Δεν είναι δύσκολο να μισήσεις το The Last Jedi. Ειλικρινά καταλαβαίνω αυτούς που μπορεί να μην τους άρεσε. Εγώ όμως το λάτρεψα.
Αν θέλουμε να θεωρήσουμε την τέχνη γενικότερα ένα τρόπο έκφρασης, η τελευταία ταινία της σειράς Star Wars, είχε φαρδιά-πλατιά την σφραγίδα ενός δημιουργού. Θα ήταν πανεύκολο να χρεώσουμε την δημιουργία των καινούριων ταινιών στην εξαγορά του ονείρου και της φαντασίας ενός ανθρώπου αποκλειστικά (γιατί ο George Lucas ήταν εκ βαθέων ένας μοναχικός καβαλάρης/καλλιτέχνης που δεν ήθελε ούτε κατά διάνοια να βγάλει λεφτά) από έναν πολυεθνικό κολοσσό, που βγάζει πλέον τις ταινίες από γραμμή εργοστασιακής παραγωγής. Βασικά, το είχαν οι ίδιοι, οι άνθρωποι της Disney, ανακοινώσει. Θέλανε στις ταινίες της σειράς (7, 8, 9) να ξαναφέρουν στο κοινό την αίσθηση των παλιών Star Wars, και στις εμβόλιμες ταινίες (Rogue One, Solo κλπ) να δοκιμάσουν διαφορετικές δημιουργικές “φωνές”. Παπάκια μάντολες και ξεφτισμένα φωτόσπαθα. Το Rogue One ήταν cookie-cutter storytelling με πολύ μπλέξιμο του στούντιο στην παραγωγή. Στο Solo έχουν ήδη αλλάξει 2 σκηνοθέτες. Μπορείς να κατηγορήσεις το The Force Awakens άμα θέλεις ότι όργωσε στα σκαμμένα, αλλά αυτό που έκανε ο Rian Johnson με το The Last Jedi ήταν τελείως διαφορετικό.
Η alt-right στις ΗΠΑ έχει χαράξει την κριτική ως προς την ταινία. “Πάρα πολύ δυνατοί γυναικείοι χαρακτήρες”, “μας τα έπρηξε με το περιβαλλοντικό μήνυμα”, “έφτιαξε μια ολόκληρη σκηνή (σ.σ. o Finn και η Rose στον Canto Bight) για να μας πει πόσο κακός είναι ο καπιταλισμός και η απελευθέρωση του εμπορίου όπλων” κλπ κλπ, χρησιμοποιώντας παράλληλα την νοσταλγία σαν κύριο όπλο. “O Luke δεν είναι ο παλιός καλός Luke. Είναι άδικο να τον βλέπουμε σαν γερασμένο γκρινιάρη που επέλεξε να απομονωθεί γιατί απέτυχε μια φορά” και “αυτό δεν είναι το Star Wars που ξέραμε παλιά”.
Αλήθεια μικρέ μου φαν μπόι; Δηλαδή όταν ο δάσκαλος Yoda έχασε από τον Sheev Palpatine (δεν τον αποκαλώ αυτοκράτορα, δεν κατοικώ στο γαλαξία του) τί έκανε; Δεν πήγε στον Dagoba για να τσαλαβουτάει στους βάλτους και να γκρινιάζει στα force ghosts των παλιών συντρόφων του; Ο Obi-Wan δεν πήγε στον Tatooine να κάνει κολλητιλίκια με Tusken Raiders και να τρώει άμμο μετά την εντολή 66; Τί διαφορετικό έκανε ο Luke από τους μαλάκες δάσκαλους που τον διδάξανε στη μαλακία του;
Δεν λέω ότι το The Last Jedi είναι αριστούργημα, προς λαού. Απέχει πάρα πολύ από τέλειες ταινίες, ανεπανάληπτες στιγμές της 7ης τέχνης σαν το Soy Cuba, το Idi I Smotri, το Evil Dead 2 ή το Deadpool. Αλλά έκανε κάτι που δεν το περίμενα. Είχε επιτέλους νόημα. Τα πρώτα αυθεντικά Star Wars ήταν μια συγκεκριμένου τύπου περιπέτεια. Το καλό το παλικάρι από το φτωχικό βλαχοχώρι, με τη βοήθεια του μάγου Μέρλιν (Obi-Wan) βρίσκει το excalibur (φωτόσπαθο), μαθαίνει ότι είναι αρχοντοχωριάτης (“I am your father”), και σώζει το βασίλειο από τους κακούς. The End, ωραίο και αναμενόμενο. Σβήνεις τον εγκέφαλο, βάζεις τα μάτια στη νεκρά και το βλέπεις ξεκούραστα. Το The Last Jedi πήρε αυτή την ωραία ιστοριούλα και την αποδόμησε(sic) τελείως.
Απαντάει σε καφτά (με φι) ερωτήματα που έβαζε πάντα το διαγαλαξιακό κίνημα. Τί παθαίνει το καλό παλικαράκι 30 χρόνια μετά; Άμα κάποιος Τζεντάι είναι καλός στην περιφρούρηση, πάει να πει ότι θα είναι καλός και για καθοδήγηση; Γιατί δεν βγαίνει το force ghost του Yoda στο τηλέφωνο κυρία Στάη μου;
Και οι απαντήσεις, αν και δεν ήταν πάντα καλές, ήταν κατατοπιστικές, και σημαντικές, ως επιτεύγματα:
-H Rey, η βασική μας ηρωΐδα, δεν είναι αριστοκράτισσα, αλλά είναι η κόρη των μπεκρήδων λούμπεν προλετάριων που θα πουλάγανε και το παιδί τους για να συνεχίσουν να ζούνε στην παραισθησιογόνα νιρβάνα τους και να διαιωνίζουν το σύστημα…
-Ο γάμος της πριγκηπέσας με τον κομπιναδόρο λαθρέμπορα κατέληξε εκεί που καταλήγει σχεδόν το 55% των γάμων στον ανεπτυγμένο δυτικό καπιταλισμό. Χώρισαν.
-Ο καγκουροπιλότος που ήθελε να μπιστολιάσει όλους τους πλανήτες και να πηδήξει όλο το σύμπαν είχε άδικο, και έφαγε τα μούτρα του από την καθοδήγηση γιατί όσο αυτός βγιαζότανε(sic) να νικήσει μόνος του, δεν είχαν ωριμάσει οι συνθήκες.
-Ο σκουπιδιάρης που καθάριζε τις χέστρες των διαστημικών ναζί, μπορεί να γίνει ήρωας της επανάστασης.
-Παρόλα αυτά, ο τίμιος αυτός λαϊκός ήρωας, άμα εμπιστεύεται τους κάγκουρες που θέλουν να τα κάνουν όλα βιαστικά για να τελειώνουνε μια ώρα αρχύτερα, θα αναλώνεται σε αποστολές χωρίς νόημα σε καζινοπλανήτες.
-Παραπαρόλα αυτά, άμα δεν μπορείς να σώσεις το γαλαξία, σώσε ό,τι πλησιέστερο μπορείς στον καζινοπλανήτη που έμπλεξες. Ακόμα κι αν αυτό είναι σαν τους καγκουροαλογογατόπαρδους από τον Χάρη Πότερ.
-Ο Luke o Skywalker απέτυχε σαν δάσκαλος. Όλοι οι δάσκαλοι αποτυγχάνουν, όσο νομίζουν ότι ο ρόλος τους είναι να βεβαιωθούνε ότι οι μαθητές τους έχουν “μάθει την ύλη”. Σκοπός του δάσκαλου είναι να σε βοηθήσει να ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙΣ την ύλη, και να την αμφισβητείς, και να δημιουργήσεις δική σου ύλη με τα έργα σου και τις ιδέες σου. Όταν ο ίδιος το κατανόησε αυτό, με τη βοήθεια του κανονικού Yoda, του πλαστικού, όχι του CGI, τότε έγινε ξανά δάσκαλος.
-Πήρε την ιστορία από τα τις γραμμές του τραίνου, και την έβγαλε στη βουνοπλαγιά για να τρέξει ελεύθερη. “Τί θέλατε παιδάκια; Να είναι ο Snoke ο Darth Plagueis; Να είναι η Rey η κόρη του Obi-Wan ή του Luke ή του Boba Fett; Να αποδειχτεί ότι ο Chewbacca είναι τριτοξάδελφος του ναύαρχου Ackbar από τη μεριά της μάνας του; Να αποδειχτεί ότι ο πλανήτης που κατούραγε ο Luke από το βράχο ότι είναι ο Tython; Να αποδειχτεί ότι ο Poe Dameron είναι μακρινός απόγονος του Darth Revan και ότι ο Finn είναι μετενσάρκωση του Jolee Bindo; ΟΧΙ ΣΕ ΟΛΑ!”
Εν κατακλείδι, το The Last Jedi δεν είναι τίποτα συνταρακτικό, αλλά
έκανε μια μεγάλη μαγκιά. Πήρε το Star Wars από τα χέρια των φανατικών
super-fans (υπερβολή της υπερβολής, μιας και το fan βγαίνει από το
fanatic, αλλά ταιριάζει), και το έδωσε στα χέρια όλων των υπολοίπων. Και
ναι, εντάξει, μπορεί να μην γουστάρουνε όσοι έχουν περάσει 4000 ώρες
της ζωής τους διαβάζοντας όλη τη λογοτεχνία του Star Wars legends
universe. Μπορεί να ξενερώσουνε όσοι ξέρουν τα πάντα για την εποχή των
Knights Of The Old Republic και αγαπημένος τους χαρακτήρας είναι ο Blitz
o Jawa. Μπορεί να απογοητευτούνε όσοι περιμένανε τον κόσμο τους να
μείνει ίδιος και απαράδεκτος, όπως ήταν πάντα. Αλλά…
Αλλά και αυτοί κάποια μέρα θα κάνουνε παιδιά. Κι αυτά τα παιδιά, κάποια στιγμή στη ζωή τους θα κοιτάξουν προς τα αστέρια, και θα σηκώσουν τη σκούπα τους και θα κάνουν το γνώριμο ηχητικό εφέ “βζίιιου βζζζζζάου”…
Αυτά τα παιδιά θα αλλάξουνε τον κόσμο. Έστω και αν είναι μόνο σε ένα μακρινό γαλαξία, προς το παρόν.
(το παρόν κείμενο αποτελεί προϊόν πρόχειρης σκέψης του Τοτέμ, του Μεγάλου Πίκολο και μερικών άλλων της παρέας, και επ ουδενί δεν εκφράζει την άποψη του site για την ταινία γενικότερα)
Αν θέλουμε να θεωρήσουμε την τέχνη γενικότερα ένα τρόπο έκφρασης, η τελευταία ταινία της σειράς Star Wars, είχε φαρδιά-πλατιά την σφραγίδα ενός δημιουργού. Θα ήταν πανεύκολο να χρεώσουμε την δημιουργία των καινούριων ταινιών στην εξαγορά του ονείρου και της φαντασίας ενός ανθρώπου αποκλειστικά (γιατί ο George Lucas ήταν εκ βαθέων ένας μοναχικός καβαλάρης/καλλιτέχνης που δεν ήθελε ούτε κατά διάνοια να βγάλει λεφτά) από έναν πολυεθνικό κολοσσό, που βγάζει πλέον τις ταινίες από γραμμή εργοστασιακής παραγωγής. Βασικά, το είχαν οι ίδιοι, οι άνθρωποι της Disney, ανακοινώσει. Θέλανε στις ταινίες της σειράς (7, 8, 9) να ξαναφέρουν στο κοινό την αίσθηση των παλιών Star Wars, και στις εμβόλιμες ταινίες (Rogue One, Solo κλπ) να δοκιμάσουν διαφορετικές δημιουργικές “φωνές”. Παπάκια μάντολες και ξεφτισμένα φωτόσπαθα. Το Rogue One ήταν cookie-cutter storytelling με πολύ μπλέξιμο του στούντιο στην παραγωγή. Στο Solo έχουν ήδη αλλάξει 2 σκηνοθέτες. Μπορείς να κατηγορήσεις το The Force Awakens άμα θέλεις ότι όργωσε στα σκαμμένα, αλλά αυτό που έκανε ο Rian Johnson με το The Last Jedi ήταν τελείως διαφορετικό.
Η alt-right στις ΗΠΑ έχει χαράξει την κριτική ως προς την ταινία. “Πάρα πολύ δυνατοί γυναικείοι χαρακτήρες”, “μας τα έπρηξε με το περιβαλλοντικό μήνυμα”, “έφτιαξε μια ολόκληρη σκηνή (σ.σ. o Finn και η Rose στον Canto Bight) για να μας πει πόσο κακός είναι ο καπιταλισμός και η απελευθέρωση του εμπορίου όπλων” κλπ κλπ, χρησιμοποιώντας παράλληλα την νοσταλγία σαν κύριο όπλο. “O Luke δεν είναι ο παλιός καλός Luke. Είναι άδικο να τον βλέπουμε σαν γερασμένο γκρινιάρη που επέλεξε να απομονωθεί γιατί απέτυχε μια φορά” και “αυτό δεν είναι το Star Wars που ξέραμε παλιά”.
Αλήθεια μικρέ μου φαν μπόι; Δηλαδή όταν ο δάσκαλος Yoda έχασε από τον Sheev Palpatine (δεν τον αποκαλώ αυτοκράτορα, δεν κατοικώ στο γαλαξία του) τί έκανε; Δεν πήγε στον Dagoba για να τσαλαβουτάει στους βάλτους και να γκρινιάζει στα force ghosts των παλιών συντρόφων του; Ο Obi-Wan δεν πήγε στον Tatooine να κάνει κολλητιλίκια με Tusken Raiders και να τρώει άμμο μετά την εντολή 66; Τί διαφορετικό έκανε ο Luke από τους μαλάκες δάσκαλους που τον διδάξανε στη μαλακία του;
Δεν λέω ότι το The Last Jedi είναι αριστούργημα, προς λαού. Απέχει πάρα πολύ από τέλειες ταινίες, ανεπανάληπτες στιγμές της 7ης τέχνης σαν το Soy Cuba, το Idi I Smotri, το Evil Dead 2 ή το Deadpool. Αλλά έκανε κάτι που δεν το περίμενα. Είχε επιτέλους νόημα. Τα πρώτα αυθεντικά Star Wars ήταν μια συγκεκριμένου τύπου περιπέτεια. Το καλό το παλικάρι από το φτωχικό βλαχοχώρι, με τη βοήθεια του μάγου Μέρλιν (Obi-Wan) βρίσκει το excalibur (φωτόσπαθο), μαθαίνει ότι είναι αρχοντοχωριάτης (“I am your father”), και σώζει το βασίλειο από τους κακούς. The End, ωραίο και αναμενόμενο. Σβήνεις τον εγκέφαλο, βάζεις τα μάτια στη νεκρά και το βλέπεις ξεκούραστα. Το The Last Jedi πήρε αυτή την ωραία ιστοριούλα και την αποδόμησε(sic) τελείως.
Απαντάει σε καφτά (με φι) ερωτήματα που έβαζε πάντα το διαγαλαξιακό κίνημα. Τί παθαίνει το καλό παλικαράκι 30 χρόνια μετά; Άμα κάποιος Τζεντάι είναι καλός στην περιφρούρηση, πάει να πει ότι θα είναι καλός και για καθοδήγηση; Γιατί δεν βγαίνει το force ghost του Yoda στο τηλέφωνο κυρία Στάη μου;
Και οι απαντήσεις, αν και δεν ήταν πάντα καλές, ήταν κατατοπιστικές, και σημαντικές, ως επιτεύγματα:
-H Rey, η βασική μας ηρωΐδα, δεν είναι αριστοκράτισσα, αλλά είναι η κόρη των μπεκρήδων λούμπεν προλετάριων που θα πουλάγανε και το παιδί τους για να συνεχίσουν να ζούνε στην παραισθησιογόνα νιρβάνα τους και να διαιωνίζουν το σύστημα…
-Ο γάμος της πριγκηπέσας με τον κομπιναδόρο λαθρέμπορα κατέληξε εκεί που καταλήγει σχεδόν το 55% των γάμων στον ανεπτυγμένο δυτικό καπιταλισμό. Χώρισαν.
-Ο καγκουροπιλότος που ήθελε να μπιστολιάσει όλους τους πλανήτες και να πηδήξει όλο το σύμπαν είχε άδικο, και έφαγε τα μούτρα του από την καθοδήγηση γιατί όσο αυτός βγιαζότανε(sic) να νικήσει μόνος του, δεν είχαν ωριμάσει οι συνθήκες.
-Ο σκουπιδιάρης που καθάριζε τις χέστρες των διαστημικών ναζί, μπορεί να γίνει ήρωας της επανάστασης.
-Παρόλα αυτά, ο τίμιος αυτός λαϊκός ήρωας, άμα εμπιστεύεται τους κάγκουρες που θέλουν να τα κάνουν όλα βιαστικά για να τελειώνουνε μια ώρα αρχύτερα, θα αναλώνεται σε αποστολές χωρίς νόημα σε καζινοπλανήτες.
-Παραπαρόλα αυτά, άμα δεν μπορείς να σώσεις το γαλαξία, σώσε ό,τι πλησιέστερο μπορείς στον καζινοπλανήτη που έμπλεξες. Ακόμα κι αν αυτό είναι σαν τους καγκουροαλογογατόπαρδους από τον Χάρη Πότερ.
-Ο Luke o Skywalker απέτυχε σαν δάσκαλος. Όλοι οι δάσκαλοι αποτυγχάνουν, όσο νομίζουν ότι ο ρόλος τους είναι να βεβαιωθούνε ότι οι μαθητές τους έχουν “μάθει την ύλη”. Σκοπός του δάσκαλου είναι να σε βοηθήσει να ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙΣ την ύλη, και να την αμφισβητείς, και να δημιουργήσεις δική σου ύλη με τα έργα σου και τις ιδέες σου. Όταν ο ίδιος το κατανόησε αυτό, με τη βοήθεια του κανονικού Yoda, του πλαστικού, όχι του CGI, τότε έγινε ξανά δάσκαλος.
-Πήρε την ιστορία από τα τις γραμμές του τραίνου, και την έβγαλε στη βουνοπλαγιά για να τρέξει ελεύθερη. “Τί θέλατε παιδάκια; Να είναι ο Snoke ο Darth Plagueis; Να είναι η Rey η κόρη του Obi-Wan ή του Luke ή του Boba Fett; Να αποδειχτεί ότι ο Chewbacca είναι τριτοξάδελφος του ναύαρχου Ackbar από τη μεριά της μάνας του; Να αποδειχτεί ότι ο πλανήτης που κατούραγε ο Luke από το βράχο ότι είναι ο Tython; Να αποδειχτεί ότι ο Poe Dameron είναι μακρινός απόγονος του Darth Revan και ότι ο Finn είναι μετενσάρκωση του Jolee Bindo; ΟΧΙ ΣΕ ΟΛΑ!”
Αλλά και αυτοί κάποια μέρα θα κάνουνε παιδιά. Κι αυτά τα παιδιά, κάποια στιγμή στη ζωή τους θα κοιτάξουν προς τα αστέρια, και θα σηκώσουν τη σκούπα τους και θα κάνουν το γνώριμο ηχητικό εφέ “βζίιιου βζζζζζάου”…
Αυτά τα παιδιά θα αλλάξουνε τον κόσμο. Έστω και αν είναι μόνο σε ένα μακρινό γαλαξία, προς το παρόν.
(το παρόν κείμενο αποτελεί προϊόν πρόχειρης σκέψης του Τοτέμ, του Μεγάλου Πίκολο και μερικών άλλων της παρέας, και επ ουδενί δεν εκφράζει την άποψη του site για την ταινία γενικότερα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου