ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ «PERSEVERANCE» ΤΗΣ NASA ΣΤΟΝ ΑΡΗ

Πέταξε το «Ingenuity», παρήγαγε οξυγόνο το MOXIE

Το ελικοπτεράκι «Ingenuity» φωτογραφίζει τη σκιά του πάνω στην επιφάνεια του Αρη καθώς αιωρείται 3 μέτρα πάνω απ' αυτή

Τα κατάφερε τελικά το ελικοπτεράκι «Ingenuity» της αποστολής «Perseverance» της NASA στον Αρη και σηκώθηκε από το έδαφος, μετά την αναβάθμιση του λογισμικού του με διορθωμένη έκδοση. Μάλιστα μέσα στη βδομάδα που πέρασε ανυψώθηκε δύο φορές, την πρώτη 3 μέτρα πάνω από το έδαφος, σε σταθερή αιώρηση, ενώ τη δεύτερη φορά σε ύψος 5 μέτρων κάνοντας και μια πλευρική κίνηση 2 μέτρων, επιστρέφοντας τελικά στην αρχική θέση. Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται ελεγχόμενη πτήση σε ατμόσφαιρα άλλου πλανήτη (τα αερόστατα των σοβιετικών αποστολών «Βέγκα» στην Αφροδίτη δεν είχαν κινητήρα και παρασύρονταν ελεύθερα από τα ρεύματα).

Η ατμόσφαιρα του Αρη είναι πολύ αραιή, έχοντας μόλις το 1% της πυκνότητας της γήινης, και η πτήση ελικοπτέρου απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα και δύο έλικες που περιστρέφονται αντίθετα, ώστε να υπάρξει αρκετή δύναμη ανύψωσης, ακόμη και για ένα μικρό σκάφος, βάρους μόλις 1,8 κιλών. Οπωσδήποτε η μικρότερη βαρύτητα του Αρη διευκόλυνε την πτήση, αλλά οι άγνωστες παράμετροι ήταν πολλές. Το «Ingenuity» χρησιμοποιεί αρκετά εξαρτήματα του εμπορίου, π.χ. εξαρτήματα κινητής τηλεφωνίας, που δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά στις αντίξοες συνθήκες ενός άλλου πλανήτη. Κατά τις πτήσεις του ελικοπτέρου, το ρόβερ «Perseverance» παρατηρούσε την πτήση από απόσταση 60 μέτρων - ώστε να αποφευχθεί βλάβη σε αυτό σε περίπτωση πτώσης του ελικοπτέρου - και λειτουργούσε ως αναμεταδότης των πληροφοριών του «Ingenuity» προς τη Γη. Λόγω της απόστασης μεταξύ των δύο πλανητών και του χρόνου που χρειάζεται για τη μετάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, η πτήση του ελικοπτέρου έγινε αυτόματα με βάση έναν προγραμματισμό και όχι με άμεσο ανθρώπινο χειρισμό, όπως γίνεται ο χειρισμός των ελικοπτέρων - drones στη Γη.

NASA/JPL-Caltech

Η συσκευή MOXIE πριν την τοποθέτησή της στο «Perseverance»

Μέσα στη βδομάδα το «Perseverance» πέτυχε και μια άλλη πρωτιά, παράγοντας οξυγόνο σε άλλον πλανήτη με τη βοήθεια της πειραματικής συσκευής MOXIE, η οποία διασπά το διοξείδιο του άνθρακα της αρειανής ατμόσφαιρας σε μονοξείδιο του άνθρακα και οξυγόνο. Η κυβικού σχήματος συσκευή, μάζας 17 κιλών και ισχύος 300 W, παρήγαγε 5 γραμμάρια οξυγόνου, αρκετά για να αναπνεύσει ένας άνθρωπος για 10 λεπτά. Η ατμόσφαιρα του Αρη αποτελείται από 96% διοξείδιο του άνθρακα και μόλις 0,13% οξυγόνο, σε σύγκριση με το 21% οξυγόνο της γήινης. Το οξυγόνο δεν χρειάζεται μόνο για τη συντήρηση της ανθρώπινης ζωής, αλλά σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες και ως οξειδωτικό για τα καύσιμα των πυραύλων. Η NASA θεωρεί ότι έγινε η απαραίτητη δοκιμή, ώστε στο μέλλον να εγκατασταθούν στον Αρη πολύ μεγαλύτερης κλίμακας συσκευές παραγωγής οξυγόνου, που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν και τις δύο ανάγκες.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, «Scientific American»