Μια τέχνη που προσπαθεί να αφυπνίσει

Μια τέχνη που προσπαθεί να αφυπνίσει

Το Θέατρο «Σημείο», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, θα παρουσιάσει για δεύτερη χρονιά, τη θεατρική εγκατάσταση «Μουσείο ανθρώπινης συμπεριφοράς», σε σύλληψη και σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή, η οποία θα βρίσκεται εγκατεστημένη σε συμβατικούς και μη χώρους, του Μουσείου Μπενάκη, στις 12, 13, 14 Ιούλη.

Η θεατρική αυτή εγκατάσταση αποτελείται από ένα σύνολο ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, οι οποίες συνιστούν ένα μουσείο του ανθρώπου. Ιστορίες, διηγήσεις, συμπεριφορές, ήχοι, τυχαίο ανθρώπινο υλικό, λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα, με βάση μια θεματική 15 ενοτήτων περίπου, συγκροτούν ένα φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα συμβάντα αυτά διαμορφώνουν ένα μεταδραματικό μωσαϊκό, το οποίο παρουσιάζεται από ηθοποιούς που λειτουργούν ως ζωντανά εκθέματα.

Μια προσέγγιση της ανθρώπινης δραστηριότητας

Μια δυναμική χαρτογράφηση της ύπαρξης, αναζητώντας τις σκιές και το φως, το πεπερασμένο, το φθαρτό και το μεγαλείο της ζωής μέσα από την ταπεινότητα στο χώρο ενός μουσείου, καταλαμβάνοντας το σύνολό του. Με συγκεκριμένες αναφορές στις ιδέες των συγχρόνων φιλοσόφων και λογοτεχνών το νέο project του Θεάτρου «Σημείο» πραγματεύεται έννοιες και θέματα που άπτονται της δραστηριότητας του ανθρώπου.

Στο έργο αυτό ο Νίκος Διαμαντής επιλέγει θέματα, τα οποία διαμορφώνουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, έναν ευρύ άτλαντα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Μοναχικά και συλλογικά πλάσματα επιδιώκουν ταυτότητες και ρόλους. Οι ηθοποιοί λειτουργούν ως ατομικές οντότητες και προσωπικότητες που ενσωματώνουν πολλαπλούς ρόλους και προσωπεία. Αποτελούν μοναδικότητες, πολλαπλασιαστικές μέσα σ' ένα σύγχρονο ανθρώπινο πλήθος δημιουργώντας τα δικά τους συμβάντα.

Σε μια σειρά δεκαπέντε περίπου θεμάτων, όπως ο έρωτας, ο θάνατος, το έλεος, η χαρά, η αγάπη, το σεξ, τα ζώα, το γήρας, η ουτοπία, η δημοκρατία, η σκιά και η έλλειψη, η μνήμη και η λήθη, το βάδισμα, το τραγούδι και η τροφή, θέματα τα οποία καταλήγουν σ' ένα καταιγιστικό credo, ένα μανιφέστο για τον άνθρωπο, τα ζωντανά εκθέματα - ηθοποιοί συνθέτουν μια βιωματική -αλλά όχι μόνο- σκιαγράφηση η οποία δίνει τη δυνατότητα στο θεατή να στοχαστεί, περπατώντας με τη βοήθεια ενός οδηγού - χάρτη, ελεύθερα ανάμεσα στους διαφορετικούς χώρους και στα ζωντανά εκθέματα, δηλαδή τους ηθοποιούς.

Το έργο είναι αποτέλεσμα μίας έρευνας του Θεάτρου «Σημείο» και του Νίκου Διαμαντή, η οποία παρουσιάζεται μέσω μίας σειράς λογοτεχνικών αποσπασμάτων, σπαραγμάτων από συζητήσεις, θεωρητικών κειμένων, ποιημάτων, ήχων...

Εναλλακτικές αναγνώσεις

«Χωρίς να γνωρίζουμε», σημειώνει ο Νίκος Διαμαντής «πορευόμαστε στο σύμπαν μοναχοί, γεμάτοι θαυμασμό κι απορία. Τα χρόνια περνούν και ο άνθρωπος γίνεται όλο και πιο αδύναμος να βρίσκει απαντήσεις, αλλά όλο και πιο ικανός να θέτει ερωτήματα. Το ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ θέτει ερωτήματα, ερωτήματα εντός, ερωτήματα που αφορούν το σπινθήρα της ζωής. Ο θεατής είναι το ενεργό πρόσωπο του διαλόγου. Είτε συμφωνεί, είτε διαφωνεί με τις θέσεις που διατυπώνονται, δε στέκεται απέναντι στο έργο μόνο για να το παρατηρήσει ή για να το αξιολογήσει αισθητικά. Συμμετέχει δημιουργώντας ένα διάλογο. Μία τέχνη η οποία προσπαθεί να αφυπνίσει, να ανατρέψει προκατασκευασμένους μύθους. Ο θεατής συνδέεται με ένα πολύγλωσσο, υπερεθνικό λογοτεχνικό γίγνεσθαι δημιουργώντας στον περίπατό του εναλλακτικές διαδρομές, δημιουργώντας επομένως εναλλακτικές αναγνώσεις».

Ο σκηνοθέτης λειτουργεί με την ιδιότητα του γλύπτη, αναδημιουργώντας και ανασυνθέτοντας πολλαπλασιαστικά προσωπεία μέσα από τα ζωντανά εκθέματα, εκθέματα δημιουργημένα από τους ηθοποιούς σε επαναληπτικές λειτουργίες, εκθέματα με πολλές ταυτότητες, πολυδιάστατα και πληθυντικά, υπηρετώντας το καθένα ξεχωριστά ένα δικό, ιδιωτικό του θέμα.

Το ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ, συμπληρώνει ο Νίκος Διαμαντής, «δημιουργεί ένα εφήμερο πάνθεον, ικανό να πολλαπλασιάζεται και να εμπλουτίζεται συνεχώς, συγκροτώντας κάθε φορά ένα νέο, απρόβλεπτο και παρθένο μουσείο μέσα στο χώρο του ίδιου του μουσείου. 'Ενα pastiche που τολμά να προβοκάρει την ιδέα του μουσείου καθ' αυτήν».

Εικαστική επιμέλεια: Αρτεμις Μουρατίδου, Κατερίνα Παπαγεωργίου. Παίζουν: Ελενα Αρβανίτη, Πέτρος Βερβερής, Αντώνης Γαλέος, Γρηγόρης Γαϊτανάρος, Σταύρος Γιαννακόπουλος, Ελένη Ζαραφίδου, Ιωάννα Μακρή, Ελενα Μετζέλου, Τατιάνα Μύρκου, Νίκος Παντελίδης, Χρυσάνθη Παπαγεωργίου, Γιάννης Πάρτογλου, Αυγουστίνος Ρεμούνδος, Σοφία Μελισσουργού, Κωσταντίνα Σιδέρη, Χρήστος Σκούρτας, Κλειώ Σοφιανοπούλου, Χρυσοβαλάντης Φράγκος, Στέλιος Χατζηαδαμίδης. Συμμετέχουν: Θόδωρος Γεωργίου, Νίκος Ξυδάκης, Σάββας Μιχαήλ. Πρωτότυπα κείμενα: Μιχάλης Παλίλης, Κάλια Παπαδάκη, Στέλιος Χατζηαδαμίδης, Γιάννης Τζανετάκης.

Ωρες & ημέρες παραστάσεων: Παρασκευή 12/7 18.00 - 21.00. Σάββατο 13/7 18.00 - 21.00. Κυριακή 14/7 12.00 - 15.00. Οι παραστάσεις έχουν ελεύθερη είσοδο. Μουσείο Μπενάκη - Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210.3453.111.

Σ. Α.

    

Από την παράδοση του Βυζαντίου στη νεότερη τέχνη

Εργο του Παρθένη

«Ιστορώντας την Υπέρβαση - Από την παράδοση του Βυζαντίου στη νεότερη τέχνη» είναι ο τίτλος του εικαστικού αφιερώματος που πραγματοποιείται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ανδρος (τηλ. 22820.22444).

Στην αδιάκοπη προσπάθεια εικονογραφικής ιστόρησης της υπέρβασης που ο άνθρωπος ακατάπαυστα ανέκαθεν επιχειρεί, το Βυζάντιο άφησε το δικό του ανεξίτηλο στίγμα. Παρά τις τόσες κοινωνικο-ιστορικές αντιξοότητες, αυτός ο πολυσήμαντος πολιτισμός παρήγαγε αριστουργήματα σε όλα ανεξαιρέτως τα πεδία του πνεύματος και της τέχνης.

Στη νεότερη και σύγχρονη περίοδο πολλοί διακεκριμένοι Ελληνες ζωγράφοι ανέδραμαν στον εικονογραφικό κόσμο αυτής της μεγάλης τέχνης, αναζητώντας εικονιστικά πρότυπα και επιρροές, όχι για να επαναλάβουν γνωστά στερεότυπα, αλλά για να τα εμβολιάσουν συμπρακτικά με το πνεύμα και τα τεχνοτροπικά δεδομένα των νεότερων κινημάτων, τα οποία γνώρισε η τέχνη καθ' όλη τη διάρκεια του περασμένου αιώνα.

O σκοπός του φετινού εικαστικού αφιερώματος δεν αφορά στο να επαναληφθούν στερεότυπες θέσεις που αφορούν τη βυζαντινή τέχνη, αλλά στην ανάδειξη των επιδράσεων και επιρροών που δέχθηκαν νεότεροι Ελληνες ζωγράφοι από τα βυζαντινά και τα μεταβυζαντινά πρότυπα. Διαμένοντας ή απλώς ταξιδεύοντας σε μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα, οι εν λόγω καλλιτέχνες κληρονομώντας τη βυζαντινή παράδοση, την εμβολίασαν με τις ανατρεπτικές αλλαγές που γνώρισε η τέχνη, στο πνεύμα των αναζητήσεων της περιλάλητης γενιάς του '30 και του Μεσοπολέμου κατά τον περασμένο αιώνα.

Με αυτό το σκεπτικό το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή οργανώνει για το καλοκαίρι 2013 αυτό το εικαστικό αφιέρωμα την επιμέλεια του οποίου έχει ο Νίκος Ζίας, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το αφιέρωμα θα συγκροτείται με έργα των εξής διακεκριμένων ζωγράφων οι οποίοι παράλληλα με την κοσμική ζωγραφική ζωγράφισαν και έργα με θρησκευτική θεματολογία, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τη Βυζαντινή τέχνη: Κωνσταντίνος Παρθένης, Φώτης Κόντογλου, Σπύρος Παπαλουκάς, Σπύρος Βασιλείου, Πολύκλειτος Ρέγκος, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιάννης Τσαρούχης, Κωνσταντίνος Αρτέμης, Δημήτριος Πελεκάσης, Αγήνωρ Αστεριάδης, Πολυχρόνης Λεμπέσης, Δημήτρης Μπισκίνης, Στέφανος Αλμαλιώτης, Αναστάσιος Λουκίδης, Νίκος Νικολάου, Ράλλης Κοψίδης και οι χαράκτες Δημήτριος Γαλάνης, Λυκούργος Κογεβίνας, Ευθύμιος Παπαδημητρίου, Αλεβίζος - Αναστάσιος Τάσσος, Γιώργος Σικελιώτης, Βάσω Κατράκη.

Εργο του Τσαρούχη

Τα 130 και πλέον έργα προέρχονται από Κρατικά και Εκκλησιαστικά Μουσεία, Ιδρύματα, Ιερούς Ναούς και Ιδιωτικές Συλλογές. Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο - έκδοση αναφοράς, με κείμενα 13 επιστημόνων, την επιμέλεια του οποίου έχει ο Χρήστος Φ. Μαργαρίτης. Διάρκεια έκθεσης μέχρι 9 Σεπτέμβρη.

Οι ώρες λειτουργίας του Μουσείου είναι 10.00 έως 14.00 και 18.00 έως 20.00, εκτός της Τρίτης και του απογεύματος της Κυριακής. Ειδικά για το μήνα Αύγουστο, θα πραγματοποιούνται καθημερινά ξεναγήσεις στους χώρους της έκθεσης (12.00-13.00) για το κοινό και για γκρουπ κατόπιν συνεννόησης και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6-13 ετών.