Ανάκαμψη στα μονοπώλια - φτώχεια στο λαό

Ανάκαμψη στα μονοπώλια - φτώχεια στο λαό

Αγεφύρωτη η αντίθεση ανάμεσα στα συμφέροντα των μονοπωλίων και τις λαϊκές ανάγκες

Σειρά από «θετικές» εκθέσεις και εκτιμήσεις γύρω από την πορεία της «ελληνικής οικονομίας», δίνονται στη δημοσιότητα το τελευταίο διάστημα από διεθνή τραπεζικά μονοπώλια, οίκους «αξιολόγησης», μεγάλα «επενδυτικά» χαρτοφυλάκια, από διάφορες «δεξαμενές σκέψης». Τα αστικά επιτελεία μαζί και οι ιμπεριαλιστικοί Οργανισμοί (ΕΕ - ΔΝΤ) βλέπουν μπροστά τους αναιμικούς ρυθμούς ανάκαμψης του παραγόμενου ΑΕΠ για το 2014, τη διαμόρφωση πλεονάσματος τόσο στο ισοζύγιο συναλλαγών της χώρας, όσο και στον κρατικό προϋπολογισμό. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουν στην προώθηση των αναγκαίων για το κεφάλαιο μεταρρυθμίσεων, την εξάλειψη των λεγόμενων «διαρθρωτικών αδυναμιών». Εστιάζουν, δηλαδή, στις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις που έχουν αποφασιστεί πολύ πριν το ξέσπασμα της κρίσης και για τις οποίες και οι ντόπιες δυνάμεις της αστικής διαχείρισης επαναλαμβάνουν -και όχι άδικα από τη σκοπιά των συμφερόντων της τάξης την οποία υπηρετούν- ότι «ακόμα και να μην υπήρχε τρόικα και μνημόνια, θα έπρεπε να τις έχουμε κάνει μόνοι μας».Η «επιβράβευση» στις διάφορες εκθέσεις και εκτιμήσεις έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με την ανάκτηση «πόντων» ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων, με την πολιτική διαμόρφωσης φτηνότερων και περισσότερο ευέλικτων εργατών, με τη διάλυση των κρατικών δαπανών που συνδέονται με τις λαϊκές ανάγκες, ταυτόχρονα με τα ασήκωτα χαράτσια και τους φόρους. Ταυτόχρονα, τα αστικά επιτελεία μέσω των διαφόρων εκθέσεων αντιμάχονται και αναμεταξύ τους, προκειμένου να στηρίξουν τμήματα του κεφαλαίου που ο καθένας εκπροσωπεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναδείχνεται στο προσκήνιο η αναντίρρητη πραγματικότητα: Τα μονοπώλια και η επιχειρηματικότητα, από τη μια, και τα λαϊκά συμφέροντα, από την άλλη, ήταν και παραμένουν σε αγεφύρωτη αντίθεση, σε μόνιμη, ολοένα και οξύτερη διαπάλη.

«Φως στο τούνελ» για τα μονοπώλια...

Ας σταχυολογήσουμε ορισμένες από τις εκθέσεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα τον τελευταίο μήνα:
H «δεξαμενή σκέψης» Lisbon Council σημειώνει ότι η Ελλάδα αναδείχτηκε η πρωταθλήτρια των μεταρρυθμίσεων στην Ευρώπη για το 2013 και μάλιστα για δεύτερο στη σειρά έτος. Τονίζουν, επίσης, τη συρρίκνωση των αμοιβών που παίρνουν οι εργαζόμενοι, αν και εν προκειμένω η Ελλάδα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση μετά την Ιρλανδία. Είναι φανερό ότι οι «πρωτιές» είναι ό,τι χειρότερο για τους εργαζόμενους. Η έκθεση παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες και μάλιστα με την παρουσία του Επιτρόπου της ΕΕ, Ο. Ρεν.
Οι τραπεζίτες του IIF, του Οργανισμού που πρωτοστάτησε στο «κούρεμα» του κρατικού χρέους το 2012, σημειώνουν ότι η Ελλάδα και η τρόικα έχουν τώρα την καλύτερη ευκαιρία, προκειμένου να βάλουν την οικονομία σε «τροχιά ανάκαμψης». Από τη μια πλευρά, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει τις ιδιωτικοποιήσεις και, από την άλλη, η ΕΕ να πάρει τις αποφάσεις για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και την ελάφρυνση του χρέους.
Ο οίκος «Moody's» προχώρησε σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού κρατικού χρέους. Από την άλλη, πολύ πρόσφατα διέβλεψε την απογείωση των προβληματικών «τιτλοποιημένων» τραπεζικών δανείων, εφιστώντας την προσοχή των «επενδυτών».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Calamos Investment (περιλαμβάνεται στη λίστα του περιοδικού Forbes με τους 400 πλουσιότερους Αμερικανούς), σε «επενδυτικό φόρουμ» που έγινε στο Μανχάταν των ΗΠΑ, επαίνεσε τον πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά για την «αποφασιστικότητά του στις μεταρρυθμίσεις». Δήλωσε πως «υπάρχουν νέες συνθήκες με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας», και στο «διά ταύτα» πως οι «ενδιαφερόμενοι επενδυτές μπορούν να δουν πιο σοβαρά την προοπτική επενδύσεων στην Ελλάδα».
Το βρετανικό μονοπώλιο Barclay's, χαρακτηρίζει, από τη μεριά του, «εύθραυστη» την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και παρά τα σημάδια «σταθεροποίησης» διαβλέπει κινδύνους, καθώς η «πολιτική επιβίωση της ελληνικής κυβέρνησης στηρίζεται στις οικονομικές παραχωρήσεις που κάνει προς την Αθήνα η τρόικα». Σύμφωνα με τους ίδιους, το «πρωτογενές πλεόνασμα» είναι πλέον γεγονός.
Η Citiroup, σχολιάζει ότι η ΕΕ «δεν είναι διατεθειμένη να συγκρουστεί με την ελληνική κυβέρνηση και να οδηγήσει την κατάσταση στα άκρα». «Θετικές» είναι οι προβλέψεις τους για το 2014, ενώ σημειώνει ότι η επίσημη πιστοποίηση του «πρωτογενούς πλεονάσματος» θα ανοίξει τη συζήτηση για το «κούρεμα» του κρατικού χρέους, αυτή τη φορά από τον «επίσημο τομέα», από τα κράτη και τις κυβερνήσεις της ΕΕ.
Η ελβετική Credit Swiss, εκτιμά πως οι «μετοχές της ευρωπαϊκής περιφέρειας διαθέτουν τα εχέγγυα για να ξεχωρίσουν, στην περίπτωση ομαλοποίησης της πορείας της παγκόσμιας οικονομίας». Ειδική αναφορά κάνουν στη ραγδαία βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στη λεγόμενη «περιφέρεια», που από έλλειμμα τρεχουσών στο 8% του ΑΕΠ το 2008, σήμερα διαθέτουν πλεόνασμα στο 3% του ΑΕΠ.
Η συγκυβέρνηση, από την πλευρά της, διερευνά το έδαφος για την έξοδο στις λεγόμενες «αγορές» κρατικών ομολόγων, δηλαδή για δανεισμό μέσω τραπεζών και άλλων ρεντιέρηδων των χρηματαγορών. Η έξοδος στις αγορές θεωρείται το επιστέγασμα της αντιλαϊκής πολιτικής, του λεγόμενου success story. Σε αυτό το πλαίσιο, η διοίκηση του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), σε πρόσφατη εκδήλωση που έγινε στη Ν. Υόρκη παρουσίασε σε τραπεζίτες και αμερικανικά hedge funds τη «βελτιωμένη δημοσιονομική κατάσταση» στην Ελλάδα.

...παραπέρα χαντάκωμα για το λαό

Την ίδια ώρα, που τα μονοπώλια και οι εκπρόσωποί τους πανηγυρίζουν για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητάς τους, οι συνέπειες πάνω στα λαϊκά στρώματα από όλο το πλέγμα των προωθούμενων αναδιαρθρώσεων επιβεβαιώνουν πάνω σε ποια βάση θα «πατήσει» η όποια αναιμική καπιταλιστική ανάκαμψη.
Χαρακτηριστικά για το έδαφος, πάνω στο οποίο διαμορφώνονται οι «θετικές προοπτικές» για τα μονοπώλια που περιγράφονται στις πιο πάνω εκθέσεις, είναι τα όσα επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδας στην πρόσφατη Ενδιάμεση έκθεση για τη «νομισματική πολιτική»:
-- «Προσαρμογή» μισθών: Ο στόχος για «μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος» κατά 15% στην 3ετία 2012 - 2014 αναμένεται να υπερκαλυφθεί και να φτάσει στο 21,7%. Σε αυτό το πλαίσιο, η «συνολική δαπάνη για αποδοχές και εργοδοτικές εισφορές» παρουσίασε συνεχόμενη πτώση: 6,9% το 2010, 8,1% το 2011, 14% το 2012, 7,5% το 2013 (εκτίμηση), ενώ για το 2014 προβλέπεται πτώση 1,2%. Από την αρχή του Γενάρη του 2013 μέχρι και τις αρχές του Δεκέμβρη έχουν περάσει 385 επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις, ενώ ο συνολικός αριθμός τους από τον Οκτώβρη του 2011 (από την ψήφιση του ν. 4021) φτάνει στις 1.397. Κατά κανόνα, έχουν προβλέψει μειώσεις αποδοχών από 10% μέχρι 40% ή στην καλύτερη περίπτωση πάγωμα μισθών.
-- «Ανταγωνιστικότητα»: Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια (2010 - 2013) ανακτήθηκε η «απώλεια κόστους ανταγωνιστικότητας» που συντελέστηκε στην περίοδο 2001 - 2009, δηλαδή μετά την ένταξη της χώρας στο «σκληρό πυρήνα» της Ευρωζώνης.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το κατώφλι της φτώχειας (για εισοδήματα του 2011, σήμερα η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη) διαμορφώνεται στα 5.708 ευρώ το χρόνο ανά άτομο, από 6.591 ευρώ για το 2010 και 7.178 ευρώ το 2009. Αντίστοιχα, συμπιέζεται και το στατιστικό κατώφλι μέτρησης της επίσημης φτώχειας για τα 4μελή νοικοκυριά (2 ενήλικες και 2 παιδιά κάτω από 14 ετών): 11.986 ευρώ το χρόνο το 2011, έναντι 13.842 ευρώ το 2010 και 15.073 ευρώ το 2009. Ετσι, στην 3ετία 2009 - 2011, η βάση μέτρησης της φτώχειας υποχώρησε πάνω από 20%. Παρά και τη συνεχιζόμενη συμπίεση στη βάση μέτρησης, τα ποσοστά του πληθυσμού σε «κίνδυνο φτώχειας» διογκώθηκαν ως εξής: 23,1% το 2011, από 21,4% το 2010 και 19,7% το 2009. Για το 2011 και στη βάση των παραπάνω υπολογισμών, τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 914.873 και τα μέλη τους σε 2.535.700. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το 32,4% του πληθυσμού θα κατατασσόταν ως εκτεθειμένο σε κίνδυνο φτώχειας με βάση τις συνθήκες του 2005.
Ο καλύτερος κράχτης των μονοπωλίων είναι η εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική. Σε συνθήκες έντασης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, η διασφάλιση της «ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου, τόσο στη φάση της ύφεσης, όσο και στη φάση της καπιταλιστικής ανάκαμψης, απαιτεί μόνιμα, διαδοχικά και κλιμακούμενα αντιλαϊκά μέτρα και αυτό ανεξάρτητα από τις διαφορές στο μείγμα της οικονομικής πολιτικής και τις συνταγές αστικής διαχείρισης της κρίσης. Γι' αυτό ακριβώς είναι απατηλή η προσμονή ότι ο λαός θα ανακτήσει έστω τα δικαιώματα που έχασε και την κατάστασή του προ κρίσης όταν έρθει η καπιταλιστική ανάπτυξη. Μόνο εμπόδιο στον κατήφορο είναι η οργάνωση της πάλης του λαού, η αναγέννηση ενός πανίσχυρου κινήματος που θα σημαδεύει τον πραγματικό αντίπαλο και θα βάλει πλώρη για τον άλλο δρόμο ανάπτυξης.