ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ

Ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας επικαλέστηκε ασύμμετρα φαινόμενα για την φωτιά που προκάλεσε τη μεγάλη τραγωδία στην Αττική, κήρυξε τριήμερο πένθος, επέμενε στην ενότητα για αντιμετώπιση της τραγωδίας, υποσχέθηκε αναζήτηση των αιτιών σε πιο κατάλληλο χρόνο. Ο τομεάρχης εξωτερικών της Ν. Δημοκρατίας Γ. Κουμουτσάκος προσπαθεί να επαναφέρει τον ευρωβουλευτή του ίδιου κόμματος Γ. Κύρτσο στη γραμμή εθνικής ενότητας που ακολουθεί σ’ αυτήν την περίσταση επίσημα το κόμμα τους.  Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας  του Πολίτη Ν. Τόσκας χαρακτηρίζει την περιοχή «ένα τεράστιο αυθαίρετο» και υπόσχεται κι αυτός μελλοντικό καταλογισμό  ευθυνών. Η σκέψη των εφοπλιστών είναι «κοντά στα θύματα της εθνικής τραγωδίας», το παραλήρημα του μητροπολίτη Καλβρύτων Αμβρόσιου, που στις φωτιές της Αττικής αναγνωρίζει την οργή του θεού γιατί είναι άθεος ο πρωθυπουργός, χαρακτηρίζεται από την αρχιεπισκοπή Αθηνών έκφραση «αποκλειστικά και μόνο» προσωπικών απόψεων.

               Η κυρίαρχη τάξη με το πολιτικό προσωπικό της προσπαθεί με όποιο τρόπο διαθέτει να βρει το δρόμο για να περάσει τα μηνύματά της στα κεφάλια μας, να διαμορφώσει τη σκέψη μας κατά τα συμφέροντά της για να επιτύχει και σ’ αυτήν την τραγωδία τη συναίνεσή μας. Μοιάζει να  θέλει να γίνει δεκτή η ιδέα των ακραίων φαινομένων, με την κλιματική αλλαγή να κουμπώνει άνετα,  ως βασική αιτία της τραγωδίας.

               Αν όμως θεωρείται δεδομένη η ανθρώπινη αδυναμία μπροστά στην εκδήλωση ενός φυσικού φαινομένου, οι συνέπειές του όμως κατά ένα μεγάλο ποσοστό εξαρτώνται από την ικανότητα των  ανθρώπινων μηχανισμών να τις ελέγξουν. Κι επειδή στα πλαίσια της αστικής διακυβέρνησης και με τους αγώνες των υποτελών τάξεων η κυρίαρχη τάξη υποχώρησε στην ανάπτυξη αυτού που ονομάσαμε κράτος πρόνοιας, το σύνολο σχεδόν  της κοινωνίας, θεωρώντας το ίδιο το αστικό κράτος εκφραστή του καθολικού και εγγυητή του γενικού συμφέροντος, προσδοκά απ’ αυτό να διαθέτει τους μηχανισμούς του για την επιτυχημένη αντιμετώπιση των καταστροφών και την ανακούφισή του  απ’ αυτές. Κι επειδή πολλές φορές οι φυσικές ή και ανθρωπογενείς καταστροφές μπορεί να έχουν ως συνέπεια σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές ανακατατάξεις, ανατροπή πολιτικών, αφού επηρεάζουν σημαντικά όλες τις πτυχές της ζωής των ανθρώπων, το πολιτικό κατεστημένο είναι πολύ προσεχτικό στην μικροπολιτική εκμετάλλευση τέτοιων τραγωδιών. Σε τέτοιες περιόδους κρίσης το κράτος έχει υποχρέωση να ικανοποιεί το συντομότερο όλες τις βασικές ανάγκες και οποιαδήποτε καθυστέρηση υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Γι’ αυτό και οι υποσχέσεις δεν λείπουν.

               Η κυβέρνηση, και με την ανοχή της αστικής αντιπολίτευσης, προσπαθεί με επικοινωνιακά τεχνάσματα, κάποια υπερβολικά απλοϊκά και κακοστημένα, να εξασφαλίσει την  εμπιστοσύνη των πολιτών που είναι η πιο θεμελιώδης στάση απέναντι στην κυβέρνηση και η οποία πιθανόν να μην αλλάξει γρήγορα, αλλά όμως μπορεί να μεταβληθεί αργότερα ακόμα και από ένα πιο ασήμαντο πολιτικό πρόβλημα. Εν ολίγοις, η αποτυχημένη διαχείριση καταστροφών μπορεί να μετατραπεί σε πολιτική κρίση που μπορεί να επηρεάσει έντονα το πολιτικό σύστημα. Κι  αυτός ο φόβος των αστών πολιτικών  για αρνητικές πολιτικές  επιπτώσεις μετά από την καταστροφή  μεγαλώνει επειδή έχει σημασία  η στιγμή εκδήλωσης της, όταν  έχει ήδη συσσωρευτεί θυμός και αγανάκτηση από την οκταετή πολιτική λιτότητας.

               Η ασκούμενη πολιτική αυτήν την οκταετία όχι μόνο δεν αύξησε την ικανότητα αντιμετώπισης τέτοιων καταστροφών, αλλά μεγέθυνε την τρωτότητα μας, αφού το οικονομικό κόστος που απαιτείται κάθε άλλο παρά ήταν στις πολιτικές προτεραιότητες είτε της εγχώριας διακυβέρνησης είτε της ευρωπαϊκής, που ενδιαφέρονται για την καπιταλιστική αναδιάρθρωση εις βάρος των εργαζομένων.

               Δηλ.  στην τελική, η υπερβολική έμφαση στη φυσικότητα τέτοιων γεγονότων, ως αιτία μεγάλων καταστροφών δεν είναι απόλυτα πειστική,  εφόσον η σύγχρονη τεχνολογία μέχρις ενός βαθμού μπορεί  να προλάβει η να προστατέψει από τις συνέπειές τους, αρκεί ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας μιας κοινωνίας να μην αποβλέπει στην εξυπηρέτηση συμφερόντων  που επιδιώκουν μόνο το οικονομικό κέρδος.  Θεωρώντας τη φύση κύρια υπεύθυνη για τις καταστροφές (στις πυρκαγιές του 2007 ήταν ανίκητος ο «στρατηγός άνεμος» στις τωρινές οι κλιματολογικές αλλαγές) συγκαλύπτονται τα πολιτικά χαρακτηριστικά των καταστροφών και οι ευθύνες του καπιταλισμού που αδιαφορεί για τις ζωές των ανθρώπων.

                Διαβάζοντας σχετικά με  τη διαχείριση των φυσικών καταστροφών, πως αποτελείται από δυο φάσεις που λαμβάνουν χώρα πριν συμβεί η καταστροφή, την πρόληψη των καταστροφών  και την ετοιμότητα αντιμετώπισης τους, δυσκολεύεται κανείς να τις αναγνωρίσει στις πληροφορίες που κυκλοφορούν σχετικά με την τραγωδία στην Αττική.   Και φυσικά οι ελπίδες είναι πολύ μικρές για τις τρεις φάσεις που λαμβάνουν χώρα μετά την επέλευση της καταστροφής, την ανακούφιση από την καταστροφή, την αποκατάσταση και την ανασυγκρότηση. Γιατί βέβαια δεν αρκεί η κοινωνική αλληλεγγύη η οποία  εκδηλώθηκε σε τέτοιο εύρος, χωρίς την οργανωμένη πολιτεία, που όμως υπάρχει ο φόβος χωρίς τη λαϊκή πίεση να συνεχίσει να έχει ως  προτεραιότητες τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς της.