«ΜΚΟ» - ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ
Επικίνδυνη και αγοραία σχέση
Η συνεργασία «Europa Nostra» - Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη «σωτηρία» των μνημείων αποτελεί εργαλείο εμπορευματοποίησής τους
Γρηγοριάδης Κώστας
|
Το πρόγραμμα αφορά στην «αναζήτηση» των επτά περισσότερο απειλούμενων μνημείων της Ευρώπης ώστε να «κινητοποιήσει» δημόσιες και ιδιωτικές «πηγές» χρηματοδότησης σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διάσωσή τους. Η «Europa Nostra» θα ορίζει τα μνημεία και η ΕΤΕπ θα αναλαμβάνει το οικονομικό κομμάτι της συνεργασίας. Γιατί συνιστά «εργαλείο» εμπορευματοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς αυτό; Διότι αποτελεί πολιτική επιλογή του αστικού κράτους η υποχρηματοδότηση του πολιτισμού, ώστε να αρθούν και τα τελευταία «εμπόδια» δημόσιας διαχείρισής του προς όφελος του κεφαλαίου που θα «ντυθεί» την «προβιά» του «σωτήρα» των μνημείων.
Η «Europa Nostra» είναι οργάνωση - ομπρέλα πολλών ευρωπαϊκών «ΜΚΟ», με αντικείμενό τους την πολιτιστική κληρονομιά. Είναι ιδεολογικοπολιτικό «παιδί» της ΕΕ και από τα δυναμικότερα εργαλεία εφαρμογής της αντιδραστικής της πολιτικής στον πολιτισμό. Γι' αυτό δεν είναι «τυχαία» η χρηματοδότησή της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με «χορηγίες», μεταξύ των οποίων «φιγουράρουν» επιχειρηματικοί κολοσσοί τραπεζών, τηλεπικοινωνιών, ενέργειας κ.λπ. Το 2002, μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θεσμοθέτησε το «Βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ». Χαρακτηριστικό για το ρόλο της είναι το γεγονός ότι το 2005, από το Μπέργκεν της Νορβηγίας, εξέδωσε ένα κείμενο θέσεων για το ρόλο του πολιτισμού στην Ευρώπη, απηχώντας το αντιδραστικό ιδεολογικό υπόβαθρο της ΕΕ για τον πολιτισμό και περιλαμβάνοντας και προτάσεις ενίσχυσής του. Σε εκείνο το κείμενο μπορούμε να βρούμε τα «σπάργανα» του προγράμματος που εξετάζουμε: «(...) Μια τέτοια στρατηγική της ΕΕ για την κληρονομιά πρέπει να αναπτυχθεί σε στενή συνεργασία με την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών», ενώ οι σχετικές με την πολιτιστική κληρονομιά δραστηριότητες «πρέπει πράγματι να αναγνωριστούν και να χρησιμοποιηθούν πλήρως ως συμβολή στο επίτευγμα των τρεχουσών πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕΕ και ιδιαίτερα της πλήρους εφαρμογής των στόχων της Λισαβόνας»! Δηλαδή, των στόχων για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.
Ολοφάνερα η πολιτική εκχώρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς στο κεφάλαιο γίνεται πλέον σε μεγαλύτερη κλίμακα. Στόχος, η πλήρης υπαγωγή του πολιτισμού στο «άρμα» της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.
Ο Πλάθιντο Ντομίνγκο, πρόεδρος της «Europa Nostra», το έθεσε ως εξής: «Η πολιτιστική κληρονομιά είναι το μεγαλύτερο περιουσιακό στοιχείο της Ευρώπης: Το αργό πετρέλαιο, το αποθεματικό μας σε χρυσό. Η κληρονομιά μας είναι το ψωμί και το βούτυρο της Ευρώπης, όσο είναι η καρδιά και η ψυχή της». Ενώ κατά τον Werner Hoyer, πρόεδρο της ΕΤΕπ, η «συνεισφορά» της τράπεζας «σε αυτό το έργο» θα «παρέχει αναλύσεις και συμβουλές για καταλληλότερους τρόπους χρηματοδότησης των έργων που επελέγησαν στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος».
Μοιρασμένοι ρόλοι
Ο πρώτος κατάλογος με τα επτά απειλούμενα μνημεία θα ανακοινωθεί στη διάρκεια της 50ής επετείου της «Europa Nostra», που θα γιορταστεί με συνέδριο στην Αθήνα στις 16 Ιούνη. Μετά την επιλογή, οι εμπειρογνώμονες που επιλέγονται από την ΕΤΕπ θα επισκεφθούν καθεμία από τις επτά περιοχές «σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς φορείς» και θα προτείνουν «ρεαλιστικά και βιώσιμα σχέδια δράσης για την διάσωση αυτών των περιοχών». Μάλιστα, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανάπτυξης (CEB), που εδρεύει στο Παρίσι, θα είναι ένας από τους «συνεργαζόμενους εταίρους για αυτή τη φάση του προγράμματος». Τα σχέδια αυτά θα περιλαμβάνουν «συμβουλές για το πώς η χρηματοδότηση θα μπορούσε να επιτευχθεί, π.χ. αντλώντας από τα ταμεία της ΕΕ ή, κατά περίπτωση, της ΕΤΕπ ή CEB με τη μορφή δανείων». Ταυτόχρονα, το εκτεταμένο δίκτυο της «Europa Nostra» θα «κινητοποιήσει τις τοπικές κοινότητες και δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς για την ενίσχυση της κυριότητας και της δέσμευσης» για τους επιλεγμένους χώρους.
Ετσι, οι «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις», οι τράπεζες, η ΕΕ μαζί με την Τοπική Διοίκηση, η οποία έχει ολοκληρώσει την πλήρη μετατροπή της σε «μακρύ χέρι» του αστικού κράτους για την επιτυχία της επίθεσης του συστήματος στο λαό... θα «σώσουν» τα μνημεία! Τι σημαίνει για όλους τους παραπάνω «συνεργάτες» η φράση «ρεαλιστικά και βιώσιμα σχέδια δράσης» αν όχι σχέδια που κριτήριό τους έχουν την οικονομική «απόδοση» της «επένδυσης» του ιδιώτη; Και τι σημαίνει «απόδοση» αν όχι εμπορευματική χρήση των μνημείων αυτών;
Το γεγονός ότι τέτοιου είδους προγράμματα αποτελούν μέρος του γενικότερου σχεδιασμού για τη μετατροπή των μνημείων σε εμπόρευμα προκύπτει και από τη δήλωση στη συμφωνία, ότι αυτό το πρόγραμμα «δεν θα αναγνωρίσει μόνο μια λίστα προτεραιότητας των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς που βρίσκονται σε κίνδυνο» αλλά «θα προτείνει συγκεκριμένα σχέδια διάσωσης, δείχνοντας τι θα μπορούσε και θα έπρεπε να γίνει για να σωθούν αυτοί οι χώροι». Ετσι, το πρόγραμμα «θα φέρει τους ανθρώπους κοντά για να δημιουργήσουν βιώσιμες λύσεις μέσω μελετών σκοπιμότητας, τεχνικής βοήθειας, συμβουλών ικανοτήτων και χρηματοδότησης, της υποστήριξης των έργων, διαχείρισης και ευρείας κλίμακας δημοσιότητα».
Η παραπάνω ρητορική δεν είναι καινούρια. Χρησιμοποιείται από κάθε φορέα του συστήματος για να καλύψει την απλήρωτη και ανασφάλιστη δουλειά («εθελοντισμός» στον καπιταλισμό) και να μετατρέψει σε υπάκουους «συνένοχους» του εγκλήματος που διαπράττει ο καπιταλισμός και στον πολιτισμό, όσο μεγαλύτερα τμήματα του λαού μπορεί. Διότι η συμφωνία κάθε εργαζόμενου, άνεργου, νέου, γυναίκας να μετατραπεί η κοινή του περιουσία, που είναι η πολιτιστική κληρονομιά, σε αντικείμενο αγοραίας εκμετάλλευσης και ιδεολογικής χειραγώγησης αποτελεί κατάθεση όπλων και έναντι του συνόλου της επίθεσης του κεφαλαίου στα δικαιώματά τους.
Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου