Τίποτα δεν είναι αυτονόητο...

Μέσα σε λίγες μέρες η εργατική τάξη μετρά τέσσερις ακόμα νεκρούς και έναν σοβαρά τραυματισμένο. Δύο νέοι άνθρωποι πέθαναν από ηλεκτροπληξία, ο ένας μεταλλεργάτης 35 ετών στη διάρκεια εργασιών σε πλοίο, ο άλλος ηλεκτρολόγος 29 ετών στο εργοστάσιο της εταιρείας παραγωγής τυριών «Ηπειρος». Ο τρίτος, ένας εργαζόμενος στον όμιλο ΟΤΕ, αντιμετώπιζε προβλήματα με την καρδιά του και πέθανε λίγο πριν εκπνεύσει η διορία που του είχε δώσει η εργοδοσία για να αποφασίσει αν θα απολυθεί μέσω του προγράμματος «εθελούσιας αποχώρησης». Ο τέταρτος είναι ένας 45χρονος ναυτεργάτης, που έχασε τις αισθήσεις του την ώρα της δουλειάς, για να διαπιστωθεί αργότερα ο θάνατός του. Ενας πέμπτος εργάτης υπέστη εγκαύματα στα πόδια από έκρηξη που σημειώθηκε στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα.
Μετά από κάθε τέτοιο περιστατικό, η μόνιμη επωδός της εργοδοσίας και των μηχανισμών του κράτους είναι πως φταίει «η κακιά η ώρα». Θάνατοι και τραυματισμοί αποδίδονται στην «ατυχία» και στην «απροσεξία» του εργαζόμενου, ενώ οι επαγγελματικές ασθένειες, που οδηγούν στα ίδια αποτελέσματα, δεν καταγράφονται καν, ώστε να θεωρούνται πραγματικές αιτίες θανάτου ή μόνιμης βλάβης της υγείας στους χώρους δουλειάς.

* * *

Αλήθεια, ποια «κακιά στιγμή» μπορούν να επικαλεστούν η διοίκηση της ΛΑΡΚΟ και η κυβέρνηση για τον τραυματισμό του εργάτη, όταν οι νεκροί στην επιχείρηση ξεπερνούν τους 80 όλα αυτά τα χρόνια και η απαξίωση των εγκαταστάσεων στη Λάρυμνα και όχι μόνο έχει μετατρέψει κάθε γωνιά του εργοστασίου σε παγίδα θανάτου; Ποιος τολμάει να ρίξει την ευθύνη στους εργαζόμενους, όταν το κλαδικό Συνδικάτο του Μετάλλου έχει αναδείξει αμέτρητες φορές τους κινδύνους ατυχημάτων εξαιτίας της παντελούς έλλειψης μέτρων, ζητώντας από το κράτος να χρηματοδοτήσει τον εκσυγχρονισμό του εργοστασίου, να εξασφαλίσει όλα τα αναγκαία μέτρα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων;
Και τέλος, πώς διανοούνται να κατηγορούν για «απροσεξία» εργαζόμενους που δουλεύουν σε συνθήκες μεγάλης εντατικοποίησης, υπό καθεστώς απληρωσιάς, φόβου και εκβιασμών, ενώ πολλοί απ' αυτούς είναι εργολαβικοί και κανένας έλεγχος δεν υπάρχει για τις συνθήκες στις οποίες εργάζονται;
Αλλά και στην περίπτωση του μεταλλεργάτη στη Ζώνη, οι ευθύνες κράτους και εργοδοσίας βγάζουν μάτι. Οι καταγγελίες των σωματείων αναφέρουν πως δεν υπήρχε άδεια εργασιών, δεν είχε εκδοθεί πιστοποιητικό gas free, ο εξοπλισμός που δούλευε ήταν ελλιπής, δεν υπήρχε τεχνικός ασφαλείας, το συνεργείο εργαζόταν επί τέσσερα 24ωρα χωρίς σταματημό.
Στην πραγματικότητα, ο 35χρονος εργάτης έπαιξε κορόνα - γράμματα τη ζωή του για το μεροκάματο, όπως έκανε με βεβαιότητα και άλλες φορές στο παρελθόν, αφού οι συνθήκες δουλειάς δεν διαφέρουν από έργο σε έργο και από εργοδότη σε εργοδότη. Μόνο που αυτήν τη φορά, «πόνταρε» στη λάθος πλευρά του νομίσματος... Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το καράβι δεν βρισκόταν καν σε εγκατάσταση της Ζώνης, όπως προβλέπεται για την επισκευή του, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει ακόμα και η μεταφορά του με λάντζα στη στεριά και από εκεί στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

* * *

Τα ίδια θα μπορούσε να γράψει κανείς και για τα άλλα ατυχήματα που θέρισαν ζωές τις τελευταίες μέρες. Για καθένα απ' αυτά, κρύβεται από πίσω μια «ιστορία» τραγικών ελλείψεων σε μέτρα ασφαλείας, η πίεση να βγει πιο γρήγορα η δουλειά, η απουσία ουσιαστικών μέτρων και υποδομών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση «ατυχημάτων» και ένα «πλέγμα» ευελιξίας και ελαστικότητας στις μορφές απασχόλησης και στο χρόνο εργασίας, που αυξάνει κατακόρυφα τους κινδύνους «να συμβεί το κακό».
Η ευθύνη για όλα αυτά είναι της εργοδοσίας και του κράτους, που αντιμετωπίζουν ως κόστος τα μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, εντατικοποιούν «και με το νόμο» τη δουλειά, διαλύουν τις εργασιακές σχέσεις και τον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, για να προσαρμόζονται ευκολότερα στις ανάγκες της καπιταλιστικής κερδοφορίας, διώκουν τη συνδικαλιστική δράση, ειδικά εκεί που αποκαλύπτει ελλείψεις και διεκδικεί ουσιαστικά μέτρα προστασίας των εργαζομένων.
Αυτά, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία γιατρών εργασίας και ενός εκτεταμένου, σύγχρονου, αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν δικτύου ΠΦΥ, ειδικά σε μεγάλες βιομηχανικές περιοχές, είναι το υπόβαθρο για να θρηνούμε κάθε τόσο ζωές, να κλαίμε τους σακατεμένους.
Είναι μάλιστα τόσο προκλητική η στήριξη του κράτους στην εργοδοσία, που ακόμα και στην περίοδο της πανδημίας έκανε τα στραβά μάτια για τις μεγάλες ελλείψεις σε μέτρα προστασίας, τα οποία τελικά επιβάλλονταν μόνο μετά την παρέμβαση εργαζομένων και σωματείων. Την ίδια ώρα, οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Επιθεώρησης Εργασίας, εκτός του ότι είναι υποστελεχωμένες, είχαν πάρει και εντολή να μην «ενοχλούν» τους εργοδότες μέσα στην πανδημία. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η απόφαση της Κομισιόν να ρίξει ένα επίπεδο πιο κάτω τον κίνδυνο εξάπλωσης της πανδημίας στους χώρους δουλειάς, αφαιρώντας και τα τελευταία προσχήματα.

* * *

Ολα αυτά δείχνουν πως τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Ούτε καν ότι ο εργαζόμενος θα γυρίζει κάθε μέρα ζωντανός και υγιής στην οικογένειά του. Οι κίνδυνοι παραμονεύουν παντού, αποτέλεσμα ενός συστήματος που αντιμετωπίζει ως «κόστος» τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και ενός κράτους που διαμορφώνει το νομικό και πολιτικό πλαίσιο για τέτοια εγκλήματα.
Μόνο η πάλη των εργαζομένων μπορεί να διασφαλίσει ακόμα και τα πιο στοιχειώδη μέτρα. Προπάντων όμως αποδεικνύεται ότι η προστασία της υγείας, ακόμα και της ζωής τους, είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη διεκδίκηση σύγχρονων όρων δουλειάς, ενάντια στην πολιτική που στηρίζει το κέρδος, βαθαίνει την εκμετάλλευση, εμπορευματοποιεί την Υγεία, βάζοντας στο ζύγι του «κόστους - οφέλους» ακόμα και τα στοιχειώδη μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς.