Ξόδεψε τα πάντα για να πάει την ανθρωπότητα μπροστά!

«Όλα τα χρήματά μου επενδύθηκαν σε πειράματα για ανακαλύψεις που επιτρέπουν στην ανθρωπότητα να έχει λίγο ευκολότερη ζωή»

Το όνειρο του Νίκολα Τέσλα για δωρεάν ενέργεια προς όλους!

Σαν σήμερα, στις 10 Ιουλίου του 1856, γεννήθηκε ένας από τους πιο σημαντικούς εφευρέτες της σύγχρονης εποχής, που το όνομά του έγινε μύθος και που ο θρύλος του φτάνει μέχρι τα όρια της… μεταφυσικής.

Ο λόγος για τον αμερικανό – σερβικής καταγωγής – Νίκολα Τέσλα, που εφηύρε – μεταξύ άλλων – το πηνίο Τέσλα και το εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα (AC).

Ο Τέσλα ήρθε στη ζωή κατά την διάρκεια μιας νυχτερινής καταιγίδας (τυχαίο;) και τα παιδικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από έντονους εφιάλτες.

Μεγάλωσε σε ένα κροατικό χωριό της τότε Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας κι ο πατέρας του, ορθόδοξος ιερέας, είχε βαλθεί να κάνει παπά και τον γιο του.

Όμως ο Νίκολα ήθελε να αντιληφθεί πως λειτουργούσε ο κόσμος γύρω του, να κατανοήσει σε βάθος τους φυσικούς νόμους κι οι εξηγήσεις που του πρόσφεραν οι θρησκευτικές δοξασίες ήταν λογικό να μην καλύπτουν ένα πνεύμα τόσο ανήσυχο όσο το δικό του.¹

Έτσι, ο πατέρας του, απρόθυμα αναγκάστηκε να δεχτεί την επιλογή του γιου του να ακολουθήσει σπουδές στην μηχανική.

Μετανάστευση στην Αμερική κι ο Τόμας Έντισον

Αφού τελειώσε τις σπουδές του, σε ηλικία 28 ετών και χάνοντας για λίγο κάποιες υποτροφίες, μετανάστευσε στην Αμερική βρίσκοντας δουλειά μαζί με τον Thomas Edison (εφευρέτη μεταξύ άλλων και του ηλεκτρικού λαμπτήρα), σχεδιάζοντας γεννήτριες Συνεχούς Ρεύματος (DC).

Κατά την διάρκεια τη συνεργασίας τους, ο Τέσλα είχε γράψει για τον Thomas Edison:

«[…] Πειραματιζόμασταν μέρα και νύχτα, και οι αργίες δεν αποτελούσαν εξαίρεση. […] Δεν είχε κανένα χόμπι, δεν ενδιαφερόταν για κανένα σπορ ή οποιαδήποτε διασκέδαση και ζούσε σε σε πλήρη παραβίαση των πιο στοιχειωδών κανόνων υγιεινής.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, πως εάν δεν είχε παντρευτεί αργότερα μια γυναίκα εξαιρετικής ευφυίας, που έκανε σκοπό της ζωής της να τον διατηρήσει στη ζωή, αυτός θα είχε πεθάνει πολλά χρόνια νωρίτερα ως απόρροια καθαρής παραμέλησης».²

Πολλοί λένε πως ο Τέσλα ήταν λαμπρός επιστήμονας αλλά κι εξίσου κακός επιχειρηματίας, απρόθυμος να δει την εμπορική αξία που έκρυβαν οι ιδέες του.

Το όνειρο του Τέσλα δεν ήταν να βγάλει χρήματα από τις ανακαλύψεις του αλλά να προσφέρει στον κόσμο εφευρέσεις που θα τον πήγαιναν λίγο πιο μπροστά.

Ο Thomas Edison αντιθέτως ήταν λιγότερο οραματιστής και περισσότερο πρακτικός έχοντας στο μυαλό του το πως θα βγάλει χρήματα από τις εφευρέσεις του.

Έτσι συχνά υπήρχαν συγκρούσεις ανάμεσά τους σε θέματα μεθόδων αλλά και ιδεολογίας. Αυτός ήταν κι ο λόγος που ανάγκασαν τον Τέσλα να παραιτηθεί από την εταιρεία του Έντισον και να κυνηγήσει το δικό του όνειρο:

Την κατασκευή της Επαγωγικής Γεννήτριας Εναλλασσόμενου Ρεύματος.

Η δημιουργικότητα του Tesla απελευθερώθηκε στο νέο εργαστήριο που ίδρυσε, όπου πειραματίστηκε με πρώιμη τεχνολογία ακτίνων Χ, ηλεκτρικό συντονισμό, λαμπτήρες τόξου κ.α.

Eργάστηκε και πειραματίστηκε για να  βρει τρόπους ώστε να προσφέρει δωρεάν (!) ηλεκτρική ενέργεια προς όλους και μάλιστα ασύρματα (!) δηλαδή χωρίς να απαιτούνται ούτε καλώδια μεταφοράς.

Οι μετακινήσεις του σε Κολοράντο Σπριγκς και εν συνεχεία σε Νέα Υόρκη συνέπεσαν με σπουδαία επιστημονικά επιτεύγματα, όπως η πρόοδος στην επιστήμη των στροβίλων, η εγκατάσταση του πρώτου υδροηλεκτρικού σταθμού στους καταρράκτες του Νιαγάρα κ.α.

Όπως κάθε ιδιοφυία που σέβεται τον εαυτό της ήταν αρκετά εκκεντρικός και εξέφραζε τις απόψεις του δίχως να υπολογίζει το κόστος, σε μια εποχή που – όπως και σήμερα – οι περισσότεροι σιωπούν και δεν παίρνουν θέση στα γεγονότα.

Εξαιρετικός ήταν κι ο τρόπος που αντιλαμβανόταν τον άνθρωπο και τις κοινωνικές σχέσεις:

«Μπορεί κανείς να αμφιβάλλει σήμερα πως όλα τα εκατομμύρια των ατόμων κι όλοι οι αμέτρητοι τύποι και χαρακτήρες των ανθρώπων αποτελούν μια ενιαία οντότητα, μια μονάδα;

Αν κι είμαστε ελεύθεροι να σκεφτόμαστε και να ενεργούμε, κρατιόμαστε μαζί, όπως τα αστέρια στο στερέωμα, με δεσμούς αδιαχώριστους. Αυτοί οι δεσμοί δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτοί, αλλά μπορούμε να τους αισθανόμαστε».³

Οι ιδέες του σχετικά με το πεπρωμένο, το μέλλον της ανθρωπότητας και την παγκόσμια ειρήνη ήταν καθοριστικές και σημάδεψαν τις μελέτες και τα πειράματά του.

Ασκούσε οξεία κριτική στις θεωρίες άλλων επιστημόνων για τα Μαγνητικά Πεδία – ακόμα και στην πρωτοεμφανιζόμενη τότε θεωρία της Σχετικότητας του Άϊνστάιν – την οποία θεωρούσε ως «μια τουφεκιά με υποβόσκοντα λάθη».

Στο απόγειό του οι διαλέξεις που έδινε ήταν εκπληκτικές, γεμάτες ευλγωτία κι επιδεξιότητα, σαν να έδινε παράσταση, παρά τον πόλεμο που δεχόταν κυρίως από εταιρείες γιατί οι ανακαλύψεις κι οι στόχοι του για δωρεάν ενέργεια απειλούσαν τα κέρδη τους.

Για την εργασία των επιστημόνων χαρακτηριστικά έλεγε:

«Ο επιστήμονας δεν επιδιώκει άμεσο αποτέλεσμα. Δεν περιμένει ότι οι προηγμένες ιδέες του θα υιοθετηθούν γρήγορα κι εύκολα. Η δουλειά του μοιάζει με αυτή του φυτευτή – για το μέλλον. Το καθήκον του είναι να θέσει τα θεμέλια σε αυτούς που πρόκειται να έρθουν και να δείξει τον δρόμο. Ζει, εργάζεται κι ελπίζει».⁴

Ο Τέσλα στο εργαστήριό του στο Κολοράντο

Έζησε σε μια σειρά ξενοδοχείων του Μανχάταν, ταϊζοντας πουλιά από το παράθυρο και ανέπτυξε μια ειδική σχέση με ένα τραυματισμένο λευκό, θηλυκό περιστέρι, που αγαπούσε πολύ.

«Όπως ένας άντρας αγαπά μια γυναίκα, και με αγάπησε κι εκείνη. Όσο την είχα, υπήρχε ένας σκοπός στη ζωή μου».

Σύντομα ανέπτυξε μια ψυχαναγκαστική διαταραχή η οποία εξελίχτηκε σε εμμονή  – μεταξύ άλλων – στο να αποφεύγει τους γιατρούς και τον …αριθμό 3!

Η απογοήτευση από την γενικότερη κατάσταση που αντιμετώπιζε στις ΗΠΑ (κυρίως από τις συκοφαντίες εναντίον του από τον Έντισον που είχε θησαυρίσει επάνω και στην δική του πλάτη) αλλά και την διεθνή κατάσταση με την άνοδο του φασισμού και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν άργησε να φανεί.

Οι προσπάθειες να φτιάξει ένα υπερ-όπλο το οποίο θα έβαζε τέλος στον Πόλεμο, την θρυλική «Ακτίνα Θανάτου» απέβησαν άκαρπες, παρά τους ισχυρισμούς του για το αντίθετο.

Έκανε πολλά πειράματα με τα μαγνητικά και βαρυτικά πεδία, και πολλοί λένε πως ένας μικρός σεισμός που χτύπησε τοπικά την Νέα Υόρκη, ήταν αποτέλεσμα δικών του δοκιμών.

Δεν παντρεύτηκε ποτέ. Πέθανε πάμφτωχος σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, στις 7 Ιανουαρίου του 1943 (ακόμα δεν είχε κριθεί η Μάχη του Στάλινγκραντ κι η μοίρα του Β’ Π.Π.) σε ηλικία 86 ετών.

Μια καμαριέρα βρήκε το πτώμα του δύο μέρες μετά αφού στην πόρτα του δωματίου του είχε κρεμάσει την ταμπέλα:

«Μην ενοχλείτε!»

Η κηδεία του έγινε στον Καθεδρικό ναό του Αγ. Ιωάννη στο Μανχάταν. Οι στάχτες του τοποθετήθηκαν σε μια χρυσή σφαίρα, (ήταν το αγαπημένο του γεωμετρικό σχήμα) κι εκτίθενται σε μουσείο στη Σερβία.

Η παρακαταθήκη του Τέσλα – Αμέτρητα διπλώματα ευρεσιτεχνίας

Ο ακριβής αριθμός των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που κατέχει ο Tesla αμφισβητείται, καθώς ορισμένα παραμένουν άγνωστα.

Ο Τέσλα δεν έδειχνε καμιά βιασύνη να δημοσιεύει τις ανακαλύψεις του με αποτέλεσμα άλλοι επιστήμονες να τον προλαβαίνουν και να κατοχυρώνουν πνευματικά δικαιώματα, αν κι ερχόντουσαν φανερά δεύτεροι.

Για αυτό το θέμα φανερά ενοχλημένος έλεγε:

«Δεν με ενδιαφέρει που μου κλέψαν τις ιδέες, νοιάζομαι που δεν έχουν καμιά δικιά τους!»

Πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνος για τουλάχιστον 300 εφευρέσεις (πολλές σχετικές μεταξύ τους), πέρα ​​από τις αμέτρητες μη κατοχυρωμένες με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ιδέες που ανέπτυξε κατά τη διάρκεια της καριέρας του.

Σήμερα όλοι συμφωνούν πως οι εφευρέσεις του άλλαξαν την πορεία της επιστήμης.

Το παγκόσμιο ηλεκτρικό δίκτυο εναλλασσόμενου ρεύματος
είναι η απόδειξη της επιτυχίας του

Η πιο σημαντική ιδέα του Tesla, το Εναλλασσόμενο Ρεύμα (AC), ήταν η απάντηση του Τέσλα στο Συνεχές Ρεύμα (DC) του Έντισον.

Ενώ οι σταθμοί παραγωγής Συνεχούς Ρεύματος στέλνουν ρεύμα προς μία κατεύθυνση σε ευθεία γραμμή, το Εναλλασσόμενο Ρεύμα αλλάζει φορά κατεύθυνσης πολλές φορές το δευτερόλεπτο (50 φορές ανά sec – 50 Hz) κι έχει δυνατότητες υψηλότερης τάσης.

Έτσι οι γραμμές DC ηλεκτρικής ενέργειας του Edison που διέσχιζαν τις ακτές του Ατλαντικού ήταν μικρές κι αδύναμες, ενώ με τη χρήση AC η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας γινόταν σε μακρινές αποστάσεις και με μικρότερες απώλειες, γιαυτό κι υιοθετήθηκε παγκοσμίως.

Αρκετές δεκάδες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας του Tesla σχετίζονταν με την επιστήμη εναλλασσόμενου ρεύματος.

Το πηνίο Tesla

Από τότε που πήρε το όνομα του εφευρέτη της, αυτή η εντυπωσιακή συσκευή μετατρέπει την ενέργεια σε φορτία εξαιρετικά υψηλής τάσης, δημιουργώντας ισχυρά ηλεκτρικά πεδία ικανά να παράγουν εντυπωσιακά ηλεκτρικά τόξα κι αστραπές.

Τα πηνία Tesla είχαν πολύ πρακτικές εφαρμογές στην ασύρματη ραδιοφωνική τεχνολογία και σε ορισμένες ιατρικές συσκευές.

Ο πραγματικός πατέρας του ραδιοφώνου

Ο Tesla πειραματιζόταν με τα ραδιοκύματα ήδη από το 1892, παρουσιάζοντας ένα σκάφος ελεγχόμενο με ραδιοκύματα το 1898 σε μια ηλεκτρική έκθεση στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης.

Με την επέκταση της τεχνολογίας, κατοχύρωσε πάνω από δώδεκα ιδέες σχετικά με την ραδιοεπικοινωνία, πρτού ο Ιταλός εφευρέτης Guglielmo Marconi ξεπεράσει τον οικονομικά ασταθή Tesla κι ολοκλήηρώσει την πρώτη διατλαντική εκπομπή ραδιοφώνου (μεταδόθηκε κώδικας Morse από την Αγγλία στο Καναδικό νησί Newfoundland) πατώντας πάνω στις ανακαλύψεις του Tesla.

Η μάχη για αναγνώριση μεταξύ Marconi και Tesla διεξήχθη για πολλές δεκαετίες και μόλις προσφάτως το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανακάλεσε τελικά μερικά από τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που είχε κατοχυρώσει ο Marconi το 1943, αποκαθιστώντας τον Tesla ως πατέρα του ραδιοφώνου, τουλάχιστον νόμιμα.

 Ο Τέσλα σήμερα

Ο «αρχιτέκτονας προϊόντων» της εταιρείας Tesla ΑΕ, και δισεκατομμυριούχος Elon Musk, έδωσε στο πασίγνωστο πανάκριβο υβριδικό ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο το όνομα του ανθρώπου έκανε πράξη το εξής:

«Τα χρήματα δεν έχουν τόση αξία όση τους έχουν προσδώσει οι άνθρωποι. Όλα τα χρήματά μου έχουν επενδυθεί σε πειράματα με τα οποία έχω κάνει νέες ανακαλύψεις που επιτρέπουν στην ανθρωπότητα να έχει λίγο ευκολότερη ζωή».⁵

Η καταπληκτική ταινία «The Prestige» έχει στο φόντο της τον Νίκολα Τέσλα, (David Bowie) ενώ το το κύριο θέμα της είναι η θανάσιμη κόντρα δύο μάγων, προτείνεται σε όποιον δεν την έχει δει… ή την έχει δει μονάχα μια φορά…

Γιατί για αυτό το έργο είναι σίγουρo πως μία φορά δεν είναι ποτέ αρκετή.

Σημειώσεις:

[1]. «Nikola Tesla», Wikipedia.
[2]. «Thomas Edison Facts», Today I Found Out.
[3]. Nikola Tesla: «My Inventions: And Other Writings», Penguin Books, 2011, σελ. 66.
[4]. Άρθρο με τίτλο: «Radio Power Will Revolutionize the World», Modern Mechanics and Inventions, Ιούλιος 1934.
[5]. Dragislav L. Petković, «A Visit to Nikola Tesla»,  Politika, Απρίλιος 1927.