Β.Ι.ΛΕΝΙΝ
Πώς να οργανώσουμε την άμιλλα;
Αποσπάσματα από το άρθρο του Λένιν που γράφτηκε στις 24-27 Δεκέμβρη του 1917 και πρωτοδημοσιεύτηκε στις 20 Γενάρη του 1929 στην «Πράβντα» (Απαντα Λένιν τ. 35). Περιέχεται στη συλλογή «για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση» εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»
 |
Ο σοσιαλισμός όχι μόνο δεν σβήνει την άμιλλα, μα αντίθετα, δημιουργεί για πρώτη φορά τη δυνατότητα να εφαρμοστεί η άμιλλα σε πραγματικά πλατιάκλίμακα, σε πραγματικάμαζικήέκταση, να τραβηχτεί πραγματικά η πλειοψηφία των εργαζομένων στο στίβο μιας δουλειάς όπου μπορούν να αναδειχτούν, να αναπτύξουν τις ικανότητές τους, να φανερώσουν τα ταλέντα, που αστείρευτη πηγή τους είναι ο λαός καί που ο καπιταλισμός τα τσαλαπατούσε, τα πίεζε, τα έπνιγε κατά χιλιάδες και εκατομμύρια.
Το καθήκον μας, τώρα που στην εξουσία βρίσκεται σοσιαλιστική κυβέρνηση, είναι να οργανώσουμε την άμιλλα.
Τα τσιράκια και οι παρακεντέδες της αστικής τάξης έχουν περιγράψει το σοσιαλισμό σαν ένα ομοιόμορφο, στερεότυπο, μονότονο, άχαρο στρατώνα. Οι λακέδες του μπεζαχτά, οι δούλοι των εκμεταλλευτών - οι κύριοι αστοί διανοούμενοι - φοβέριζαν με τον μπαμπούλα του σοσιαλισμού το λαό, που μέσα ακριβώς στον καπιταλισμό είναι καταδικασμένος σε μια ζωή κάτεργου καί στρατώνα, σε μια δουλειά εξαντλητική καί ανιαρή, σε υποσιτισμό, σε αβάσταχτη αθλιότητα.
***
Μονάχα σήμερα παρουσιάζεται μια πλατιά, αληθινά μαζική δυνατότητα να εκδηλωθεί το επιχειρηματικό πνεύμα, η άμιλλα, η τολμηρή πρωτοβουλία. Το κάθε εργοστάσιο, απ' όπου πετάχτηκε έξω ο καπιταλιστής, ή έστω όπου του μπήκε χαλινάρι με τον πραγματικό έλεγχο, το κάθε χωριό, όπου έδωσαν δρόμο στον τσιφλικά - εκμεταλλευτή καί του πήραν τη γη, αποτελεί τώρα, και μονάχα τώρα, το στίβο, όπου μπορεί να αναδειχτεί ο άνθρωπος της δουλειάς, όπου μπορεί να ισιώσει λίγο το κορμί του, μπορεί να ορθώσει το ανάστημά του και να νιώσει τον εαυτό του άνθρωπο. Για πρώτη φορά ύστερα από αιώνες δουλειάς για τους ξένους, καταναγκαστική εργασία για τους εκμεταλλευτές, παρουσιάζεται η δυνατότητα της εργασίας του ανθρώπου για τον εαυτό του, και μάλιστα εργασίας που στηρίζεται σε όλες τις κατακτήσεις της νεότερης τεχνικής και του πολιτισμού.
 |
***
Το μεγάλο γεγονός της αντικατάστασης της καταναγκαστικής εργασίας με την εργασία του ανθρώπου για τον εαυτό του, με τη σχεδιασμένη, οργανωμένη σε τεράστια, πανεθνική (σε ορισμένο βαθμό και σε διεθνική, σε παγκόσμια) κλίμακα εργασία, απαιτεί επίσης - εκτός από τα «στρατιωτικά» μέτρα για την κατάπνιξη της αντίστασης των εκμεταλλευτών - τεράστιες οργανωμένεςκαι οργανωτικές προσπάθειες από το προλεταριάτο και τη φτωχή αγροτιά. Τo οργανωτικό καθήκον περιπλέκεται σε ένα αδιάρρηκτο σύνολο με το καθήκον της αμείλικτης στρατιωτικής κατάπνιξης των χτεσινών δουλοκτητών (καπιταλιστών) και του συρφετού των λακέδων τους - των κυρίων αστών διανοουμένων.
***
Ενα από τα κυριότερα καθήκοντα σήμερα, αν όχι το κυριότερο, είναι να αναπτύξουμε όσο μπορούμε πιο πλατιά αυτή την αυτοδύναμη πρωτοβουλία των εργατών και όλων γενικά των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων στο έργο της δημιουργικής οργανωτικής δουλειάς. Πρέπει να συντρίψουμε με κάθε θυσία την παλιά, ανόητη,βάρβαρη, σιχαμερή καί πρόστυχη πρόληψη ότι τάχα μόνο οι λεγόμενες «ανώτερες τάξεις», μόνο οι πλούσιοι ή όσοι πέρασαν από το σχολειό των πλούσιων τάξεων, μπορούν τάχα να διοικούν το κράτος, να διευθύνουν την οργανωτική οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.
 |
Οι εργάτες και οι αγρότες «διστάζουν» ακόμη, δεν συνήθισαν ακόμη στην ιδέα πως αυτοί είναι τώρα η κυρίαρχητάξη, δεν είναι ακόμη όσο πρέπει αποφασιστικοί. Η επανάσταση δεν μπορούσε να δημιουργήσει μονομιάςαυτές τις ιδιότητες σε εκατομμύρια και εκατομμύρια ανθρώπους, που όλη τους τη ζωή ήταν αναγκασμένοι από την πείνα και τη φτώχεια να δουλεύουν κάτω απ'την απειλή του βούρδουλα. Εδώ όμως βρίσκεται και η δύναμη, εδώ βρίσκεται και η ζωτικότητα, εδώ και το ακατανίκητο της Οχτωβριανής επανάστασης του 1917, στο ότι ξυπνά αυτές τις ιδιότητες, τσακίζει όλα τα παλιά εμπόδια, σπάζει όλα τα παλιωμένα δεσμά, βγάζει τους εργαζόμενους στο δρόμο της αυτοτελούςδημιουργίας της καινουργιας ζωής.
Η καταγραφή και ο έλεγχος - να ποιο είναι το κύριοοικονομικό καθήκον κάθε Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών, κάθε καταναλωτικού συνεταιρισμού, κάθε ένωσης ή επιτροπής εφοδιασμού, κάθε εργοστασιακής επιτροπής ή οργάνου του εργατικού ελέγχου γενικά.
 |
Η καταγραφή και ο έλεγχος, αν γίνονται από τα Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών καί αγροτών βουλευτών, απ' αυτή την ανώτατη κρατική εξουσία, ή σύμφωνα με τις υποδείξεις, με την εξουσιοδότηση αυτής της εξουσίας - η καθημερινή, γενική, καθολική καταγραφή και ο έλεγχος - η καταγραφή και ο έλεγχος της ποσότητας της εργασίας και της κατανομής των προϊόντων - αυτή είναι η ουσία του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, εφόσον η πολιτική κυριαρχία του προλεταριάτου έχει δημιουργηθεί και εξασφαλιστεί.
***
 |
Κανένα έλεος γι' αυτούς τους εχθρούς του λαού, τους εχθρούς του σοσιαλισμού, τους εχθρούς των εργαζομένων. Πόλεμος ζωής και θανάτου ενάντια στους πλούσιους και τα τσιράκια τους, τους αστούς διανοουμένους, πόλεμος ενάντια στους κλέφτες, στα παράσιτα και στους αλήτες. Και τούτοι και εκείνοι, και οι πρώτοι και οι τελευταίοι είναι ομοαίματοι αδελφοί, παιδιά του καπιταλισμού, τέκνα της κοινωνίας των αρχόντων και των αστών, της κοινωνίας, όπου μια χούφτα άνθρωποι λήστευαν το λαό και χλεύαζαν το λαό - της κοινωνίας, όπου η ανέχεια και η αθλιότητα έριχνε χιλιάδες και χιλιάδες ανθρώπους στο δρόμο της αλητείας, της διαφθοράς, της κλεψιάς, τους έκανε να ξεχάσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, - της κοινωνίας, όπου στους εργαζόμενους καλλιεργούνταν αναπόφευκτα η τάση: να ξεφύγουν έστω και με την απάτη από την εκμετάλλευση, να ξεγλιστρήσουν, να λυτρωθούν έστω και για ένα λεπτό από τη μισητή δουλειά, να αποσπάσουν έστω κι ένα κομμάτι ψωμί με οποιονδήποτε τρόπο, με κάθε θυσία, για να μην πεινάνε, για να μη νιώθουν το αίσθημα της πείνας αυτοί και οι δικοί τους.
Πλούσιοι καί κλέφτες είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, είναι οι δυο κύριες κατηγορίες των παρασίτων,που έθρεψε ο καπιταλισμός, είναι οι κύριοι εχθροί του σοσιαλισμού. Αυτούς τους εχθρούς πρέπει να τους επιτηρεί ιδιαίτερα όλος ο πληθυσμός, πρέπει να τους τιμωρούμε αμείλικτα για την παραμικρότερη παράβαση των κανόνων και των νόμων της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Κάθε αδυναμία, κάθε ταλάντευση, κάθε συναισθηματισμός απ' αυτή την άποψη, θα ήταν το μεγαλύτερο έγκλημα απέναντι στο σοσιαλισμό.
Για να καταστήσουμε ακίνδυνα για τη σοσιαλιστική κοινωνία αυτά τα παράσιτα, πρέπει να οργανώσουμε την παλλαϊκή καταγραφή και τον έλεγχο της ποσότητας της εργασίας, της παραγωγής και της κατανομής των προϊόντων, που να υποστηρίζονται εθελοντικά, δραστήρια και με επαναστατικό ενθουσιασμό από εκατομμύρια και εκατομμύρια εργάτες και αγρότες. Και για να οργανώσουμε αυτή την καταγραφή και τον έλεγχο με τρόπο που να είναι πέρα για πέρα προσιτός,να ανταποκρίνεται πέρα για πέρα στο μέτρο των δυνάμεων του κάθε τίμιου, έξυπνου και ικανού εργάτη και αγρότη, πρέπει να ξυπνήσουμε τα δικά τους οργανωτικά ταλέντα, που προέρχονται από τους ίδιους, πρέπει να ξεσηκώσουμε στις γραμμές τους - και να οργανώσουμε σε πανεθνική κλίμακα - την άμιλλα για οργανωτικές επιτυχίες, ώστε να καταλάβουν οι εργάτες και οι αγρότες καθαρά τη διαφορά ανάμεσα στην απαραίτητη συμβουλή του μορφωμένου ανθρώπου και στον απαραίτητο έλεγχο τηςτσαπατσουλιάς από τον «απλό» εργάτη και αγρότη που είναι τόσο συνηθισμένη στους «μορφωμένους» ανθρώπους.
***
Να που δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να τα βγάλουμε πέρα χωρίς τη βοήθεια και χωρίς τον καθοδηγητικό ρόλοτων πρακτικών-οργανωτών, που προέρχονται από το «λαό», από τους εργάτες και από τους εργαζόμενους αγρότες. «Τα σταμνιά δεν τα ψήνουν οί θεοί» - αυτή την αλήθεια πρέπει να τη βάλουν καλά-καλά στο μυαλό τους οι εργάτες και οι αγρότες. Πρέπει να καταλάβουν ότι τώρα όλη η υπόθεση βρίσκεται στην πράξη, ότι έφτασε ακριβώς η ιστορική εκείνη στιγμή, που η θεωρία μετατρέπεται σε πράξη, αναζωογονείται από την πράξη, διορθώνεται από την πράξη, ελέγχεται από την πράξη, η στιγμή που αποδείχνονται ιδιαίτερα σωστά τα λόγια του Μαρξ: «κάθε βήμα του πρακτικού κινήματος είναι πιο σπουδαίο από μια ντουζίνα προγράμματα»1, - κάθε πρακτικό βήμα στο έργο της πραγματικής χαλιναγώγησης, του περιορισμού, της ολοκληρωτικής καταγραφής και επιτήρησης των πλουσίων και των κλεφτών είναι πιο σπουδαίο από μια ντουζίνα θαυμάσιες σκέψεις για το σοσιαλισμό. Γιατί «η θεωρία, φίλε μου, είναι γκρίζα, όμως το αιώνιο δέντρο της ζωής πράσινο θάλλει»2.
***
Η Κομμούνα του Παρισιού έδωσε ένα μεγάλο πρότυπο συνδυασμού της πρωτοβουλίας, της αυτοτέλειας, της ελευθερίας κίνησης, της έξαρσης από τα κάτω - με τον εθελοντικό, ξένο προς τη στερεοτυπία, συγκεντρωτισμό. Τα Σοβιέτ μας, τραβάν τον ίδιο ακριβώς δρόμο. Ακόμη όμως «διστάζουν», δεν ανέπτυξαν όλες τους τις δυνατότητες, δεν μπήκαν ακόμη στην καινούρια τους, μεγάλη, γόνιμη δουλειά για τη δημιουργία σοσιαλιστικής τάξης πραγμάτων. Πρέπει τα Σοβιέτ να καταπιαστούν με τη δουλειά πιο θαρρετά, με μεγαλύτερη πρωτοβουλία. Πρέπει κάθε «κομμούνα» - κάθε εργοστάσιο, κάθε χωριό, κάθε καταναλωτικός συνεταιρισμός, κάθε επιτροπή εφοδιασμού- να κηρύξουν άμιλλα μεταξύ τους, σαν πρακτικοί Οργανωτές της καταγραφής και του ελέγχου της δουλειάς και της κατανομής των προϊόντων. Το πρόγραμμα αυτής της καταγραφής κι αυτού του ελέγχου είναι απλό, ξεκάθαρο, κατανοητό για τον καθένα: όλος ο κόσμος να έχει ψωμί, να φορούν όλοι γερά παπούτσια και όχι σκισμένα ρούχα, να έχουν ζεστό σπίτι, να δουλεύουν ευσυνείδητα, να μη γυρίζει ελεύθερος ούτε ένας κλέφτης (ούτε κι αυτοί που αποφεύγουν τη δουλειά), αλλά να κάθεται στη φυλακή ή να εκτίει την ποινή του στα πιο βαριά καταναγκαστικά έργα, να μην μπορεί ούτε ένας πλούσιος, που παραβαίνει τους κανόνες και τους νόμους του σοσιαλισμού, να αποφύγει την τύχη του κλέφτη, που το δίκιο απαιτεί να γίνει και τύχη του πλούσιου. «Οποιος δεν δουλεύει ας μην τρώει» - αυτή είναι η πρακτική εντολή του σοσιαλισμού. Να τι πρέπει να οργανώσουμε πρακτικά. Να για ποιες πρακτικέςεπιτυχίες πρέπει να υπερηφανεύονται οι «κομμούνες» μας και οι οργανωτές μας που προέρχονται από τους εργάτες και τους αγρότες, κι ακόμη περισσότερο από τους διανοούμενους (πολύπερισσότερο, γιατί συνήθισαν πολύ, συνήθισαν πάρα πολύ να υπερηφανεύονται για τις γενικές υποδείξεις και αποφάσεις τους).
Οι ίδιες οι κομμούνες, οι μικροί πυρήνες στο χωριό και στην πόλη πρέπει μόνοι τους να επεξεργαστούν και να δοκιμάσουν στην πράξη χιλιάδες μορφές και τρόπους πρακτικής καταγραφής και έλεγχου των πλουσίων, των κλεφτών και των παρασίτων (...) Οσο πιο ποικιλόμορφη, τόσο καλύτερη, πλουσιότερη θα είναι η γενική πείρα, τόσο πιο σίγουρη και πιο γοργή θα είναι η επιτυχία του σοσιαλισμού, τόσο πιο εύκολα η πράξη θα επεξεργαστεί - γιατί μονάχα η πράξη μπορεί να το κάνει - τις καλύτερες μεθόδους και μέσα πάλης.
Σε ποια κομμούνα, σε ποια συνοικία μεγάλης πόλης, σε ποιο εργοστάσιο, σε ποιο χωριό δεν θα υπάρχουν πεινασμένοι, δεν θα υπάρχουν άνεργοι, δεν θα υπάρχουν πλούσιοι-παράσιτα, δεν θα υπάρχουνπαλιάνθρωποι λακέδες της αστικής τάξης, σαμποταριστές που αυτοαποκαλούνται διανοούμενοι; Σε ποιο μέρος έγιναν περισσότερα για να ανεβεί η παραγωγικότητα της εργασίας; Για να χτιστούν καινούρια καλά σπίτια για τη φτωχολογιά, για να εγκατασταθεί η φτωχολογιά στα σπίτια των πλουσίων; Για να μοιράζεται κανονικά από ένα μπουκάλι γάλα σε κάθε νήπιο των φτωχών οικογενειών;
Να πάνω σε ποια ζητήματα πρέπει να κηρύξουν άμιλλαοι κομμούνες, οι κοινότητες, οι καταναλωτικοί και παραγωγικοί συνεταιρισμοί και συντροφιές, τα Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών. Να σε ποια δουλειά πρέπει πρακτικά να διακρίνονται και να αναδεικνύονται σε καθοδηγητικές θέσεις, στο έργο της γενικής διοίκησης του κράτους, τα οργανωτικά ταλέντα. Τέτοια ταλέντα υπάρχουν πολλά μέσα στο λαό. Μόνο που είναι πνιγμένα. Πρέπει να τα βοηθήσουμε να αναδειχτούν. Αυτά, καί μόνο αυτά, με την υποστήριξη των μαζών, μπορούν να σώσουν τη Ρωσία και να σώσουν την υπόθεση του σοσιαλισμού.
Σημειώσεις:
1. Κ. Μαρξ. Κριτική του προγράμματος της Γκότα, σελ.12. εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
2. Ο Β.Ι.Λένιν αναφέρει εδώ τα λόγια του Μεφιστοφελή από την τραγωδία του Ι.Β. Γκαίτε "Φάουστ" (βλ. Γκαίτε, "Φάουστ", Μέρος 1. Σκηνή 4η, "το γραφείο του Φάουστ").
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
20/1/2008
-- Η σημασία της πάλης για την παλλαϊκή καταγραφή και τον έλεγχο
2/12/2007
-- Β. Ι. ΛΕΝΙΝ: Η οργάνωση της άμιλλας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου