Ο απερχόμενος και ο επόμενος...

Ο απερχόμενος και ο επόμενος...

«Υμνο στις αξίες της δημοκρατίας» χαρακτήρισαν τα διεθνή ΜΜΕ την τελευταία ομιλία του απερχόμενου Προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, στο Σικάγο, χτες, τις πρώτες πρωινές ώρες Ελλάδας. Με τη γνωστή μαεστρία του στη λογοκοπία, ο Ομπάμα προσπάθησε να εξωραΐσει την καπιταλιστική βαρβαρότητα, κάνοντας παράλληλα έναν απολογισμό των υπηρεσιών που πρόσφερε ο ίδιος και η κυβέρνησή του στα αμερικανικά μονοπώλια, προκειμένου να διασφαλιστεί ο ηγετικός τους ρόλος παγκόσμια, σε συνθήκες συγχρονισμένης καπιταλιστικής κρίσης, ανακατατάξεων και οξυμένων ανταγωνισμών.
Ετσι, ο Ομπάμα εκθείασε τις «αξίες» των ΗΠΑ, που «οφείλονται και γίνονται πιο ισχυρές όταν λειτουργεί η δημοκρατία» και «όταν οι απλοί άνθρωποι συμμετέχουν σε αυτή». Τις «αξίες» αυτές, βέβαια, τις βιώνουν από πρώτο χέρι εκατομμύρια άνθρωποι στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Ουκρανία, όπου συνεχίστηκαν και διευρύνθηκαν επί Ομπάμα οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, για τον έλεγχο των πηγών και των δρόμων Ενέργειας, στο πλαίσιο της αναδιάταξης γεωστρατηγικών σφαιρών επιρροής.
Τις «αξίες» αυτές, όμως, βίωσαν και βιώνουν και τα εκατομμύρια των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων στις ΗΠΑ, είτε στις συνθήκες της κρίσης, που ξέσπασε το 2008, είτε σήμερα, στην εποχή της αναιμικής ανάκαμψης. Οπως σημείωσε άλλωστε ο ίδιος ο Ομπάμα, η «ανισοκατανομή στον πλούτο» εξακολουθεί να είναι μεγάλη στις ΗΠΑ και «υπάρχουν οικογένειες στην ενδοχώρα και τις αγροτικές περιοχές που έμειναν πίσω, οι βιομηχανικοί εργάτες, οι υπάλληλοι στην Υγεία, την Παιδεία».
Σ' αυτούς απευθυνόταν ο Ομπάμα με τις εκκλήσεις του για «μεγαλύτερη συμμετοχή στη δημοκρατία», ζητώντας επί της ουσίας να συναινέσουν στη φτωχοποίηση και την εξαθλίωσή τους, να δώσουν ισχυρότερη νομιμοποίηση στην αντιλαϊκή πολιτική. Πρόκειται για λαϊκά στρώματα που δεν επαληθεύτηκαν οι προσδοκίες τους για βελτίωση της ζωής τους από την καπιταλιστική ανάκαμψη, όπως τους υποσχόταν η κυβέρνηση Ομπάμα.

***

Απευθυνόμενος σε αυτά τα στρώματα, ο Τραμπ κατάφερε να αποσπάσει μεγαλύτερη στήριξη στις τελευταίες εκλογές, προβάλλοντας ως «βάλσαμο» για τις ΗΠΑ και τους ίδιους την άσκηση μιας οικονομικής πολιτικής με εντονότερα στοιχεία προστατευτισμού.
Η ομιλία Ομπάμα αποτύπωσε σε μεγάλο βαθμό το διχασμό που εκφράζεται στην αστική τάξη των ΗΠΑ, σαν απότοκο των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η οικονομία να περάσει σε ορμητική ανάκαμψη. Αλλά και την προσπάθεια της αστικής τάξης να διασφαλίσει τη «σταθερότητα» και τη συνέχεια στην αντιλαϊκή πολιτική, προς όφελος των γενικών συμφερόντων του κεφαλαίου, που υπηρετούν αμφότεροι Ομπάμα και Τραμπ, παρά τις υπαρκτές διαφορές στις διακηρύξεις και στην πολιτική τους.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η ομιλία Ομπάμα έγινε την επομένη που δόθηκε στη δημοσιότητα έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών των ΗΠΑ, η οποία εντοπίζει τη «σχετική απώλεια του ηγετικού τους ρόλου», προφανώς γιατί αναδύονται και νέες ταχύτατα αναπτυσσόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία κ.λπ.
Σε κάθε περίπτωση, η ενδοαστική κόντρα που αναπτύσσεται στις ΗΠΑ εδράζεται πάνω στην ανάγκη ενίσχυσης της θέσης του αμερικανικού κεφαλαίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Και η νέα ηγεσία υπό τον Τραμπ σε αυτό θα κριθεί. Μένει φυσικά να φανεί τι από τις εξαγγελίες του θα προχωρήσει στην πράξη, ειδικά σε ό,τι αφορά τα μέτρα προστατευτισμού που θα δυσκόλευαν το διεθνές εμπόριο, τις σχέσεις με άλλα κέντρα, με τη Ρωσία ή την Κίνα, τις υπό διαπραγμάτευση συμφωνίες εμπορίου και επενδύσεων, τη Διατλαντική Συμφωνία με την ΕΕ και την αντίστοιχη στον Ειρηνικό...

Δ.