Οδοιπορικό στο ανταρτοχώρι Βούστρι Αιτωλοακαρνανίας

Οδοιπορικό στο ανταρτοχώρι Βούστρι Αιτωλοακαρνανίας

To χωριό Βούστρι Ξηρομέρου βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Αιτωλοακαρνανικής γης κοντά στην κορυφή του όρους Περγαντί. Υπήρξε ένα από τα παλαιότερα χωριά της περιοχής με εκτεταμένα δάση καρυδιών και κοπάδια αιγοπροβάτων. Μεγαλύτερες οικογένειες του χωριού ήταν οι οικογένειες Διαμάντη, Κατσιγιάννη, Πουρνάρα και Πέτρου. Το χωριό υπήρξε ορμητήριο του ΕΛΑΣ κατά την περίοδο της Κατοχής και ένα από τα «κόκκινα» χωριά του Ξηρόμερου. Το ορεινό της τοποθεσίας, το σχετικά πυκνό δάσος και οι αριστερές οικογένειές του καθιστούσαν το χωριό ιδανική τοποθεσία για την ανάπτυξη του αντάρτικου, γεγονός που το χωριό πλήρωσε πολλαπλώς.Το Βούστρι εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του το 1975 λόγω κατολισθήσεων και σαθρότητας του εδάφους. Οι κάτοικοί του μετοίκησαν σε συνοικισμό δίπλα στο χωριό Τρύφος. 

Άποψη του χωριου από το δημόσιο δρόμο

Άποψη του χωριού από το δημόσιο δρόμο

Τα πρώτα σπίτια στην είσοδο του χωριού

Μια από τις βρύσες του χωριού 

H οικία της οικογένειας Διαμάντη

Στο δυτικό άκρο του χωριού βρίσκονται ακόμα τα ερείπια της οικίας της οικογένειας Διαμάντη. Η οικογένεια διατηρούσε παντοπωλείο στο χωριό και λογίζονταν ως μια από τις πιο ευκατάστατες του χωριού. Ο Νικόλαος Διαμάντης (ιδιοκτήτης του παντοπωλείου και πατέρας της οικογένειας) έδρασε στην περιοχή ως αντάρτης του ΕΛΑΣ. Αργότερα θα εξοριστεί στην Ικαρία και με τη Δικτατορία στη Γυάρο ως στέλεχος της ΕΔΑ Ξηρομέρου. Στο παράθυρο του σπιτιού του που διασώζεται ακόμα με τα κάγκελά του τραβήχτηκε και η οικογενειακή φωτογραφία που παραθέτουμε παρακάτω. Το 1943 κατά την είσοδο γερμανικού τμήματος στο χωριό, ο Νίκος Διαμάντης κάθονταν στην αυλή του σπιτιού του. Φορούσε ακόμα τις αρβύλες του αντάρτικου και το πρόσωπό του ήταν σχισμένο στο μάγουλο. Βρίσκονταν σε άδεια για να δει την οικογένειά του. Οι Γερμανοί μόλις βρέθηκαν μπροστά του κατάλαβαν αμέσως ότι πρόκειται για αντάρτη κι εκείνος πήδηξε την μάντρα του σπιτιού κι έτρεξε να διαφύγει στην κορφή που δεσπόζει πάνω από το χωριό. Οι Γερμανοί παρά το ότι έβαλαν ενάντιων του δεν τον πέτυχαν κι έτσι κατάφερε να διαφύγει. Το σπίτι της οικογένειας κάηκε την ίδια μέρα από τους κατακτητές.

To σπίτι της οικογένειας Διαμάντη

Το σπίτι της οικογένειες Διαμάντη

Το καγκελόφραχτο παράθυρο του σπιτιού που τραβήχτηκε η παρακάτω φωτογραφία.

Η οικογένεια του αντάρτη του ΕΛΑΣ Νίκου Διαμάντη έξω από το σπίτι τους στο Βούστρι. 

Η εκκλησία του χωριού

Ο Άγιος Νικόλαος Βουστρίου αποτελεί την μια και μοναδική εκκλησία του χωριού. Σήμερα η τοπική κοινότητα έχει προβεί σε εκτεταμένες επισκευές της και είναι το μοναδικό οίκημα του χωριού σε σχετικά καλή κατάσταση. Η εικονογράφηση της εκκλησία που παραμένει και ως σήμερα είναι δωρεά μερικών από τις οικογένειες του χωριού και χρονολογείται στα 1935-1938. Πρόκειται για λαϊκή αγιογράφηση με κύριο θέμα του αρχαγγέλους και τους άγιους μαχητές. Στην εκκλησία βρίσκεται ακόμα και ο παλιός της πολυέλαιος από χυτό γυαλί, όπως και προγράμματα λειτουργιών από το 1966! Στον περίβολο της εκκλησία βρίσκονταν οι τάφοι των οικογενειών του χωριού και η γιαγιά Διαμάντη. Σήμερα, εκτός από δύο τσιμεντένιους σταυρούς χωρίς ονόματα, διασώζεται μονάχα ο τάφος των δύο εξαδέλφων Γεώργιου και Φώτιου Πουρνάρα που πέθαναν και οι δύο στις 17-7-1945. Τα δύο εξαδέλφια γνωρίζουμε από την συνέντευξη της κας Αγγελικής Γκαραβέλου, ότι δολοφονήθηκαν με άγρια βασανιστήρια από τους παρακρατικούς της δεξιάς Ζέλο, Μαυρομάτη, Κολίδα και τους αδελφούς Παλούκη γιατί ήταν αντάρτες του ΕΛΑΣ. Στην αυλή του Αγίου Νικολάου Βουστρίου τραβήχτηκε και η παρακάτω παρατιθέμενη φωτογραφία της Επιτροπής ΕΑΜ Ξηρομέρου. 

Σταυροί από μνήματα αγνώστων στον περίβολο της εκκλησίας

Οι τάφοι των αγωνιστών του ΕΛΑΣ που δολοφονήθηκαν το 1945

Φωτογραφία ιερέα στην εκκλησία 

Το τέμπλο της εκκλησίας

Ο πολυέλαιος από γυαλί 

Ο αρχάγγελος Μιχαήλ 

Ο αρχάγγελος Γαβριήλ

O δράκος του Αγίου Γεωργίου, λεπτομέρεια του τέμπλου

Ο Άγιος Γεώργιος από την εικονογράφηση του τέμπλου

Πρόγραμμα λειτουργιών της εκκλησίας του 1966 

Ο Άγιος Δημήτριος σε εικονογράφηση του τέμπλου. Μέρος της εικονογράφησης έγινε με δωρεά της οικογένειας Κατσιγιάννη το 1936.

Η εκκλησία του χωριού

Η εκκλησία του χωριού στο προαύλιό της τραβήχτηκε η παρακάτω φωτογραφία της επιτροπής ΕΑΜ Ξηρομέρου

Η Επιτροπή ΕΑΜ Ξηρομέρου

Το Βούστρι στην Κατοχή

Για την επικρατούσα κατάσταση στο χωριό του Βουστρίου την περίοδο της Κατοχής αναφέραμε και παραπάνω. Κάτι ακόμα που μας είναι γνωστό από τις τοπικές διηγήσεις είναι ο βομβαρδισμός του χωριού από τις δυνάμεις των Γερμανών το 1943 ως αντίποινα για κάποια ΕΛΑΣίτικη επιχείρηση. Οι κάτοικοι του χωριού μπόρεσαν έγκαιρα να καταλάβουν τις κινήσεις του γερμανικού στρατού στην περιοχή των Αχυρών (εκεί που σήμερα θα δημιουργηθεί τεχνητή λίμνη). Το αμφιθεατρικό του χωριού και οι πληροφορίες που δόθηκαν από τον ΕΛΑΣ τους επέτρεψαν να λάβουν τα μέτρα τους. Η οικογένεια Κατσιγιάννη κινήθηκε ομαδικά προς την έξοδο του χωριού στα δυτικά, ενώ η οικογένεια Διαμάντη και άλλοι επέλεξαν να ανέβουν στα πιο ορεινά. Λίγο αργότερα ξεκινά ο βομβαρδισμός του χωριού από τα Αχυρά και μια οβίδα βρίσκει ακριβώς την τοποθεσία που προφυλάσσονταν η οικογένεια Κατσιγιάννη. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκληρισθεί σχεδόν ολόκληρη. Οι υπόλοιπες οικογένειες κατάφεραν να διαφύγουν ασφαλώς και επέστρεψαν αργότερα στο δραματικό χωριό. 

Η τεχνιτή λίμνη των Αχυρών όπως φαίνεται από το Βούστρι. Από εδώ βομβαρδίστηκε το χωριό από τους Γερμανούς.

Ένα ακόμα τραγικό περιστατικό της Κατοχής ήταν η εκτέλεση της γιαγιάς Κατσιγιάννη στο έμπα του χωριού από διερχόμενη γερμανική φάλαγγα. Η γυναίκα βρέθηκε στο πέρασμά τους και δεν μπορούσε να καταλάβει τι ακριβώς της ζητούσαν. Το αποτέλεσμα ήταν να προκαλέσει τον εκνευρισμό των Ούννων και την συνοπτική της εκτέλεση. 

Στα μέλη των οικογενειών του Βουστρίου γίνεται λόγος επίσης για ένα περιστατικό της Κατοχής κατά το οποίο αντάρτες του ΕΛΑΣ μετέφεραν μέσα από το χωριό αιχμάλωτους Γερμανούς. Οι αντάρτες έκατσαν στο καφενείο του χωριού και παράγγειλαν καφέ και νερό για όλους. Εκεί μαζεύτηκαν περίεργοι οι κάτοικοι του χωριού για να δουν από κοντά τον πλέον ακίνδυνο κατακτητή. Χωρίς κοινή γλώσσα και με την γλώσσα του σώματος οι αντάρτες και οι χωρικοί κατάφεραν να εντοπίσουν στα λεγόμενά τους την λέξη "Λένινγκραντ" δείγμα πως οι στρατιώτες του κατακτητή είχαν πολεμήσει κι εκεί.