Παιδεία και Ερευνα στην υπηρεσία του κεφαλαίου

Παιδεία και Ερευνα στην υπηρεσία του κεφαλαίου

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεν παίρνει τυχαία τα συχαρίκια των καπιταλιστών για την ικανότητά της να περνάει τα πιο βάρβαρα αντιλαϊκά μέτρα και τη στρατηγική του κεφαλαίου, χτίζοντας παράλληλα την «κοινωνική συναίνεση» και την «εθνική συστράτευση», την υποταγή δηλαδή των εργαζομένων και των παιδιών τους στους στόχους του κεφαλαίου. Ενα ακόμη είδος γραφής έδωσε μόλις προχτές, με την παράδοση στους πρυτάνεις του νομοσχεδίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την Ερευνα στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, που θα μπει την επόμενη βδομάδα σε «διαβούλευση» (άλλη γνωστή απάτη αυτή, του χτισίματος «κοινωνικής συναίνεσης» μέσω των «διαλόγων»).
Πού εστίασαν την «κριτική» τους τα υπόλοιπα αστικά κόμματα και τα αστικά ΜΜΕ; Στις «σαρωτικές», λέει, αλλαγές στο «νόμο Διαμαντοπούλου», «τον πρώτο νόμο που πέρασε με τέτοια κοινοβουλευτική πλειοψηφία», στις αλλαγές στα Συμβούλια Διοίκησης (στον τρόπο, δηλαδή, που θα εκλέγονται αυτοί που θα εφαρμόζουν την αντιλαϊκή πολιτική), στις αριστερές «ιδεοληψίες» τάχα του ΣΥΡΙΖΑ που τον οδηγούν να επαναφέρει τους «αιώνιους φοιτητές», αντί να τους διαγράφει, στη σύνθεση των διάφορων «επιτροπών διαλόγων» που βρίσκονται στα σκαριά. Η εστίαση της κριτικής σε ζητήματα βολικά και σίγουρα, χωρίς κανένα «δημοσιονομικό κόστος», έρχεται με τη σειρά της «κουτί» στην κυβέρνηση, που συνεχίζει το παραμύθιασμα φοιτητών και σπουδαστών, με μεγάλα και παχιά λόγια περί «τέλους της επιτροπείας των Ιδρυμάτων» και «αποκατάστασης της δημοκρατικής τάξης», στην οποία αντιδρούν οι «νεοφιλελεύθερες δυνάμεις». Και ούτω καθεξής, έτσι που τελικά να κρύβεται η ουσία, εκεί που συμφωνούν όλοι μαζί: στη στρατηγική στόχευση των αλλαγών και αναδιαρθρώσεων, που δεν είναι άλλη από την ακόμη μεγαλύτερη πρόσδεση ΑΕΙ - ΤΕΙ και Ερευνας στις ανάγκες κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων και στο νέο «παραγωγικό μοντέλο» που ζήτησε την περασμένη βδομάδα ο ΣΕΒ και έσπευσε να διαφημίσει η κυβέρνηση.

***

Ακόμα και μια διαγώνια ματιά στο νομοσχέδιο είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς «πού το πάνε». Να ορισμένα παραδείγματα:
-- Στο άρθρο 13, ανάμεσα στους άλλους στόχους της «Εθνικής Στρατηγικής Ερευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ)» επιδιώκεται «η διαμόρφωση συνθηκών και κινήτρων για την ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των ερευνητικών οργανισμών, των τεχνολογικών φορέων, των επιχειρήσεων...», «η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ΕΤΑΚ και της ανταγωνιστικότητας».
-- Στο άρθρο 17, με το οποίο συγκροτούνται τα Περιφερειακά Συμβούλια Ερευνας και Καινοτομίας (ΠΣΕΚ), αναφέρεται ρητά ως περιεχόμενό τους η «οριζόντια δικτύωση των περιφερειακών συντελεστών που εμπλέκονται (...) όπως δημόσιοι ερευνητικοί οργανισμοί, τεχνολογικοί φορείς, επιχειρήσεις και λοιποί φορείς, καθώς και σε προτάσεις ένταξης και διασύνδεσης των συντελεστών και ερευνητικών οργανισμών στις περιφερειακές οικονομίες», στις ανάγκες δηλαδή των επιχειρηματιών κατά τόπους και κλάδους.
-- Στο άρθρο 20 για την ίδρυση νέων ερευνητικών κέντρων, προβλέπεται «έκθεση συμβατότητας με το στρατηγικό σχεδιασμό και τον αναπτυξιακό προγραμματισμό», τη στρατηγική δηλαδή του κεφαλαίου.
-- Στο άρθρο 25 αναφέρονται ως πόροι των ερευνητικών κέντρων, των ινστιτούτων κ.τ.λ. «ίδιοι πόροι και ειδικότερα από την ανάπτυξη ίδιας δραστηριότητας με οποιονδήποτε τρόπο ή σε σύμπραξη με (...) επιχειρήσεις (...) με σκοπό την εμπορική ή εταιρική εκμετάλλευση δικαιωμάτων της διανοητικής εργασίας», την «εκπόνηση μελετών και παροχή υπηρεσιών σε φορείς του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα», «αξιοποίηση πάσης φύσεως στοιχείων της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους».

***

Η στρατηγική στόχευση δεν μπορεί παρά να υλοποιείται στο έδαφος της τεράστιας υποχρηματοδότησης της Εκπαίδευσης συνολικά και της Τριτοβάθμιας πιο συγκεκριμένα, εκεί που οι περικοπές σύμφωνα με τους πρυτάνεις έχουν φτάσει το 70% τα τελευταία 5 χρόνια, λειτουργώντας ξεκάθαρα σαν «πιστόλι στον κρόταφο» των Ιδρυμάτων. Είναι, δε, χαρακτηριστικό ότι οι υποσχέσεις που έδωσε ο υπουργός Παιδείας στους πρυτάνεις, είναι ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για τη «σύγκλιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα», ανακοινώνοντας αύξηση 0,9% σε ορίζοντα... τριετίας. Και βεβαίως, ακόμη κι αυτή η «αν και όποτε» αύξηση στις δαπάνες θα πηγαίνει πακέτο με τους όρους που περιγράφονται στο νομοσχέδιο, που ακριβώς ενισχύουν την ιδιωτικοοικονομική λειτουργία των Ιδρυμάτων και το σφιχταγκάλιασμά τους με τους επιχειρηματικούς ομίλους και την Ερευνα για τις ανάγκες του κεφαλαίου.
Ενδεικτικά, το νομοσχέδιο, με μοχλό τους Ειδικούς Λογαριασμούς Ερευνας (ΕΛΚΕ), όπου ο προσανατολισμός είναι να εντάσσονται όλα τα έσοδα και της κρατικής χρηματοδότησης και της ιδιωτικοοικονομικής λειτουργίας, δίνει τη δυνατότητα «να αναλαμβάνει ο ΕΛΚΕ κάθε είδους έργο και δαπάνη για την εύρυθμη λειτουργία του οικείου Ιδρύματος». Ενώ προωθείται και η «ανταποδοτικότητα», αφού θεσμοθετούνται τα Ινστιτούτα Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης, που θα λειτουργούν με αμιγώς εμπορικούς όρους (δίδακτρα, έσοδα από επιχειρηματικές δραστηριότητες κ.ο.κ.).

***

Μετά απ' όλα αυτά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει το θράσος να παρουσιάζει και αυτό το νομοσχέδιο ως «μεγάλη αλλαγή» και «τομή». Μπορεί, αλλά σίγουρα όχι για τους φοιτητές, τους εργαζόμενους σε Ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα και συνολικά το λαό, που έχουν απέναντί τους ένα ακόμα νομοσχέδιο - έκτρωμα, «υπόδειγμα» επιχειρηματικής λειτουργίας των ΑΕΙ και της Ερευνας για τις ανάγκες του κεφαλαίου.

Τ.