Το Βατοπέδι έληξε. Τα Βατοπέδια μένουν;

Αθώους κήρυξε το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων όλους τους κατηγορούμενους για την υπόθεση με τις ανταλλαγές  του Δημοσίου και της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου.

Συγκεκριμένα,έκρινε ότι η λίμνη Βιστωνίδα και οι παραλίμνιες εκτάσεις ανήκουν στο Δημόσιο και υιοθετώντας απαλλακτική εισαγγελική πρόταση ανακοίνωσε σήμερα την απόφαση. Διαβάστε την απόφαση, όπως παρουσιάζεται στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, εδώ. Δήλωση για την απόφαση έκανε και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, υποστηρίζοντας ότι «η σημερινή απόφαση της ελληνικής Δικαιοσύνης αποκαλύπτει το μέγεθος της αθλιότητας στην υπόθεση Βατοπεδίου». Ολόκληρη η δήλωση εδώ. 

Ας πάμε τώρα στην ουσία διότι τα χρόνια έχουν περάσει, αλλά τα δεδομένα για την πηγή τέτοιου είδους γεγονότων παραμένουν αναλλοίωτα. Η ουσία είναι πέρα και τη συζήτηση με επιχειρήματα τα χρυσόβουλα, στον 21ο αιώνα, ακόμα και πέρα από εκείνο το «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό» της εποχής, το οποίο έγινε, στην πορεία, «νόμιμο», άρα και «ηθικό» για πολλές υποθέσεις που αφορούσαν τη χώρα. Μια φράση που βρήκε εφαρμογή σε πολλά επίσημα και ανεπίσημα σκάνδαλα στην εποχή των μνημονίων που ακολούθησε.

Ας προσέξουμε σημεία της απόφασης, όπως την παρουσίασε το ΑΠΕ – ΜΠΕ: «Η Δικαιοσύνη έκρινε ότι οι εμπλεκόμενοι δεν είχαν δόλο για τις πράξεις τους και ότι είναι αθώοι για τον βαθμό εμπλοκής που τους καταλογίζεται είτε ως φυσικοί είτε ως ηθικοί αυτουργοί σε πράξεις απιστίας και ψευδών βεβαιώσεων. Αυτή ήταν και η πρόταση που υπέβαλε στο δικαστήριο, τον περασμένο Δεκέμβριο, η εισαγγελέας Έδρας Βασιλική Κρίνα, η οποία ζήτησε να κηρυχθούν όλοι οι κατηγορούμενοι αθώοι, κρίνοντας ότι δεν προκύπτει για κανέναν δόλος στις πράξεις του». Όπως σημειώνεται «η εισαγγελέας είχε τονίσει ότι οι δύο ιερωμένοι είχαν ακλόνητη πεποίθηση πως οι παραλίμνιες εκτάσεις ανήκουν στη Μονή και δεν επηρέασαν κανέναν, ενώ οι κρατικοί υπάλληλοι που ενεπλάκησαν στην υπόθεση ουσιαστικά εκτελούσαν κυβερνητικές επιλογές σχετικά με το θέμα».

Σημειώνεται «ότι η υπόθεση αφορά την παράδοση από τη Μονή στο Δημόσιο της Λίμνης Βιστωνίδας και των παραλιμνίων εκτάσεων της, συνολικού εμβαδού περίπου 27 χιλιάδων στρεμμάτων, με αντάλλαγμα ακίνητα του Δημοσίου.

Η εν λόγω ανταλλαγή που, κατά την δικογραφία, προκάλεσε ζημιά στο Δημόσιο, έγινε την περίοδο 2006- 2008 και στηρίχθηκε στην προηγούμενη παραδοχή εκ μέρους των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών ότι η αγιορείτικη Μονή έχει στην ιδιοκτησία της τη Βιστωνίδα από το 1080, οπότε της έγινε σχετική δωρεά από τον τότε βυζαντινό Αυτοκράτορα με χρυσόβουλο και άλλα που ακολούθησαν». 

Κατά τη δικογραφία, «οι κατηγορούμενοι εν γνώσει τους «παρερμήνευσαν το περιεχόμενο των χρυσόβουλων που επικαλείται η Ιερά Μονή, ως τίτλους ιδιοκτησίας, υιοθετώντας τους ισχυρισμούς της με ατεκμηρίωτες και προσχηματικές αιτιολογίες» με αποτέλεσμα οι ενέργειές τους να «πλήξουν τα συμφέροντα του Δημοσίου». Στην υπόθεση αρχικά οι κατηγορούμενοι ήταν 32. Με βούλευμα ωστόσο του Συμβουλίου Εφετών 18 κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν, καθώς κατά την κρίση των Εφετών δεν προέκυπταν ικανά στοιχεία για την παραπομπή τους σε δίκη». Εκτός του ηγούμενου Εφραίμ και του δεύτερο τη τάξει στη Μονή, μοναχό Αρσένιο κατηγορούμενοι για την υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου ήταν άλλα 11 πρόσωπα, μεταξύ των οποίων η συμβολαιογράφος Κατερίνα Πελέκη, οι δικηγόροι Διονύσης και Δημήτρης Πελέκης, πατέρας και αδελφός της κατηγορουμένης, ο πρώην πρόεδρος και ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Κτηματικής Εταιρίας του Δημοσίου Πέτρος Παπαγεωργίου και Κωνσταντίνος Γκράτσιος, ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Γεωργίας Κωνσταντίνος Σκιαδάς, ο πρώην αντιπρόεδρος και μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ.α.

Εκκλησιαστική(;) περιουσία

Αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Νίκου Μπογιόπουλου, από εκείνη την εποχή, στον «Ριζοσπάστη» (7/10/ 2008) υπό τον τίτλο «Εκκλησιαστική(;) περιουσία», με τη σημείωση πως μέχρι σήμερα η σχέση Κράτους – Εκκλησίας παραμένει αλώβητη.

Τα «ιερά» κτήματα, περίπου όλη η Ελλάδα σύμφωνα με την επέκταση της …λογικής των χρυσόβουλων (την οποία αποδέχονται όλες οι κυβερνήσεις μέχρι τώρα, στην πράξη), πού ανήκουν; Καμία κυβέρνηση δεν στάθηκε στο «ηθικό δικαίωμα» της πολιτείας να αποδοθούν αυτά τα κτήματα στο κοινωνικό σύνολο. Έτσι, τελικά, το Βατοπέδι έληξε, αλλά τα Βατοπέδια μένουν.

Ακολουθεί το άρθρο: 

Υπάρχει πιθανότητα να ξημερώσει μια μέρα που η Εκκλησία ή τα μοναστήρια θα διεκδικήσουν σαν περιουσιακό τους στοιχείο τον …«Ευαγγελισμό» ή το νοσοκομείο Παίδων, το Μετσόβιο Πολυτεχνείο ή το θέατρο του Λυκαβηττού; Λογικά όχι. Θεωρητικά, όμως, όπως αποδείχτηκε με τη λίμνη Βιστωνίδα, τίποτα δεν αποκλείεται! Και δεν είναι μόνο η σχετική υπόμνηση που έκανε πριν λίγες μέρες ο κ. Ιερώνυμος. Είναι το σύνολο της «επιχειρηματολογίας» που αναπτύσσεται από πλευράς Εκκλησίας, διαχρονικά, σύμφωνα με το οποίο ό,τι έχει χτιστεί σε αυτόν τον τόπο είναι χτισμένο πάνω σε …δικά της κτήματα, τα οποία είτε κάποια στιγμή απαλλοτριώθηκαν από το κράτος είτε εκείνη τα «προσέφερε μεγαθύμως» στο Εθνος…

***

Για να πάρουμε μια γεύση από το …«Αγιο Πνεύμα» που διαπνέει κάποιους από τους «Αγιους Πατέρες», είναι χρήσιμο να σταθούμε σε ορισμένα… προπαγανδιστικά κείμενα που βλέπουν εσχάτως το φως της δημοσιότητας από πλευράς ορισμένων συνηγόρων της Εκκλησίας (και όχι του Διαβόλου). Διαβάζουμε σχετικά στο Ιντερνετ:

«Το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Ακαδημία Αθηνών, η Ριζάρειος Σχολή, το Παλαιό Πτωχοκομείο, η Μαράσλειος Ακαδημία, το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, η Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή, η Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή, το Αρεταίειο Νοσοκομείο, το Αιγινήτειο Νοσοκομείο, η Γερμάνειος Εκκλησιαστική Σχολή (το κτίριο και η έκταση της σημερινής Σχολής Χωροφυλακής), το Νοσοκομείο Παίδων, το Σκοπευτήριο, η Ρωσική Αρχαιολογική Σχολή, τα Ιατρικά Εργαστήρια Πανεπιστημίου, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, το Νοσοκομείο Συγγρού, το Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης, η Πυριτιδαποθήκη, τα Παραπήγματα και οι Λουτρώνες Στρατού (η σημερινή έκταση του αγάλματος Βενιζέλου, το οικόπεδο του σημερινού Μεγάρου Μουσικής, η σημερινή αμερικανική πρεσβεία), ολόκληρο το μεγάλο κτήμα της Μονής Πετράκη στο Γουδί για την ίδρυση στρατιωτικής πόλεως, το Νοσοκομείο Αγίας Ελένης, οι Παιδικές Εξοχές στη Βούλα, το Γυμναστήριο Αμαρουσίου, το Νοσοκομείο Σωτηρία, το Σανατόριο Πάρνηθας, το Ασκληπιείο Βούλας και τόσα άλλα κτίστηκαν σε οικόπεδα της Εκκλησίας που δωρήθηκαν από αυτήν ή αρπάχτηκαν βιαίως ή ληστρικώ τω τρόπω».

Και παρακάτω:

«Ο Λυκαβηττός, το Κεφαλάρι Κηφισιάς, το άλσος Συγγρού, το άλσος Παγκρατίου, η πλατεία προ του Ευαγγελισμού, η πλατεία Μαβίλη, οι πλατείες του Αγίου Θωμά, του Αγίου Δημητρίου Αμπελοκήπων, του Αγίου Ανδρέα Ιπποκρατείου, η πλατεία προ του Νοσοκομείου Παίδων και δεκάδες άλλες περιπτώσεις που εξυπηρέτησαν άλλες ανθρώπινες και εθνικές ανάγκες είναι εκκλησιαστική περιουσία»…

Στα προηγούμενα προσθέστε και τις «συμπαγείς εκτάσεις είτε στην Αττική, όπως είναι ο Γέρακας, η Βραώνα, ο Βουρβάς, τα Λεγραινά, το Πάτημα, ο Σκαραμαγκάς, είτε σε άλλα μέρη της πατρίδας μας», οι οποίες θεωρούνται «εκτάσεις μεγάλων μοναστηριών (που) διανεμήθηκαν» σε βάρος της Εκκλησίας…

***

Σημειωτέον ότι τα παραπάνω περί «βίαιης» ή «ληστρικής αρπαγής» δε διακονούνται μόνο από κάποιους που κινούνται στο περιθώριο της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Είναι ενδιαφέρον ότι δε λείπουν και περιπτώσεις που οι εν λόγω αναφορές γίνονται από παράγοντες της Εκκλησίας χωρίς περιττές περιστροφές και μάλιστα επισήμως:

«Ολόκληρη η Βουλιαγμένη ανήκε κάποτε στην Εκκλησία. Ο,τι έχει πολεοδομηθεί έγινε με παραχώρηση δικών μας εκκλησιαστικών περιουσιακών στοιχείων. Δρόμοι, πλατείες, παιδικές χαρές και δεν είναι μόνο αυτά. Το Πανεπιστήμιο, η Ακαδημία, η Βιβλιοθήκη, το Οφθαλμιατρείο, ο Ευαγγελισμός, το Νίμιτς είναι μερικά από τα δημόσια κτίρια που παραχωρήθηκαν από την Εκκλησία. Ολόκληρες περιοχές, όπως το Γουδί, το Πέραμα, η Καισαριανή, ήταν της Εκκλησίας, το μισό Κολωνάκι που καταπατήθηκε, ο Καρέας που είναι δάσος και δεν μπορούμε να βάλουμε ούτε ένα παγκάκι»,

υποστήριζε ο μέχρι πριν λίγο διάστημα υπεύθυνος περί τα οικονομικά της Εκκλησίας κ. Πυλαρινός (20/2/2005, «Βήμα»).

***

Κοντά σε αυτά, πρέπει να συνυπολογιστούν εκκλησιαστικές αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες, η Εκκλησία από συστάσεως ελληνικού κράτους έχει «απολέσει» – λέει – το 96% της περιουσίας «της». Επισήμως, δε, της έχει απομείνει το 4%.

Το στοιχείο είναι ενδιαφέρον: Σύμφωνα με μελέτη που εκδόθηκε επισήμως από την Αγροτική Τράπεζα πριν μερικά χρόνια, από το σύνολο της αγροτικής γης της Ελλάδας, στην Εκκλησία ανήκουν 1.282.300 στρέμματα εκ των οποίων τα 367.000 είναι δασικές εκτάσεις, τα 745.400 βοσκότοποι και τα 169.900 γεωργική καλλιεργήσιμη γη.

Αν, λοιπόν, αυτά αποτελούν το 4% της εμφανιζόμενης ως περιουσίας της Εκκλησίας, και εφόσον προστεθεί και το υπόλοιπο 96% που υποτίθεται ότι της «κλάπηκε», τότε το συμπέρασμα που προκύπτει για τους «Αγιους Πατέρες» είναι ότι εν δυνάμει τους ανήκει …όλη η Ελλάδα!

***

Επειδή, λοιπόν, το θέμα είναι πολύ σοβαρότερο από τα πεπραγμένα του Εφραίμ και μιας και η υπόθεση Βατοπέδι είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, χρειάζεται να απαντηθεί ιστορικά τι είναι αυτό που τελικά η Εκκλησία και τα μοναστήρια εμφανίζουν ή διεκδικούν σαν περιουσία «τους».

Επαρκέστατη ως προς τα παραπάνω είναι η απάντηση που νομικά έχει δοθεί ήδη από το 1981 από τον καθηγητή Γιώργο Κουμάντο:

«Ενα μεγάλο μέρος αυτής της περιουσίας, ίσως το μέγιστο – σημείωνε σε άρθρο του στο «Βήμα» στις 4/5/1981 – προέρχεται από δωρεές που έγιναν προς την Εκκλησία κατά την Τουρκοκρατία, για να μην πάρουν τα κτήματα οι κατακτητές. Οι Τούρκοι δε σέβονταν την περιουσία των Ελλήνων αλλά σέβονταν την περιουσία της Εκκλησίας. Ετσι η Εκκλησία εμφανίζεται ως θεματοφύλακας περιουσιών που της δόθηκαν από κατατρεγμένους Ελληνες για να τις φυλάξει και να τις διασώσει. Ετσι όμως, η ιδιοκτησία που υπάρχει κατά τους νομικούς κανόνες, βρίσκεται ηθικά υπονομευμένη: τα κτήματα αυτά ανήκουν ουσιαστικά στο εθνικό σύνολο. Θεμελιώνεται, λοιπόν, ηθικά το δικαίωμα της Πολιτείας να αξιώσει την απόδοση αυτών των περιουσιακών στοιχείων που τυπικά είναι «γραμμένα» στο όνομα της Εκκλησίας και των άλλων εκκλησιαστικών νομικών προσώπων. Είναι συνεπώς απαράδεχτο αυτά τα ακίνητα να τα διαχειρίζονται, σχεδόν σαν ατομική τους περιουσία, όσοι καταφέρνουν να ανεβούν σε κάποιο υψηλό αξίωμα, εκκλησιαστικό ή μοναστηριακό. Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις φτάνει να αναρωτιέται κανείς μήπως υπάρχουν ασεβείς, που παρακινούνται στην επιλογή της εκκλησιαστικής σταδιοδρομίας από την ελπίδα να φτάσουν κάποτε σε βαθμίδες αρκετά υψηλές, ώστε να δίνουν τη δυνατότητα διαχείρισης μεγάλων περιουσιών με ελάχιστο έλεγχο. Ετσι όμως διαφθείρεται η ιεροσύνη που, αντί να είναι αποτέλεσμα προσωπικής κλίσης ή κλήσης από το Θεό, είναι πειρασμός του Μαμμωνά».

***

Το «ηθικό δικαίωμα», εντούτοις, της πολιτείας να αποδοθούν αυτά τα κτήματα στο κοινωνικό σύνολο, ουδέποτε μετουσιώθηκε σε πολιτική πράξη.

Αντίθετα, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ (σημείωση: και του ΣΥΡΙΖΑ πλέον), διατηρούν αλώβητη την αιμομεικτική σχέση Κράτους – Εκκλησίας, επενδύοντας στο γεγονός ότι η ιεραρχία έχει διδαχτεί για αιώνες να λειτουργεί σαν «η Δεξιά του Κυρίου», δηλαδή της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας.

Το ζήτημα, συνεπώς, δεν είναι ούτε τα χρυσόβουλα των βυζαντινών αυτοκρατόρων, ούτε τα χοτζέτια των πασάδων, τα οποία επικαλούνται κατά καιρούς οι ιεράρχες και οι ηγούμενοι των μοναστηριών. Το θέμα είναι πότε ακριβώς σε αυτή τη χώρα θα εφαρμοστεί η ρήση του Καποδίστρια, ότι δηλαδή αυτό το κράτος, το ελληνικό κράτος, δημιουργήθηκε «επαναστατικώς και δημευτικώς» και ως εκ τούτου ο λαός του δε χρωστάει τίποτα σε «κοτσαμπάσηδες, πασάδες και σεβάσμιους δεσποτάδες».