Η «παρατεταμένη ύφεση» και τι κρύβουν

Η «παρατεταμένη ύφεση» και τι κρύβουν

«Ενα φάντασμα πλανιέται πάνω από την παγκόσμια Οικονομία, το φάντασμα μιας παρατεταμένης ύφεσης παρόμοιας με αυτήν που καθήλωσε την Ιαπωνία για μια δεκαπενταετία. Οπως μας πληροφορεί χτεσινό τηλεγράφημα του Reuters, στο Τόκιο η εταιρεία καρυκευμάτων "Καγκόμ" αποφάσισε για πρώτη φορά εδώ και είκοσι πέντε χρόνια να αυξήσει την τιμή της μπουκάλας του κέτσαπ, αλλά αγωνιά γιατί φοβάται ότι οι καταναλωτές δεν έχουν ακόμη κατανοήσει την πολιτική ενίσχυσης του πληθωρισμού που προωθεί η κυβέρνηση Αμπε! (...) Το σχέδιο απόφασης της Ομάδας των G-20 ζητά αποφασιστική δράση στη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική για να αποτραπεί ο κίνδυνος παρατεταμένης ύφεσης», έγραφε το «Εθνος», 11/2/2015. Η καμπάνα χτυπά για την Ευρωζώνη, για την οποία όλοι οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί, ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, ζητούν εφαρμογή πολιτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης, πληθωρισμού, όπως και το G-20, ή, διαφορετικά, επεκτατική πολιτική ή πολιτική ενάντια στη λιτότητα, φέρνοντας ως παράδειγμα τις ΗΠΑ που ξεπέρασαν την κρίση. Βεβαίως, η εργατική τάξη, ο λαός στις ΗΠΑ ζει σε συνθήκες φτώχειας, χαμηλών μισθών, εξαθλίωσης, ανεργίας, π.χ., πάνω από 40 εκ. άνθρωποι τρέφονται με το κουπόνι συσσιτίου. Και οι ρυθμοί ανάκαμψης δεν είναι και κάτι το φοβερό, στο 2,5% περίπου είναι, με την Κίνα, π.χ., που έχει και επιβράδυνση, να είναι γύρω στο 7%.

***

Υπάρχει, όμως, το ζήτημα ότι η Ιαπωνία πριν από δύο χρόνια άρχισε να εφαρμόζει πρόγραμμα επεκτατικής (ή λιγότερο περιοριστικής) πολιτικής, μεγάλης δημοσιονομικής χαλάρωσης και πληθωρισμού, τυπώνοντας γιεν (το ιαπωνικό νόμισμα) για να ωθήσει την καπιταλιστική της οικονομία σε ανάκαμψη. Μετά τους πρώτους ρυθμούς ανάκαμψης, επέστρεψε στην κρίση.
Τι μέτρα πήρε η κυβέρνησή της;
1. Επιθετική πολιτική αύξησης του πληθωρισμού. «Η ιαπωνική Κεντρική Τράπεζα διπλασίασε το ύψος των ομολόγων που θα αγοράζει κάθε μήνα σε 61,4 δισεκατομμύρια, με στόχο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη και να "ανεβάσει" τον πληθωρισμό στο 2% τα επόμενα δύο χρόνια. Η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει διπλασιάσει την ποσότητα του χρήματος που "ρίχνει" στην ιαπωνική οικονομία. Χάρη σε όλα αυτά, η ιαπωνική οικονομία "απογειώνεται". Το πρώτο τρίμηνο του έτους η ανάπτυξη "έπιασε" 3,5%, μετά από ανάπτυξη 1% το τελευταίο τρίμηνο του 2012 και έξι μήνες ύφεσης».
2. Δημοσιονομική χαλάρωση. Με πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων σε κρατικά έργα, ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ.
3. Αύξηση των μισθών αλλά μικρότερη από την άνοδο στις τιμές των εμπορευμάτων και υπηρεσιών λαϊκής κατανάλωσης, λόγω αύξησης του φόρου κατανάλωσης από το 5% στο 8% (έμμεσος φόρος).
Στόχος, η υποτίμηση του γιεν, που το 2013 είχε ραγδαία πτώση, έσπασε και το φράγμα των 102 δολαρίων και η αύξηση των εξαγωγών, που επίσης άρχισαν να αυξάνονται και δημιουργία 600.000 νέων θέσεων εργασίας, με ρυθμούς ανάπτυξης 2% του ΑΕΠ.

***

Αλλά το 2014, η καπιταλιστική οικονομία της Ιαπωνίας, με τους μεγάλους ρυθμούς ανάκαμψης, ξαναέπεσε σε ύφεση. Μετά τη μείωση του ΑΕΠ κατά 7,3% το δεύτερο τρίμηνο του 2014, ήρθε νέα μείωση του ΑΕΠ κατά 1,6% το γ' τρίμηνο. Στη συνέχεια βεβαίως έγιναν εκλογές.
Το παράδειγμα της πολιτικής διαχείρισης της καπιταλιστικής οικονομίας της Ιαπωνίας καταρρίπτει τους μύθους ότι μόνο το μείγμα αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής οδηγεί σε ύφεση, ενώ το επεκτατικό μείγμα πολιτικής διαχείρισης, τα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης και πληθωρισμού στο 2%, προστατεύουν την ανάπτυξη.
Ακόμη, τα παραδείγματα των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας (την ίδια πολιτική θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, οι κυβερνήσεις Ιταλίας, Γαλλίας, ανεξάρτητα από τις δοσολογίες, ενώ γίνεται συζήτηση σε όλη την Ευρωζώνη για την αλλαγή μείγματος) δείχνουν ότι οι αντεργατικές αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις εφαρμόζονται είτε με αυστηρή δημοσιονομική πολιτική και περιοριστικό μείγμα, είτε με χαλαρή δημοσιονομική πολιτική και επεκτατικό μείγμα. Δηλαδή και στη μια και στην άλλη περίπτωση διαχείρισης της κρίσης σε όφελος του κεφαλαίου, όποια δοσολογία επεκτατικής και περιοριστικής πολιτικής και αν συνδυαστεί, τη νύφη την πληρώνουν η εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα.