Ο βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας
Το ομώνυμο βιβλίο του Παπαχελά αναφέρεται στην περίοδο 1947-67, από τον εμφύλιο στη χούντα (που
είναι ο τίτλος ενός πολύτομου ιστορήματος του Λιναρδάτου), και τον
αμερικανικό παράγοντα, ενώ την ίδια περίπου περίοδο εξετάζει και η
"καχεκτική δημοκρατία" του Ηλία Νικολακόπουλου -σε αντίθεση προφανώς με
την υγιή και ανεπτυγμένη της μεταπολίτευσης, την καλύτερη δημοκρατία που
είχανε ποτέ οι αστοί. Βιασμένη ο ένας, μπασμένη-καχεκτική ο άλλος,
κανείς δεν αναφέρει όμως το βασικό της χαρακτηριστικό, που εξηγεί και
καθορίζει τα υπόλοιπα: αστική δημοκρατία.
Ο τίτλος του βιβλίου είναι α. μαεστρικά επιλεγμένος και β/ παραπλανητικός. Αν κάποιος σχηματίσει απ' αυτόν εντύπωση για το περιεχόμενο του βιβλίου, χωρίς να το διαβάσει, θα υποθέσει ότι εξιστορεί τους διάφορους τρόπους και τα πλοκάμια της αμερικάνικης επέμβασης στην Ελλάδα, που κατέληγαν στο διαρκή, διαχρονικό βιασμό του δημοκρατικού της πολιτεύματος -ας βοηθήσουμε τη δημοκρατία να πεθάνει στον τόπο που γεννήθηκε. Μια υπόθεση που ενισχύεται κι από την εικόνα στο εξώφυλλο, με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο και τον Τζον Φατσέα (πράκτορα της CIA) σε ένα χιονισμένο τοπίο, να χαριεντίζονται με κυνηγετική περιβολή.
Σωστά; Ναι, αλλά όχι ακριβώς.
Η φράση που δανείζει στο βιβλίο τον τίτλο του, προέρχεται από μια αμερικάνικη έκθεση στα μέσα της δεκαετίας του 60' (την κρίσιμη διετία 1965-67) προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι Αμερικανοί δεν είναι φυσικά οι βιαστές, απλώς διαπιστώνουν -σχεδόν καταγγέλλουν θα έλεγε κανείς- το βιασμό, που καταλήγει στο έκτρωμα της χούντας, αλλά θαρρείς και είναι απρόσωπος, χωρίς δράστη-υποκείμενο. Είναι ο Κανένας του Οδυσσέα. Ή μάλλον ο συλλογικός κανένας, ένα σύνολο πολιτικών και στρατιωτικών παραγόντων που δρουν ανεύθυνα και... κατά συρροή, αυτοβούλως αλλά οδηγώντας εκ παραδρομής τα πράγματα στο απευκταίο αποτέλεσμα.
Μα επιτέλους, ποιος κυβερνά και ποιος βιάζει αυτόν τον τόπο;
Στο βιβλίο υπάρχουν δύο σαφείς -πλην έμμεσες- σκοπιμότητες. Αφενός να φτιάξει το προφίλ του ο Παπαχελάς, που ξεκίνησε μεν από το Ρήγα και την Αυγή, ως ανταποκριτής, προτού γίνει μεγάλο και τρανό παπαγαλάκι στο Μέγκα και τον όμιλο Αλαφούζου, αλλά αυτό προφανώς δεν είναι αρκετό να καθαρίσει το όνομά του από τη ρετσινιά του "ανθρώπου των Αμερικανών" που εκφράζει υπεύθυνα τη γραμμή τους κι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις βουλές τους. Ο Παπαχελάς βασικά είναι κάτι σαν Αμερικάνος υπήκοος με ελληνική ιθαγένεια -το πολιτικό αντίστοιχο της βρετανικής, ποδοσφαιρικής ιθαγένειας του Σωτηρακόπουλου, που δεν κρατάει ούτε τα προσχήματα όταν περιγράφει αγώνες της Λίβερπουλ κι άλλων αγγλικών συλλόγων.
Για φαντάσου όμως ένας τέτοιος δημοσιογράφος να αποκαλύπτει το ρόλο που διαδραμάτισαν κατά καιρούς οι ΗΠΑ στις εξελίξεις στη χώρα μας. Δεν αποτελεί ακλόνητο τεκμήριο της δημοσιογραφικής του αμεροληψίας κι αντικειμενικότητας ή της ανεκτικότητας του δυτικού πολυφωνικού κόσμου, που αντέχει τέτοιου είδους δημοσιογραφία και τις αποκαλύψεις της; Μια τέτοια έρευνα δεν αποδεικνύει πως οι ΗΠΑ δεν έχουν τίποτα απολύτως να κρύψουν;
Υπάρχει όμως και μια ακόμα γραμμή άμυνας, που φιλτράρει την αμφισβήτηση. Οι ΗΠΑ δίνουν στη δημοσιότητα αυτά που θέλουν να γνωστοποιηθούν, και φαίνονται ούτως ή άλλως αδιαμφισβήτητα, αλλά συγκαλύπτουν τη στάση τους σε κομβικά ζητήματα, όπως το Απριλιανό πραξικόπημα και το Κυπριακό. Δίνουν τη σαφή προτίμησή τους στον Καραμανλή, ως διάδοχη κατάσταση του Παπάγου, και τις φιλικές επαφές τους με τον Ανδρέα -που κατά τα άλλα θεωρούνταν επικίνδυνος κι επιρρεπής στην πολιτική ενός "Λαϊκού Μετώπου". Αλλά παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως ειρηνοποιό δύναμη που αποσόβησε αρκετές φορές την κλιμάκωση των εκρηκτικών ελληνοτουρκικών σχέσεων και μια πιθανή πολεμική σύρραξη, ενώ προωθούσε μια πολύ ευνοϊκή λύση του Κυπριακού με το περιβόητο σχέδιο Άτσεσον (ένωση με την Ελλάδα και διατήρηση μιας μεγάλης τουρκικής στρατιωτικής βάσης). Και φυσικά δεν είχε την παραμικρή ανάμειξη στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ενώ αρχικά τήρησε μάλιστα μια ψυχρή στάση "δυσμενούς ουδετερότητας", μέχρι να ξεσπάσει ο πόλεμος των επτά ημερών στη Μέση Ανατολή, οπότε δεν ήταν δυνατόν πια να αγνοεί τις διευκολύνσεις που τόσο πρόθυμα παρείχε μια -ούτως ή άλλως- ανοιχτά φιλοαμερικανική κυβέρνηση.
Μπορεί οι συνταγματάρχες να αγωνιούσαν για την αμερικάνικη στάση και να επιδίωκαν πάση θυσία τη στήριξη και την έγκριση της πρεσβείας και της CIA, γνωρίζοντας πως δε θα μπορούσαν ούτε μια μέρα να σταθούν χωρίς αυτή... μπορεί να είχαν άμεση, εσωτερική ενημέρωση για τις ενέργειες του βασιλικού πραξικοπήματος της "μεγάλης χούντας" των στρατηγών -που τους πρόλαβαν στο δρόμο- αλλά δρούσαν προφανώς αυτόβουλα, χωρίς συνεννόηση με το μεγάλο αφεντικό. Η πρεσβεία και η CIA είχαν απλώς ρόλο τοποτηρητή στις εξελίξεις, χωρίς να μπορούν ούτε να θέλουν να επηρεάσουν τη ροή τους άμεσα και καθοριστικά...
Ο Παπαχελάς δεν κάνει ουσιαστικά τίποτα παραπάνω από μια απλή έρευνα -στα πλαίσια ενός ντοκιμαντέρ σε πρώτη φάση- και τη σχεδόν άκριτη μεταφορά των αποχαρακτηρισθέντων αρχείων των ΗΠΑ και του περιεχομένου τους.
Παράλληλα όμως πολλά ονόματα πρακτόρων και πληροφοριοδοτών είναι διακριτικά σβησμένα και διαγραμμένα, γιατί προφανώς κρίνεται πολιτικά επικίνδυνη η αποκάλυψή τους, ακόμα και τρεις δεκαετίες μετά. Δηλ την περίοδο που γράφεται το βιβλίο, μόλις δύο χρόνια πριν την επίσκεψη και την επίσημη συγνώμη του Κλίντον -ναι αλλά για ποιο πράγμα άραγε; Αφού τελικά οι ΗΠΑ απλώς διαπίστωναν και παρατηρούσαν, όπως ο Χριστόδουλος διάβαζε.
Αυτό είναι το συνδετικό νήμα με τη σημερινή συγκυρία και την επικείμενη επίσκεψη Ομπάμα. Τα φιλτραρισμένα αμερικάνικα αρχεία, δίνουν -ακόμα κι έτσι- χρήσιμο ιστορικό υλικό για την έκταση και τον απροκάλυπτο χαρακτήρα της αμερικάνικης, ιμπεριαλιστικής επέμβασης, ακόμα και στις λεπτομέρειες της ελληνικής πολιτικής σκηνής, αλλά και για τους σχετικά αυτόνομους σχεδιασμούς και τη στρατηγική της ελληνικής αστικής τάξης. Κάτι που δεν αθωώνει του αίματος (εντός κι εκτός εισαγωγικών) τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, δεν αναιρεί το διαχρονικό τους ρόλο στα Βαλκάνια -και όχι μόνο-, τις ευθύνες τους για το Κυπριακό, την "ειρηνοποιό" τους δράση και προπαντός τη θανάσιμη απειλή που αποτελούν σήμερα για τους λαούς και την ειρήνη.
Για αυτό είναι ζωτικά επίκαιρο να διαδηλώσουμε την αντίθεσή μας στη "φιλική επίσκεψη" της απερχόμενης πολιτικής ηγεσίας των γερακιών, που έρχονται κρατώντας παραπλανητικά κλάδο ελιάς και σανό (περί χρέους) για τους ιθαγενείς.
Ούτε γη ούτε νερό στους φονιάδες των λαών...
Ο τίτλος του βιβλίου είναι α. μαεστρικά επιλεγμένος και β/ παραπλανητικός. Αν κάποιος σχηματίσει απ' αυτόν εντύπωση για το περιεχόμενο του βιβλίου, χωρίς να το διαβάσει, θα υποθέσει ότι εξιστορεί τους διάφορους τρόπους και τα πλοκάμια της αμερικάνικης επέμβασης στην Ελλάδα, που κατέληγαν στο διαρκή, διαχρονικό βιασμό του δημοκρατικού της πολιτεύματος -ας βοηθήσουμε τη δημοκρατία να πεθάνει στον τόπο που γεννήθηκε. Μια υπόθεση που ενισχύεται κι από την εικόνα στο εξώφυλλο, με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο και τον Τζον Φατσέα (πράκτορα της CIA) σε ένα χιονισμένο τοπίο, να χαριεντίζονται με κυνηγετική περιβολή.
Σωστά; Ναι, αλλά όχι ακριβώς.
Η φράση που δανείζει στο βιβλίο τον τίτλο του, προέρχεται από μια αμερικάνικη έκθεση στα μέσα της δεκαετίας του 60' (την κρίσιμη διετία 1965-67) προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι Αμερικανοί δεν είναι φυσικά οι βιαστές, απλώς διαπιστώνουν -σχεδόν καταγγέλλουν θα έλεγε κανείς- το βιασμό, που καταλήγει στο έκτρωμα της χούντας, αλλά θαρρείς και είναι απρόσωπος, χωρίς δράστη-υποκείμενο. Είναι ο Κανένας του Οδυσσέα. Ή μάλλον ο συλλογικός κανένας, ένα σύνολο πολιτικών και στρατιωτικών παραγόντων που δρουν ανεύθυνα και... κατά συρροή, αυτοβούλως αλλά οδηγώντας εκ παραδρομής τα πράγματα στο απευκταίο αποτέλεσμα.
Μα επιτέλους, ποιος κυβερνά και ποιος βιάζει αυτόν τον τόπο;
Στο βιβλίο υπάρχουν δύο σαφείς -πλην έμμεσες- σκοπιμότητες. Αφενός να φτιάξει το προφίλ του ο Παπαχελάς, που ξεκίνησε μεν από το Ρήγα και την Αυγή, ως ανταποκριτής, προτού γίνει μεγάλο και τρανό παπαγαλάκι στο Μέγκα και τον όμιλο Αλαφούζου, αλλά αυτό προφανώς δεν είναι αρκετό να καθαρίσει το όνομά του από τη ρετσινιά του "ανθρώπου των Αμερικανών" που εκφράζει υπεύθυνα τη γραμμή τους κι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις βουλές τους. Ο Παπαχελάς βασικά είναι κάτι σαν Αμερικάνος υπήκοος με ελληνική ιθαγένεια -το πολιτικό αντίστοιχο της βρετανικής, ποδοσφαιρικής ιθαγένειας του Σωτηρακόπουλου, που δεν κρατάει ούτε τα προσχήματα όταν περιγράφει αγώνες της Λίβερπουλ κι άλλων αγγλικών συλλόγων.
Για φαντάσου όμως ένας τέτοιος δημοσιογράφος να αποκαλύπτει το ρόλο που διαδραμάτισαν κατά καιρούς οι ΗΠΑ στις εξελίξεις στη χώρα μας. Δεν αποτελεί ακλόνητο τεκμήριο της δημοσιογραφικής του αμεροληψίας κι αντικειμενικότητας ή της ανεκτικότητας του δυτικού πολυφωνικού κόσμου, που αντέχει τέτοιου είδους δημοσιογραφία και τις αποκαλύψεις της; Μια τέτοια έρευνα δεν αποδεικνύει πως οι ΗΠΑ δεν έχουν τίποτα απολύτως να κρύψουν;
Υπάρχει όμως και μια ακόμα γραμμή άμυνας, που φιλτράρει την αμφισβήτηση. Οι ΗΠΑ δίνουν στη δημοσιότητα αυτά που θέλουν να γνωστοποιηθούν, και φαίνονται ούτως ή άλλως αδιαμφισβήτητα, αλλά συγκαλύπτουν τη στάση τους σε κομβικά ζητήματα, όπως το Απριλιανό πραξικόπημα και το Κυπριακό. Δίνουν τη σαφή προτίμησή τους στον Καραμανλή, ως διάδοχη κατάσταση του Παπάγου, και τις φιλικές επαφές τους με τον Ανδρέα -που κατά τα άλλα θεωρούνταν επικίνδυνος κι επιρρεπής στην πολιτική ενός "Λαϊκού Μετώπου". Αλλά παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως ειρηνοποιό δύναμη που αποσόβησε αρκετές φορές την κλιμάκωση των εκρηκτικών ελληνοτουρκικών σχέσεων και μια πιθανή πολεμική σύρραξη, ενώ προωθούσε μια πολύ ευνοϊκή λύση του Κυπριακού με το περιβόητο σχέδιο Άτσεσον (ένωση με την Ελλάδα και διατήρηση μιας μεγάλης τουρκικής στρατιωτικής βάσης). Και φυσικά δεν είχε την παραμικρή ανάμειξη στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ενώ αρχικά τήρησε μάλιστα μια ψυχρή στάση "δυσμενούς ουδετερότητας", μέχρι να ξεσπάσει ο πόλεμος των επτά ημερών στη Μέση Ανατολή, οπότε δεν ήταν δυνατόν πια να αγνοεί τις διευκολύνσεις που τόσο πρόθυμα παρείχε μια -ούτως ή άλλως- ανοιχτά φιλοαμερικανική κυβέρνηση.
Μπορεί οι συνταγματάρχες να αγωνιούσαν για την αμερικάνικη στάση και να επιδίωκαν πάση θυσία τη στήριξη και την έγκριση της πρεσβείας και της CIA, γνωρίζοντας πως δε θα μπορούσαν ούτε μια μέρα να σταθούν χωρίς αυτή... μπορεί να είχαν άμεση, εσωτερική ενημέρωση για τις ενέργειες του βασιλικού πραξικοπήματος της "μεγάλης χούντας" των στρατηγών -που τους πρόλαβαν στο δρόμο- αλλά δρούσαν προφανώς αυτόβουλα, χωρίς συνεννόηση με το μεγάλο αφεντικό. Η πρεσβεία και η CIA είχαν απλώς ρόλο τοποτηρητή στις εξελίξεις, χωρίς να μπορούν ούτε να θέλουν να επηρεάσουν τη ροή τους άμεσα και καθοριστικά...
Ο Παπαχελάς δεν κάνει ουσιαστικά τίποτα παραπάνω από μια απλή έρευνα -στα πλαίσια ενός ντοκιμαντέρ σε πρώτη φάση- και τη σχεδόν άκριτη μεταφορά των αποχαρακτηρισθέντων αρχείων των ΗΠΑ και του περιεχομένου τους.
Παράλληλα όμως πολλά ονόματα πρακτόρων και πληροφοριοδοτών είναι διακριτικά σβησμένα και διαγραμμένα, γιατί προφανώς κρίνεται πολιτικά επικίνδυνη η αποκάλυψή τους, ακόμα και τρεις δεκαετίες μετά. Δηλ την περίοδο που γράφεται το βιβλίο, μόλις δύο χρόνια πριν την επίσκεψη και την επίσημη συγνώμη του Κλίντον -ναι αλλά για ποιο πράγμα άραγε; Αφού τελικά οι ΗΠΑ απλώς διαπίστωναν και παρατηρούσαν, όπως ο Χριστόδουλος διάβαζε.
Αυτό είναι το συνδετικό νήμα με τη σημερινή συγκυρία και την επικείμενη επίσκεψη Ομπάμα. Τα φιλτραρισμένα αμερικάνικα αρχεία, δίνουν -ακόμα κι έτσι- χρήσιμο ιστορικό υλικό για την έκταση και τον απροκάλυπτο χαρακτήρα της αμερικάνικης, ιμπεριαλιστικής επέμβασης, ακόμα και στις λεπτομέρειες της ελληνικής πολιτικής σκηνής, αλλά και για τους σχετικά αυτόνομους σχεδιασμούς και τη στρατηγική της ελληνικής αστικής τάξης. Κάτι που δεν αθωώνει του αίματος (εντός κι εκτός εισαγωγικών) τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, δεν αναιρεί το διαχρονικό τους ρόλο στα Βαλκάνια -και όχι μόνο-, τις ευθύνες τους για το Κυπριακό, την "ειρηνοποιό" τους δράση και προπαντός τη θανάσιμη απειλή που αποτελούν σήμερα για τους λαούς και την ειρήνη.
Για αυτό είναι ζωτικά επίκαιρο να διαδηλώσουμε την αντίθεσή μας στη "φιλική επίσκεψη" της απερχόμενης πολιτικής ηγεσίας των γερακιών, που έρχονται κρατώντας παραπλανητικά κλάδο ελιάς και σανό (περί χρέους) για τους ιθαγενείς.
Ούτε γη ούτε νερό στους φονιάδες των λαών...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου