«ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ»

«ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ»

Προωθούν εκμετάλλευση, υποβάθμιση, ιδιωτικοποιήσεις

Πρόσφατα η Περιφερειακή Αρχή (ΣΥΡΙΖΑ) ένταξε την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (ΠΙΝ)

σε πρόγραμμα για την δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (ΚΟΙΝΣΕΠ)

ύψους 780.000 ευρώ. Μάλιστα στο Δ.Σ προτάθηκε και συμμετέχουν εκπρόσωποι δύο

ιδιωτικών εταιρειών η μια εκ των οποίων ορίζεται και συντονιστής.

Οι ΚΟΙΝΣΕΠ παρουσιάζονται σαν ένα κοινωνικό εγχείρημα στα πλαίσια της

λεγόμενης «κοινωνικής οικονομίας» και αποτελούν τους φορείς υλοποίησης

της «Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας». Στην ουσία είναι «πολυεργαλεία» που έρχονται να

παίξουν πολλαπλούς ρόλους. Είχαν και θα έχουν σημαντική συμβολή στις καπιταλιστικές

αναδιαρθρώσεις και στο ξεχαρβάλωμα κοινωνικών – δημόσιων υπηρεσιών και δικαιωμάτων.

Σε αυτή τη φάση καλύπτουν μέρους του κενού που δημιουργεί η σταδιακή απόσυρση του

κράτους από τομείς και υπηρεσίες κοινωνικού χαρακτήρα, όπως είναι η Παιδεία, η Υγεία

και η Πρόνοια. Αναλαμβάνουν να καλύπτουν μέρος αυτών των υπηρεσιών επί πληρωμή.

Δρουν δίπλα και συμπληρωματικά στις μεγάλες επιχειρηματικές μονάδες και «τρέφονται»

από την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών. Η ΕΕ θεωρεί

τις ΚΟΙΝΣΕΠ «εργαλείο» για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

Δηλαδή, της γενικευμένης εφαρμογής της «ευελφάλειας» (ευελιξία στην ασφάλιση) σε

συνδυασμό με τη «δια βίου μάθηση», την «κινητικότητα» των εργαζομένων, την παραπέρα

υπονόμευση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, τη δραστική μείωση των μισθών

και των συντάξεων, τις σαρωτικές αλλαγές στην Κοινωνική Ασφάλιση, στην Υγεία, στην

Πρόνοια, στην Εκπαίδευση.

Το όνομά τους είναι ελκυστικό και παραπλανητικό συνάμα, αφού κυρίως η

ορολογία «κοινωνικός», δημιουργεί την αυταπάτη ότι είναι δυνατόν μέσα στα πλαίσια του

καπιταλισμού να υπάρχουν επιχειρήσεις που στόχο έχουν την κάλυψη των κοινωνικών

αναγκών και όχι το κέρδος. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι επιχειρήσεις που

λειτουργούν στο καπιταλιστικό πεδίο και με όλα τα χαρακτηριστικά μια επιχείρησης,

δηλαδή χρηματοδότηση, επενδύσεις, ποσοστά κερδών, δάνεια, διαρθρωτικά ταμεία κ.α.

Φυσικά, όπως όλες οι επιχειρήσεις, υπόκεινται και αυτές (στο ενδεχόμενο αν τα έσοδα είναι

λιγότερα από τα έξοδα) στην διαδικασία πτώχευσης με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και επειδή το

ενδεχόμενο πτώχευσης αυτών των επιχειρήσεων γίνεται βεβαιότητα, όταν σαν «εργαλεία»

είτε παλιώσουν είτε παίξουν το ρόλο τους οπότε η ΕΕ και η κυβέρνηση κλείνουν την

στρόφιγγα της χρηματοδότησης, τις βάζουν στη λογική της ανταποδοτικής βιωσιμότητας και

βέβαια τότε η ζημιά για το λαό είναι διπλή. Δηλαδή, και γίνονται μοχλός για να διαλυθούν

δικαιώματα και αφήνουν πίσω τους μεγάλα χρέη , απολυμένους εργαζόμενους κλπ.

Φυσικά τα χρέη αυτά στο τέλος, μετακυλίονται στους στους φορείς της τοπικής διοίκησης

(περιφερειακούς - δημοτικούς) που αναλαμβάνουν ολοκληρωτικά τη διαχείρισή τους,

φορτώνοντας τους προϋπολογισμούς τους με νέα βάρη

Δεν είναι όμως καινούργια η σύλληψη τέτοιων «εργαλείων», από την ΕΕ και τις

πολιτικές δυνάμεις που την στηρίζουν, που με κοινοτικούς και εθνικούς πόρους

διευκολύνουν την εφαρμογή των στρατηγικών τους επιλογών. Εκτός από τις ΚΟΙΝΣΕΠ

είναι πολύ χαρακτηριστικό και το παράδειγμα των «αναπτυξιακών» εταιρειών, που αφού

διαχειρίστηκαν ευρωπαϊκά, κρατικά και αυτοδιοικητικά κονδύλια και έσπρωξαν εκατοντάδες

εκατομμύρια σε λιγοστές τσέπες, σήμερα τα «κουφάρια» τους είναι γεμάτα χρέη που τα

πληρώνει ο λαός. Οι όποιες ελάχιστες χρηματοδοτήσεις του κράτους προς την τοπική

διοίκηση διοχετεύονται για να καλύψουν χρέη και υποχρεώσεις της χρήσης εκείνης της

εποχής. Μόνο η ΠΙΝ σήμερα είναι υπόλογη για βεβαιωμένα χρέη 2 εκατομμύριων ευρώ των

προηγούμενων Νομαρχιών σε όλα τα νησιά της.

Αυτά λοιπόν τα «εργαλεία» ξεχαρβάλωσης των κατακτήσεων και των δικαιωμάτων

των εργαζομένων τα διαφήμισαν και τα διαχειρίστηκαν όλες οι δυνάμεις του ευρωπαϊκού

Σελίδα 2 από 3

τόξου προεξάρχοντος του ΠΑΣΟΚ αρχικά και του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέχεια. Σήμερα η

συγκυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, υλοποιώντας την πολιτική των μονοπωλίων,

προσπαθεί, παράλληλα με την ενίσχυση της μεγάλης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, να βοηθήσει

τις ΚΟΙΝΣΕΠ να παίξουν το ρόλο τους. Αυτές οι δυνάμεις στο ρόλο του πρόθυμου

διαχειριστή είτε συμμετείχαν απευθείας σε αυτά με αυτοδιοικητικά και κομματικά

στελέχη τους είτε τα διαχειρίστηκαν σαν διοικήσεις, με πρώτο και καλύτερο τον σημερινό

περιφερειάρχη που φιγουράριζε ως αντινομάρχης και του ΠΑΣΟΚ (με Νομάρχη Γεωργάτο)

και της ΝΔ (με Νομάρχη Μεταξά) εδώ και λίγα χρόνια.

Από τότε ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε πολλές διαβεβαιώσεις στο κεφάλαιο και στους εκπροσώπους

του ανά ον κόσμο για το ότι είναι έγκριτος υπηρέτης του. Δεν πρέπει να προξενεί λοιπόν

καμιά απορία σήμερα η στάση του ΣΥΡΙΖΑ και της Περιφερειακής Αρχής που προωθούν

τις ΚΟΙΝΣΕΠ με αποτέλεσμα την πλήρη ανταποδοτικότητα των παροχών και τη χάραξη του

δρόμου της ιδιωτικοποίησης μιας σειράς υπηρεσιών.

Βέβαια, αναπαράγοντας την επιχειρηματολογία της ΕΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και τα αυτοδιοικητικά

του στελέχη, ψελλίζουν ότι τάχα θα απορροφήσουν αυτές οι δομές εργαζόμενους ή ακόμη,

σε αυτή τη φάση που το κράτος κλείνει νοσοκομεία, κλινικές κ.α. ότι χρειάζεται να

εξασφαλίσουμε με αυτές τις δομές στοιχειώδεις υπηρεσίες για το λαό. Όμως το παράδειγμα

της ΚΟΙΝΣΕΠ–ΡΟΤΑ στην Κεφαλονιά, δείχνει τι είδους πείρα υπάρχει από αυτά τα σχέδια,

αφού βασιλεύει η υποχρηματοδότηση, η απλήρωτη και ανασφάλιστη δουλειά, οι απολύσεις,

οι ελαστικές σχέσεις εργασίας. Είναι βέβαιο ότι στην επόμενη φάση και πατώντας πάνω στο

πρόβλημα της κρατικής υποχρηματοδότησης και της αδυναμίας χρηματοδότησης από την

τοπική διοίκηση θα συμβληθούν αυτές οι δομές με ιδιώτες.

Οι εργαζόμενοι στις ΚΟΙΝΣΕΠ θα είναι τα θύματα, αφού θα λειτουργούν στις συνθήκες

ενός σύγχρονου δουλεμπορίου με επισφαλή και περιορισμένου χρόνου εργασία. Θα

δέχονται τον έναν εκβιασμό μετά τον άλλο και θα αναγκαστούν να μετατραπούν

σε... «συνεταιριστές μετόχους», χάνοντας όλα τα εργασιακά δικαιώματα που απορρέουν

από την εξαρτημένη σχέση εργασίας, ακόμα και το μισθό τους, αναλαμβάνοντας το

ρίσκο του «μερίσματος». Ιδιαίτερα οι ΚΟΙΝΣΕΠ που δημιουργούνται από ανέργους,

στη λογική της «αυτοδιαχείρισης» ή στο όνομα της επίτευξης ενός «καλού» σκοπού

ανοίγουν το δρόμο στην απλήρωτη εργασία, αφού δεν είναι λίγοι αυτοί που προσφέρουν

εθελοντικά δωρεάν υπηρεσίες. Ας μην ξεχνάμε ότι στο πλαίσιο αυτό η πρώην υπουργός

του ΠΑΣΟΚ και νυν επικεφαλής της Κοινωνικής Συμφωνίας κ. Κατσέλη, που στήριξε τον

κ. Γαλιατσάτο στις εκλογές της ΠΙΝ, είχε υπογράψει τέτοια προγραμματική συμφωνία με

τον κ. Σπύρου, τον προηγούμενο Περιφερειάρχη της ΝΔ. Στον ίδιο δρόμο λοιπόν οι νέοι με

τους παλιούς διαχειριστές της αντιλαϊκής πολιτικής. Καθόλου τυχαία, το 2011, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή σημείωνε σε κείμενό της ότι: «Οι επιχειρήσεις αυτές είναι παραγωγικότερες

και ανταγωνιστικότερες από ό,τι πιστεύουμε. Αυτό οφείλεται στο πολύ υψηλό επίπεδο

προσωπικής δέσμευσης των εργαζομένων τους και στις καλύτερες συνθήκες εργασίας που

προσφέρουν.

Καθόλου τυχαία λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ, με φορείς υλοποίησης τις περιφερειακές αρχές

που έχει εκλέξει στα Ιόνια Νησιά και στην Αττική, προχωρά με «νέες αντιλήψεις

και σκέψεις»...και.. «βλέποντας τις σύγχρονες εξελίξεις...». Δηλώνοντας οπαδός

της «κοινωνικής οικονομίας» του καπιταλισμού, υλοποιεί μέχρι κεραίας και με ευλάβεια

τις στρατηγικές του στοχεύσεις...Βέβαια την ίδια ώρα δεν έχει κανένα πρόβλημα να

συμπαρίσταται στα προβλήματα που θα δημιουργούν η ή που θα καλύπτουν οι ΚΟΙΝΣΕΠ.

Αυτός όμως είναι ο οπορτουνισμός. Αυτό είναι το «νέο» μείγμα αριστερής διαχείρισης

του καπιταλισμού με «ολίγη» από διαπραγμάτευση και από αντιμετώπιση της «ακραίας»

φτώχιας.... Ο ΣΥΡΙΖΑ προσαρμόζει θέσεις και τακτική για να αποπροσανατολίζει το λαό

και τους εργαζόμενους στην αναμέτρησή του με το κεφάλαιο και τους εκπροσώπους του.

Αλήθεια τι μπορεί να περιμένουν οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα από αυτόν,

αλλά και από την σημερινή κυβέρνηση που ομνύουν και οι δύο με τις συνιστώσες τους στην

Σελίδα 3 από 3

ανταγωνιστικότητα και το τσάκισμα κάθε λαϊκού δικαιώματος. Απολύτως τίποτε. Οι ίδιοι

οι εργαζόμενοι ήρθε η ώρα να βγουν στο προσκήνιο της ταξικής πάλης και να διεκδικήσουν

τις σύγχρονες ανάγκες τους, χωρίς να περιμένουν καμιά κυβερνητική εναλλαγή και κανένα

μείγμα καπιταλιστικής διαχείρισης για να σωθούν. Ούτε στη «δευτέρα παρουσία» δεν

πρόκειται να καλύψουν αυτές τις ανάγκες αν δεν γίνουν λαϊκή περιουσία τα συγκεντρωμένα

μέσα παραγωγής. Η λύση λοιπόν βρίσκεται στην οικοδόμηση ενός κινήματος που θα

διεκδικεί την κάλυψη των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Ενός κινήματος που θα επιβάλλει με

την πάλη του την δική του εξουσία τη λαϊκή εξουσία.

Δημήτρης Μαντζουράτος

Μέλος της ΕΠ Πελοποννήσου-Κεφαλονιάς–Ζακύνθου του ΚΚΕ