ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ο Μαργαρίτης Σχoινάς, επί μακρόν υπάλληλος  στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διορίστηκε επικεφαλής  του χαρτοφυλακίου με το βαρύγδουπο και ύποπτο τίτλο «Πραστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής», για το  οποίο διευκρινίστηκε από την πρόεδρο της Επιτροπής Ursula von der Leyen ότι θα καλύπτει ζητήματα μετανάστευσης. Το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο με τον τίτλο του κατηγορείται ότι καταδεικνύει τους μετανάστες σαν απειλή για  τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, υιοθετώντας τη διχαστική ρητορική των φασιστών ανάμεσα στους ευρωπαίους και τους άλλους. Λαμβάνοντας υπόψη τις  ήδη εφαρμοζόμενες πολιτικές στο προσφυγικό μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι στην πραγματικότητα ορίζεται ένας επίτροπος για την προστασία της …αρείας  φυλής των ευρωπαίων από αλλοδαπές φυλές.

Οι αλλαγές στους υπουργικούς τίτλους της Επιτροπής μοιάζει να αναδεικνύουν τους στόχους τους, οι οποίοι όσο ωραιοποιημένοι κι αν εμφανίζονται δεν καθησυχάζουν τις ανησυχίες για τις επικίνδυνες ατραπούς στις οποίες η ΕΕ  νομιμοποιώντας τες βαδίζει. Πάντοτε βέβαια επικαλούμενη έναν  νεφελώδη ευρωπαϊκό τρόπο ζωής που η ρητορική υπεράσπισής του από την πρόεδρο της Επιτροπής περιλαμβάνει σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια  και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισότητα, το κράτος δικαίου. Είναι η ρητορική που η κυρίαρχη εξουσία χρησιμοποιεί για χειραγώγηση πληθυσμών στους οποίους πρέπει να επιβληθεί, δικαιολογώντας την αδιαφορία της που επιλέγει αυταρχικά και διεφθαρμένα μονοπάτια για επιβολή των συμφερόντων της.  Κι όταν κατάφωρα παραβιάζει κάθε διακήρυξή της σχετικά με την ισότητα, τη δημοκρατία ή το κράτος δικαίου,  η εύκολη λύση είναι να επιρρίπτεται  γι’ αυτό ευθύνη  στους απλούς ανθρώπους  περισσότερο, οι οποίοι είναι ανίκανοι να  ενεργούν σύμφωνα μ’ αυτές,  παρά στις ενέργειες και φιλοδοξίες των συμμετεχόντων στην εξουσία, που πάντα είναι μεμονωμένες εξαιρέσεις,  και πολύ λιγότερο στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο κατά κανόνα βρίσκεται στο απυρόβλητο.

Στις  αστικές δημοκρατίες της Ευρώπης όπου όλο και περισσότερο βασιλεύει ανεξέλεγκτος ο  καπιταλισμός και όπου οι πλούσιοι και οι πολιτικά ισχυροί εργάζονται μαζί για να πλουτίσουν τον εαυτό τους και να παραμελήσουν ό,τι θεωρείται σαν  δημόσιο συμφέρον, η ζωή των εργαζομένων φαίνεται να επιδεινώνεται τις τελευταίες δεκαετίες. Οι δημοκρατίες πιστεύαμε πως λειτουργούν καλύτερα όταν υπάρχουν αποτελεσματικοί θεσμοί, απρόσωπες σχέσεις, επικρατούσα αίσθηση του κοινού καλού και έλεγχος του κράτους δικαίου και περιορίζονται οι προσωπικές φιλοδοξίες, η διαφθορά, ο νεποτισμός και η αναγκαιότητα  σχέσης προστάτη-πελάτη. Τα αυταρχικά συστήματα από την άλλη πλευρά, ευδοκιμούν και παράγουν συστηματική διαφθορά που χαρακτηρίζεται από νεποτισμό και ευνοεί τις συνθήκες που κάνουν απαραίτητη την καταφυγή για   προστασία  σε εξέχοντες κοινωνικούς παράγοντες που παρακάμπτουν το νόμο.

Η μετατόπιση λοιπόν από την πιο φιλελεύθερη δημοκρατία, που στηριζόταν στη συναίνεση και την υπόσχεση ευημερίας, σε πιο εθνικιστικά και αυταρχικά καθεστώτα, τα οποία συχνά διατηρούν δημοκρατικές μορφές και διακηρύσσουν ότι είναι δημοκρατίες, στηρίζεται στην εκμετάλλευση των αποτυχιών της δημοκρατικής διακυβέρνησης να αντιμετωπίσει τα κολοσσιαία προβλήματα που βιώνουν οι πολίτες της και η κυρίαρχη εξουσία αναδεικνύει κατά το δοκούν.  Έτσι εστιάζει μεν στην  εισοδηματική ανισότητα, ενώ αποδέχεται τον αυξημένο ρόλο της ιδιοκτησίας και του προσωπικού  πλούτου στη λειτουργία της αστικής δημοκρατίας,  παρόλο που αποδεικνύεται ως παράγοντας που υπονομεύει τις δημοκρατικές επιλογές. Αποφεύγει  την πολιτική πόλωση ενώ συγχρόνως καλλιεργεί το φόβο της πολιτιστικής απώλειας που προκαλεί η μετανάστευση και δημιουργεί, διογκώνοντάς τη, την  απειλή από το ριζοσπαστικό Ισλάμ.

Οι αλλαγές λοιπόν στις ονομασίες των χαρτοφυλακίων ευθύνης των επιτρόπων της Ευρωπαϊκής επιτροπής δεν δείχνουν παρά τον τρόπο που γίνεται εκμετάλλευση της γλώσσας, όπως ακριβώς και των εικόνων των ηγετών για να προωθηθούν και να γίνουν αποδεκτές οι πολιτικές επιλογές του καπιταλισμού και οι ψηφοφόροι της αστικής δημοκρατίας να κάνουν τις επιλογές τους με περιορισμένες αλλά κυρίως παραμορφωμένες πληροφορίες.

 Μέσα όμως από τη γλώσσα της πολιτικής αγγίζουμε το σύνολο σχεδόν των πολιτικών  φαινομένων και κατανοούμε πώς ασκείται και πώς λειτουργεί η πολιτική υπό τις εκάστοτε δεδομένες σε χρόνο και τόπο συνθήκες, ενώ ο λόγος των πολιτικών στη διατύπωσή του συμβάλλει στη διαμόρφωση της πολιτικής συνείδησης. Δεν είναι λοιπόν τυχαίοι οι τίτλοι που έχουν δοθεί για τα καθήκοντα των διαφόρων επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως π.χ  του Β. Ντομπρόβσκις που θα συντονίζει εργασίες σχετικά με μια οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων, ή του Γ. Μπορέλ για μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο κλπ.

 Η γλώσσα αποδίδει και αποκαλύπτει τον επιδιωκόμενο τελικό πολιτικό στόχο και μ’ αυτήν ως κύριο όργανο προωθούνται, προτείνονται ιδέες και καταστάσεις ή ελέγχονται και υποστηρίζονται οι ασκούμενες πολιτικές.

Επειδή λοιπόν  η αυξανόμενη κοινωνική και οικονομική ανισότητα, ο κατάφωρα  αυξημένος ρόλος του πλούτου στην πολιτική έχει οδηγήσει μέσω των λόμπι, των προπαγανδιστικών εκστρατειών, της επιρροής μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των αποκαλούμενων «δεξαμενών σκέψης»   στην αποδοχή ενός   κράτους που στηρίζεται κι εξυπηρετεί  τον ιδιωτικό πλούτο, παρόλο που απειλεί σοβαρά τη λαϊκή συμμετοχή και τη δημοκρατική επιλογή, τα καθήκοντα των επιτρόπων πρέπει να περιλαμβάνουν και τη δικαιοσύνη αλλά και την οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων. Συγχρόνως όμως επειδή οι πολιτικές δεν αλλάζουν,  οι εργαζόμενοι καθώς φοβούνται το μέλλον με την ταχύτητα που το βλέπουν να αλλάζει, χωρίς να τους ενσωματώνει, και με εύκολο στόχο που τους απειλεί τους ξένους,  χειραγωγούνται για να στραφούν σε πιο συντηρητικές, αυταρχικές λύσεις, την ίδια στιγμή που η γλώσσα της κυρίαρχης εξουσίας χρησιμοποιείται για να συγκαλύψει της διολίσθησή της σ’ αυτές τις επιλογές.

Οι κοινωνικές και  οικονομικές αλλαγές διευκολύνουν το διαβρωτικό έργο των πολιτικών με αυταρχικές τάσεις. Αυτές οι αλλαγές συνδέονται με τις αστάθειες που δημιουργούνται από τον καπιταλισμό σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές αλλαγές, την αυξανόμενη ταχύτητα της επικοινωνίας και την αυξημένη κίνηση χρημάτων και ανθρώπων σε μια ενιαία γιγαντιαία αγορά - αυτό που έχει συμπεριληφθεί κάτω από την  ετικέτα «παγκοσμιοποίηση» - και έχουν κάνει τους εργαζόμενους ευάλωτους  και ανασφαλείς, έτοιμους στόχους για δημαγωγούς και πολιτικούς σωτήρες.