Το πραγματικά καινοτόμο

«Τα δύσκολα είναι στην αρχή, αν προσπαθείς και το θέλεις, προοδεύεις»... Κάτι τέτοια σχόλια συνοδεύουν εδώ και καμιά βδομάδα κάθε αναφορά στην περιβόητη «startup» επιχείρηση που πωλήθηκε σε γερμανική πολυεθνική με αντίτιμο - ρεκόρ. Τα 350 εκατομμύρια ευρώ που εισέπραξε το δίδυμο των ιδρυτών της και τα συγχαρητήρια που τους έδωσε ο πρωθυπουργός, μπαίνουν όλα μαζί στο φανταχτερό αφήγημα για τις «καινοτόμες ιδέες» που τάχα μοσχοπουλιούνται κι έτσι ο «έξυπνος νους» πιάνει την «καλή»...
Από κοντά και διάφορες ακόμα εξυπνάδες, που θυμίζουν όσα έλεγε ο Κυρανάκης της ΝΔ για τους νέους που είναι άνεργοι, επειδή τάχα δεν ξέρουν να «γκουγκλάρουν» στο ίντερνετ να βρουν ένα πρόγραμμα του ΟΑΕΔ της προκοπής! Ακούστηκε λοιπόν για το παραπάνω success story ότι «πρέπει να γίνει παράδειγμα για τα νέα παιδιά. Γιατί η ζωή δεν είναι μόνο μια μισθωτή εργασία ή ένας διορισμός στο Δημόσιο... Ο,τι θέλουν, μπορούν να το καταφέρουν».

* * *

Αλήθεια, όμως, η νεολαία «μπορεί να καταφέρει ό,τι θέλει», αρκεί να έχει «μια καλή ιδέα» και να πιάνει τον ...ταύρο των «ευκαιριών» από τα κέρατα; Μήπως λοιπόν φταίει απλά το μυαλό του νέου εμποροϋπαλλήλου που δεν ...κατεβάζει ιδέες, για το γεγονός ότι δουλεύει για ένα κομμάτι ψωμί, με σπαστά ωράρια, με συμβάσεις - λάστιχο, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, χωρίς να ξέρει αν θα έχει δουλειά τον άλλο μήνα; Μήπως είναι απλά «ανίδεοι» οι χιλιάδες νέοι σερβιτόροι που περιμένουν μια σεζόν για να δουλέψουν ήλιο με ήλιο μπας και βγάλουν το χειμώνα; `Η στερούνται «καινοτόμου σκέψης» οι νέοι επιστήμονες με τα μπλοκάκια, που αν δεν τους ξεζουμίζουν μεγάλες εταιρείες, τους πετάνε εκτός «αγοράς εργασίας» επειδή δεν είναι ανταγωνιστικοί; Μήπως τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση με πρόσχημα την πανδημία και τα οποία γιγαντώνουν την εκμετάλλευση, τα παίρνει επειδή δεν έχει καλές ιδέες η νεολαία;
Απάντηση σε όλα αυτά δίνει και η «διαδρομή» των ιδρυτών της συγκεκριμένης startup εταιρείας, ένας εκ των οποίων έκανε μέρος των σπουδών του στο εξωτερικό και στη συνέχεια ανέλαβε επικεφαλής του τμήματος μάνατζμεντ για έναν πολυεθνικό κολοσσό, όπως η «Phillips», στην περιοχή της Μ. Ανατολής και Τουρκίας. Από αυτό το πόστο «ανακάλυψε ένα κενό στη διαδικτυακή αγορά τροφίμων της Μ. Ανατολής», πήρε ένα χρηματοδοτικό πακέτο από εταιρεία στο Ντουμπάι, μέχρι τελικά η εταιρεία του να φτάσει να εξαγοραστεί από γερμανική πολυεθνική! Είναι φανερό ότι ελάχιστοι νέοι από εργατικές - λαϊκές οικογένειες έχουν σήμερα τις δυνατότητες να διανύσουν μια τέτοια διαδρομή...

* * *

Η πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από τα «success story» για τις startup εταιρείες, είναι αυτή που θέλει μόνο το 1% - 2% να καταφέρνει να πάρει χρηματοδότηση και μάλιστα με κριτήριο το αν το έργο που παρουσιάζουν «κουμπώνει» με επιδιώξεις των μονοπωλίων. Διαφορετικά, τις τρώει το μαύρο σκοτάδι, όσο ταλαντούχος, όσο εφευρετικός κι αν είναι ο νέος που τις έστησε. Με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια λοιπόν: Από τη μία, τα μονοπώλια χωρίς κόστος έχουν στα πόδια τους μια τεράστια ποικιλία από ερευνητικό έργο, αποτέλεσμα για το οποίο κοπιάζουν και βάζουν το χέρι στην τσέπη ένα σωρό νέοι επιστήμονες. Από όλο αυτόν τον πλούτο θα «αγοράσουν» ένα μικρό κομμάτι οι πολυεθνικές, αυτό που μπορεί άμεσα να τους αποφέρει το μεγαλύτερο κέρδος. Ο υπόλοιπος θα πάει στα αζήτητα. Γιατί για καθεμία startup που εξαγοράστηκε, υπάρχουν χιλιάδες που χάθηκαν στα ...μισά του δρόμου. Ακόμα κι αν θα μπορούσαν πράγματι να είναι χρήσιμες για τις ανάγκες της κοινωνίας, δεν κρίθηκαν «αποδοτικές» από τους «χρηματοδότες».
Και, από την άλλη, οι αστικές κυβερνήσεις, που παίρνουν σωρηδόν αντεργατικά μέτρα τσακίζοντας τη ζωή και το μέλλον της νέας γενιάς, φέρνουν πότε πότε και κανένα παράδειγμα «επιβίωσης» μιας τέτοιας επιχείρησης, για να εμπεδώνεται ότι τάχα «ευκαιρίες υπάρχουν»... Και ταυτόχρονα να δουλεύεται από διάφορα «κανάλια» ότι η ανεργία δεν είναι σύμφυτη με τη σαπίλα του καπιταλισμού, αλλά αποτέλεσμα της έλλειψης «ατομικής ευθύνης», που είναι και της μόδας τελευταία: «Ευθύνη» είτε του ανέργου που δεν ξέρει να «ψάξει στο ίντερνετ» και δεν «έχει ασχοληθεί να δομήσει το βιογραφικό του», είτε του νέου που δεν έχει «καινοτόμες ιδέες», είτε του συνταξιούχου που επειδή παίρνει μεγάλη σύνταξη δεν περισσεύουν πόροι για επενδύσεις...

* * *

Η αλήθεια είναι ότι τα μονοπώλια και το σύστημά τους, ο καπιταλισμός, ούτε ενδιαφέρονται ούτε και μπορούν να αναπτύξουν την παραγωγή έτσι που να κάνει τη ζωή της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων καλύτερη, να ικανοποιηθούν πλέρια οι σύγχρονες ανάγκες τους. Οι καινοτόμες παραγωγικές δυνατότητες που πράγματι υπάρχουν σήμερα και καταγράφονται και στο ερευνητικό έργο των νέων επιστημόνων, δεν χωρούν στις ξεπερασμένες σχέσεις παραγωγής του καπιταλισμού. Απαιτούν ακόμα πιο καινοτόμες σχέσεις παραγωγής: Αυτές που θα λειτουργούν με κριτήριο όχι την προσθήκη μηδενικών στους προσωπικούς λογαριασμούς μερικών μετόχων, αλλά την ολόπλευρη ικανοποίηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών. Αυτό είναι και το πραγματικά καινούργιο για την εποχή μας!