Κατακτήσεις μιας άλλης κοινωνίας

Κατακτήσεις μιας άλλης κοινωνίας

Οι πτυχές που έχει η υπόθεση «παιδικοί σταθμοί» και ο αποκλεισμός δεκάδων χιλιάδων παιδιών είναι πολλές. Τα νέα ζευγάρια που παλεύουν για το μεροκάματο και για να στήσουν το σπιτικό τους, ψάχνουν να βρουν τρόπους για να μπορέσουν να εξασφαλίσουν μια θέση σε βρεφονηπιακό σταθμό, εκτός από την καθημερινή αγωνία να εξασφαλίσουν όσα χρειάζεται ένα παιδί για να μεγαλώσει. Τροφή, ρούχα, πάνες, γάλα, ένα παιχνίδι, εμβόλια και τόσα άλλα... Μια τόσο σοβαρή υπόθεση, όπως η σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού από τη βρεφική ηλικία, πρέπει να αφορά συνολικά την κοινωνία. Η υπόθεση του μεγαλώματος του παιδιού να είναι υπόθεση όλης της κοινωνίας. Ταυτόχρονα, η ίδια η μητέρα που γεννά ένα παιδί χρειάζεται και έχει ανάγκη από συγκεκριμένη στήριξη και φροντίδα από την κοινωνία. Αυτό βέβαια προϋποθέτει μια εντελώς διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας, ανατροπή της πολιτικής εξουσίας, ανατροπή του καπιταλισμού. Αξίζει να δούμε ορισμένα στοιχεία σχετικά με το τι σημαίνει υπόθεση όλης της κοινωνίας το μεγάλωμα του παιδιού.

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης δημιουργήθηκε ένα πλέγμα μέτρων προστασίας της μητέρας και του παιδιού από τη βρεφική ηλικία. Το σοβιετικό κράτος πάντοτε θεωρούσε σαν ένα από τα βασικά του καθήκοντα την προστασία της μητέρας και του παιδιού και την εξασφάλιση στη γυναίκα εκείνων των συνθηκών, που θα της επιτρέπουν να συνδυάζει την παραγωγική και κοινωνική δραστηριότητα, δηλαδή τη δουλειά και το σπίτι με τη μητρότητα και την ανατροφή των παιδιών της.

Πιο συγκεκριμένα:

• Η εργατική νομοθεσία προέβλεπε την εξασφάλιση της εργασίας των γυναικών, ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Οι έγκυες απαλλάσσονταν από τις υπερωρίες και τη νυχτερινή εργασία και μετατίθονταν σε πιο ελαφριές δουλειές. Στη γυναίκα χορηγούνταν πληρωμένη άδεια εγκυμοσύνης και τοκετού για 112 ημέρες (56 ημέρες πριν και 56 μετά τον τοκετό).
• Σε περίπτωση που κάποια γυναίκα γεννούσε δύο ή και περισσότερα παιδιά, ή σε περίπτωση επιπλοκών στον τοκετό, η άδεια μετά τον τοκετό αυξανόταν έως 70 μέρες. Θυμίζουμε ότι στη χώρα μας εν έτει 2012 καταργήθηκε το πενιχρό επίδομα τοκετού που καταβαλλόταν από τα ασφαλιστικά ταμεία μετά τη γέννα για τα πρώτα έξοδα της οικογένειας σχετικά με το νεογέννητο.
• Ο κρατικός προϋπολογισμός προέβλεπε κονδύλια, που το ύψος τους συνεχώς αυξανόταν, για την καταβολή επιδόματος στις μητέρες για τη θεραπεία των παιδιών. Το 1975, σε σύγκριση με το 1940, είχαν αυξηθεί κατά 14 φορές, ενώ τα έξοδα για τη φροντίδα των παιδιών στα βρεφοκομεία, στους παιδικούς σταθμούς, στις κατασκηνώσεις και σε άλλα ιδρύματα εξωσχολικής απασχόλησης είχαν αυξηθεί περισσότερο από 13 φορές.
• Το πρόβλημα της εξασφάλισης νοσοκομειακής περίθαλψης κατά τον τοκετό για όλες τις γυναίκες είχε λυθεί ολοκληρωτικά, όταν πριν την επανάσταση μόνο το 5% των παιδιών γεννιόταν σε νοσοκομείο. Θυμίζουμε ότι δεκαετίες μετά, το 2012, στην καπιταλιστική Ελλάδα υπάρχουν γυναίκες που απευθύνονται σε κοινωνικά ιατρεία για να γεννήσουν, επειδή είναι ανασφάλιστες και δεν έχουν ούτε ένα ευρώ για να πάνε στο δημόσιο νοσοκομείο.

Και πάμε τώρα στο ζήτημα της ανατροφής του παιδιού.

• Το 1987 πάνω από 16 εκατομμύρια Σοβιετικά παιδιά πήγαιναν σε 140.000 παιδικούς σταθμούς. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρχε παιδί που να μην πηγαίνει σε παιδικό σταθμό. Το κράτος κάλυπτε τα 4/5 των εξόδων συντήρησής τους. Σήμερα, εν έτει 2012, στην καπιταλιστική Ιταλία, ζητάνε από τις οικογένειες παιδιών που πάνε στα σχολεία να πληρώνουν έως και 3 ευρώ το δικό τους φαγητό! Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων δικαιούνταν δωρεάν φάρμακα. Σήμερα, στη χώρα μας, εάν μια οικογένεια δεν έχει λεφτά για τα πανάκριβα εμβόλια, το παιδί μένει αθωράκιστο από μια σειρά ασθένειες, όταν είναι γνωστό ότι μέχρι τα 3 χρόνια υπάρχουν πολύ σημαντικά εμβόλια που πρέπει να γίνουν. Επί Σοβιετικής Ενωσης πρόβλημα διατροφής δεν υπήρχε. Το φαινόμενο με τα υποσιτισμένα παιδιά που λιποθυμούν στα σχολεία ή τους παιδικούς σταθμούς ήταν άγνωστο. Η μεταφορά των παιδιών όπου χρειαζόταν γινόταν με έξοδα του κράτους.
• Την προστασία της υγείας των παιδιών αναλάμβαναν τα ιδρύματα για τη θεραπεία και την πρόληψη παιδικών ασθενειών, τα νοσοκομεία παίδων, πολυκλινικές, παιδικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, σανατόρια, βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί, τμήματα σχολικής υγιεινής, υγειονομικοί σταθμοί κ.ά. Βασικό ρόλο στην ιατρική περίθαλψη των παιδιών έπαιζαν οι παιδικές πολυκλινικές και τα εξωτερικά ιατρεία. Για πρώτη φορά στον κόσμο, καθιερώθηκε η γενική ιατρική παρακολούθηση των παιδιών από παιδιάτρους και μόνιμες νοσοκόμες.

Ολα αυτά τα είχε πετύχει ένα κράτος σοσιαλιστικό. Ηταν κατακτήσεις της κοινωνίας που πάλευε με στόχο την κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αναγκών των ανθρώπων. Ολα τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα η εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα σε σχέση με τους όρους της ζωής τους στον καπιταλισμό, ή παραμένουν άλυτα ή αφαιρούνται από τους κεφαλαιοκράτες, ήταν άγνωστα στο σοσιαλισμό.

-------------------------------------------------------------------------

Πηγές:

1. «Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια».

2. Μπροσούρα για τα 70χρονα της Σοβιετικής Εξουσίας.