ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΕΞΩΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ

Μέρα δεκαπενταύγουστου, μεγάλη γιορτή για την χριστιανική ορθοδοξία και η κυβερνητική ηγεσία έσπευσε με δηλώσεις της να την εντάξει στον πολιτικό της σχεδιασμό για να δικαιωθούν οι πολιτικές της αποφάσεις.

                Οι ευχές λοιπόν περίσσεψαν, από τον κυβερνητικό  εκπρόσωπο Σ. Πέτσα που εύχεται το «παράδειγμα της Παναγίας Θεοτόκου να γεμίζει πίστη και ελπίδα τις καρδιές όλων των Ελληνίδων και όλων των Ελλήνων», τον υπουργό Εργασίας Γ. Βρούτση που δεσμεύεται να «πορευθούμε πάντα με την δύναμη και την πίστη μας προς την Παναγία, για το καλό του Ελληνισμού»,  μέχρι τον πρωθυπουργό. Ο Κ. Μητσοτάκης από την Τήνο εύχεται η Μεγαλόχαρη να δίνει δύναμη στους πυροσβέστες που δίνουν μάχες με τις φλόγες χωρίς να παραλείψει να συνδέσει τον εορτασμό με την διακυβέρνησή του, τονίζοντας πως παίρνουμε δύναμη αυτές τις μέρες και βρίσκουμε καταφύγιο στην πίστη μας για να ατενίσουμε το μέλλον με σιγουριά και αισιοδοξία για μια Ελλάδα που επιτέλους γυρίζει σελίδα.

                Η προσφυγή σε  εξωλογικές μορφές στοχασμού, όπως εκφράζεται από τους πολιτικούς ηγέτες που συνδέουν με την πίστη και τη βοήθεια της Παναγίας πολιτικές τους επιλογές και δράσεις, εκφράζει στην πραγματικότητα όχι μόνο  έναν από τους πιο πρόσφορους τρόπους που συντηρούν οι κυρίαρχες  κοινωνικές τάξεις για να παραπλανούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, αλλά κυρίως την αποστροφή τους για τις ιστορικές εξελίξεις που μπορεί να τερματίσουν την επιβολή τους. Επικαλούμενοι την πίστη, την υποταγή σε κάποιο ανώτερο μεταφυσικό σκοπό θέλουν συγκινησιακά να προσεταιριστούν μεγάλες μάζες που ακόμα ερμηνεύουν τις ιστορικές εξελίξεις με μεταφυσικό τρόπο. Γι’ αυτό και  τελετουργίες και σύμβολα της θρησκείας δεν είναι παρόντα μόνο στους λατρευτικούς χώρους, αλλά  διαποτίζουν πλήθος εξωλατρευτικών περιστάσεων και πτυχών της καθημερινής ζωής, για υπόμνηση της θέσης της στη ζωή μας.

                Η θρησκεία χρησιμοποιήθηκε από την άρχουσα τάξη για να επιβάλλει την εξουσία της  χωρίς αντίσταση από αυτούς που γίνονταν αντικείμενο εκμετάλλευσης της. Όταν λοιπόν συνδέονται τα ιστορικά γεγονότα, οι πολιτικές αποφάσεις, οι ενέργειες των κυβερνώντων με τη θέληση του Θεού ή την υπηρέτηση εξωλογικών στόχων η πολιτική και η ιστορία παύει να έχει μια έλλογη μορφή, εμφανίζεται σαν ένα χάος ασύνδετων γεγονότων που μοιάζουν φαινομενικά να διαδέχονται τυχαία το ένα το άλλο, που εξυπηρετούν όμως έναν θεϊκό σκοπό τον οποίο απλώς είμαστε ανίκανοι να αναγνωρίσουμε. Κι έτσι σ’ αυτή τη στρεβλή απεικόνιση της πραγματικότητας μπορεί να βρούν εύκολα χώρο για να ανθίσουν προφητείες και τσαρλατανισμοί, εν ονόματι μιας θείας βούλησης  που εκκλησιαστικοί ηγέτες ανακηρύσσονται διερμηνευτές της και η κυρίαρχη τάξη σπεύδει σαν αρωγός της.  Κι αυτός ο εξωλογικός στοχασμός χρησιμοποιείται, με επιτυχία ακόμα, για  να μορφοποιήσει και να δώσει ένα υποτυπώδες ιδεολογικό σχήμα στις σπασμωδικές, σκληρές, άνομες  μορφές συμπεριφοράς της κυρίαρχης τάξης, κρύβοντας πως στόχος της είναι η εξασφάλιση της κυριαρχίας της.

                Και στην καθημερινότητα των υποτελών τάξεων η αγωνία και ο φόβος πάντα παρόντες, είτε στην ανασφάλεια της εργασίας είτε στην αβεβαιότητα της επιβίωσης πέρα από την απελπισία της απώλειας που καμιά ανθρώπινη δράση δεν αποτρέπει,   βρίσκουν καταφύγιο αγκιστρωμένοι στην πίστη για την ύπαρξη θεϊκού σχεδίου όπου και η δική τους ύπαρξη βρίσκει νόημα και σκοπό. Είναι που ο καθένας μας για να δράσει, να αντέξει αντιξοότητες πρέπει να θεωρεί πως η ζωή του και η δράση του μπορεί να είναι  σημαντική ακόμα και ωφέλιμη. Κι επειδή η πίστη σε μια μεταφυσική δικαίωση ποτέ δεν μπορεί να διαψευστεί,  είναι ανακούφιση για πολλούς ανθρώπους η ευχέρεια που δίνει η θρησκεία στον άνθρωπο να σχηματίσει για την κοινωνική ζωή μιαν αντίληψη που να τον βολεύει να νομίζει τη δική του δραστηριότητα μέσα στην κοινωνία χρήσιμη και σπουδαία, ακόμα κι αν νιώθει σε κάθε έκφανση της ζωής του την αδικία και την σκληρότητα ενός κοινωνικού συστήματος που τον συνθλίβει.

                Με αναπαραστάσεις και ομοιώματα στην πολιτικοκοινωνική μας ζωή που η σύνδεσή τους με εξωλογικά στοιχεία, όπως η θρησκεία, τους προσδίδουν κύρος γίνεται προσπάθεια να αποκρυφτεί η οικονομική πραγματικότητα που την καθορίζει, αποκτώντας έτσι η πραγματικότητα του καπιταλισμού αντιϊστορικό χαρακτήρα, δίνοντάς της αναλλοίωτη και εξωχρονική μορφή.