Αποκαλυπτικές απαντήσεις

Καθώς οι κυβερνώντες στην Αθήνα, διαδοχικά ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, επαίρονται για την οικοδόμηση «στρατηγικής συνεργασίας» με το Ισραήλ - τελευταίο παράδειγμα η προχτεσινή ανακοίνωση της ισραηλινής πρεσβείας - τo ισραηλινό «think tank» BESA (διεξάγει έρευνες για «την πολιτική σχετικά με τη Μέση Ανατολή και τις παγκόσμιες στρατηγικές υποθέσεις», αυτοπροβάλλεται ότι «έχει αναπτύξει σχέσεις συνεργασίας με κορυφαία στρατηγικά ερευνητικά ινστιτούτα σε όλο τον κόσμο, από την Αγκυρα έως την Ουάσιγκτον», διεξάγοντας έρευνες και για το ΝΑΤΟ), αρχές Αυγούστου έβαλε ανοικτά το ερώτημα: «Πόσο σοβαρή είναι η προσέγγιση Ισραήλ - Τουρκίας;». Είχε ως βάση παρεμβάσεις όπως αυτή του Roey Gilad, Ισραηλινού διπλωμάτη στην Αγκυρα, ότι οι δύο χώρες θα μπορούσαν να συνεργαστούν στη Συρία ή στον αγώνα κατά του Covid-19, όπως και δημοσιεύματα στον Ισραηλινό Τύπο με αντίστοιχη κατεύθυνση. Το ερώτημα του BESA απάντησαν Ισραηλινοί και Τούρκοι εμπειρογνώμονες.

* * *

Ο Amikam Nachmani, καθηγητής στο ισραηλινό πανεπιστήμιο Bar-Ilan, δείχνοντας την αξία της Τουρκίας για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, θυμίζει τοποθέτηση του Μάθιου Μπράιζα, αναπ. υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιου για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις (2005 - '09), ο οποίος «καθόρισε την αλλαγή του στάτους της Τουρκίας και τις επιπτώσεις αυτής της αλλαγής για τα έθνη της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία, είπε, είχε γίνει μια υπερδύναμη στην περιοχή και οι ΗΠΑ δεν μπορούν ούτε να την αγνοήσουν ούτε να την πιέσουν». Θυμίζει ακόμα περιστατικό όπου ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων στην Κυπριακή Δημοκρατία, Μάριος Καρογιάν, ζήτησε από τον Μπράιζα να ασκήσει πίεση στην Τουρκία για το θέμα της Κύπρου, με τον Μπράιζα να απαντάει: «Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να το κάνουν (...) Εάν ήμασταν στη δεκαετία του '70, του '80 ή του '90 θα μπορούσαν, αλλά να ασκήσουν τώρα οι ΗΠΑ πίεση στην Τουρκία είναι εκτός συζήτησης ("out of the question")». Σε κάθε περίπτωση, για τις σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ, ο Nachmani υποδεικνύει ζητήματα που απαιτούν «συνεργασία», όπως «η Συρία, το Ιράν, η Ενέργεια, οι Κούρδοι, η τρομοκρατία και πολλά άλλα. Αυτά τα ζητήματα ενδέχεται να προκαλέσουν ανταλλαγή (μη στρατιωτικών) πληροφοριών πίσω από κλειστές πόρτες». Δεν αποκλείει, επίσης, «κοινοπραξίες» στο εμπόριο, στις επιχειρήσεις, στον τουρισμό, στις έρευνες και τη διαμετακόμιση Ενέργειας.

* * *

Η Defne Arslan, στέλεχος του ευρωατλαντικού «think tank» «Atlantic Council», επισημαίνει ότι «πρόσφατα υπήρξε μεγάλη κάλυψη σχετικά με μια πιθανή προσέγγιση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, που ήταν στενοί σύμμαχοι - και όπως λέει η παροιμία, δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά». Τονίζει μια σειρά σημάδια επαναπροσέγγισης, όπως ότι ο διμερής όγκος εμπορικών συναλλαγών ήταν 4,7 δισ. δολάρια το 2015, για να ανέβει στα 6,1 το 2019, «και υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω ανάπτυξη. Πιστεύω ότι υπάρχουν αρκετοί κοινοί τομείς συνεργασίας, όπως το εμπόριο, ο τουρισμός, η Ενέργεια και η τεχνολογία. Συγκεκριμένα, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, στον ενεργειακό τομέα και οι ΑΠΕ μπορούν να αποτελέσουν καλά πεδία συνεργασίας, καθώς και το φυσικό αέριο του "EastMed" σε μια εποχή που οι τιμές του φυσικού αερίου δεν μπορούν πλέον να υποστηρίξουν ένα τόσο ακριβό υποβρύχιο έργο», στέλνει το μήνυμά της. Αντίστοιχα, η Anna Ahronheim, συντάκτρια Αμυνας της «Jerusalem Post», σημειώνει ότι «τόσο η Τουρκία όσο και το Ισραήλ, που δραστηριοποιούνται στη Συρία, αντιμετωπίζουν έναν κοινό εχθρό σε αυτήν τη χώρα που έχει υποστεί πόλεμο: Τη Χεζμπολάχ. Οι δύο χώρες διενεργούν επίσης γεωτρήσεις στη Μεσόγειο. Ενώ οι κινήσεις του Ερντογάν στην περιοχή ήταν επιθετικές, το Ισραήλ δεν υπέγραψε δήλωση της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων καταδικάζοντας τις ενέργειες της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο», παρατηρεί. Προσθέτει ότι «παρά τη μεταξύ τους εχθρική γλώσσα, τόσο η Ιερουσαλήμ όσο και η Αγκυρα καταλαβαίνουν ότι το ισχυρό τους εμπόριο (εκτιμάται σε 5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018) θα βοηθήσει να κρατήσει και τους δύο κυβερνήτες (Νετανιάχου και Ερντογάν) στην εξουσία, ειδικά κατά τη μετα-πανδημική οικονομική κρίση».

* * *

Και ο Can Cirnaz, συντάκτης της «Milliyet», χαρακτηρίζει «έκπληξη» το γεγονός ότι το Ισραήλ, «που συνεργάστηκε με αυτές τις χώρες στο EastMed Project (Ελλάδα, Κύπρος) δεν υπέγραψε αυτήν την καταδίκη (σ.σ. Γαλλίας, Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, ΗΑΕ). Για πολλούς, αυτό ήταν ένα σαφές σημάδι ότι η Ιερουσαλήμ ενδιαφέρεται να συμφιλιωθεί με την Αγκυρα», τονίζει. Με αφορμή εξάλλου τη συμφωνία των κυβερνήσεων Τουρκίας - Λιβύης για έρευνες φυσικού αερίου στην Ανατ. Μεσόγειο, τονίζει ότι «εάν η Τουρκία μπορέσει να κάνει παρόμοια συμφωνία με το Ισραήλ για την έρευνα φυσικού αερίου, αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα τρίγωνο Τουρκίας - Ισραήλ - Λιβύης που θα μπορούσε να ωφελήσει πάρα πολύ όλους τους συμμετέχοντες». Στο ίδιο τέμπο ο Mark Meirowitz, καθηγητής στο SUNY Maritime College στη New York, χαρακτηρίζει την Ανατ. Μεσόγειο ως «μια περιοχή ελπίδας», «όπου οι πόροι πρέπει να μοιράζονται δίκαια μεταξύ Ισραήλ, Τουρκίας, Ελλάδας και όλων των κατοίκων του νησιού της Κύπρου, Ελλήνων και Τούρκων. Το Ισραήλ πρέπει να επιμείνει όλα τα μέρη της Ανατολικής Μεσογείου να συγκεντρωθούν και να αναπτύξουν ένα σχέδιο για τον φιλικό διαμοιρασμό πόρων μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών. Η εκπόνηση ενός τέτοιου σχεδίου θα βελτιώσει σημαντικά τη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ». Καταλήγει ότι «μια καλή σχέση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ είναι απαραίτητη για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και τον κόσμο».

* * *

Οι τέτοιες τοποθετήσεις, σε συνδυασμό με τη στάση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στα Ελληνοτουρκικά, που «σπρώχνουν» τα επικίνδυνα παζάρια, στρώνουν το τραπέζι των «διευθετήσεων» και προωθούν σχέδια συνεκμετάλλευσης με τη συμμετοχή των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας, κάνουν θρύψαλα τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς για την «αλληλεγγύη των συμμάχων» στην αντιπαράθεση με την Τουρκία, μεταξύ αυτών και του κράτους του Ισραήλ. Από τα σχέδια που εξυφαίνονται στο παρασκήνιο, με οδηγό τα ισχυρά μονοπωλιακά συμφέροντα, από τις συμμαχίες και τις αντιπαραθέσεις για τα συμφέροντα της αστικής τάξης, δεν έχει τίποτε να περιμένει ο λαός. Η πάλη για την ειρήνη, όπως και για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, είναι αναπόσπαστα δεμένη με την πάλη για αποδέσμευση της χώρας από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες και λυκοφιλίες, με τον λαό νοικοκύρη στον τόπο του.