με αμερικανικές εταιρείες δημοσίων σχέσεων και λόμπι, όπως η εταιρεία «Heartland Institute», που χρηματοδοτείται από πετρελαϊκές πολυεθνικές (π.χ., «ExxonMobil»).
Το Εθνικό Μέτωπο Γαλλίας (ΕΜ), της Μαρίν Λε Πεν, επίσης, κάνει πάντα μεγαλειώδη προεκλογική καμπάνια με κύριο στόχο να εκφράσει το γαλλικό κεφάλαιο, που το θεωρεί «ριγμένο» στο διεθνή καπιταλιστικό ανταγωνισμό και λόγω της «στενής σχέσης» με την ΕΕ και το ευρώ. Ετσι προβάλλει το ζήτημα της εξόδου από την ΕΕ και προκρίνει μια πιο χαλαρή σχέση σε αυτό που ονομάζει «Ευρώπη των κρατών εθνών». Επίσης, δεν κρύβει ότι χρηματοδότες του είναι ισχυροί επιχειρηματίες. Ηδη από τη ραγδαία ανάπτυξη του ΕΜ το 2002, που ο πατέρας της σημερινής προέδρου έφτασε να διεκδικήσει την προεδρία της Γαλλίας (τότε που σύσσωμοι σοσιαλιστές και οπορτουνιστές στήριξαν τον δεξιό Σιράκ για να μη βγει ο ακροδεξιός Ζαν Μαρί Λε Πεν), είχε γίνει φανερό ότι το συγκεκριμένο κόμμα ήταν ένα «άλογο» πάνω στο οποίο μπορούσε να ποντάρει η αστική τάξη. Και βέβαια αυτό συνεχίζεται και σήμερα.
Η στήριξη, όμως, έμμεση ή άμεση, υπόγεια ή ανοιχτή, δεν αφορά μόνο τέτοιου είδους κόμματα που είναι περισσότερο ενσωματωμένα στο αστικό πολιτικό σύστημα και τον αστικό κοινοβουλευτισμό αλλά και ανοιχτά φασιστικά ακροδεξιά κόμματα, όπως το γερμανικό NPD, αδελφό κόμμα της Χρυσής Αυγής, που εξέλεξε με 1% ευρωβουλευτή. Ας αναρωτηθούμε, λοιπόν, εάν η αλλαγή του πλαφόν για εκλογή στην Ευρωβουλή, με παρέμβαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, από 3% στο 1% είναι τόσο αθώα, αφού ήταν δεδομένο ότι θα ενίσχυε τους Γερμανούς νεοναζί.

***

Το γιατί γίνεται επιλογή τέτοιες δυνάμεις να στηριχτούν ανοιχτά, είτε ως εμπόδιο στη ριζοσπαστικοποίηση λαϊκών στρωμάτων, στροφής τους σε αντιδραστικές κατευθύνσεις είτε ως δυνάμεις μαχητικής αντιμετώπισης του εργατικού - λαϊκού κινήματος, θα πρέπει να ιδωθεί στο πλαίσιο των συνθηκών που έχουν διαμορφώσει η κρίση και η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων εντός και εκτός ΕΕ.
Προϋπόθεση για τα λαϊκά στρώματα, για να μην πέφτουν στα δίχτυα τέτοιων κομμάτων, είναι να κατανοήσουν ότι εκφράζουν ξένα προς αυτά συμφέροντα, ανεξάρτητα από το προσωπείο που φοράνε. Επιχειρούν να χειραγωγήσουν λαϊκούς ανθρώπους στο όνομα της διάσωσης του έθνους, για να κρύψουν την ταξική ουσία του καπιταλισμού. Η δήθεν επιχειρηματολογία περί «ανεξαρτησίας», αλλά μέσα στον καπιταλισμό, είναι εξίσου επικίνδυνη με τις αυταπάτες που καλλιεργούν άλλες αστικές και διαχειριστικές οπορτουνιστικές δυνάμεις ότι η ΕΕ μπορεί να γίνει φιλολαϊκή.
Μοναδικός φιλολαϊκός δρόμος είναι κάθε λαός στη χώρα του να ανατρέψει την πολιτική και οικονομική κυριαρχία των μονοπωλίων, να πάρει την εξουσία στα χέρια του, να αποδεσμευτεί από την ΕΕ και κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία.

Δ.