Εκροές, φοροδιαφυγή και ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων
Σε ρεπορτάζ της «Καθημερινής», 30/1/2015, αναφέρεται: «Στα
14 δισ. ευρώ ανεβάζει χθεσινό δημοσίευμα του Bloomberg τις εκροές
καταθέσεων από τον Δεκέμβριο μέχρι και σήμερα, μεταξύ των οποίων τα 11
δισ. ευρώ είναι οι εκροές του Ιανουαρίου. Τα στοιχεία επιβεβαιώνονται
από τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (...).
Είναι χαρακτηριστικό ότι το επίπεδο των αποταμιεύσεων και των ρευστών που διατηρούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στις τράπεζες, επέστρεψε στο χαμηλό του 2012. Η πλειοψηφία των καταθετών που απέσυραν κεφάλαια προτίμησαν την ασφάλεια τραπεζών του εξωτερικού ή τοποθετήσεις σε ξένους τίτλους.
Η κρίση που διανύει η χώρα από το 2009 έχει στερήσει από τις τράπεζες πολύτιμη ρευστότητα, συνολικού ύψους 77,2 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα. Ο κύριος όγκος ωστόσο των κεφαλαίων που έφυγαν ήταν μεταξύ 2010 και 2011, όπου οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 63,3 δισ. ευρώ».
Αυτή η εικόνα έχει σχολιαστεί από το 2012 ακόμη ποικιλοτρόπως και εντός και εκτός Ελλάδας. Εντός Ελλάδας αξιοποιήθηκε από αστικά κόμματα, αστικά οικονομικά επιτελεία, τράπεζες κ.λπ. ως μοχλός πίεσης για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας που οδήγησε στο δεύτερο και τρίτο μνημόνια για τη σύναψη δανειακών συμβάσεων με πρώτο στόχο την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος ως προϋπόθεση δημιουργίας δυνατοτήτων δανειοδότησης επενδύσεων ώστε η καπιταλιστική οικονομία της Ελλάδας να περάσει από την κρίση στην ανάκαμψη. Ταυτόχρονα, υπήρξαν και ποικίλες παρεμβάσεις για τη δημιουργία προϋποθέσεων επιστροφής αυτών των κεφαλαίων (π.χ. ευνοϊκή φορολογία), προκειμένου να ενισχυθεί το τραπεζικό σύστημα. Μάλιστα, ο Γ. Καρατζαφέρης του ΛΑ.Ο.Σ. είχε προτείνει να φορολογηθούν με 5% μόνο και χωρίς έλεγχο αν είναι μαύρο χρήμα.
Εκτός Ελλάδας, σχολιάστηκε από την Α. Μέρκελ ως εξής: Οι Ελληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν επενδύουν τα κεφάλαια από τα κέρδη τους στην Ελλάδα αλλά τα καταθέτουν στο εξωτερικό δεν είναι πατριώτες. Και έγινε την περίοδο του 2012, με αφορμή τις συζητήσεις για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους και την προπαγάνδα περί Grexit από την Ευρωζώνη, αλλά και με αφορμή τη «Λίστα Λαγκάρντ».
Δεν ξέρουμε τι μέτρα θα καταθέσουν η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο. Αλλά οι κοινωνικές αδικίες δεν πρόκειται να αποκατασταθούν. Δε θα γίνουν, δηλαδή, φτωχότεροι οι πλουσιότεροι και πλουσιότεροι οι φτωχότεροι. Πολύ περισσότερο δε θα εξισωθούν εισοδηματικά. Αλλωστε, η ΕΕ, η Ευρωζώνη, τους επιχειρηματικούς ομίλους, τα μονοπώλια υπηρετούν, για την κερδοφορία τους δουλεύουν, για την ανταγωνιστικότητα τους νοιάζονται, ώστε να μπορούν να κατακτούν μεγαλύτερα μερίδια στην παγκόσμια αγορά (άμεσα, βεβαίως, νοιάζονται και για την έξοδο της καπιταλιστικής οικονομίας από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου, για την καπιταλιστική ανάπτυξη), επομένως δεν πρόκειται να καταργήσουν τους αντεργατικούς νόμους, να αποκαταστήσουν τις απώλειες των λαών την περίοδο της κρίσης, να καλύψουν όλες τις ανάγκες τους. Δεν ξέρουμε τι εννοεί με την «κοινωνική αδικία» που τη συνδέει με τη φοροδιαφυγή. Ισως θεωρεί το χρηματικό κεφάλαιο, αυτό δηλαδή που κατατίθεται στις τράπεζες από επιχειρήσεις, για να κερδίζει από τους τόκους, πιο ευνοημένο, αλλά ακόμη και αν το φορολογήσουν δε θα αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες.
Αυτή είναι η «άρρωστη» επιχειρηματικότητα, που, αν δε θεραπευτεί - παταχτεί δεν μπορεί να αναπτυχθεί η «υγιής» επιχειρηματικότητα που θα φέρει ανάκαμψη σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για παρεμβάσεις με στόχο ανακατατάξεις και ξαναμοίρασμα της πίτας ανάμεσα σε επιχειρηματικούς ομίλους.
«Η χώρα έχει ανάγκη από επιχειρηματίες δεμένους με την επιχείρηση και τον τόπο. Που τα κέρδη τους θα γίνονται κυρίως επένδυση στη χώρα μας ειδικά αυτή την περίοδο και όχι επενδυτικά προϊόντα στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου. Η χώρα έχει σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ανάγκη από παραγωγούς και όχι μόνο από εισοδηματίες.
Είναι γεγονός ότι παρά τις δυσμενείς εξελίξεις των τελευταίων ετών για την οικονομία και τις επιχειρήσεις, η επιχειρηματική τάξη δεν όρθωσε, πλην κάποιων εξαιρέσεων, το ανάστημά της για να υπερασπιστεί, έστω και συμβολικά, όχι τα μεμονωμένα συμφέροντά της, αλλά τα γενικότερα οικονομικά συμφέροντα».
Τέλος, κάθε καπιταλιστική οικονομία, ιδιαίτερα στις συνθήκες οικονομικής κρίσης, θέλει να προσελκύει κεφάλαια που κατά τα άλλα μένουν αναξιοποίητα στις δικές της τράπεζες και όχι στο εξωτερικό, ως μέσο για να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις. Αυτό όμως δε γίνεται κατορθωτό, όχι μόνο επειδή το κεφάλαιο επενδύει όπου μυριστεί χρήμα, αλλά και γιατί στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, θεμέλιο της ΕΕ και της Ευρωζώνης, στην πρώτη από τις τέσσερις ελευθερίες λέει ότι απαγορεύεται η παρεμπόδιση της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το επίπεδο των αποταμιεύσεων και των ρευστών που διατηρούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στις τράπεζες, επέστρεψε στο χαμηλό του 2012. Η πλειοψηφία των καταθετών που απέσυραν κεφάλαια προτίμησαν την ασφάλεια τραπεζών του εξωτερικού ή τοποθετήσεις σε ξένους τίτλους.
Η κρίση που διανύει η χώρα από το 2009 έχει στερήσει από τις τράπεζες πολύτιμη ρευστότητα, συνολικού ύψους 77,2 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα. Ο κύριος όγκος ωστόσο των κεφαλαίων που έφυγαν ήταν μεταξύ 2010 και 2011, όπου οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 63,3 δισ. ευρώ».
Αυτή η εικόνα έχει σχολιαστεί από το 2012 ακόμη ποικιλοτρόπως και εντός και εκτός Ελλάδας. Εντός Ελλάδας αξιοποιήθηκε από αστικά κόμματα, αστικά οικονομικά επιτελεία, τράπεζες κ.λπ. ως μοχλός πίεσης για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας που οδήγησε στο δεύτερο και τρίτο μνημόνια για τη σύναψη δανειακών συμβάσεων με πρώτο στόχο την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος ως προϋπόθεση δημιουργίας δυνατοτήτων δανειοδότησης επενδύσεων ώστε η καπιταλιστική οικονομία της Ελλάδας να περάσει από την κρίση στην ανάκαμψη. Ταυτόχρονα, υπήρξαν και ποικίλες παρεμβάσεις για τη δημιουργία προϋποθέσεων επιστροφής αυτών των κεφαλαίων (π.χ. ευνοϊκή φορολογία), προκειμένου να ενισχυθεί το τραπεζικό σύστημα. Μάλιστα, ο Γ. Καρατζαφέρης του ΛΑ.Ο.Σ. είχε προτείνει να φορολογηθούν με 5% μόνο και χωρίς έλεγχο αν είναι μαύρο χρήμα.
Εκτός Ελλάδας, σχολιάστηκε από την Α. Μέρκελ ως εξής: Οι Ελληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν επενδύουν τα κεφάλαια από τα κέρδη τους στην Ελλάδα αλλά τα καταθέτουν στο εξωτερικό δεν είναι πατριώτες. Και έγινε την περίοδο του 2012, με αφορμή τις συζητήσεις για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους και την προπαγάνδα περί Grexit από την Ευρωζώνη, αλλά και με αφορμή τη «Λίστα Λαγκάρντ».
***
Αυτό το ζήτημα φαίνεται ότι συζητήθηκε
και στην πρόσφατη συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον πρόεδρο της
Ευρωβουλής Μ. Σουλτς. Μάλιστα, ο Μ. Σουλτς στις δηλώσεις του μετά τη
συνάντηση είπε συγκεκριμένα ότι «ο αγώνας κατά της κοινωνικής αδικίας
που συνδέεται άρρηκτα με τη φοροδιαφυγή, στην Ελλάδα οι απλοί άνθρωποι
κατέβαλαν τίμημα και οι πλούσιοι έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό,
είμαστε αυστηροί επ' αυτού ως κοινοβούλιο αλλά και η Επιτροπή ανακοίνωσε
ότι προτίθεται να καταθέσει συγκεκριμένα μέτρα»...Δεν ξέρουμε τι μέτρα θα καταθέσουν η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο. Αλλά οι κοινωνικές αδικίες δεν πρόκειται να αποκατασταθούν. Δε θα γίνουν, δηλαδή, φτωχότεροι οι πλουσιότεροι και πλουσιότεροι οι φτωχότεροι. Πολύ περισσότερο δε θα εξισωθούν εισοδηματικά. Αλλωστε, η ΕΕ, η Ευρωζώνη, τους επιχειρηματικούς ομίλους, τα μονοπώλια υπηρετούν, για την κερδοφορία τους δουλεύουν, για την ανταγωνιστικότητα τους νοιάζονται, ώστε να μπορούν να κατακτούν μεγαλύτερα μερίδια στην παγκόσμια αγορά (άμεσα, βεβαίως, νοιάζονται και για την έξοδο της καπιταλιστικής οικονομίας από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου, για την καπιταλιστική ανάπτυξη), επομένως δεν πρόκειται να καταργήσουν τους αντεργατικούς νόμους, να αποκαταστήσουν τις απώλειες των λαών την περίοδο της κρίσης, να καλύψουν όλες τις ανάγκες τους. Δεν ξέρουμε τι εννοεί με την «κοινωνική αδικία» που τη συνδέει με τη φοροδιαφυγή. Ισως θεωρεί το χρηματικό κεφάλαιο, αυτό δηλαδή που κατατίθεται στις τράπεζες από επιχειρήσεις, για να κερδίζει από τους τόκους, πιο ευνοημένο, αλλά ακόμη και αν το φορολογήσουν δε θα αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες.
***
Βεβαίως, ο Μ. Σουλτς εκθείασε την κυβέρνηση
ως προς αυτό, δηλαδή την πάταξη της φοροδιαφυγής και την αντιμετώπιση
των ολιγαρχών. Ο Αλ. Τσίπρας στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση είπε: «Για
4 χρόνια ο λαός βίωνε την αποτυχία του προγράμματος εσωτερικής
υποτίμησης, πλήρωνε ευθύνες άλλων, πλήρωσε κυρίως την ανάρμοστη σχέση
ανάμεσα στην οικονομική ολιγαρχία που αρνείτο να πληρώσει φόρους που της
αναλογούν και το παλιό πολιτικό καθεστώς που την προστάτευε (...) η νέα
ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βάλει τέλος σ' αυτή τη σχέση». Και ενημέρωσε τον Μ. Σουλτς για το σχέδιό τους περί «σαρωτικών
μεταρρυθμίσεων στο κράτος και στη δημόσια διοίκηση που αντιμετωπίζουν
τις εσωτερικές αιτίες της κρίσης, την πελατειακή συναλλαγή, τη διαφθορά,
τη φοροδιαφυγή».Αυτή είναι η «άρρωστη» επιχειρηματικότητα, που, αν δε θεραπευτεί - παταχτεί δεν μπορεί να αναπτυχθεί η «υγιής» επιχειρηματικότητα που θα φέρει ανάκαμψη σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για παρεμβάσεις με στόχο ανακατατάξεις και ξαναμοίρασμα της πίτας ανάμεσα σε επιχειρηματικούς ομίλους.
***
Η παραπάνω άποψη υπάρχει και στους κόλπους
των επιχειρηματικών ομίλων. Για παράδειγμα, στις 30/11/2014, η
εφημερίδα «Εθνος» δημοσίευσε ρεπορτάζ από ομιλία του Μ. Σάλλα της
Τράπεζας Πειραιώς σε διεθνές συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, με τίτλο: «Η εποχή απαιτεί νέου τύπου επιχειρηματίες και μάνατζερ». Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο κ. Σάλλας είπε:«Η χώρα έχει ανάγκη από επιχειρηματίες δεμένους με την επιχείρηση και τον τόπο. Που τα κέρδη τους θα γίνονται κυρίως επένδυση στη χώρα μας ειδικά αυτή την περίοδο και όχι επενδυτικά προϊόντα στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου. Η χώρα έχει σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ανάγκη από παραγωγούς και όχι μόνο από εισοδηματίες.
Είναι γεγονός ότι παρά τις δυσμενείς εξελίξεις των τελευταίων ετών για την οικονομία και τις επιχειρήσεις, η επιχειρηματική τάξη δεν όρθωσε, πλην κάποιων εξαιρέσεων, το ανάστημά της για να υπερασπιστεί, έστω και συμβολικά, όχι τα μεμονωμένα συμφέροντά της, αλλά τα γενικότερα οικονομικά συμφέροντα».
Τέλος, κάθε καπιταλιστική οικονομία, ιδιαίτερα στις συνθήκες οικονομικής κρίσης, θέλει να προσελκύει κεφάλαια που κατά τα άλλα μένουν αναξιοποίητα στις δικές της τράπεζες και όχι στο εξωτερικό, ως μέσο για να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις. Αυτό όμως δε γίνεται κατορθωτό, όχι μόνο επειδή το κεφάλαιο επενδύει όπου μυριστεί χρήμα, αλλά και γιατί στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, θεμέλιο της ΕΕ και της Ευρωζώνης, στην πρώτη από τις τέσσερις ελευθερίες λέει ότι απαγορεύεται η παρεμπόδιση της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων.
Ι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου