ΗΦΑΙΣΤΟΣ : ΑΠΟΣΤΟΛΗ «ΡΟΖΕΤΑ»

21 Δεκ 2014

ΑΠΟΣΤΟΛΗ «ΡΟΖΕΤΑ»

ΑΠΟΣΤΟΛΗ «ΡΟΖΕΤΑ»

Δεν προέρχεται από κομήτες το νερό των ωκεανών

Νέες εκπληκτικές φωτογραφίες του κομήτη Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο έστειλε η «Ροζέτα» τις τελευταίες 20 μέρες

Πολύ διαφορετική σύνθεση ισοτόπων έχει το νερό στον κομήτη Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο (67P/C-G), σε σχέση με το νερό των ωκεανών της Γης. Αυτό έδειξαν οι αναλύσεις ατμών από την επιφάνεια του κομήτη, που πραγματοποίησε το μητρικό σκάφος της αποστολής «Ροζέτα» του ESA (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος). Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι το νερό των ωκεανών της Γης δεν μπορεί να προέρχεται εξολοκλήρου ή κατά μεγάλο μέρος, τουλάχιστον από την κατηγορία των κομητών που ανήκει ο 67P/C-G. Αδυνατίζει έτσι η θεωρία σύμφωνα με την οποία το νερό στη Γη είναι εξωτερικής προέλευσης, από το βομβαρδισμό κομητών και αστεροειδών που υπέστη ο πλανήτης λίγο μετά το σχηματισμό του και την εμφάνιση στερεού φλοιού.
Το κλειδί για τον προσδιορισμό της προέλευσης του νερού είναι η αναλογία δευτερίου ως προς το πρώτιο, δηλαδή των δύο από τα τρία ισότοπα υδρογόνου που υπάρχουν στη φύση (το άλλο είναι το τρίτιο). Το πρώτιο είναι αυτό που εννοούμε συνήθως όταν μιλάμε για υδρογόνο, καθώς αποτελεί το 99,99% του φυσικού υδρογόνου, με το δευτέριο, που έχει εκτός από το πρωτόνιο και ένα νετρόνιο στον πυρήνα του, να αποτελεί σχεδόν το σύνολο του υπολειπόμενου 0,01%. Αυτή η αναλογία είναι σημαντικός δείκτης για τις πρώιμες φάσεις εξέλιξης του ηλιακού συστήματος, αφού, σύμφωνα με θεωρητικές προσομοιώσεις η αναλογία αυτή μεταβαλλόταν τα πρώτα εκατομμύρια χρόνια με βάση την απόσταση από τον Ηλιο. Ετσι μπορεί να γίνει προσδιορισμός της περιοχής του ηλιακού συστήματος όπου σχηματίστηκε ένα ουράνιο σώμα, ανεξάρτητα από το πού κινείται σήμερα, καθώς οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να έχουν μεταβάλλει ριζικά την τροχιά του.

Ο «λόφος του περιηλίου» στον κομήτη Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο, όπως φωτογραφήθηκε από τη διαστημοσυσκευή «Φιλέ»

Η θεωρία για την κομητική προέλευση των ωκεανών, προσπαθεί να εξηγήσει πώς γίνεται να υπάρχει τόσο νερό στη Γη, όταν θα έπρεπε όλο να είχε βράσει και διαφύγει στο Διάστημα, την περίοδο που η Γη ήταν ακόμη μια διάπυρη σφαίρα. Η θεωρία αυτή είχε ενισχυθεί όταν πριν λίγα χρόνια είχε διαπιστωθεί πως ο κομήτης Χάρτλεϊ-2 είχε αναλογία ισοτόπων σχεδόν ίδια με του θαλασσινού νερού. Αν και ο Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο θεωρείται ότι σχηματίστηκε στην ίδια περιοχή με τον Χάρτλεϊ-2, το νερό του έχει τρεις φορές περισσότερο δευτέριο σε σχέση με το νερό της Γης. Επειδή η μέτρηση της «Ροζέτα» είναι πιο άμεση από εκείνη για τον Χάρτλεϊ-2, συμπεραίνεται ότι ο τελευταίος μάλλον πρέπει να σχηματίστηκε κάπου μακριά από τον 67P/C-G. Παραμένει ανοιχτή η παραλλαγή της θεωρίας, σύμφωνα με την οποία πηγή του γήινου νερού είναι οι αστεροειδείς που ναι μεν έχουν μικρότερο υδάτινο φορτίο σε σχέση με τους κομήτες, ωστόσο υπάρχουν σε μεγάλους αριθμούς και θα μπορούσαν με τον ανηλεή βομβαρδισμό τους να είχαν μεταφέρει όλο το νερό που υπάρχει σήμερα στη Γη και ακόμη περισσότερο.
Η «Ροζέτα» συνεχίζει να παρακολουθεί τον κομήτη Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο καθώς πορεύεται προς το περιήλιο, στέλνοντας νέες εκπληκτικές φωτογραφίες της επιφάνειάς του. Τον ερχόμενο Φλεβάρη πρόκειται να πλησιάσει σε απόσταση μόλις 6 χιλιομέτρων, φωτογραφίζοντας λεπτομέρειες με ακόμη υψηλότερη ανάλυση. Ο ESA έδωσε φωτογραφία της κορυφής ενός μικρού λόφου που τράβηξε η διαστημοσυσκευή προσεδάφισης «Φιλέ», καθώς και απεικόνιση της θέσης στην οποία κατέληξε σε ένα χαντάκι, μετά τις διαδοχικές αναπηδήσεις της. Η Φιλέ βρίσκεται σε «χειμερία νάρκη», καθώς η ηλιακή ακτινοβολία δεν επαρκεί για να γεμίσει τις μπαταρίες της, κατάσταση που ίσως αλλάξει την άνοιξη ή το καλοκαίρι, όταν ο κομήτης θα έχει πλησιάσει περισσότερο τον Ηλιο.