Σμπαράλια οι εργαζόμενοι πίσω από τη βιτρίνα του τουρισμού

Σμπαράλια οι εργαζόμενοι πίσω από τη βιτρίνα του τουρισμού

Συνέντευξη με την Λίνα Ράλλη, στέλεχος του ΠΑΜΕ και μέλος της διοίκησης στην ΠΟΕΕ ΥΤΕ

Την περασμένη εβδομάδα, ο όμιλος «Aldemar» αναγκάστηκε να δεσμευθεί πως θα ανακαλέσει από την ατομική σύμβαση στα ξενοδοχεία του στη Ρόδο τον όρο ότι για να πιάσει κανείς δουλειά δεν θα πρέπει να είναι γραμμένος σε κάποιο σωματείο. Η αναδίπλωση του ομίλου ήταν αποτέλεσμα της άμεσης αντίδρασης και παρέμβασης του ΠΑΜΕ, της τοπικής και της Πανελλαδικής Γραμματείας Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων. Πέρα από τις διαμαρτυρίες στην εταιρεία και στις αρμόδιες αρχές, κλιμάκια του ΠΑΜΕ περιόδευσαν σε ξενοδοχεία του συγκεκριμένου και άλλων ομίλων στη Ρόδο, τους ενημέρωσαν και τους κάλεσαν σε επιφυλακή, ασκώντας πίεση στην εργοδοσία να ανακαλέσει τον απαράδεκτο όρο που ισοδυναμεί με απαγόρευση της συνδικαλιστικής δράσης. Για όλα αυτά, όπως και για τις συνθήκες δουλειάς στον κλάδο του Τουρισμού, στη Ρόδο και σε όλη τη χώρα, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με την Λίνα Ράλλη, στέλεχος του ΠΑΜΕ, μέλος της διοίκησης στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΕ ΥΤΕ) και εργαζόμενη στο καζίνο-ξενοδοχείο «MONT PARNES».

***

-- Με αφορμή την απαράδεκτη σύμβαση στον όμιλο «Aldemar», το ΠΑΜΕ διοργάνωσε τις προηγούμενες μέρες εξορμήσεις και συσκέψεις σε ξενοδοχεία και επισιτιστικές επιχειρήσεις της Ρόδου. Τι διαπιστώσατε σε ό,τι αφορά τις συνθήκες δουλειάς στον κλάδο;

Από παλιότερη κινητοποίηση με τη συμμετοχή του κλαδικού Συνδικάτου Επισιτισμού - Τουρισμού Αττικής

-- Σε μια περίοδο που ο τουρισμός προβάλλεται ως η «ναυαρχίδα» της ανάπτυξης και ειδικότερα σε μια περιοχή όπως η Ρόδος, που την προηγούμενη χρονιά οι αφίξεις έφτασαν τα 1,8 εκατομμύρια και τα έσοδα από τον τουρισμό ήταν τεράστια, οι εργαζόμενοι του κλάδου βρίσκονται σε χειρότερη θέση από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια.
Για παράδειγμα, η ανασφάλιστη εργασία και η απλήρωτη δουλειά κάνουν θραύση, αφού σε πολλές περιπτώσεις οι εργαζόμενοι δεν έχουν εξοφληθεί ούτε για την προηγούμενη χρονιά. Στις τουριστικές επιχειρήσεις υπάρχει δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ, εντατικοποίηση της δουλειάς - οι καμαριέρες για παράδειγμα καθαρίζουν 18-26 δωμάτια στη βάρδια. Σε πολλές περιπτώσεις, με την κάλυψη της τοπικής ΣΣΕ, οι εργαζόμενοι δουλεύουν εβδομάδες ολόκληρες χωρίς ρεπό, με την πρόφαση ότι οι ίδιοι το ζητάνε, προκειμένου να πληρώνονται περισσότερο.
Καταστρατηγείται έτσι η έννοια όχι μόνο του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, αλλά και αυτή της εβδομαδιαίας ανάπαυσης. Η εργοδοτική τρομοκρατία και αυθαιρεσία συμπληρώνουν την εικόνα της καθημερινότητας των ξενοδοχοϋπαλλήλων, η οποία δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο φέτος που οι αφίξεις αναμένεται να ξεπεράσουν κατά πολύ τα περσινά νούμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Ξενοδόχων Ρόδου.
Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις στα ξενοδοχεία οι σπουδαστές αντικαθιστούν σε μεγάλο ποσοστό παλιούς εργαζόμενους, εξασφαλίζοντας στους ξενοδόχους όχι μόνο φτηνότερο προσωπικό, αλλά και υπαλλήλους χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα. Επίσης, οι ελαστικές μορφές εργασίας, κατά κύριο λόγο ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι από «δουλεμπορικά» γραφεία του εξωτερικού, έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις.
Απ' όλα αυτά καταλαβαίνουμε ότι τελικά μιλάμε για συνθήκες ίδιες με αυτές που επικρατούν στα περισσότερα ξενοδοχεία σε όλες τις τουριστικές περιοχές της χώρας, που αυτή τη στιγμή, παρότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της τουριστικής περιόδου, χτυπάνε «limit up». Στον επισιτισμό τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Από τη μια πλευρά δεν υπάρχει ΣΣΕ σε ισχύ εδώ και δυο χρόνια και από την άλλη, οι χώροι του επισιτισμού εκτός από πολυδιάσπαρτοι είναι στην πλειοψηφία τους και εποχικής λειτουργίας, γεγονός που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την οργανωμένη έκφραση της συνδικαλιστικής δράσης.
-- Η εικόνα που περιγράφετε είναι τελείως διαφορετική από τη «βιτρίνα» του τουρισμού που παρουσιάζουν η κυβέρνηση και οι μεγαλοεργοδότες του κλάδου. Τελικά, ποιος κερδίζει και ποιος χάνει από την ανάπτυξη στον τουρισμό;
-- Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΤΕ, αλλά και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, ο τουρισμός παγκοσμίως εξελίσσεται σε έναν από τους ισχυρούς κλάδους της οικονομίας, με εκατομμύρια θέσεις εργασίας και δισεκατομμύρια μετακινήσεις. Στην Ελλάδα, μαζί με το κομμάτι της κρουαζιέρας, έφτασαν σχεδόν 20 εκατ. τουρίστες μόνο το 2013. Οι προβλέψεις τους για το 2014 μιλάνε για νέα χρονιά - ρεκόρ.
Είναι κάτι παραπάνω από καθαρό, λοιπόν, το ποιος κερδίζει και ποιος χάνει. Η ζυγαριά, είτε σε περιόδους κρίσης είτε σε φάσεις ανάκαμψης, γέρνει πάντα προς την πλευρά του μεγάλου κεφαλαίου, με τη στήριξη και τη βοήθεια του πολιτικού τους προσωπικού. Τα κέρδη τους αυξάνονται συνεχώς, ενώ από την άλλη τα δικαιώματα των εργαζομένων συνεχώς συρρικνώνονται, είτε αυτά αφορούν τους μισθούς, είτε τα λεγόμενα θεσμικά.
Για παράδειγμα, οι ξενοδοχοϋπάλληλοι έχουν υποστεί ήδη μείωση 15% από το 2012, ενώ από τις αρχές του χρόνου υπογράφτηκε ΣΣΕ που νομιμοποιεί τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες και προβλέπει αύξηση του χρόνου εργασίας από 8 σε 10 ώρες ημερησίως για τα διαστήματα αυξημένης πληρότητας (πάνω από 75%). Ρίχνουν βέβαια το τυρί ότι αυτό θα επιστρέφεται στον εργαζόμενο σαν ρεπό, αλλά κρύβουν τη φάκα, ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ, αν σκεφτούμε ότι καλά καλά δεν έχει αρχίσει η τουριστική περίοδος και ήδη στις τουριστικές περιοχές καταγράφονται πάρα πολύ υψηλές πληρότητες, στη μεγάλη πλειοψηφία των ξενοδοχειακών μονάδων.
-- Με αφορμή τη σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων στη Ρόδο ή τις εξελίξεις στο Καζίνο Λουτρακίου, στις ανακοινώσεις σας καταλογίζετε ευθύνες στον εργοδοτικό συνδικαλισμό. Ποιος είναι ο ρόλος του;
-- Ανέκαθεν και ανεξάρτητα από κλάδο, ο ρόλος τους ήταν και παραμένει ένας: Στήριξη των συμφερόντων της εργοδοσίας, του μεγάλου κεφαλαίου, μέσα από οποιαδήποτε οδό: Υπογράφοντας ΣΣΕ που μειώνουν μισθούς και δικαιώματα, όπως πρόσφατα, αλλά και διαχρονικά, με τη διαμόρφωση στόχων πάλης και διεκδικήσεων στα όρια των «αντοχών της οικονομίας», μακριά από τα πραγματικά συμφέροντα και τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων.
Ακόμη και τις φορές που αναγκάζονται κάτω από την πίεση των ταξικών δυνάμεων ή ακόμη και των ίδιων των εργαζομένων να προκηρύξουν κινητοποιήσεις, επί της ουσίας τις υπονομεύουν από την πρώτη στιγμή. Οχι μόνο δεν παίρνουν κανένα απολύτως μέτρο για την επιτυχία τους, αλλά πολλές φορές, σε περιπτώσεις απεργιακών κινητοποιήσεων, προσπαθούν να αποτρέψουν τους εργαζόμενους από το να συμμετέχουν.
Εχουν ευθύνη για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται αυτή τη στιγμή τα εργατικά δικαιώματα, αλλά και για τον εκφυλισμό του συνδικαλιστικού κινήματος. Προσπαθούν να διαμορφώσουν συσχετισμούς ακόμα και με τη συμβολή της εργοδοσίας, όπως έγινε στις προηγούμενες εκλογές του Σωματείου στη Ρόδο, που οι ξενοδόχοι έβαλαν μέχρι και πούλμαν για να μεταφέρουν μαζικά τους εργαζόμενους προκειμένου να ψηφίσουν.
Είναι, επίσης, δική τους απόφαση σε επιχειρησιακά, αλλά και κλαδικά σωματεία να μη δέχονται να γράψουν π.χ. τις καμαριέρες που εργάζονται σε ξενοδοχείο για μήνες ή και χρόνια, αλλά είναι εργαζόμενες νοικιασμένες από «δουλεμπορικά» γραφεία και όχι μόνιμο προσωπικό.
-- Υπάρχει διέξοδος για τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους στον τουρισμό; Πώς μεταφράζεται ο στόχος της ανασύνταξης και της συμμαχίας στον κλάδο;
-- Διέξοδος για τους εργαζόμενους είναι η συσπείρωση και η πάλη με τις ταξικές δυνάμεις. Να γυρίσουν την πλάτη σε συμβιβασμένες ηγεσίες, να βγάλουν πείρα από τη δράση όχι μόνο των ταξικών δυνάμεων, αλλά και από την ίδια τη ζωή τους, που τσακίζεται μέσα και έξω από τα σύγχρονα κάτεργα. Να κόβουν κάβους από όλους εκείνους που πίνουν νερό στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και καλούν τους εργαζόμενους να στηρίξουν με όποιον τρόπο τα συμφέροντα και πολύ περισσότερο τα κέρδη των εργοδοτών.
Ποτέ εργάτες και εργοδότες δεν είχαν και δεν πρόκειται να έχουν τα ίδια συμφέροντα. Πρέπει οι εργαζόμενοι να συμμετέχουν ενεργά στα σωματεία τους, να τα κάνουν ζωντανούς οργανισμούς και να παλέψουν για την αλλαγή των συσχετισμών σε όλη την κλίμακα των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Κανένα κοινό συμφέρον όμως με το μεγάλο κεφάλαιο - ντόπιο και πολυεθνικό - δεν έχουν και οι αυτοαπασχολούμενοι του κλάδου. Μικροϊδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων, εστιάτορες δεν έχουν τίποτε να περιμένουν από την ανάπτυξη που όλοι ευαγγελίζονται. Τα έσοδα από τον τουρισμό πάνε σε όλο και λιγότερες παραφουσκωμένες τσέπες. Είναι μεγάλο ψέμα ότι οι τοπικές κοινωνίες κερδίζουν από την αύξηση του τουρισμού, τη στιγμή που το «all inclusive», που ισχύει στις περισσότερες μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, δεν αφήνει τίποτα να βγει παραέξω από το ξενοδοχείο.
Στον αντίποδα, ο εγχώριος τουρισμός, που παραδοσιακά στήριζε τα μικρότερα καταλύματα και επιχειρήσεις, έχει ατονήσει - ως και εξαλειφθεί- ακριβώς επειδή πλέον η λαϊκή εργατική οικογένεια δεν έχει δυνατότητα ούτε καν για ολιγοήμερες διακοπές, που ίσως και να έδιναν μια ανάσα στους αυτοαπασχολούμενους του κλάδου.
Συμφέρον έχουν και αυτοί να παλέψουν μαζί με τους εργάτες, κόντρα στον αφανισμό τους, ενάντια στην πολιτική που μόνο στόχο έχει την ενίσχυση του μεγάλου κεφαλαίου. Εχουν συμφέρον να παλέψουν σε συμμαχία με τους εργαζόμενους για μια κοινωνία στην οποία ο τουρισμός και η αναψυχή δεν θα είναι εμπόρευμα και προνόμιο για λίγους, αλλά δικαίωμα για όλο το λαό.