Σε θέση μάχης μπροστά στις εξελίξεις, με όπλο την πρόταση του ΚΚΕ

Μονάδα παραγωγής της ΔΕΗ

Βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα νέο βήμα στην πορεία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ ΑΕ, στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως επιβάλλει η στρατηγική ΕΕ - κεφαλαίου και ο στόχος για ανάκαμψη της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας. Το νέο αυτό βήμα πραγματοποιείται σε μια περίοδο που οξύνονται οι ανταγωνισμοί ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και μονοπωλιακών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή, με επίκεντρο την προσπάθεια ελέγχου ενεργειακών πηγών και δρόμων.
Μέσα σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ΑΕ συμπίπτει και με την υλοποίηση του σχεδιασμού για περιορισμό του λιγνίτη στην παραγωγή Ενέργειας, που για δεκαετίες αποτέλεσε κυρίαρχη δραστηριότητα στους νομούς Κοζάνης και Φλώρινας. Οι εξελίξεις, πέρα από τα όσα αρνητικά επιφυλάσσουν συνολικά για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά της χώρας, θα έχουν μεγάλες και σε πολλά επίπεδα συνέπειες στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
Ενα επιπλέον στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι βρισκόμαστε σε διαδικασία εκσυχρονισμού των μέσων παραγωγής, με την απόσυρση παλιών ΑΗΣ (ατμοηλεκτρικοί σταθμοί), που αντικαθίστανται από νέους, υψηλής τεχνολογίας. Η «Μελίτη 1», που είναι η πιο σύγχρονη μονάδα της ΔΕΗ στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και εντάσσεται στο πακέτο πώλησης, αλλά και η υπό κατασκευή μονάδα «Πτολεμαΐδα 5», που θα είναι από τις πιο σύγχρονες στην Ευρώπη, απαιτούν μικρότερο αριθμό εργαζομένων για τη λειτουργία τους, περίπου το μισό για την ίδια παραγωγή Ενέργειας.
Η συμφωνία για τη λεγόμενη «αποεπένδυση» του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ περιλαμβάνει την πρώτη μονάδα της Μελίτης (Φλώρινα) και την άδεια κατασκευής της δεύτερης, καθώς και δυο μονάδες της Μεγαλόπολης. Αυτό που απομένει είναι να διευκρινιστούν το χρονοδιάγραμμα και ο «οδικός χάρτης» για την πώληση, ενώ παραμένει σε ισχύ το χρονικό ορόσημο για ολοκλήρωση της πώλησης την 1η Ιούνη 2018.
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης, στη συζήτηση έχει θέσει θέμα «αντισταθμιστικών». Και μόνο η αναφορά του υπουργού Ενέργειας ότι «η συμφωνία θα διασφαλίζει τις θέσεις εργασίας στους λιγνιτικούς σταθμούς» θα πρέπει να κάνει τους εργαζόμενους να ανησυχούν, μιας και στην ουσία αποτελεί παραδοχή ότι οι θέσεις είναι υπό διαπραγμάτευση.
Η συζήτηση για τα «αντισταθμιστικά» αφορά και την παράταση λειτουργίας των ΑΗΣ Αμύνταιου και Καρδιάς, που είναι παλιάς τεχνολογίας και προβλέπεται να κλείσουν βάσει Οδηγιών της ΕΕ, καθώς και τη χορήγηση της δυνατότητας στη ΔΕΗ ΑΕ να πραγματοποιήσει επένδυση για την αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμύνταιου. Πρόκειται για τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς που τροφοδοτούν την κεντρική θέρμανση (τηλεθέρμανση) της Πτολεμαΐδας, του Αμύνταιου και δύο ακόμα οικισμών.

Υπάρχει εμπειρία

Οι καινούργιες εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκουν την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα πιο έμπειρα απ' ό,τι στο παρελθόν. Δεν μπορούν με ευκολία να τους ξεγελάσουν για μια ακόμα φορά με τα ίδια επιχειρήματα. Την προώθηση της ιδιωτικοποίησης από τα μέσα της δεκαετίας του '90 την έζησαν στο πετσί τους οι εργαζόμενοι στον κλάδο, συνολικά η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.
Επεκτάθηκαν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας (οκτάμηνα, εργολαβικοί), οι μισθοί μειώθηκαν, η εντατικοποίηση της εργασίας αυξήθηκε, το ίδιο και τα «ατυχήματα». Τα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν, με αποτέλεσμα το 30% του λαού να ζει σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας, υπήρξε μεγάλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και καθυστερήσεις στις μετεγκαταστάσεις πληττόμενων οικισμών. Κι αυτά είναι μέρος μόνο των συνεπειών.
Τι έλεγαν τα αστικά κόμματα και οι εκπρόσωποί τους στην Τοπική Διοίκηση και τα συνδικάτα για όλα αυτά; Οτι «ο ανταγωνισμός θα φέρει μειώσεις στα τιμολόγια για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά», ότι «ο ιδιώτης θα βάλει τάξη, οι άξιοι θα πληρώνονται ανάλογα» κ.ο.κ. Σήμερα πλασάρουν τη λογική του «μικρότερου κακού», ισχυρίζονται ότι δίνουν τάχα μάχη «για να σωθεί ό,τι μπορεί να σωθεί» κι ότι αν ήταν «οι άλλοι» στην κυβέρνηση «θα πουλούσαν περισσότερα» κ.λπ.
Ποιο είναι όμως το «λιγότερο κακό» που μας περιμένει; Η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ΑΕ θα οξύνει τον ανταγωνισμό και στη νέα κατάσταση που θα προκύψει, η Επιχείρηση δεν πρόκειται να μείνει με σταυρωμένα χέρια. Ηδη παίρνει τα μέτρα της.
Σε μια περίοδο που η εργατική - λαϊκή οικογένεια στενάζει από τα χρέη, κλιμακώνει την επίθεση στο λαϊκό εισόδημα, αναθέτοντας σε εισπρακτικές εταιρείες την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών. Προχωράει επίσης σε απολύσεις εργαζομένων, που τις ονομάζει «εθελούσιες εξόδους». Τιμωρεί και απολύει εργαζόμενους με ελαστικές σχέσεις εργασίας, προχωρά στην «αξιολόγηση» του προσωπικού με στόχο την τρομοκράτηση και τις μειώσεις μισθών.
Επιπρόσθετα στην επίθεση της εργοδοσίας, η ανεργία θα αυξηθεί σε μια περιοχή που έχει ήδη ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά πανελλαδικά. Χιλιάδες είναι οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν, θα χειροτερέψουν οι όροι δουλειάς για όσους απομείνουν να δουλεύουν.
Θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο η πρόσβαση χιλιάδων λαϊκών νοικοκυριών στην ηλεκτρική ενέργεια. Η επικείμενη μείωση των δικαιούχων του κοινωνικού τιμολογίου δίνει μια πρώτη γεύση. Οι κάτοικοι της περιοχής, που είχαν σχετικά φθηνότερη θέρμανση, θα δουν τις τιμές να ανεβαίνουν, είτε λόγω αλλαγής καυσίμου (βιοκαύσιμο στο Αμύνταιο), είτε λόγω ιδιώτη παρόχου (Μελίτη στη Φλώρινα). Αυτό είναι λοιπόν το «μικρότερο κακό» που μας περιμένει...

Η Τοπική Διοίκηση και ο εργοδοτικός συνδικαλισμός

Διαχρονικά οι αστικές κυβερνήσεις, στην προσπάθειά τους να κάμψουν τις όποιες αντιδράσεις, είχαν τη στήριξη των εκλεγμένων στην Τοπική Διοίκηση, με στόχο να εκτονώνουν αντιδράσεις που αναπτύσσονταν κατά καιρούς από εργαζόμενους της επιχείρησης και κατοίκους της περιοχής, με ημερίδες για διαφήμιση της «μεταλιγνιτικής» περιόδου, των ΑΠΕ κ.ά.
Σήμερα, η περιφερειακή αρχή (πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ) καλλιεργεί κι αυτή τη λογική του «μικρότερου κακού», λέγοντας με θράσος ότι «τα άλλα κόμματα ζητάνε να πουλήσουμε περισσότερα», οπότε πρέπει να είμαστε και ευχαριστημένοι! Αυτό το διάστημα ακούγονται και φωνές που μιλάνε για «εταιρείες λαϊκής βάσης» (ειπώθηκε από τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης στο Περιφερειακό Συμβούλιο, που πρόσκειται στη ΝΔ), ή για «ενεργειακούς συνεταιρισμούς», στο πλαίσιο πάντα της «απελευθερωμένης» αγοράς.
Από την άλλη, ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός, που παλιότερα διαφήμιζε τη μετοχοποίηση και στη συνέχεια υπέγραψε τον διαχωρισμό σε ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ κ.ά., τώρα επιβεβαιώνει το ρόλο του, κινούμενος στη γραμμή του «μικρότερου κακού» και της υπεράσπισης του εργοδότη που λέγεται ΔΕΗ ΑΕ, στο όνομα μιας «κρατικής» ΔΕΗ, που μπορεί τάχα να λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στην «απελευθερωμένη» αγορά και ταυτόχρονα να υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες.
Το «συντονιστικό» που έχουν στήσει εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση και εργοδοτικοί - κυβερνητικοί συνδικαλιστές σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκφράσει τις αγωνίες και τις ανάγκες των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων. Ολοι τους εμφανίζονται με σύνθημα «Οχι στην πώληση μονάδων», αφήνοντας στο απυρόβλητο τη στρατηγική της «απελευθέρωσης» και της ανταγωνιστικότητας της ΔΕΗ ΑΕ, που έχουν οδηγήσει την κατάσταση εδώ που βρισκόμαστε σήμερα.
Οι εργαζόμενοι είναι πιο έμπειροι και μπορούν καλύτερα να δουν το ρόλο που παίζουν αυτές οι δυνάμεις. Να θυμηθούν τη στάση της συνδικαλιστικής πλειοψηφίας πριν λίγα χρόνια, αλλά και των εκλεγμένων του ΣΥΡΙΖΑ στην Τοπική και Περιφερειακή Διοίκηση, μπροστά στο σχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ», που ενώ εναντιώνονταν στην πώληση, αρνούνταν πεισματικά να συμπεριλάβουν στα αιτήματα την αντίθεση στο σύνολο της «απελευθέρωσης» και όχι μόνο στο συγκεκριμένο σχεδιασμό. Στόχος τους ήταν η συμβολή στην κυβερνητική εναλλαγή και η προώθηση, στην ουσία, ενός παραπλήσιου σχεδίου.

Ο δρόμος που συμφέρει τους εργαζόμενους και το λαό

Για το ΚΚΕ, η Ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα. Το δικό μας «όχι» στην πώληση των μονάδων της ΔΕΗ ΑΕ δεν έχει να κάνει με την υπεράσπιση του ενός ή του άλλου σχεδίου ιδιωτικοποίησης. Η υπεράσπιση του λιγνίτη εδράζεται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα φθηνό και καλής ποιότητας εγχώριο ορυκτό, που κάτω από άλλες προϋποθέσεις και σε συνδυασμό με άλλες μορφές μπορεί να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια στη χώρα.
Το δικό μας «όχι» δεν λέγεται με το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν, δεν υπερασπιζόμαστε το κρατικό μονοπώλιο ενάντια στο ιδιωτικό. Το δικό μας «όχι» έχει το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Στη δυνατότητα που αντικειμενικά υπάρχει σήμερα να ζήσουν τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά ανθρώπινα, να ικανοποιήσουν όλες τις σύγχρονες ανάγκες τους. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο καταργώντας την ιδιοκτησία των καπιταλιστών στα μέσα παραγωγής, κοινωνικοποιώντας τα και οργανώνοντας την οικονομία με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό - κοινωνικό έλεγχο.
Δίνουμε τη μάχη ενάντια στα σχέδια για παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, έχοντας γνώση των δυσκολιών, των αυταπατών, του φόβου που κυριεύει μεγάλα τμήματα των εργαζομένων και του λαού. Δίνουμε μάχη για την προώθηση της πρότασής μας, να εξοπλιστούμε καλύτερα, όλο το δυναμικό του Κόμματος και ο περίγυρος. Να συμβάλουμε στην πλατιά ενημέρωση του λαού για τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης και της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Με τις δυνάμεις μας στο κίνημα επεξεργαζόμαστε αιτήματα για τη ΣΣΕ των εργαζομένων στον όμιλο της ΔΕΗ ΑΕ και ταυτόχρονα για την ανακούφιση και την ουσιαστική προστασία των λαϊκών στρωμάτων, με μείωση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας, μετεγκατάσταση όσων πλήττονται από τα ορυχεία, την επαναπόδοση των εδαφών. Με επόμενο σταθμό την πανελλαδική - πανεργατική απεργία στις 14 Δεκέμβρη, είμαστε στην πρώτη γραμμή για το ζωντάνεμα της λειτουργίας των σωματείων, με συλλογικές διαδικασίες, με τη συμμετοχή στον αγώνα όσο γίνεται περισσότερων εργαζομένων.

Του
Νώντα ΣΤΟΛΤΙΔΗ*
* Ο Νώντας Στολτίδης είναι μέλος του Γραφείου Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και Γραμματέας της ΤΕ Ενέργειας