ΥΨΩΜΑ 731

 731

Υψωμα 731 (Η ιστορία του τόπου μας, μας ανήκει. Δεν την παραδίδουμε στους φασίστες. Tη διδάσκουμε στα παιδιά μας και στα παιδιά των παιδιών μας.)

«Ύψωμα 731» 

Μια από τις μεγαλύτερες μάχες του Β’ παγκοσμίου πολέμου έγινε στο «Ύψωμα 731» κοντά στην Κλεισούρα, τον Μάρτιο του 1941. Τη μάχη παρακολούθησε ο ίδιος ο Μουσολίνι από τα απέναντι βουνά, παίζοντας το τελευταίο του χαρτί απέναντι στην Ελλάδα που μέχρι εκείνη τη στιγμή κατέγραφε μόνο νίκες.
Το Ύψωμα 731, το οποίο υπερασπίστηκε το 5ο Σύνταγμα της 1ης Μεραρχίας, ήταν στρατηγικής σημασίας καθώς αποτελούσε το κλειδί για τη διάβαση προς την ενδοχώρα. Δέχθηκε, μέσα σε τρεις μέρες, 18 επιθέσεις από πυροβολικό, αεροπορία, άρματα μάχης και επίλεκτες ιταλικές μονάδες πεζικού.

Σχετικές αναφορές υποστηρίζουν ότι σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ρίφθησαν τόσα πυρομαχικά όσα στο «Ύψωμα 731» (μόνο την πρώτη μέρα της επίθεσης και για δυόμισι ώρες ρίχτηκαν περίπου 100.000 βλήματα στο μικρό ύψωμα. 11 βλήματα κάθε δευτερόλεπτο. Ασύλληπτο νούμερο!). Το «Ύψωμα 731» (ο αριθμός 731 σημαίνει το υψόμετρο), δεν είναι πια 731 μέτρα. Είναι 726! Χαμήλωσε 5 μέτρααπό τους βομβαρδισμούς εκείνων των ημερών. Μέσα σε αυτό το εφιαλτικό σκηνικό, πολέμησαν άνθρωποι μέχρις εσχάτων.

«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρις εσχάτων. Ουδείς θα κινηθεί προς τα οπίσω. Ο εχθρός θα διέλθει εκ της τοποθεσίας μας, μόνον όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας».(Διαταγή του Ταγματάρχη Δημητρίου Κασλά, διοικητή του 2ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος, που υπερασπίστηκε το "731").

«Όταν εφορμήσαμε την πρώτη φορά κατά του 731, πίστευα ότι δεν θα συναντούσαμε ούτε έναν Έλληνα ζωντανό πάνω στο ύψωμα. Τόσο σφοδροί ήταν οι βομβαρδισμοί που προηγήθηκαν. Όμως εκείνοι ήταν εκεί και μας περίμεναν. Συνέχισα να πιστεύω το ίδιο και στις επόμενες επιθέσεις μας, που πάντα εκδηλώνονταν ύστερα από καταιγιστικά πυρά του πυροβολικού και της αεροπορίας μας. Όμως πάντα μας περίμεναν και μας απέκρουαν. Οι Έλληνες μας περίμεναν όρθιοι μπροστά στα κατεστραμμένα χαρακώματα με τις λόγχες περασμένες στα όπλα τους. Συχνά γελούσαν δυνατά και φώναζαν. Είχαν υπερβεί τον άνθρωπο. Δεν ήταν άνθρωποι πλέον το πιστεύω αυτό, ήταν θηρία».(Αφήγηση Ιταλού έφεδρου ανθυπολοχαγού που συμμετείχε στη μάχη)

«Εκείνοι που στέκονταν τώρα γαντζωμένοι εκεί απάνω μέσα στη νύχτα, δεν έμοιαζαν με πλάσματα ανθρώπινα. Ήταν κάτι σκέλεθρα ντυμένα με κουρέλια, επιδέσμους, φαντάσματα μαυριδερά και αγριεμένα, όλο χώμα και ιδρώτα που παγώνει, μάτι γυαλιστερό από την πείνα, την αγωνία, την πάλη με το Χάρο... Ήταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο». (Άγγελος Τερζάκης).

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος, μας άφησε μια συγκλονιστική εικόνα:

«Είναι περασμένο το μεσημέρι. Το πυροβολικό έχει αραιώσει κάπως τις βολές του, επιτέλους. Μόνο απάνω στο 731 εξακολουθεί να τσακίζει τα δέντρα. Τα πολυβόλα δίνουν και παίρνουν. Τώρα έχουμε περισσότερες ελπίδες. Κάτω στο δρόμο βλέπομε να κατεβαίνουν τα πρώτα φορεία. Τρέχομε.

Μα σε λίγο, μια φωνή γνώριμη περνάει στ’ αυτιά μας.

- Ο Λούης!...

Τρέχουμε κατά πάνω του. Έχει ρίξει ανάρριχτα τη χλαίνη του. Μ’ αγκαλιάζει, με το ένα του χέρι και με φιλάει.

- Αμήν! μου λέει. Γλιτώσαμε. Τώρα πηγαίνω στα Γιάννενα να μου κόψουν τ’ αριστερό χέρι. Κοίταξε, κρέμεται. Έχει φύγει από τον ώμο…

Κι αμέσως το δυνατό γέλιο του πλατάγισε στον αέρα σα να μην είχε συμβεί τίποτα.

- Χα! χα! χα!

Το πρόσωπό του είχε σταφιδώσει από το κρύο. Είναι γιομάτο χώματα και καπνό. Τα ρούχα του από πάνω ως κάτω είναι γεμάτα αίματα. Όπου να ’ναι θα συναντήσουνε τ’ αυτοκίνητα που θα ’ρχονται να τους πάρουν. Εμείς παρακολουθούμε το Λούη από κοντά. Η φωνή μας έχει κοπεί. Καθένας σκέφτεται πώς θα μπορούσε να τον βοηθήσει.

- Άμα θα πάτε στο 731 δε θα προφτάνετε να μετράτε σκοτωμένους.»

Οι Ιταλοί πλήρωσαν βαρύ τίμημα με 12.000 νεκρούς. Από τους ηρωικούς υποστηρικτές του υψώματος «731», 1.243 Έλληνες άφησαν τη ζωή τους εκεί και 4.000 τραυματίστηκαν.

(Στη φωτογραφία, εικόνες του υψώματος μετά τη σφαγή και ο ηρωικός ταγματάρχης Δ. Κασλάς. Η πατρίδα, μετά τον πόλεμο, του ξήλωσε τα γαλόνια, τον υποβίβασε σε στρατιώτη, και τον έστειλε εξορία. Πέθανε το 1966 παραμελημένος και πικραμένος)

ΠΗΓΗ: Από το facebook, του Δημήτρη Αλικάκου 2012

Δημήτριος Γ. Κασλάς (1901- 1966)

Ο Δημήτριος Γ. Κασλάς (1901- 1966) υπήρξε Έλληνας στρατιωτικός και αντιστασιακός.Πήρε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία,στον Ελληνοϊταλικο πόλεμο,στην Εθνική Αντίσταση και στα Δεκεμβριανά.Κυρίως έμεινε γνωστός μετά θάνατον για την συνεισφορά του ως διοικητής στο ΙΙ/5 τάγμα πεζικού στην απόκρουση της Ιταλικής επίθεσης στο 731 ύψωμα.Λόγω της συμμετοχής του στον ΕΛΑΣ αποστρατεύθηκε από το Ελληνικό στρατό και εξορίστηκε.
Νεανικά χρόνια
Σε ηλικία 15 ετών κατέβηκε στον Βόλο από το Πουρί
και εργαζόμενος σε φούρνο στην αρχή και σε ταβέρνα αργότερα, τελείωσε τη νυκτερινή Εμπορική Σχολή Βόλου.

Η Στρατιωτική Διαδρομή
Η στρατιωτική διαδρομή του Δημητρίου Καζήλα (Κασλά) ξεκινά στις 24 Ιουνίου του 1920 όπου και κατετάγη κληρωτός στη Λάρισα με αριθμό μητρώου 16251. Από την Ι Μεραρχία πεζικού στη Λάρισα μεταβαίνει την 1η Αυγούστου 1920 στην Σμύρνη, και ειδικότερα στην ΙΙ Μεραρχία Σμύρνης.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ανήκει στο Τάγμα Ασφαλείας Σμύρνης και την 1η Ιανουαρίου του 1922 φέρει τον βαθμό του δεκανέα. Τον Ιανουάριο του 1922 συμμετέχει σε στρατιωτικές εξετάσεις καταφέρνοντας να εισαχθεί στον Ουλαμό Εφέδρων Αξιωματικών του Αφιόν Καραχισάρ. Σ’ αυτές τις εξετάσεις έδωσαν εξετάσεις 1200 άτομα, πέτυχαν 225 και ο Δημήτριος Κασλάς κατέλαβε την θέση 97.
Την 1η Φεβρουαρίου του 1922 εγγράφεται στις δυνάμεις του Ουλαμού Εφέδρων Αξιωματικών του Αφιόν Καραχισάρ, ενώ στην συνέχεια προάγεται σε Έφεδρο Ανθυπασπιστή.
Στις 10 Αυγούστου του 1922, μετά την κατάρρευση του Μετώπου, συλλαμβάνεται αιχμάλωτος και κρατείτε έως τον Απρίλιο του 1923. Αμέσως μετά την επιστροφή του από την αιχμαλωσία, στις 3 Ιουνίου 1923, σε ηλικία 22 ετών, ονομάζεται Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Στις 18 Μαρτίου 1924 κατατάσσεται στις τάξεις των μόνιμων αξιωματικών του Στρατού ως μόνιμος Ανθυπασπιστής και στις 3 Ιουλίου του 1925 προάγεται σε Ανθυπολοχαγό.
Τον Φεβρουάριο του 1926 ο Δημήτριος Κασλάς υπηρετεί στο 42ο Σύνταγμα Ευζώνων, ενώ τον Απρίλιο του 1928 στον ΧΙ Συνοριακό Τομέα. Τον Οκτώβριο του 1929 υπηρετεί στο 13ο Σύνταγμα Πεζικού και τον Αύγουστο του 1930 υπηρετεί ξανά στο 42ο Σύνταγμα Ευζώνων.
Η στρατιωτική εξέλιξη στην ανώτερη στρατιωτική βαθμίδα δεν θα αργήσει να έρθει για τον Δημήτριο Κασλά, και στις 24 Ιουνίου του 1931 προάγεται σε Υπολοχαγό. Ο βαθμός του Λοχαγού έρχεται τρία χρόνια αργότερα, στις 9 Νοεμβρίου του 1934. Η 1η Απριλίου του 1936 βρίσκει τον Δημήτριο Κασλά στο 2ο Σύνταγμα Πεζικού ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 11 Απριλίου του 1938 υπηρετεί στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα.
Στη συνέχεια ακολουθεί μια εξαιρετική πορεία με αποκορύφωμα την περίοδο 1940-1945. Ο Δημήτριος Κασλάς στις 22 Δεκεμβρίου του 1940 προάγεται σε Ταγματάρχη με την απόφαση, ΕΔΥ 423/1940. Στις 2 Μαΐου του 1941 μετά την κατάρρευση του Mετώπου ο Δημήτριος Κασλάς λαμβάνει φύλλο πορείας για τον Βόλο.
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1941 ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Γ. Μπάκος απονέμει στον Λοχαγό του 3ου Συντάγματος Ιππικού «Πελεμικόν Σταυρόν Γ΄ Τάξεως» για την συμμετοχή του στις επιχειρήσεις του Αλβανικού Μετώπου, επιδεικνύοντας ηρωισμό και αυτοθυσία. Αντίστοιχα στις 12 Φεβρουαρίου του 1942 επί υπουργίας Γ. Μπάκου απονέμεται στον Ταγματάρχη Δημήτριο Κασλά το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας» για την ηρωική μέχρι αυτοθυσίας επί του πεδίου της μάχης ενάσκηση των καθηκόντων του.
Στην συνέχεια επιστρέφει στο Πουρί και κατά την Γερμανοϊταλική Κατοχή λαμβάνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση εντασσόμενος στην XVI Μεραρχία του Ε.Λ.Α.Σ. και ειδικότερα ως Διοικητής του 52oυ Συντάγματος. Ο Δημήτριος Κασλάς ως στρατιωτικός νους είχε μεγάλες επιτυχίες στον Ε.Λ.Α.Σ. και ειδικότερα στις περιοχές όπου δραστηριοποιήθηκε (Λαμία – Καρπενήσι – Καρδίτσα).

Μετά την απελευθέρωση εξορίστηκε από το 1945 έως το 1948 στα νησιά Σέριφο – Ικαρία – Σαντορίνη.
Η ενεργός στρατιωτική πορεία του Δ. Γ. Κασλά ολοκληρώνεται στις 12 Ιανουαρίου του 1948 όταν αποστρατεύεται αυτεπαγγέλτως με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη, ΕΔΥΣ 435/1948. Μετά την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1985 ο Δημήτριος Κασλάς, μετά θάνατον προήχθη σε Ταξίαρχο.


