Ο λόρδος Μπάιρον και οι χαφιέδες της Ιεράς Συμμαχίας και του Μέτερνιχ

Κατιούσα

Άγγλος ποιητής, αριστοκρατικής καταγωγής, από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του Ρομαντικού κινήματος, φιλέλληνας που επισφράγισε με τον θάνατό του τον αγώνα του στο πλευρό της ελληνικής επανάστασης, ο λόρδος Βύρων ή Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 22 του Γενάρη 1788 και έφυγε από τη ζωή στις 19 του Απρίλη 1824.
Για πρώτη φορά ταξίδεψε στην Ελλάδα το 1809 και στα τέλη 1823 – αρχές 1824 έφτασε στο Μεσολόγγι και τάχτηκε στην υπόθεση της επανάστασης. Ο Βύρων με τις ενέργειές του έγινε γρήγορα δημοφιλής και ανέπτυξε μεγάλη επιρροή ιδιαίτερα στους νέους. Μπήκε όμως στο μάτι της Ιεράς Συμμαχίας που από το 1822, στο Συνέδριο της Βερόνας οι εκπρόσωποί της είχαν καταδικάσει την επανάσταση στην Ελλάδα, αρνούμενοι να δεχτούν την ελληνική αντιπροσωπεία που είχε φτάσει εκεί για να ζητήσει βοήθεια.
Όπως ήρθε στο φως χρόνια αργότερα, σε όλη τη διάρκεια της παρουσίας και δράσης του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι, παρακολουθούνταν στενά από πράκτορες της Ιεράς Συμμαχίας και του Μέτερνιχ στον οποίο έφταναν λεπτομερείς εκθέσεις για τη δραστηριότητά του. Σε αυτή την πτυχή της ιστορίας αναφέρεται ενδιαφέρον άρθρο του αείμνηστου αγωνιστή της Αντίστασης, δημοσιογράφου του Ριζοσπάστη Νίκου Καραντηνού. Αντιγράφουμε από τον Ριζοσπάστη της 21/4/2002:

“(…) ΟΛΑ αυτά τα επετειακά, καθώς και η διημερίδα, που οργάνωσε την περασμένη βδομάδα η Επιτροπή για την Προστασία της Κληρονομιάς του Βύρωνα, μου φέρνουν στο νου μια συζήτηση, που είχαμε με τον αξέχαστο συναγωνιστή, τον ΕΠΟΝίτη, εθνοσύμβουλο Ηπείρου Λέανδρο Βρανούση (Λ. Β.), που τόσο νωρίς έφυγε για πάντα.
ΘΥΜΑΜΑΙ πως ήταν το 1965 κι ο Λ. Β. είχε τότε πρόσφατα γυρίσει από τη Βιέννη, όπου είχε πάρει μέρος στο ΙΒ` Διεθνές Συνέδριο Ιστορικών Επιστημών. Είχαμε μαζί μια μακρινή συντροφική γνωριμιά από τις αίθουσες της Φιλοσοφικής Σχολής, το Ιστορικό Σπουδαστήριο, αλλά και στον Οίκο του Φοιτητή, στης Κατοχής τα πρώτα χρόνια. Δε χρειάστηκαν παρά λίγες μόνο λέξεις, για να πει επιγραμματικά πως μια μικρή έρευνά του, στα Κρατικά Αρχεία της Βιέννης, είχε αποκαλύψει το φάκελο του Βύρωνα και τις μυστικές εκθέσεις, που είχαν στείλει στον Μέτερνιχ οι πράκτορές του για κάθε κίνηση και δραστηριότητα του Μπάιρον κατά την κάθοδό του (το 1823) στην Ελλάδα και ιδιαίτερα για τις δραστηριότητες, που ανέπτυξε τότε στο Μεσολόγγι.
ΟΙ ΧΑΦΙΕΔΕΣ της Ιερής Συμμαχίας και του τότε «πλανητάρχη» Μέτερνιχ, με βασικά σημεία εξόρμησης τα Ιόνια Νησιά που βρίσκονται στην εξουσία των Αγγλων, παρακολουθούν και καταγράφουν τα πάντα για το Βύρωνα στις εκθέσεις τους, οι οποίες απευθύνονται στον Μέτερνιχ. Σε μια απ’ αυτές διαβάζουμε: «…Στο Μεσολόγγι ο Μπάιρον έγινε δεκτός με θερμές εκδηλώσεις… Αρχισε με τον συνταγματάρχη Στάνχοπ και άλλους ξένους αξιωματικούς τη στρατιωτική οργάνωση της περιοχής… Οι εδώ (στα Επτάνησα) Αγγλοι φιλέλληνες δραστηριοποιούνται υπέρ των επαναστατών… Ανάμεσα στους Ελληνες υπάρχουν διχοστασίες, αλλά ένα υψηλότερο πατριωτικό πνεύμα κυριαρχεί…».
ΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ έκθεση, 13 ολόκληρες σελίδες, μια «κατασκοπολογία», φυσικά, της εποχής, συχνά μυθεύματα κι αποκυήματα νοσηρής φαντασίας, που, γράφοντας από τη Ζάκυνθο, αναφέρει στον Μέτερνιχ πως «ο άνθρωπος, ο Μπάιρον, με την τόση δολιότητα χάθηκε από προσώπου της γης… ψιθυρίστηκε πως ο θάνατός του οφείλεται σε δηλητήριο… οι δικές μου έρευνες με πείθουν απόλυτα ότι η ελληνική πολιτική ήταν αναγκασμένη ν’ απαλλαγεί από ένα τέτοιο κακοηθέστατο υποκείμενο…». Και συμπληρώνει: «…Τον δηλητηρίασαν με οξείδιο του χαλκού, το οποίο σε 24 ώρες τού έφερε ισχυρούς σπασμούς με πόνους στο στήθος, στα πλευρά και την πλάτη…».
ΣΙΚΕΛΟΣ παπάς ο συντάκτης της δεύτερης αυτής έκθεσης με πλούσια δράση (Σικελία, Νεάπολη, Τύνιδα, Μάλτα, Γιάννενα), υπηρετώντας και προδίδοντας όλους, που, στην έκθεσή του, υποστήριξε κυνικά πως ο Μπάιρον δολοφονήθηκε κι ότι οι δολοφόνοι «απήλλαξαν την ανθρωπότητα από ένα κάθαρμα…». Δείχνει ακόμη απόλυτη βεβαιότητα πως τα γραφόμενά του θα ήταν ευάρεστα στους πάτρωνές του. Και φανερώνει, επίσης, ότι μια τέτοια σατανική ιδέα, ν’ απαλλάξουν την ανθρωπότητα από την ενοχλητική παρουσία του Μπάιρον, υπήρχε ήδη στην καταχθόνια σκέψη και στα ενδεχόμενα σχέδια των σκοτεινών δυνάμεων της εποχής… Μ’ αυτά τα λόγια, ολοκληρώνει ο Λ. Βρανούσης την παρουσίαση για τη δράση των κατασκόπων του Μέτερνιχ για τον Μπάιρον, που δημοσιεύτηκε στο αφιερωματικό τεύχος 1.127 του περιοδικού «Νέα Εστία» το 1974.(…)”