«Η εποχή της αθωότητας του Μουντιάλ έχει τελειώσει»

«Η εποχή της αθωότητας του Μουντιάλ έχει τελειώσει»

Εκτενή αποσπάσματα από την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε στο πλαίσιο του διήμερου Φεστιβάλ της ΚΝΕ στον Πειραιά

Από το πάνελ της συζήτησης

Μια ιδιαίτερα σημαντική αλλά και καθ' όλα επίκαιρη συζήτηση, που αφορούσε το θεσμό του Μουντιάλ ποδοσφαίρου, στην οποία παράλληλα αναπτύχθηκαν γενικότερα ζητήματα του αθλητισμού, διεξήχθη την περασμένη βδομάδα, στο πλαίσιο των διήμερων εκδηλώσεων των Οργανώσεων Πειραιά για το 40ό Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του «Οδηγητή». Το θέμα της συζήτησης είχε τον τίτλο «Η εποχή της αθωότητας του Μουντιάλ έχει τελειώσει...» και τις κεντρικές εισηγήσεις έκαναν ο Μιχάλης Λεάνης, δημοσιογράφος και διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού «Nova ΣΠΟΡ FM», ο Ηλίας Σαλπέας, δημοτικός σύμβουλος Πειραιά με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», και ο Δημήτρης Βιτάλης, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ. Ο «Ρ» δημοσιεύει σήμερα εκτενή αποσπάσματα των όσων ειπώθηκαν σε αυτές τις εισηγήσεις.

Ενταγμένος θεσμός στις λογικές του καπιταλισμού

Στην εισήγησή του ο Μιχάλης Λεάνης μίλησε για τη σημερινή πραγματικότητα του Μουντιάλ, το οποίο, όπως είπε, εδώ και 45 χρόνια (από τη διοργάνωση του 1970 στο Μεξικό) συνεχώς εξελίσσεται με τις λογικές και τα ήθη που επιβάλλει το καπιταλιστικό σύστημα. Οπως τόνισε, αυτό σήμανε και το τέλος της όποιας αθωότητας είχε ο θεσμός, φθάνοντας σήμερα να κρίνεται ένα Μουντιάλ επιτυχημένο ή αποτυχημένο με βάση τα κέρδη που αποφέρει. Στην εισήγησή του τόνισε:
«Σε μια πρόσφατη συνέντευξη που κάναμε στον "Οδηγητή" όσον αφορά το Μουντιάλ είχαμε κάνει λόγο για το τέλος της αθωότητας. Της δώσαμε αυτό τον τίτλο καθώς είναι πλέον ορατό ότι μιλάμε για ένα θεσμό που είναι συνυφασμένος πλέον με την ιστορία και την εξέλιξη του καπιταλισμού. Αλλωστε, μιλώντας για ένα θεσμό που είναι κομμάτι ενός συγκεκριμένου συστήματος είναι πολύ λογικό να υιοθετεί κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά του ίδιου του συστήματος και να συμπορεύεται. Από το Μουντιάλ του 1970, οπότε υπήρξε η πρώτη πλήρης τηλεοπτική κάλυψη των αγώνων, τις εν συνεχεία έντονα πολιτικοποιημένες διοργανώσεις του 1974 στη Δυτική Γερμανία και την Αργεντινή, φθάνουμε στην πραγματικότητα που υπάρχει στις μέρες μας. Πλέον είναι προφανές ότι δεν έχουμε να κάνουμε με ένα παιχνίδι που όλοι γνωρίσαμε και αγαπήσαμε. Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο αυθόρμητο από το να παίξει κάποιος με μια μπάλα, κάτι που κάνουν ακόμα και τα μωρά εάν τους πετάξεις μια μπάλα μπροστά τους. Ωστόσο, σήμερα φθάνουμε σε κάτι που πλέον δεν έχει σχέση με αυτή την αθωότητα του συγκεκριμένου παιχνιδιού. Αντίθετα, έχουμε να κάνουμε με κάτι που από πίσω του κρύβει την πιο σκληρή μορφή, όπως η εμπορευματοποίηση. Οπως συμβαίνει στο Μουντιάλ, που αυτή έχει γίνει καθεστώς και συμπορεύεται πλέον με το θεσμό. Μιλάμε για μια διοργάνωση με τεράστιους χορηγούς που κυριαρχούν, σε σημείο να μετράμε σήμερα τις ομάδες που προκρίνονται ανάλογα με το σε ποια πολυεθνική εταιρεία ανήκουν. Την ίδια ώρα υπάρχει και η ιστορία με τους καταπονημένους αθλητές, με τους περισσότερους από αυτούς, και ιδιαίτερα αυτούς που θεωρούνται πρώτης γραμμής, να έχουν συμπληρώσει έναν αριθμό τουλάχιστον 70 παιχνιδιών, που είχε αποτέλεσμα ομάδες να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν στους στόχους τους. Ολα αυτά είναι αποτέλεσμα της εμπορευματοποίησης και οδηγούν σε ένα σημείο όπου φθάνουμε σε έναν αθλητισμό που στόχο έχει το κέρδος και μόνον αυτό. Οσο περισσότερα χρήματα βγάλει και βάλει στον κορβανά ένας θεσμός π.χ. όπως το Μουντιάλ τόσο επιτυχημένος θεωρείται, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις ή το θέαμα το οποίο θα παρουσιάσει».

Ενταση της πάλης για έναν αθλητισμό δωρεάν, λαϊκό δικαίωμα

Ο Δημήτρης Βιτάλης, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ, στην παρέμβασή του μίλησε για την εικόνα του αθλητισμού σήμερα στην Ελλάδα, επισημαίνοντας την ανάγκη για ένταση της πάλης από τη νεολαία και τους εργαζόμενους για τη διεκδίκηση ενός αθλητισμού που θα αποτελεί πραγματικά κοινωνικό αγαθό και δωρεάν δικαίωμα για όλους. Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Σήμερα από πλευράς νεολαίας και εργαζομένων θα πρέπει να ανέβει η πάλη για τη διεκδίκηση ενός αθλητισμού πραγματικά κοινωνικού αγαθού. Η πολιτική που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα είναι ξεκάθαρο το πού έχει οδηγήσει τον αθλητισμό. Για παράδειγμα, στους τρεις τελευταίους προϋπολογισμούς που έχουν κατατεθεί έχουμε μείωση των κρατικών κονδυλίων για τον αθλητισμό της τάξεως του 80%. Μερικά από τα αποτελέσματα αυτών των περικοπών, για παράδειγμα, είναι η ουσιαστική κατάργηση πλέον του μαθητικού αθλητισμού, των δομών που υπήρχαν (έστω και μικρών) σε δήμους προκειμένου κάποιος να αθληθεί με μηδαμινό ή ελάχιστο κόστος. Σε γενικές γραμμές έχουν καταργηθεί όλες εκείνες οι δομές που υπήρχαν και κάλυπταν κατά κάποιον τρόπο τομείς του ερασιτεχνικού αθλητισμού. Παράλληλα έχουμε τα προβλήματα των Ομοσπονδιών που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και οδηγούνται σε μερική ή ολική αναστολή των δραστηριοτήτων (π.χ. Ποδηλασίας, Πάλης) ή τη δεινή θέση αθλημάτων τα οποία δεν θεωρούνται εμπορικά. Ολα αυτά έχουν συνέπειες σήμερα και στη λαϊκή οικογένεια. Για παράδειγμα, ο αθλητισμός είναι το πρώτο πράγμα σήμερα που κόβει μια οικογένεια από τα παιδιά της προκειμένου να μειώσει το κόστος ζωής της. Την ίδια ώρα τα σωματεία αναγκάζονται να βγουν στο κυνήγι χορηγών προκειμένου να επιβιώσουν, κάτι που λειτουργεί εκβιαστικά ενώ κάνει πολλούς ακόμα και να θέλουν να στηρίξουν ένα σύλλογο εντούτοις να κάνουν πίσω όταν τίθεται το ζήτημα καθώς θα γλιτώσουν τα χρήματα. Ωστόσο όμως αυτό οδηγεί πλέον σε κόστος για την ίδια την άθληση, π.χ. η χρήση κολυμβητήριων που για μια οικογένεια μεταφράζεται τουλάχιστον σε 50 ευρώ για κάθε μέλος της το μήνα. Από την άλλη, σήμερα έχουμε να κάνουμε με αθλητισμό που λειτουργεί και ως μέσο χειραγώγησης της νεολαίας και των εργαζομένων, όπως γίνεται στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών. Τελευταία αποδεικνύεται ότι αυτές οι ομάδες παίρνουν ενεργά μέρος ακόμα και στην αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού, π.χ. περίπτωση δημοτικών εκλογών Πειραιά».
Από την πλευρά του ο Ηλίας Σαλπέας αναφέρθηκε στα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στην περιοχή όσον αφορά την έλλειψη ελεύθερων χώρων και χώρων άθλησης, τονίζοντας ότι πλέον στον Πειραιά υπάρχει ανακύκλωση χώρων και όχι η δημιουργία νέων, κάτι που φυσικά δεν λύνει το πρόβλημα. Μάλιστα, επισήμανε πως το πρόβλημα μεγαλώνει αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Δήμος Πειραιά όσον αφορά την άθληση σήμερα δαπανά ουσιαστικά μόλις 3 ευρώ το χρόνο για κάθε δημότη και έξι ευρώ το χρόνο για τον Πολιτισμό. Οπως είπε, στην ουσία αποδεικνύεται ότι το μεγαλύτερο μέρος που αφορά τον αθλητισμό αλλά και τον πολιτισμό λειτουργεί πλέον με την ανταποδοτικότητα και ό,τι κίνηση γίνεται πρέπει να φέρνει λεφτά. Ο Ηλίας Σαλπέας μίλησε και για τις συνθήκες που υπάρχουν σήμερα στους όποιους αθλητικούς χώρους εστιάζοντας στο θέμα της έλλειψης προσωπικού με ό,τι αντίκτυπο έχει αυτή στη λειτουργία της εγκατάστασης.