Η συμμετοχή του στο πόλεμο του 1940-41
Κατά την έκρηξη του πολέμου το 1940 υπηρετούσε στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων. Ξεκίνησε ως λοχαγός, αναλαβών κατά την διάρκεια των μαχών τη Διοίκηση του ΙΙ/5 Tάγματος, προαχθείς επ’ ανδραγαθία στο πεδίο της μάχης σε ταγματάρχη. Το αποκορύφωμα της ένδοξης πορείας του Tάγματος είναι η απόκρουση της σχεδιαθείσης με την παρουσία του ίδιου του Μουσολίνι μεγάλης Ιταλικής Επιθέσεως από 9-25 Μαρτίου 1941. Η επίθεση εκδηλώθηκε κυρίως εναντίον του υψώματος 731 το οποίο υπεράσπιζε το ΙΙ/5 τάγμα. Εκεί συνετρίβησαν οι πάνοπλες Μεραρχίες των Ιταλών και εκρίθη ο Ελληνοϊαταλικός πόλεμος. Μετά την πανωλεθρία των Ιταλών σ’ αυτή την επίθεση, αποφάσισε ο Χίλτερ να επιτεθεί στην Ελλάδα. Για το ύψωμα 731 και τις μάχες που έγιναν από 9-24 Μαρτίου έχουν γράψει πολλοί Έλληνες και ξένοι, στρατιωτικοί και μη, εχθροί και φίλοι, και εκφράζουν τον θαυμασμό τους. Η νεότερη ιστορία το ονομάζει «Νέες Θερμοπύλες», εγράφη δε και ειδικός Θούριος ως εμβατήριο του Στρατού. Έγινε θρυλικό και είναι γραμμένο στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Αθήνα. Οι στρατιώτες το ονόμασαν «Γολγοθά», γιατί, ενώ με την έναρξη των εχθροπραξιών ήταν δεντροσκεπασμένο, στο τέλος δεν έμεινε κανένα δέντρο και είχε τροποποιηθεί η γεωλογική μορφή του. Το ύψος του μειώθηκε κατά 5 μέτρα. Όπως γράφει η ιστορία σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ερίφθησαν τόσα πυρομαχικά όσα στο ύψωμα 731.

Η συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση
Μετά την κατάρρευση του μετώπου ο Δ. Κασλάς επέστρεψε στο Πουρί .Κατά την τριπλή κατοχή της Ελλάδας από την Γερμανία, Ιταλία και Βουλγαρία λαμβάνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση με τον ΕΛΑΣ στον οποίο και θα προσχωρήσει. Στον ΕΛΑΣ θα δράσει κυρίως ως Διοικητής του 52ου Συντάγματος Πεζικού ,με καπετάνιο τον Γιάννη Μπάρδα (Φωτεινός) .Το 52ο Σύνταγμα είχε δραστηριότητα στην περιοχή Λαμίας – Καρπενησίου –Καρδίτσας και είχε στρατιωτικές επιτυχίες.


Δεκεμβριανά και εξορία
Στις 30 Νοεμβρίου 1944 το 52ο Σύνταγμα πήρε εντολή να κατευθυνθεί στην Αττική. Όταν ξέσπασαν οι μάχες των Δεκεμβριανών,το 52ο σύνταγμα βρισκόταν στη Χασιά Αττικής όπου λόγω της Βρετανικής υπεροπλίας σε οχήματα μάχης κινδύνεψε με διάλυση. Μετά την συμφωνία της Βάρκιζας ο ταγματάρχης Δημήτρης Κασλάς υπάχθηκε στο β' πίνακα των αξιωματικών και εξορίστηκε από το 1945 έως το 1948 στα νησιά Σέριφο – Ικαρία - Σαντορίνη όπου και αποστρατεύθηκε αυτεπαγγέλτως με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Οι αναφορές που υπάρχουν δηλώνουν ότι στην εξορία του παρέμεινε σταθερά συμπαθών στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.


Τέλος της ζωής του
Αφού αποστρατεύθηκε αναγκάστηκε να κάνει άλλες δουλειές,ενώ αρνιόταν πικραμένος την προγενέστερη ιδιότητα του σε άτομα που υπηρέτησαν κάτω από τις διαταγές του.Απεβίωσε στις 22-2-1966 από καρδιακό επεισόδιο ενώ είχε προηγηθεί και εγκεφαλικό.


Τιμητικές διακρίσεις
Του είχαν απονεμηθεί: Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας, Πολεμικός Σταυρός Γ΄ Τάξεως, Αργυρούς Σταυρός του Β΄ Τάγματος, Μετάλλιον στρατιωτικής αξίας Δ΄ Τάξεως. Με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1985 προήχθη, μετά θάνατον, σε ταξίαρχο.