Ανταγωνισμοί και συνεργασίες μονοπωλίων

Ανταγωνισμοί και συνεργασίες μονοπωλίων

H Σύνοδος του 3ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα, και το κοινό ανακοινωθέν των δύο κυβερνήσεων επιβεβαιώνουν αυτό που ήταν ξεκάθαρο και από πριν. Οτι οι σχέσεις των δύο αστικών τάξεων είναι σχέσεις ανταγωνισμού και συνεργασίας. Ειδικότερα όμως αυτήν την περίοδο, που οξύνονται οι ανταγωνισμοί στην ευρύτερη περιοχή, είναι φανερό ότι επιχειρείται να αναζητηθούν δρόμοι συμβιβασμού προκειμένου να προχωρήσουν απρόσκοπτα οι σχέσεις μεταξύ των καπιταλιστών, γι' αυτό και οι λαοί πρέπει να επαγρυπνούν.
Το «κλείσιμο» που σιγοντάρεται και από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς όπου συμμετέχουν οι δύο χώρες, όπως το ΝΑΤΟ, αλλά και η ΕΕ όπου η Τουρκία θέλει να ενταχτεί, προωθείται τη στιγμή που πυκνώνουν οι προκλητικές κινήσεις από την πλευρά της τουρκικής αστικής τάξης μέσω του κράτους της με παραβιάσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο με τις υπερπτήσεις αεροσκαφών, αλλά και στο Θαλάσσιο με διελεύσεις πολεμικών πλοίων, με πιέσεις για συνδιαχείριση του Αιγαίου, με στρατιωτικού τύπου επιχειρήσεις που συνοδεύουν το ερευνητικό «Μπαρμπαρός» στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, με την προώθηση νέου διχοτομικού σχεδίου για την Κύπρο. Και όλα αυτά στο φόντο του ανταγωνισμού των μονοπωλιακών ομίλων στην Ανατολική Μεσόγειο με επίκεντρο τα ενεργειακά αποθέματα (φυσικό αέριο, πετρέλαιο, ηλεκτρική ενέργεια) και τους δρόμους μεταφοράς τους, αλλά και πολλούς άλλους τομείς και την προσπάθεια της ελληνικής και τουρκικής αστικής τάξης να αναβαθμίσουν το ρόλο τους, άλλοτε ανταγωνιζόμενες και άλλοτε συνεργαζόμενες.

***

Αυτό άλλωστε αποτυπώνεται και στην κοινή ανακοίνωση των δύο πρωθυπουργών Α. Σαμαρά και Α. Νταβούτογλου, όπου, πέρα από τα γενικόλογα ευχολόγια περί «σεβασμού του διεθνούς δικαίου και σχέσεων καλής γειτονίας», επισημαίνεται το «ψητό» της συνεργασίας: «Η Ελλάδα και η Τουρκία στοχεύουν στην περαιτέρω προώθηση της διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας τους στον τομέα της Ενέργειας, ιδιαιτέρως σε σχέση με αγωγούς φυσικού αερίου και διασυνδεόμενα δίκτυα ηλεκτρισμού. Σε ό,τι αφορά τη μεταφορά φυσικού αερίου, το επιτυχές προηγούμενο του αγωγού TGI, ο οποίος λειτουργεί από τον Οκτώβρη του 2007, άνοιξε το δρόμο για μία ακόμη στενότερη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών πριν το τέλος αυτής της δεκαετίας. Οι αγωγοί TAP και TANAP, συνδεόμενοι μεταξύ τους, αποτελούν σαφώς την πλέον αποδοτική - από πλευράς κόστους - οδό για τη μεταφορά του αερίου της Κασπίας στη Δυτική Ευρώπη (από το 2020), όπως επαληθεύεται από την απόφαση της Κοινοπραξίας Shah Deniz» (σ.σ.: πρόκειται για το κοίτασμα στο Αζερμπαϊτζάν που εκμεταλλεύονται δυτικά μονοπώλια).
Επίσης έμφαση δίνεται και στον τομέα του τουρισμού. Σημειώνεται στο ανακοινωθέν: «Η συνεργασία στον τομέα του τουρισμού είναι μεγάλης σημασίας και για τις δύο χώρες. Η εκπόνηση κοινών σχεδίων, που θα στοχεύουν σε σημαντικές υπερπόντιες αγορές, πρέπει να ενθαρρυνθεί ιδιαιτέρως. Οι δύο χώρες επίσης χαιρετίζουν τα αποτελέσματα του Ελληνο-τουρκικού Προγράμματος (1 Απρίλη 2014 - 31 Οκτώβρη 2014) που έχει ως στόχο να διευκολύνει τις τουριστικές επισκέψεις σύντομης διάρκειας από ορισμένες περιοχές των τουρκικών παραλίων προς επτά (7) ελληνικά νησιά στο Ανατολικό Αιγαίο, με απλοποιημένες διαδικασίες εισόδου».

***

Πάντως η επιχειρηματική δραστηριότητα δυναμώνει. Μέσα στο 2014 έγιναν τέσσερις εκδηλώσεις επιχειρηματιών - δύο τουριστικά φόρα, ένα επενδυτικό φόρουμ στην Αγκυρα και ένα επιχειρηματικό φόρουμ στη Σμύρνη. Αυτό δείχνει η αύξηση του όγκου του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών (έφτασε στα 4,32 δισ. ευρώ το 2013), ενώ η Τουρκία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό - 13% - στο συνολικό όγκο των ελληνικών εξαγωγών και οι επιχειρηματίες βλέπουν και δυνατότητες αύξησης των εξαγωγών. Επίσης οι επενδύσεις Ελλήνων κεφαλαιοκρατών στην Τουρκία ή η συμμετοχή σε κοινοπραξίες έχουν φτάσει τα 6,5 δισ. ευρώ και κατευθύνονται σε κατασκευές, μεταφορικές υποδομές, ανακύκλωση και διαχείριση αποβλήτων, Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνίας, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας, είτε σε άλλες χώρες που το ελληνικό και τουρκικό κεφάλαιο έχουν κοινό ενδιαφέρον (π.χ., Βαλκάνια, πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, Υποσαχάρια Αφρική κτλ.). Επίσης σε συνεντεύξεις του ο Νταβούτογλου ξεκαθάρισε ότι και επίλυση του Κυπριακού μπορεί να υπάρξει, αν γίνει σωστή μοιρασιά στους ενεργειακούς πόρους, ενώ και τη συνδιαχείριση στο Αιγαίο την βλέπει ως ευκαιρία για να ενισχυθούν οι επιχειρηματικές συμφωνίες.

***

Χαρακτηριστική είναι επίσης και η δήλωση του πρόεδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρα, που είχε συνάντηση γνωριμίας με τον Νταβούτογλου και μίλησε για «ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία σε σειρά τομέων, προς όφελος των λαών των δύο χωρών και της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή», που είπε όμως ότι «δεν μπορεί να βασιστεί σε προκλήσεις και δημιουργία τετελεσμένων». Ετσι και ο ΣΥΡΙΖΑ, ελπίζοντας ότι θα αναλάβει ρόλο διαχειριστή, επιδιώκει την αναβάθμιση των Ελλήνων καπιταλιστών, παρουσιάζοντάς την ως δήθεν θετική και για τους εργαζόμενους.
Ωστόσο η συνεργασία των αστικών τάξεων ή οι ανταγωνισμοί τους ποτέ δεν είχαν καμία σχέση με τα λαϊκά συμφέροντα. Μόνο η κοινή πάλη των λαών σε κάθε χώρα ενάντια στον κοινό αντίπαλο, το εκμεταλλευτικό σύστημα, ενάντια στην εξουσία των μονοπωλίων μπορεί να εξασφαλίσει την αδελφική συμβίωση των λαών και την ειρήνη και σταθερότητα. Οσο οι εργάτες και τα φτωχά λαϊκά στρώματα εγκλωβίζονται στα δήθεν εθνικά συμφέροντα που προβάλλουν οι αστοί, δηλαδή οι εκμεταλλευτές τους, θα «πληρώνουν το μάρμαρο». Δε θα μπορούν να ικανοποιήσουν τις σύγχρονες ανάγκες τους. Τα δήθεν «ατού» της Ενέργειας, του «ενεργειακού κόμβου», θα γίνονται δεινά για τα λαϊκά στρώματα, ενώ θα κινδυνεύουν να ματώσουν για ξένες σημαίες.