Εύλογα ερωτήματα από την αγορά ενός Νόμπελ

 Εύλογα ερωτήματα από την αγορά ενός Νόμπελ

Π

ριν από περίπου μια βδομάδα διαβάσαμε πως σε δημοπρασία του οίκου «Κρίστις» και μέσα σε λίγα λεπτά πουλήθηκε αντί 4,75 εκατομμυρίων δολαρίων το 23 καρατιών χρυσό μετάλλιο Νόμπελ, που είχε «βγάλει στο σφυρί» ο κάτοχός του Τζέιμς Γουάτσον, ο οποίος είχε τιμηθεί για την ανακάλυψη του «έλικα της ζωής», του μορίου του DNA, το 1962.

Οπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο επιστήμονας, μέρος των εσόδων της δημοπρασίας θα δοθούν στα επιστημονικά ιδρύματα στα οποία εργάστηκε κατά τη διάρκεια της καριέρας του, όπως το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Το σκεπτικό του ήταν πως αυτά τα επιστημονικά ιδρύματα έχουν σήμερα ανάγκη ενίσχυσης για να προχωρήσουν τις έρευνές τους.

Α

ν και αρχικά ήταν άγνωστο το ποιος αγόρασε και με ποιο σκοπό το βραβείο Νόμπελ, αυτό τελικά δεν έμεινε μυστικό. Μια βδομάδα αργότερα έγινε γνωστό πως το βραβείο το αγόρασε ο 2ος πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας, ο ουζμπεκικής καταγωγής Αλισέρ Ουσμάνοφ. Ο Ρώσος επιχειρηματίας, του οποίου η περιουσία ξεπερνά, όπως υπολογίζεται, τα 18,6 δισεκατομμύρια δολάρια, αγόρασε το συγκεκριμένο Νόμπελ για να το επιστρέψει, όπως δήλωσε, στο νόμιμο κάτοχό του, τον Τζέιμς Γουάτσον. Μάλιστα, κανονίστηκε αυτό να γίνει το προσεχές καλοκαίρι στη Ρωσία. Ο ίδιος ο επιχειρηματίας, εξηγώντας τη στάση του, δήλωσε πως συγκινήθηκε από το σκοπό για τον οποίο ο Γουάτσον πούλησε το βραβείο του: τη χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας κι αποφάσισε να τον βοηθήσει, μιας και για τον ίδιο η επιστημονική έρευνα δεν έχει σύνορα και δεν τον ενοχλεί που αυτά τα χρήματα θα πάνε σε αμερικανικά ιδρύματα.

Κ

απρίτσια των πλουσίων θα πείτε, ωστόσο, κι από τέτοια καπρίτσια γεννιούνται ερωτήματα. Οχι, δεν λέμε για το πού τη βρήκε αυτήν την τεράστια περιουσία ένας απλός πρώην σοβιετικός άνθρωπος, που μάλιστα την περίοδο 1980 - 1986 είχε φυλακιστεί στην ΕΣΣΔ για εκβιασμό και βιασμό (ο ίδιος ισχυρίζεται πως ήταν πολιτική δίωξη, γιατί ήταν αντισοβιετικός και τον κυνηγούσε η ΚΑ-ΓΚΕ-ΜΠΕ κι αργότερα, το 2000 η Βουλή του Ουζμπεκιστάν με ψήφισμά της τον δικαίωσε). Το σίγουρο είναι πως αυτήν την περιουσία δεν τη βρήκε από το γονιό του, αλλά την «έφτιαξε», μέσα από το πλιάτσικο της δημόσιας περιουσίας, που είχαν συσσωρεύσει γενιές σοβιετικών εργαζομένων. Τα μέσα και τους τρόπους μπορούμε να τα φανταστούμε. Αλλωστε, έχουν γραφτεί πολλά για τις μεθόδους που έγινε αυτή η ληστεία την περίοδο της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στην πρώην ΕΣΣΔ. Τα ερωτήματα είναι άλλα:

• Πώς γίνεται τα επιστημονικά ιδρύματα των ΗΠΑ, της ισχυρότερης και πλουσιότερης χώρας στον κόσμο, να περιμένουν από τη δωρεά του Ρώσου επιχειρηματία για να προωθήσουν την έρευνά τους;
• Πώς γίνεται ένας επιχειρηματίας να ξοδεύει με μια του κίνηση, σε μια «δωρεά», ένα τεράστιο ποσό που έχει συσσωρεύσει από τον ιδρώτα και τον κόπο χιλιάδων εργαζομένων της χώρας του;

Αυτός ο παραλογισμός είναι η πραγματικότητα του καπιταλισμού!

Ε. Β.