Περιμένοντας τα κύματα στον Τιτάνα

Περιμένοντας τα κύματα στον Τιτάνα

Καλλιτεχνική απεικόνιση της επιφάνειας του Τιτάνα με λίμνες και θάλασσες υδρογονανθράκων

Ο δορυφόρος του Κρόνου, Τιτάνας, έχει αρκετά όμοια χαρακτηριστικά με τη Γη: Σύννεφα, βροχή, λίμνες. Πρόσφατα οι κάμερες του αυτόματου σκάφους Κασίνι, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο και έρχεται κατά διαστήματα κοντά στον Τιτάνα, κατέγραψαν κάτι που μοιάζει με κυματισμός σε μια από τις μεγαλύτερες λίμνες μεθανίου του ασυνήθιστου φεγγαριού. Την παρατήρηση ενός τέτοιου φαινομένου οι επιστήμονες την περίμεναν εδώ και πολύ καιρό, χωρίς αποτέλεσμα. Αν επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη, που ανακοινώθηκε το Μάρτη σε αστρονομικό συνέδριο στο Τέξας, θα είναι η πρώτη καταγραφή κυματισμού σε άλλο, μη αστρικό, ουράνιο σώμα.
Σύμφωνα με τον Τζέϊσον Μπαρνς, φυσικό του πανεπιστημίου του Αϊνταχο, αυτός και η ομάδα του βρήκαν επαναλαμβανόμενα μοτίβα στο φως του Ηλιου που ανακλάται από τη λίμνη Πούνγκα Μάρε στο βορά του Τιτάνα, τα οποία ερμήνευσαν ως κύματα ύψους 2 εκατοστών. Αλλοι επιστήμονες όμως δίνουν διαφορετική εξήγηση στα δεδομένα: Η Πούνγκα Μάρε ίσως είναι μια επίπεδη λασπώδης περιοχή, αντί βαθιά λίμνη, και ένα λεπτό φιλμ υγρού στην επιφάνειά της μπορεί να δημιουργεί αυτή την ξεχωριστή «υπογραφή» στο ανακλώμενο φως.
Τα κύματα στον Τιτάνα έχουν σημασία για πολλούς λόγους. Μια τέτοια ανακάλυψη θα σήμαινε ότι οι λίμνες είναι πράγματι βαθιές δεξαμενές υγρού μεθανίου και αιθανίου, που αποτελούν το υγρό στοιχείο στο δορυφόρο. Αν υπάρχουν έστω και πρωτόγονες μορφές ζωής στον Τιτάνα, τότε το καλύτερο μέρος για να την αναζητήσει κανείς θα ήταν μέσα σε μεγάλους υγρούς όγκους, του είδους δηλαδή που μπορεί να εμφανίσει κυματισμό.
Η ύπαρξη πραγματικών λιμνών θα έκανε τη ρομποτική εξερεύνηση του Τιτάνα πιο εύκολη. Αλλωστε η προσθαλάσσωση είναι πάντα πιο εύκολη από την προσεδάφιση σε στέρεο ή λασπώδες έδαφος. Ως το 2017 οι επιστήμονες θα πρέπει να έχουν μάθει με βεβαιότητα αν αυτό που παρατηρούν οφείλεται πράγματι σε κυματισμό. Μέχρι τώρα το Κασίνι παρατηρεί το δορυφόρο ενόσω επικρατεί χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριό του, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται μόνο ασθενείς άνεμοι. Καθώς τα επόμενα χρόνια θα μπαίνει η άνοιξη στον Τιτάνα, προκαλώντας ισχυρότερους ανέμους και ενδεχόμενα μεγαλύτερο κυματισμό, η διαστημοσυσκευή θα πρέπει να καταγράψει πιο σαφείς ενδείξεις κυμάτων, εφόσον υπάρχουν. Τα κύματα αυτά πιθανότατα θα είναι μεγαλύτερα από 2 εκατοστά.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»